In de winsten van ondernemingen is het grillige karakter van de mutaties in de vpb-ontvangsten al terug te zien. Winsten reageren sterk op omslagpunten in de economie. Onderstaande figuur laat dat zien. De winstontwikkeling beweegt om de economische ontwikkeling heen en reageert over het algemeen sterker. Een bijgestelde economische groei werkt daarom doorgaans relatief sterk door in de vpb-raming.

Figuur 12.3.5: Mutaties bbp (waarde) en financiële en niet-financiële ondernemingen (bron: CBS)

Zowel van het grootbedrijf als het mkb zijn winsten volatiel.39 Uit aangiftegegevens blijkt dat de aandelen van het grootbedrijf en het MKB in de vpb-opbrengst in de jaren 2008–2016 vrij constant zijn gebleven. Vanaf 2014 zijn de totale vpb-ontvangsten flink aangetrokken, wat geen verschuiving teweeg heeft gebracht. Wel neemt het aandeel van de financiële sector de afgelopen jaren toe. Op basis van deze gegevens kan gesteld worden dat het herstel van de winsten in deze sector langer heeft geduurd na de financiële crisis. Het aandeel van de vpb-ontvangsten over de gasproductie is sterk teruggelopen de afgelopen jaren door de lagere gasproductie.

Figuur 12.3.6: vpb-opbrengst uitgesplitst naar segmenten

Bron: Ministerie van Financiën