Uitgaven

Meevallers

Wisselkoerseffect Caribisch NL

Door een gunstige ontwikkeling van de wisselkoers treedt een meevaller op bij de zorgkosten van Caribisch Nederland.

Onderuitputting SPUK GGDen

Voor de uitvoering van de najaarscampagne Covid-19 is er in 2024 minder budget nodig dan eerder voorzien. Hierdoor valt 22 miljoen euro vrij.

Incidentele meevaller IOW

Het opzetten van de vernieuwde opleidingsstructuren in het kader van het Investeringsakkoord Opleiden Wijkverpleging (IOW) heeft vertraging opgelopen, waardoor 37,5 miljoen euro vrijvalt.

Overige meevallers

Er valt in 2024 aanvullend nog 86 miljoen euro vrij. Er heeft in 2024 10,3 miljoen euro onderuitputting plaatsgevonden op de SPUK voor domeinoverstijgend samenwerken. De onderbesteding is voornamelijk ontstaan door beperkte capaciteit bij gemeenten en lokale partners voor de organisatie van domeinoverstijgende samenwerking. De in 2024 beschikbare middelen voor het stimuleren van het beschikbaar houden van logistiek voor het opschalen IC-capaciteit vallen vrij door vertraging in de uitwerking van beleidsplannen (9 miljoen euro). Verder betreft dit onder andere vrijval van 6,9 miljoen euro aan niet bestede middelen voor passende zorg, vrijval van 5,6 miljoen euro voor uitkomstgerichte zorg, een meevaller van 5,3 miljoen euro bij de vaststelling van de bijdrage in 2023 aan het Centrum Indicatiestelling Zorg, vrijval van 5 miljoen euro bij de Stimuleringsregeling Technologie in Ondersteuning en Zorg (STOZ) en een vrijval van 5 miljoen euro voor gegevensuitwisseling.

Tegenvallers

Afwikkeling LCH

De afwikkeling van de organisatie van het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH) leidt tot transitiekosten (6 miljoen euro in de meerjarenperiode).

Hoger belvolume 113

Een hoger verwacht belvolume naar het nummer 113 leidt tot structureel 1,4 miljoen euro aan hogere uitgaven in verband met meer benodigde capaciteit bij stichting 113.

Overige tegenvallers

Er treden nog twee tegenvallers op in 2024, namelijk hogere kosten door de opgetreden vertraging bij de transitie naar het subsidieplatform van DUS-i (0,9 miljoen euro) en de lagere inkomsten van de Landelijke Commissie Sociale Hygiëne (LCSH) door tegenvallende aantallen registraties (0,8 miljoen euro).

Intensiveringen

Voorraad kritieke geneesmiddelen

Het kabinet ziet af van deelname aan een tweede IPCEI gericht op de zorg en zet de gereserveerde middelen in voor het aanleggen van een voorraad van enkele kritieke geneesmiddelen.

Gezondheidszorg BES-eilanden

Er worden middelen vrijgemaakt voor het wegwerken van wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg (0,3 miljoen euro) en het wegwerken van wachtlijsten en achterstanden in de ouderenzorg (4,8 miljoen euro).

Initiatiefwet Suïcidepreventie

Er wordt structureel 16 miljoen euro vrij gemaakt voor hogere kosten die gepaard met de invoering van de initiatiefwet integrale suïcidepreventie per 1 juli 2025.

Standaardisatie gegevensuitwisseling

De gereserveerde middelen voor het bevorderen van gegevensuitwisseling in de zorg worden deels overgeheveld naar de VWS-begroting. Het gaat om middelen voor de uitvoering van uitgewerkte beleidsvoornemens voor de basisinfrastructuur voor gegevensuitwisseling, waaronder het landelijk dekkend netwerk en generieke functies voor gegevensuitwisseling (238 miljoen euro), het persoonlijk gezondheidsoverzicht (105 miljoen euro), het voldoen aan de eisen van de Europese ruimte voor gezondheidsgegevens (38 miljoen euro), gegevensuitwisseling in Caribisch Nederland (11 miljoen euro) en gegevensbeveiliging (12 miljoen euro).

Overige intensiveringen

Er vinden diverse overige intensiveringen plaats op de VWS-begroting. Voor het RIVM vaccinatieprogramma wordt 10 miljoen euro overgeheveld van de aanvullende post naar de VWS-begroting. Daarnaast wordt 2 miljoen euro voor Zorgevaluatie en Gepast Gebruik (ZE&GG) structureel toegevoegd aan het budget voor ZonMw. De subsidie aan Bijwerkingencentrum Lareb voor Moeders van Morgen (MvM) en Lareb Intensieve monitoring (LIM) wordt structureel opgehoogd na een succesvolle pilot (333 duizend euro). Daarnaast worden er middelen vrijgemaakt voor het opzetten van een tijdelijke integriteitscommissie (1,4 miljoen euro) en voor hogere bouwkosten in 2024 van het project Pallas (4,7 miljoen euro). Daarnaast worden er ten behoeve van een online platform mentale gezondheid voor jongvolwassenen extra middelen beschikbaar gesteld voor een periode van 3 jaar vanaf 2025. De intensivering bedraagt 1 miljoen euro per jaar.

Ombuigingen

25. Terugdraaien intensivering zorgarbeidsmarktbeleid

In het hoofdlijnakkoord is de intensivering van het zorgarbeidsmarktbeleid teruggedraaid.

26. Terugdraaien groei apparaat Rijksoverheid

In het hoofdlijnenakkoord is afgesproken dat wordt omgebogen op het apparaat van de Rijksoverheid.

29. SPUK naar GF en PF met 10% budgetkorting

In het hoofdlijnenakkoord is afgesproken dat de specifieke uitkeringen worden overgeheveld naar het Gemeente- of Provinciefonds met een budgetkorting van 10 procent. De 10 procent budgetkorting is reeds ingeboekt op de departementale begroting.

31. Verlagen intensivering publieke gezondheid

In het hoofdlijnenakkoord is de intensivering in publieke gezondheid structureel verlaagd met 300 miljoen euro.

40. Generieke taakstelling subsidies Rijksbreed

In het hoofdlijnenakkoord is afgesproken dat Rijksbreed wordt omgebogen op subsidies.

Overige ombuigingen

Er wordt op meerdere manieren budget vrijgemaakt voor de gedane intensiveringen. Hierbij gaat het onder andere om het doorvoeren van een budgetkorting op diverse artikelen (-10 miljoen euro structureel), het gedeeltelijk inhouden van de loon- en prijsbijstelling op artikel 1 (-8,5 miljoen euro structureel) en het inzetten van resterende LPO-middelen op artikel 11 (-42 miljoen euro).

Kasschuiven

Zorgbonus

Er heeft vertraging plaatsgevonden in het besluit en uitvoering van de zorgbonus PGB. Dit is mede ontstaan vanwege juridische afwegingen over de privacy. De zorgbonus zal in 2025 tot besteding komen, waarvoor een kasschuif benodigd is van 11,4 miljoen euro.

Amendement post-covid-poliklinieken

De middelen op grond van het aangenomen amendement Bushoff c.s. betreffende post-COVID-klinieken worden in afwachting van de uitwerking overgeheveld naar de premiegefinancierde zorguitgaven en doorgeschoven naar 2026 (15 miljoen euro).

Vertraging juridische processen Covid

Uit de covid tijd resteren nog een aantal juridische processen. Door vertraging van juridische processen komen deze middelen niet tot besteding in 2024. Hierdoor valt 33 miljoen euro generaal vrij. Deze middelen worden in 2025 opnieuw generaal beschikbaar gesteld.

Standaardisatie gegevensuitwisseling

De beschikbare middelen voor het stimuleren van gegevensuitwisseling in de zorg worden verplaatst om aan te sluiten bij de actuele voorgenomen invulling van de beleidsvoornemens.

Groninger Zorgakkoord

Het Groninger Zorgakkoord is een convenant tussen verschillende partijen die de toekomst van de zorg in het aardbevingsgebied willen verbeteren. Een afspraak uit dit convenant is dat ca. 20 zorggebouwen niet aardbevingsbestendig zijn en herbouwd moeten worden naar ca. 9 aardbevings- én toekomstbestendige zorglocaties. De planning van dit traject is nog in ontwikkeling. Naar verwachting zal een groot deel van de herbouwing in toekomstige jaren gerealiseerd moeten, waardoor de gereserveerde middelen worden geschoven naar latere jaren.

Overige kasschuiven

Voor het aanleggen van de voorraad kritieke geneesmiddelen wordt twee miljoen euro van 2025 naar 2024 gehaald. Daarnaast wordt er voor diverse posten middelen naar latere jaren geschoven. De toegekende middelen uit het Nationaal Groeifonds voor het project Dutch worden vooruitlopend op de subsidietoekenning in lijn gebracht met het verwachte uitgavenritme (24 miljoen euro naar latere jaren). Daarnaast gaat het onder andere om een kasschuif voor de stimuleringsregeling zorggeschikte woningen (14,8 miljoen euro naar 2028), voor Passende Zorg (7,4 miljoen euro naar 2025), voor de organisatiegraad farmaceutische zorg (2 miljoen euro uit 2024 naar 2025 en 2026), voor de stimuleringsregeling Wonen en Zorg (7,3 miljoen euro verdeeld over latere jaren) en voor het amendement Drost (4,4 miljoen euro van 2024 naar 2025).

Overboekingen met andere begrotingen

Amendement post-covid-poliklinieken

De middelen op grond van het aangenomen amendement Bushoff c.s. betreffende post-COVID-klinieken worden in afwachting van de uitwerking overgeheveld naar de premiegefinancierde zorguitgaven en doorgeschoven naar 2025 en 2026 (12 en 15 miljoen euro).

Domeinoverstijgend samenwerken

De wettelijke basis voor het uitkeren van de middelen voor domeinoverstijgend samenwerken (DOS) via het Wlz-kader is nog niet gereed. De middelen voor DOS zullen daarom in 2025 wederom via een SPUK worden uitgegeven. Hiervoor vindt een overheveling plaats van het Wlz-kader naar de begroting van VWS.

Opleiden in de wijkverpleging

Er wordt met ingang van 2025 structureel 60 miljoen euro overgeheveld naar de VWS-begroting ten behoeve van een nieuwe subsidieregeling gericht op de werkgeverskosten opleiden in de wijkverpleging. Daarmee wordt beoogd om de vernieuwde opleidingsstructuur in de wijkverpleging – die een impuls krijgt via de incidentele IOW-middelen 2023-2026 - structureel te bestendigen.

Overheveling KIPZ naar Overig curatieve zorg

De huidige subsidieregeling Kwaliteitsimpuls Personeel Ziekenhuizen wordt om rechtmatigheidsredenen niet voortgezet. De middelen blijven beschikbaar voor opleiden in de medisch specialistische zorg. Er is nu een besluit om de middelen tijdelijk deels beschikbaar te stellen via een nog te publiceren subsidieregeling strategisch opleiden medisch specialistische zorg. Om verder uitvoering te geven aan de IZA afspraak om de middelen beschikbaar te houden voor de MSZ-sector, is afgesproken om het resterende deel van de middelen (119,5 miljoen) voor 2025 en 2026 over te hevelen naar de premiegefinacierde zorguitgaven. Zorgverzekeraars hebben afgesproken om deze middelen in een fonds voor opleidingen in de MSZ te plaatsen.

31. Verlagen intensivering publieke gezondheid

Met de HLA maatregel «Verlagen intensivering Publieke Gezondheid» worden de middelen voor Pandemische Paraatheid afgeboekt. Een deel van deze middelen waren overgeheveld naar de premiegefinancierde zorguitgaven en worden met deze overboeking teruggeboekt naar de VWS-begroting om daar afgeboekt te worden.

Overige overboekingen met andere begrotingen

Er zijn meerdere overboekingen uitgevoerd met andere begrotingen, waaronder de overboeking van middelen voor de subsidieregeling Duurzaam Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA) (10 miljoen euro in 2024), de verhoging van het uitvoeringsbudget Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) met structureel 1,4 miljoen euro en de afdracht aan het BTW compensatie fonds voor de brede specifieke uitkering Gezond en Actief Leven Akkoord (7 miljoen euro in 2024 t/m 2026).

Plafondcorrecties

Er zijn diverse plafondcorrecties uitgevoerd om het deelplafond zorg af te schaffen.

Prijsbijstelling

Dit betreft een technische correctie.

Eindejaarsmarge

Dit betreft een technische correctie.

Technisch

Oekraïne budgetten buiten het uitgavenkader plaatsen

In het hoofdlijnenakkoord is afgesproken dat de uitgaven aan militaire en humanitaire steun aan Oekraïne en de binnenlandse opvang van vluchtelingen uit Oekraïne in Nederland niet onder het uitgavenkader vallen. De uitgaven aan deze onderwerpen worden om die reden niet-plafondrelevant geboekt.

Invulling subsidietaakstelling

De subsidietaakstelling is voor 2025 ingevuld met een taakstellende onderuitputting van 10 miljoen euro en een ophoging van de ontvangstenraming met 43,3 miljoen euro. De subsidietaakstelling vanaf 2026 is voorlopig verwerkt op de subsidiebudgetten op de VWS-begroting. De concrete invulling van de subsidietaakstelling vanaf 2026 wordt middels een Nota van Wijziging op de Ontwerpbegroting 2025 voorafgaand aan de begrotingsbehandeling van VWS voorgelegd.

Overig technisch

Er zijn technische mutaties doorgevoerd waaronder het herschikken van de budgetten als gevolg van het inboeken van de structurele onderuitputting in het voorjaar en de doorverdeling van de loon-en prijsbijstelling.

Niet-plafondrelevant

Verwerking MLT 2025-2028

De Rijksbijdrage 18-, de Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK), de Bijdrage Wlz en de Zorgtoeslag worden bijgesteld op basis van de meest recente Middellangetermijnraming 2025-2028 van het CPB.

Oekraïne budgetten buiten het uitgavenkader plaatsen

In het hoofdlijnenakkoord is afgesproken dat de uitgaven aan militaire en humanitaire steun aan Oekraïne en de binnenlandse opvang van vluchtelingen uit Oekraïne in Nederland niet onder het uitgavenkader vallen. De uitgaven aan deze onderwerpen worden om die reden niet-plafondrelevant.

Envelop groepen in de knel

Vanuit de envelop groepen in de knel worden drie maatregelen genomen die effect hebben op de zorgtoeslag. Het gaat hierbij om «aanpassen toeslagpartnerbegrip: oplossing voor achterblijvers noodgedwongen elders verblijvende partner», «Niet meer met terugwerkende kracht vaststellen van grondslagen toeslagen op basis van verblijfstitel en recht kinderbijslag» en «Verlengen aanvraagtermijn toeslagen». De drie maatregelen zorgen voor een stijging van de zorgtoeslag uitgaven.

45 t/m 47. Doorwerking maatregelen Zvw op zorgtoeslag

De maatregelen uit het hoofdlijnenakkoord die effect hebben op de Zvw (voortbouwen hoofdlijnenakkoord curatieve zorg, onafhankelijke indicatiestelling ongecontracteerde wijkverpleging, versnellen opschalen digitale zorg wijkverpleging) werken door op de hoogte van de Zorgtoeslag.

6a. Doorwerking verlagen eigen risico op zorgtoeslag

De maatregel uit het hoofdlijnenakkoord om het eigen risico te verlagen per 2027 werkt door op de hoogte van de Zorgtoeslag.

6b. Doorwerking bevriezen eigen risico op zorgtoeslag

De maatregel uit het hoofdlijnenakkoord om het eigen risico te bevriezen in 2026 werkt door op de hoogte van de Zorgtoeslag.

Overig niet-plafondrelevant

Dit betreft een vrijval van middelen bedoeld voor Oekraïense medische evacuees van 2,1 miljoen euro.

Ontvangsten

Meevallers

De VIPP Regeling Inzicht was een subsidieregeling (2019-2023) en had als doel om veilige en eenduidige elektronische gegevensuitwisseling te versnellen, zodat verpleegkundigen de verpleegkundige overdracht gestandaardiseerd en elektronisch plaats kunnen laten vinden. De vaststellingen van de individuele subsidies zijn lager uitgevallen dan de verleende subsidies. Dit leidt tot een ontvangstenmeevaller van 9,3 miljoen euro. Daarnaast zijn er diverse ontvangsten als gevolg van afgeronde covid dossiers (5,4 miljoen euro) en ontvangsten na vaststelling van de bijdrage aan het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) (5,3 miljoen euro).

Ombuigingen

26. Terugdraaien groei apparaat Rijksoverheid

In het hoofdlijnenakkoord is afgesproken dat wordt omgebogen op het apparaat van de Rijksoverheid. De ontvangsten worden daardoor ook omlaag bijgesteld.

29. SPUK naar GF en PF met 10% budgetkorting

In het hoofdlijnenakkoord is afgesproken dat de specifieke uitkeringen worden overgeheveld naar het Gemeente- of Provinciefonds met een budgetkorting van 10 procent. De 10 procent budgetkorting is al ingeboekt op de departementale begroting. De ontvangsten worden daardoor ook omlaag bijgesteld.

Technisch

Invulling subsidietaakstelling

De subsidietaakstelling is voor 2025 ingevuld met een taakstellende onderuitputting van 10 miljoen euro en een ophoging van de ontvangstenraming met 43,3 miljoen euro.

Overig technisch

Twee ontvangstbudgetten zijn administratief samengevoegd.