Uitgaven

Intensiveringen

Stelpost uitwerking asielmaatregelen HLA

Momenteel wordt wetgeving uitgewerkt om de asielmaatregelen uit het Hoofdlijnenakkoord te implementeren. Er wordt een stelpost op de Aanvullende Post geplaatst om spoedig door te kunnen met de indiening van de wetsvoorstellen. De stelpost bedraagt 25 miljoen euro in 2024 en 50 miljoen euro structureel vanaf 2025. In de komende periode worden verschillende uitvoeringstoetsen gedaan om de financiële (en uitvoerings) consequenties van de verschillende maatregelen in kaart te brengen voor de uitvoering in de keten.

Extra middelen aanvullende schade Toeslagen Herstel

Het voorgaande kabinet heeft in samenspraak met de Tweede Kamer voorstellen gedaan voor verbetering van de aanvullende schaderoutes van toeslagenouders. Hiervan is 0,9 miljard euro aanvullend gereserveerd op de Aanvullende Post.

Defensie aanvulling 2%

De aanvulling van de defensie-uitgaven tot de 2% NAVO-doelstelling worden gereserveerd op de Aanvullende Post.

Enveloppe groepen in de knel

Vanuit de enveloppe groepen in de knel zijn middelen op de Aanvullende Post gereserveerd voor nog nader uit te werken beleidsopties bij onderwerpen zoals OCTAS, Participatiewet, Toeslagenwet, Caribisch Nederland en werkende armen kinderopvang. Deze middelen worden betrokken bij de voorjaarsbesluitvorming 2025 en gereserveerd op de Aanvullende Post. Ook de aanvullende 100 miljoen euro die als onderdeel van de augustusbesluitvorming is aan de reservering toegevoegd.

Grensbewaking (KMar)

Voor het intensiveren van de grensbewaking door de KMar wordt extra geld beschikbaar gesteld. Deze uitgaven aan de KMar tellen mee voor de 2% NAVO-doelstelling.

Koopkracht Caribisch Nederland

Tijdens de koopkrachtbesluitvorming is vanaf 2025 9 miljoen euro gereserveerd ter verbetering van de koopkracht voor Caribisch Nederland. Deze middelen zijn gereserveerd op de Aanvullende Post in afwachting van nadere uitwerking van maatregelen.

Politie

Voor de Politie wordt 50 miljoen euro in 2025 en 100 miljoen euro structureel vanaf 2026 beschikbaar gesteld. Deze middelen worden in afwachting van nadere uitwerking gereserveerd op de Aanvullende Post.

10. Agrarisch natuurbeheer door boeren

Voor agrarisch natuurbeheer door boeren wordt vanaf 2026 structureel 500 miljoen euro per jaar beschikbaar gesteld. Deze middelen zijn in afwachting van nadere uitwerking van beleidsvoorstellen gereserveerd op de Aanvullende Post.

64. Infra woningbouw

Dit betreft een meerjarige investering van 2,5 miljard euro voor het ontsluiten van (nieuwe) woningbouwlocaties en het aanleggen van infrastructuur voor mobiliteit. Deze middelen worden na uitwerking van de beleidsplannen toegevoegd aan het Mobiliteitsfonds.

65. Agrarische sector

Dit betreft een meerjarige investering van 5 miljard euro in de agrarische sector zoals innovatie, een opkoopregeling en de aanpak van de mestmarkt. Dit bedrag komt boven op de structurele investering voor agrarisch natuurbeheer door boeren. Deze middelen zijn in afwachting van nadere uitwerking van beleidsvoorstellen gereserveerd op de Aanvullende Post.

7. Investeren in betere ouderenzorg (Wlz)

Voor betere ouderenzorg is een structurele envelop beschikbaar van 600 miljoen euro per 2027. Deze middelen zijn in afwachting van nadere uitwerking van beleidsvoorstellen gereserveerd op de Aanvullende Post.

Ombuigingen

27. Terugdraaien bonus voor gemeenten in Spreidingswet

Met het intrekken van de Spreidingswet vervalt de financiële bonus voor gemeenten. De middelen die hierdoor vrijvallen worden ingezet als dekking voor de voorstellen uit het hoofdlijnenakkoord.

30. Vrijval reservering amendement Omtzigt studielening

Op de Aanvullende Post is een reservering opgenomen voor een tegemoetkoming aan studenten. Deze reservering wordt met dit hoofdlijnenakkoord ingezet voor een eenmalige tegemoetkoming in afbouw van schulden voor studenten van de pechgeneratie.

35. Verlaging non-ODA-middelen

In het kader van de verlaging van de non-ODA middelen wordt de reservering voor het Vredespaleis verlaagd.

70. Reservering Transitiefonds Aanvullende Post

De reservering voor het Transitiefonds van 20,5 miljard euro op de Aanvullende Post bij Financiën vervalt.

71. Klimaatfonds

Het budget voor het Klimaatfonds wordt verlaagd met 1,2 miljard euro. De middelen voor de ontwikkeling van batterijen en groene waterstof worden (naar rato van het huidige budget) verlaagd.

Kasschuiven

Kasschuif Gegevensuitwisseling

In totaal wordt 24 miljoen euro van de gereserveerde middelen voor gegevensuitwisseling verplaatst van 2024 en 2025 naar 2027 op basis van een actuele verwachting van het kasritme van de uitgaven.

Kasschuif Groningen

46 miljoen euro van de reservering Groningen wordt naar latere jaren geschoven op basis van een actuele verwachting van het kasritme van de uitgaven.

Kasschuif Toeslagen Herstel

Ruim 250 miljoen euro van de gereserveerde middelen voor Herstel Toeslagen wordt doorgeschoven van de jaren 2024 en 2025 naar 2026 en 2027 op basis van een actuele verwachting van het kasritme van de uitgaven.

Kasschuif Stimulering ombouw laagcalorisch naar hoogcalorisch

71 miljoen euro van de reservering Stimulering ombouw laagcalorisch naar hoogcalorisch wordt naar latere jaren geschoven op basis van een actuele verwachting van het kasritme van de uitgaven.

Kasschuif Digitale Veiligheid

76 miljoen euro van de reservering voor Digitale Veiligheid komt naar verwachting niet meer tot besteding in 2024. Omdat de middelen wel behouden dienen te blijven, worden deze doorgeschoven naar 2025.

Kasschuif Klimaatfonds

Op de Aanvullende Post is een kasschuif verwerkt op de de reservering voor het Klimaatfonds voordat de middelen zijn overgeheveld naar de Klimaatfondsbegroting. De reden voor de kasschuif is het actualiseren van de reeksen zodat deze aansluiten bij de reserveringen waartoe eerder is besloten en het plaatsen van de middelen in een realistisch uitgavenritme.

Kasschuif uitvoeringskosten Box 3

Voor de uitvoeringskosten Box 3 wordt additioneel 138 miljoen euro gereserveerd. Dekking is gevonden in de resterende middelen voor domeinoverstijgende risico's in 2024. Om de middelen in het kasritme van de verwachte uitgaven te plaatsen, wordt een kasschuif verwerkt vanuit 2024 naar latere jaren.

Kasschuif PEGA

Ten tijde van de raming van de PEGA-middelen (Voorjaarsnota 2023) was er nog geen raming van het kasritme per maatregel beschikbaar. Daarom is de reservering toen gelijk verdeeld over de jaren. Met deze kasschuif worden de PEGA-middelen in een meerrealistisch ritme geplaatst. Onderdeel hiervan zijn de middelen voor Duurzaam Herstel, wat zich nog in de pilotfase bevindt. Daarnaast zijn middelen vanuit 2024 naar achteren geschoven, omdat deze niet in 2024 benodigd zijn voor onder andere de maatregel verduurzaming en het opstarten van de sociale en economische agenda.

Kasschuif Passende Zorg

In totaal wordt 32 miljoen euro van de gereserveerde middelen voor passende zorg verplaatst van 2025 naar latere jaren op basis van een actuele verwachting van het kasritme van de uitgaven.

Overige kasschuiven

Diverse kleinere kasschuiven zijn op de Aanvullende Post verwerkt om de reserveringen in een meer realistisch ritme te zetten. Bijvoorbeeld op de reservering voor Werk aan Uitvoering en de resterende stikstofmiddelen.

Kasschuiven investeringsfondsen

Kasschuif Infra Woningbouw

Van de reservering voor infra woningbouw wordt in 2025 en 2026 totaal 850 miljoenen euro naar latere jaren geschoven. De HLA-middelen aan het begin van de nieuwe kabinetsperiode die bij de Ontwerpbegroting 2025 nog geen concrete bestemming hebben worden doorgeschoven naar latere jaren. Indien in het voorjaar blijkt dat er realistische plannen zijn kan een evt. overheveling naar eerdere jaren worden betrokken bij de voorjaarsbesluitvorming.

Overboekingen Aanvullende Post

Terugboeking onderuitputting koploperprojecten

Door het vorige kabinet is 1,714 miljard euro gereserveerd op de LVVN-begroting, vooruitlopend op het toetsingsproces, voor het financieren van maatregelen die door provincies genomen kunnen worden in de periode 2024-2026 uit hun Provinciale Programma’s Landelijk Gebied, de zogenaamde koploperprojecten. 173 miljoen euro aan maatregelen is niet door de toetsing gekomen. Deze zijn teruggeboekt naar de Aanvullende Post en vervolgens alternatief ingezet voor diverse beleidsdoelen binnen LVVN-domein.

Graslandsubsidie

Doordat de derogatie voor het uitrijden van mest voor Nederland wordt afgeschaft, nemen de kosten voor het afvoeren van mest toe. Om landbouwondernemers tegemoet te komen voor deze kosten, is in het kader van het Plan van Aanpak mestmarkt de subsidie Behoud grasland bij afbouw derogatie verhoogd. Hiervoor is 78 miljoen euro aan de LVVN-begroting toegevoegd. Deze overboeking is verwerkt via Nota van Wijziging op de eerste suppletoire begroting.

Digitale Veiligheid

Een deel van de middelen voor digitale veiligheid (28 miljoen euro in 2024) wordt overgeheveld naar de begroting van Economische Zaken.

Natuurherstelverordening

In totaal wordt 42 miljoen euro overgeheveld vanaf de Aanvullende Post om een nationaal Natuurherstelplan op te stellen. Dit is een Europese verplichting voortvloeiend uit de recent aangenomen Natuurherstelverordening.

Traditioneel Eigen Middelen (TEM)

Er zijn nabetalingen gedaan over de Traditionele Eigen Middelen (TEM). De Nederlandse douaneautoriteiten voeren een zelfanalyse uit op casussen waarvan de invoerrechten nog niet met zekerheid zijn vastgesteld of nog niet door de lidstaat zijn geïnd. Als gevolg van de zelfanalyses heeft Nederland de aansprakelijkheid op een aantal dossiers geaccepteerd. Dit heeft geleid tot circa 20,5 miljoen euro aan TEM nabetalingen via de begroting van Buitenlandse Zaken. De corresponderende vertragingsrente op de nabetalingen bedraagt circa 20 miljoen euro en wordt door Douane verantwoord op Artikel 9 van de begroting Financiën.

Gebiedsgerichte maatregelen voor provincies

In 2024 wordt 45 miljoen euro overgeheveld van de Aanvullende Post naar de LVVN begroting voor extra gebiedsgerichte maatregelen voor provincies, in aanvulling op de eerdere toedeling van Transitiefondsmiddelen. De middelen worden pas beschikt nadat een toetsingsproces is doorlopen en besluitvorming binnen het kabinet heeft plaatsgevonden over de concrete maatregelen.

Overboeking middelen aanvullende schade Toeslagen Herstel

Bij Voorjaarsnota 2024 is tot en met 2027 in totaal 1,2 miljard euro gereserveerd voor de compensatie van aanvullende schade (SGH-route). Deze middelen zijn per Nota van Wijziging op de eerste suppletoire begroting overgeheveld naar de begroting van Financiën.

Indexering WMO

Bij Voorjaarsnota 2024 is voor demografische ontwikkeling alvast een bedrag van jaarlijks 75 mln. (in tranches) vanaf 2026 op de Aanvullende Post gereserveerd. Dit in afwachting van een houdbaarheidsonderzoek om de ontwikkelingen van de vraag naar WMO in beeld te brengen. Deze middelen worden nu toegevoegd aan het accres van het Gemeentefonds.

Klimaatmiddelen

De middelen voor waterstofproject Hystock (37 miljoen euro in 2026) en het noodfonds bedrijven (25 miljoen euro in 2027) worden overgeheveld naar de begroting van Klimaat en Groene Groei.

Nationale Grondbank

In 2025 wordt 72 miljoen euro overgeheveld van de Aanvullende Post naar de begroting van LVVN voor het aankopen van grond door de Nationale Grondbank (NGB). De aankopen door de NGB starten in 2025 en worden afgerond in 2026 en 2027.

Reservering IZA transformatiemiddelen

Op basis van een actuele raming wordt het kasritme van de IZA-transformatiemiddelen aangepast. In afwachting van het verlengen van het IZA worden de transformatiemiddelen voor 2027 en 2028 op de Aanvullende Post geplaatst.

Standaardisatie gegevensuitwisseling

De middelen voor standaardisatie gegevensuitwisseling worden overgeheveld naar de begroting van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Overig overboekingen Aanvullende Post

Diverse kleinere overhevelingen van de Aanvullende Post naar diverse departementale begrotingen zijn verwerkt, bijvoorbeeld middelen voor implementatie kinderopvangtoeslag (25 miljoen euro in 2025) en covid-vaccinaties (10 miljoen euro).

In=uittaakstelling

Invulling in=uittaakstelling

De in=uittaakstelling is de tegenhanger van de eindejaarsmarge om te voorkomen dat het uitgavenplafond wordt overschreden als gevolg van de eindejaarsmarge. De in=uit taakstelling kent geen concrete invulling, maar wordt gaandeweg ingevuld. De invulling kan bestaan uit onderuitputting of andere meevallers. Op diverse departementale begrotingen zijn kleinere meevallers geboekt. In totaal gaat dit om 86 miljoen euro. Hiermee is de in=uittaakstelling voor 2024 ingevuld.

Aanvullende onderuitputting

De reguliere in=uittaakstelling is in 2026 met 2,3 miljard euro verhoogd. Deze onderuitputting werkt hetzelfde als de in=uittaakstelling. De in=uittaakstelling wordt gaandeweg het lopende jaar gevuld vanuit de onderuitputting en meevallers op de departementale begrotingen. Mocht er onvoldoende onderuitputting optreden, dan wordt het uitgavenplafond overschreden en verslechtert het EMU-saldo.

Taakstelling dekking Toeslagen Herstel

Het voorgaande kabinet heeft in samenspraak met de Tweede Kamer in totaal 2,3 miljard euro gereserveerd voor de verbetering van de aanvullende schaderoutes van toeslagenouders. De dekking bestaat voor 1,4 miljard euro uit het inhouden van de uit te keren eindejaarsmarge in 2025. Deze dekkingsopgave wordt nu als taakstelling in 2025 op de Aanvullende Post geboekt. Tijdens de voorjaarsbesluitvorming 2025 (het moment waarop de eindejaarsmarge wordt vastgesteld en uitgekeerd) wordt de definitieve hoogte van eindejaarsmarge bepaald. Op basis daarvan wordt de naar rato verdeling over de departementen (inclusief fondsen) bepaald.

Technisch

Herverkaveling Klimaatfonds naar begroting

De middelen van het Klimaatfonds stonden op de Aanvullende Post gereserveerd in afwachting van parlementaire goedkeuring van de instellingswet van het Klimaatfonds. Dit instellingswet is aangenomen door de Eerste Kamer in april 2024. Daarom worden de middelen nu herverkaveld naar de Klimaatfondsbegroting.

Overig technisch

Op de Aanvullende Post zijn diverse kleinere technische bijstellingen verwerkt.