Algemeen

Met de extra middelen uit het Hoofdlijnenakkoord (HLA) worden de uitgaven aan Defensie in lijn gebracht met de NAVO-doelstelling van ten minste 2% bbp. Het totale Defensiebudget stijgt daarmee.

Tegelijkertijd leidt de toegenomen geopolitieke onrust tot spanning in de mondiale defensiemarkt. Dit, in combinatie met krapte op de arbeidsmarkt, zorgt ervoor dat het tempo van de geplande investeringen van Defensie onder druk staat. De defensie-investeringen worden in een ritme geplaatst dat beter aansluit bij het moment waarop Defensie deze middelen verwacht uit te geven.

Toelichting per artikel

Artikel 1. Inzet

Een groot deel van de uitgaven in 2024, 2025 en 2026 betreft militaire steun aan Oekraïne. In 2024 is 3,5 miljard aan steun voorzien, in 2025 2,3 miljard en in 2026 2,4 miljard. Nederland ondersteunt sinds het uitbreken van de oorlog Oekraïne met circa 10 miljard euro. De niet-Oekraïne uitgaven, waaronder middelen voor crisisoperaties zoals de inzet van de marine in de Rode Zee, blijven binnen Artikel 1 in de jaren 2024-2029 op een constant niveau.

Artikel 2. Koninklijke Marine

Op dit artikel wordt de begroting van de Koninklijke Marine verantwoord, met als meest omvangrijke uitgave de kosten voor het personeel. De personele uitgaven voor de Marine stijgen geleidelijk vanwege de beoogde uitbreiding van het personeelsbestand. De overige uitgaven op dit artikel betreffen middelen voor gereedstelling en materiële exploitatie.

Artikel 3. Koninklijke Landmacht

Op dit artikel wordt de begroting van de Koninklijke Landmacht verantwoord, met als omvangrijkste uitgave de kosten voor het personeel. De personele uitgaven voor de Landmacht stijgen geleidelijk vanwege de beoogde uitbreiding van het personeelsbestand. De overige uitgaven op dit artikel betreffen middelen voor gereedstelling en materiële exploitatie.

Artikel 4. Koninklijke Luchtmacht

Op dit artikel wordt de begroting van de Koninklijke Luchtmacht verantwoord, met als omvangrijkste uitgave de kosten voor het personeel. De personele uitgaven voor de Luchtmacht stijgen geleidelijk vanwege de beoogde uitbreiding van het personeelsbestand. De overige uitgaven op dit artikel betreffen middelen voor gereedstelling en materiële exploitatie.  Deze uitgaven voor materiële exploitatie stijgen van 50 miljoen in 2024 naar 102 miljoen in 2026 omdat hier middelen voor instandhouding van de MQ-9 Reapers zijn toegevoegd.

Artikel 5. Koninklijke Marechaussee

Op dit artikel wordt de begroting van de Koninklijke Marechaussee verantwoord, met als omvangrijkste uitgave de kosten voor het personeel. De personele uitgaven voor de Marechaussee stijgen geleidelijk vanwege de beoogde uitbreiding van het personeelsbestand. De overige uitgaven op dit artikel betreffen middelen voor gereedstelling en materiële exploitatie.

Artikel 7. Commando Materieel en IT

Het Commando Materieel en IT (COMMIT) zorgt voor de verwerving van materieel en de beschikbaarstelling van IT-middelen, brandstof, munitie, kleding en uitrusting aan de Defensieonderdelen. De hogere inhuurbehoefte binnen het IT-domein, onder andere als gevolg van vertragingen bij IT-programma’s, is aan de voorkant gefinancierd tot en met 2025. Vanaf 2026 daalt het budget voor externe inhuur en ligt het weer op het normale structurele niveau. Tegelijkertijd groeit de organisatie, waardoor in latere jaren de uitgaven voor eigen personeel oplopen.

Artikel 8. Defensie Ondersteuningscommando

Het Defensie Ondersteuningscommando (DOSCO) ondersteunt de krijgsmacht door te zorgen voor personele diensten, zoals werving en opleidingen, maar ook huisvesting, vastgoed, catering, beveiliging, bewaking, facilitaire zaken, gezondheidszorg, logistiek en transport. Om de groeiende Defensieorganisatie goed te ondersteunen, is ook het personeelsbestand van DOSCO toegenomen. Het budget voor schadevergoedingen is in de eerste jaren wat hoger, omdat er nog achterastanden uit het verleden moeten worden ingelopen.

Artikel 9. Algemeen

Op dit artikel wordt de begroting van algemene Defensietaken verantwoord, zoals subsidies, schadevergoedingen en kennisopbouw. De schadevergoeding voor Srebrenica loopt naar verwachting volgend jaar af. Voor de regeling Chroom-6 worden vooralsnog na 2024 geen uitgaven meer geraamd. In de komende jaren loopt de contributie aan de NAVO licht op. De overige uitgaven op dit artikel zijn stabiel.

Artikel 10. Apparaat kerndepartement

Op dit artikel worden de apparaatsuitgaven van het kerndepartement verantwoord, met als omvangrijkste uitgave de kosten voor het personeel. De verwachte uitgaven aan (pensioen)uitkeringen fluctueren jaarlijks, waardoor de uitgaven op dit artikel in 2025 en 2029 een lichte afname laten zien.

Artikel 11. Geheim

De inhoud van dit artikel is geheim.

Artikel 12. Nog onverdeeld

Op dit artikel staat onder andere het restsaldo van de nog niet uitgekeerde middelen van de meerjarige loon- en prijsbijstellingen. Daarnaast voegt het kabinet in het HLA structureel 2,4 miljard toe aan de Defensiebegrotingen. Gezien dit met name wordt besteed aan materieel, worden deze middelen grotendeels toegevoegd aan het Defensiematerieelbegrotingsfonds. Een deel van de middelen die op een later moment worden ingevuld, is verwerkt op dit artikel in afwachting van nadere uitwerking. Deze middelen worden op een later moment verdeeld naar de beleidsartikelen.

Artikel 13. Bijdrage aan Defensiematerieelbegrotingsfonds

Omwille van administratieve eenvoud en transparantie vinden mutaties op het defensiematerieelbegrotingsfonds voortaan niet meer plaats via het voedingsartikel op de defensiebegroting.