Algemeen

In 2024 is de omvang van de totale uitgaven circa 4,4 miljard euro, in 2029 1,6 miljard euro. Deze daling van circa 2,8 miljard euro komt voornamelijk doordat er in eerdere jaren meer middelen uit de voormalige Transitiefondmiddelen op de begroting staan. Het gaat hierbij om de uitkoopregelingen Lbv en Lbv-plus en de budgetten voor de koploperprojecten. De ontvangsten zijn in 2024 hoger dan in de jaren erna. Dit komt voornamelijk door een desaldering van 63 miljoen euro uit de Borgstellingsregeling Vermogensversterkend Krediet, die wordt ingezet voor de subsidie voor vestigingssteun voor jonge landbouwers. Ook in 2027 en 2028 zijn de ontvangsten hoger, dit komt door de verkoop van gronden door de Nationale Grondbank in die jaren.

Het kabinet heeft aanvullende middelen vrijgemaakt voor LVVN: 1 miljard euro per jaar van 2025 tot en met 2029, en 500 miljoen euro per jaar structureel vanaf 2026. Deze middelen staan op dit moment nog op de Aanvullende Post. Als deze middelen overgeheveld worden naar de LVVN begroting dan loopt de begroting nog steeds af, maar minder scherp.

Toelichting per artikel

Artikel 21. Land- en tuinbouw

Voor land- en tuinbouw is het budget in 2024 tot en met 2026 incidenteel hoger vanwege de uitkoopregelingen Lbv-plus (cumulatief 1,8 miljard euro, waarvan 1 miljard euro in 2025) en Lbv (1,1 miljard euro, waarvan 600 miljoen euro in 2025). De ontvangsten zijn in 2024 hoger dan in de jaren erna. Dit komt voornamelijk door een desaldering van 63 miljoen euro uit de Borgstellingsregeling Vermogensversterkend Krediet, dat wordt ingezet voor de subsidie voor vestigingssteun voor jonge landbouwers.

Artikel 22. Natuur, visserij en gebiedsgericht werken

Het budget voor natuur, visserij en gebiedsgericht werken is in 2024 tot en met 2026 incidenteel hoger dan daarna. Dit wordt grotendeels verklaard door de koploperprojecten (cumulatief 1,5 miljard euro in 2024 tot en met 2026), en budget om de problematiek bij PAS-melders op te lossen (250 miljoen euro in 2024 tot en met 2026). De ontvangsten blijven in de periode 2024 ‒ 2029 grotendeels gelijk.

Artikel 23. Kennis en innovatie

Het budget voor kennis en innovatie blijft grotendeels stabiel van 2024 tot en met 2028. In 2029 volgt een dip van 93 miljoen euro ten opzichte van 2028. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door het aflopen van de budgetten uit het Nationaal Groeifonds voor onder andere de omschakeling naar regeneratieve landbouw (57 miljoen euro) en het aflopen van budget voor Kennis en Innovatie uit de voormalige Transitiefondsmiddelen (18 miljoen euro). De ontvangsten blijven in de periode 2025 t/m 2029 gelijk.

Artikel 24. Uitvoering en toezicht

Het budget voor uitvoering en toezicht loopt geleidelijk af van 679 miljoen euro in 2024 naar 534 miljoen euro in 2029. Dit wordt verklaard door aflopend budget voor RVO, tariefdemping op de NVWA (8 miljoen euro in de periode 2024 tot en met 2029), incidentele hoge kosten die voortkomen uit een negatieve CBb-uitspraak voor de NVWA in 2024 (17 miljoen euro) en een begrote structurele besparing op het RVO-budget van 26 miljoen euro. Er vinden geen ontvangsten plaats op artikel 24.

Artikel 50. Apparaat

De apparaatsbudgetten lopen met 84 miljoen euro af in de periode 2024 tot en met 2029, van 262 miljoen euro naar 178 miljoen euro. Dit wordt verklaard door het aflopen van budget uit de voormalige Transitiefondsmiddelen (58 miljoen euro) en het terugdraaien van de groei van het apparaat van de Rijksoverheid (42 miljoen euro). De ontvangsten blijven in de periode 2024 t/m 2029 gelijk.

Artikel 51. Nog onverdeeld

Het budget op artikel 51 daalt van 27 miljoen in 2024 naar 24 miljoen in 2029. In 2025, 2026 en 2028 is het budget lager wat voornamelijk te maken heeft met overhevelingen naar IenW en EZ.