De Najaarsnota presenteert de ontwikkeling van de inkomsten en uitgaven in het begrotingsjaar 2017. Hierbij worden de wijzigingen ten opzichte van de stand in de Miljoenennota 2018 (Kamerstuk 34 775, nrs. 1 en 2) gepresenteerd. Tussen de Miljoenennota 2018 en de Najaarsnota heeft uw Kamer ook de Startnota ontvangen (Kamerstuk 34 775, nr. 54). Daarom wordt – waar dit van toepassing is – ook de aansluiting op de Startnota weergegeven. De met de Najaarsnota samenhangende tweede suppletoire begrotingswetten worden tegelijk met deze nota aan de Tweede Kamer aangeboden. De tweede suppletoire wetten zijn de laatste reguliere mogelijkheid voor het kabinet om voor het lopende begrotingsjaar nog beleidsmatige mutaties aan uw Kamer voor te leggen. Mocht er onverhoopt na de Najaarsnota nog sprake zijn van een voorstel tot een beleidsmatige wijziging van een begroting, dan zal dit door de betreffende vakminister in een aparte brief aan uw Kamer worden gemeld.

Leeswijzer en kernpunten

Paragraaf 2 licht de uitgavenkant van de begroting 2017 toe met de mutaties sinds de Miljoenennota 2018 en de kadertoetsing. Aan de uitgavenkant van de begroting doen zich onder de drie deelkaders (Rijksbegroting in enge zin, Sociale Zekerheid en Arbeidsmarktbeleid en het Budgettair Kader Zorg) verschillende mee- en tegenvallers voor. Er is onderschrijding op het deelkader Sociale Zekerheid en Arbeidsmarktbeleid en op het Budgettair Kader Zorg. Deze onderschrijdingen compenseren voor de overschrijding op het deelkader Rijksbegroting in enge zin. Het totale uitgavenplafond wordt niet overschreden.

Paragraaf 3 licht de inkomstenkant van de begroting 2017 toe.

Paragraaf 4 gaat in op het overheidssaldo en de overheidsschuld. Het overheidssaldo voor 2017 wordt geraamd op 0,4 procent bbp. De overheidsschuld eind 2017 wordt geraamd op 57,3 procent bbp. Het gemiddelde overheidssaldo in de Eurozone wordt geraamd op – 1,1 procent bbp en de gemiddelde overheidsschuld op 89,3 procent bbp.

Bijlage 1 geeft een overzicht van de budgettaire kerngegevens en de ontwikkeling van de overheidsschuld. Bijlage 2 bevat de Verticale Toelichting.