In deze bijlage wordt een overzicht gegeven van de geraamde uitgaven voor schade en versterken in 2023 en worden de grootste bijstellingen die bij de Najaarsnota worden gedaan, benoemd.
De raming voor schade en versterken wordt jaarlijks bijgesteld bij de Miljoenennota. Volgens de laatste nota wordt tussen 2023 en 2029 in totaal circa 7,6 miljard euro uitgegeven aan de wettelijke taken voor de schadeafhandeling en versterkingsoperatie. Bij het opstellen van de ramingen zijn verschillende aannames gehanteerd, onder andere over het gemiddelde schadebedrag, de scope van de opgave en het verwachte aantal bewoners dat gebruik wil maken van een herbeoordeling. Naast de bestaande middelen voor schade en versterken, heeft het kabinet in april haar kabinetsreactie gestuurd op het eindrapport van de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen. Hierin neem het kabinet maatregelen om de schadeafhandeling milder, makkelijker en menselijker te maken [Kamerstukken 35561-17h]. Hiervoor is bij de Voorjaarsnota 2023 een reeks op de Aanvullende Post gereserveerd die in totaal optelt tot 11,5 miljard. Bij de Voorjaarsnota 2024 zal de meerjarige schade- en versterkingsraming integraal worden herzien.
In tabel 7.1 wordt op basis van de laatste uitvoeringscijfers een overzicht gegeven van de geraamde uitgaven in 2023. Daarbij wordt een uitsplitsing gemaakt in directe kosten en btw. Deze kosten worden grotendeels doorbelast aan de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM). De raming van 7,6 miljard euro t/m 2029 is exclusief 1,5 miljard euro voor de Bestuurlijke Afspraken uit 2020, de 1,15 miljard euro voor het Nationaal Programma Groningen (NPG) en de PEGA-middelen.
(in miljoenen euro; - = onderschrijding) | 2023 | ||
1 | Raming schade (2+3) | 674 | |
2 | Waarvan excl. btw | 657 | |
3 | Waarvan btw | 17 | |
4 | Raming versterken (5+6) | 1.051 | |
5 | Waarvan excl. btw | 914 | |
6 | Waarvan btw | 137 | |
7 | Juridische bijstand novelle (8+9) | 5 | |
8 | Waarvan excl. btw | 4 | |
9 | Waarvan btw | 1 | |
10 | Totale raming (1+4+7) | 1.730 | |
11 | Totale raming excl. btw (2+5+8) | 1.575 | |
12 | Totale btw (3+6+9) | 155 |
In de Najaarsnota 2023 zijn bijstellingen gedaan voor de versterkingsoperatie op basis van de verwachte realisatiecijfers tot het einde van dit jaar: de uitgaven vallen lager uit dan eerder verwacht en worden daarom in 2023 verlaagd met 240 miljoen euro. Door wijzigingen in de schadeafhandeling is nog onzeker hoe de uitputting tot het einde van het jaar verloopt.
De budgetten voor het Nationaal Programma Groningen (-45 miljoen euro) en voor de Bestuurlijke Afspraken (-130 miljoen euro) zijn ook neerwaarts bijgesteld en wordt voorgesteld om door te schuiven, omdat deze naar verwachting pas in 2024 tot besteding zullen komen. Voor de waardevermeerderingsregeling wordt het nog beschikbare budget uit de bij Voorjaarsnota 2022 vrijgemaakte 145 miljoen euro, ingezet als dekking voor de aanpassingen bij de schadeafhandeling. Voor dit jaar betekent dat, dat er 59 miljoen euro is afgeboekt. Na aankondiging van het aflopen van de regeling per februari 2024, is door de Tweede Kamer een amendement aangenomen waarin de regeling wordt verlengd tot 1 februari 2025 en wordt uitgebreid (kamerstuk 36 410 XII, nr. 25). Uw Kamer wordt het einde van dit jaar geïnformeerd over de verlenging van de regeling. Tot slot is de vergoeding voor het Norg akkoord met ca. 100 miljoen naar beneden bijgesteld vanwege de huidige gasprijzen. Door deze lagere uitgaven zijn er ook lagere ontvangsten op grond van de Mijnbouwwet, circa 20 miljoen euro.
Aan de ontvangstenkant is sprake van een tegenvaller. De ontvangsten NAM versterkingsoperatie zijn met circa 300 miljoen euro naar beneden bijgesteld, omdat de uitgaven lager uitvallen en de NAM 60% van de facturen voor versterken betaalt in plaats van de 100%.
Alle mutaties uit deze Najaarsnota worden toegelicht in de Verticale Toelichting van de begroting van Economische Zaken en Klimaat en de tweede suppletoire begroting van Economische Zaken en Klimaat.