Tabel 7 geeft de ontwikkeling van het EMU-saldo weer ten opzichte van de raming bij Startnota.

Per saldo laat het EMU-saldo een verbetering van 0,4 procent bbp zien ten opzichte van de raming bij Startnota. Deze verbetering wordt veroorzaakt door hogere belasting- en premie-inkomsten en lagere uitgaven aan werkloosheidsuitkeringen en rente. Daarnaast leidt de hogere olieprijs tot een meevaller voor het EMU-saldo. Vanwege diverse intertemporele compensaties die het beeld in andere jaren belasten en daarmee dit jaar ontlasten treedt een incidentele verbetering in het EMU-saldo 2011 op. De uitgaven aan zorg, arbeidsongeschiktheidsregelingen en kinderopvangtoeslag zorgen voor tegenvallers voor het EMU-saldo.

De EMU-schuld komt dit jaar naar verwachting uit op 64 procent bbp; dit is ruim 2 procent bbp lager dan de raming bij Startnota. Naast de verbetering van het EMU-saldo is sprake van een aantal financiële transacties dat doorwerkt op de EMU-schuld.

ING en AEGON hebben respectievelijk 2 miljard en 750 miljoen euro terugbetaald van de kapitaalversterkingen die deze bedrijven eind 2008 ontvangen hebben van de Staat. Deze aflossingen gaan gepaard met extra premies van respectievelijk 1 miljard en 375 miljoen euro. Vooralsnog heeft Eurostat besloten deze ontvangsten als niet- saldorelevant aan te merken. De EMU-schuld neemt als gevolg van deze terugbetalingen ruim 4 miljard euro af.

Als gevolg van een uitbreiding van het eigen vermogen van Tennet Holding B.V. neemt de EMU-schuld dit jaar 0,3 miljard euro toe. Als landelijk netbeheerder heeft Tennet Holding B.V. onder meer de wettelijke taak voldoende capaciteit op het Nederlandse hoogspanningsnet te garanderen met een hoogstaande kwaliteit. Voor het uitvoeren van de taken in Nederland zijn extra investeringen nodig. Om in de behoefte aan extern kapitaal die hierdoor ontstaat te voorzien en om de huidige credit rating te behouden, is een aanvulling van het eigen vermogen van Tennet à 0,6 miljard euro noodzakelijk. Omdat de staat de enige aandeelhouder van Tennet Holding B.V. is, zal de staat in deze kapitaaluitbreiding voorzien. De kapitaaluitbreiding van 0,6 miljard euro is niet-relevant voor zowel uitgavenkader als EMU-saldo, maar leidt wel tot een toename van de EMU-schuld, waarvan 0,3 miljard euro in 2011 en 0,3 miljard euro in 2012 neerslaat. Bijlage 5 gaat verder op Tennet in.

Tenslotte is de realisatie van de EMU-schuld 2010 lager uitgekomen dan waar in de Startnota rekening mee werd gehouden, waardoor de uitgangspositie circa 1 procentpunt gunstiger is dan voorzien. Dit heeft onder andere te maken met financiële verkopen van medeoverheden.

Figuur 1: EMU-saldo en EMU-schuld 2011 (eurozone, in % bbp)

Ieder jaar in april moeten EU-landen hun tekortrealisatie notificeren aan Eurostat. Vrijdag 13 mei zijn de daarop gebaseerde ramingen van de Europese Commissie uitgekomen. Positief is dat blijkt dat zestien landen in 2010 hun budgettaire doelstelling uit de stabiliteits- en convergentieprogramma’s hebben gehaald, zelfs vaak met een ruime marge (waaronder Nederland). De verwachting is dat deze tekortverbetering zich doorzet en dat veel landen in 2011 de drie procentgrens verder zullen naderen (zie figuur 1) of zelfs al onder de drie procentgrens uit zullen komen (Duitsland, Estland, Finland en Luxemburg). Hoewel enkele landen nog kampen met ernstige budgettaire problemen is het eurogebied als geheel goed op weg naar het wegwerken van de crisisgerelateerde tekorten.