Tennet Holding B.V. («Tennet») heeft onder meer de wettelijke taak te zorgen voor voldoende capaciteit voor het Nederlandse elektriciteitstransport en een kwalitatief hoogstaand hoogspanningsnet. De elektriciteitsvraag en -aanbod in Nederland zijn toegenomen en daar moet Tennet dus het Nederlandse hoogspanningsnet op aanpassen. Om hieraan invulling te geven heeft Tennet een investeringprogramma van 5 miljard euro uit te voeren. Door een storting op de bestaande aandelen à 600 miljoen euro (300 miljoen euro in 2011 en 300 miljoen euro in 2012) wordt Tennet in staat gesteld de wettelijke taak in Nederland naar behoren uit te blijven voeren en een financieel gezonde onderneming te blijven. Bij Tennet kan alleen de Staat als 100 procent aandeelhouder eigen vermogen verschaffen en in de kapitaaluitbreiding voorzien. Het betreft een investering in Tennet, een gezonde onderneming, waarop door de Staat een passend rendement wordt gemaakt7. Om deze redenen wordt uitbreiding van het eigen vermogen aangemerkt als een financiële transactie, die niet op het EMU-saldo drukt en niet-relevant is voor het uitgavenkader.
Tennet TSO B.V., een volledige dochter van Tennet, is aangewezen als beheerder van het Nederlandse hoogspanningsnet. Het hoogspanningsnet omvat de netten die bestemd zijn voor het transport van elektriciteit op een spanningsniveau van 110 kV of hoger. In de Elektriciteitswet 1998, onder meer artikel 16, wordt aan de netbeheerder een aantal taken toegewezen, waaronder het zorg dragen voor de veiligheid en betrouwbaarheid van de netten alsmede het herstellen, vernieuwen en uitbreiden van de netten en het aansluiten van nieuwe grootschalige productie-eenheden op het hoogspanningsnet. Uit hoofde van deze wettelijke taken en op basis van een door Tennet uitgevoerde analyse van de verwachte vraag en het verwachte aanbod van elektriciteit in Nederland, stelt Tennet tweejaarlijks een kwaliteits- en capaciteitsplan op, dat op grond van de Elektriciteitswet 1998 wordt ingediend bij de NMa. Op basis van dit plan stelt Tennet een concreet investeringsplan vast dat de daaropvolgende jaren moet voorzien in de gewenste kwaliteit en capaciteit van het landelijk hoogspanningsnet.
De geschatte totale investeringsagenda tot 2020 in Nederland bedraagt ongeveer 5 miljard euro. De Nederlandse investeringsagenda is aanzienlijk, voornamelijk vanwege enkele grootschalige uitbreidingsinvesteringen in de Nederlandse 220/380 kV netten alsmede uitbreidingen in de Nederlandse 110/150 kV netten die Tennet in 2008 heeft overgenomen. Het kabinet onderschrijft het nut en de noodzaak van de in het investeringsprogramma genoemde investeringen die onder de Rijkscoördinatieregeling vallen (namelijk de grootschalige uitbreidingsinvesteringen in de Nederlandse 220/380 kV netten). Hierbij wordt een integrale afweging gemaakt van publieke belangen, waarbij kosten, veiligheid, leefomgeving en natuur en milieu een belangrijke rol spelen. De kapitaaluitbreiding is overigens, op voorspraak van het kabinet, nadrukkelijk niet bedoeld voor de Duitse activiteiten van Tennet en zou ook benodigd zijn geweest zonder de overname van Transpower. Voor het Duitse investeringsplan zal Tennet langs andere weg eigen vermogen proberen aan te trekken.
De Staat als enig aandeelhouder van Tennet ziet onder meer toe op de financiële stabiliteit van de onderneming. Een kapitaaluitbreiding is nodig om de investeringsagenda van Tennet in Nederland uit te voeren en aantasting van de huidige financiële soliditeit van de onderneming te voorkomen. Een verlaging van het kredietprofiel van Tennet is onwenselijk gegeven het beleid dat de Staat als aandeelhouder voorstaat, namelijk minimaal een credit rating single A. Momenteel heeft Tennet een credit rating single A minus. Indien Tennet daaronderzakt, dan wordt het aantrekken van vreemd vermogen op de markt aanzienlijk moeilijker en duurder. Ook zou Tennet dan niet langer in staat zijn het gereguleerde rendement te realiseren. Een externe adviseur heeft bevestigd dat een kapitaaluitbreiding nodig is om Tennets credit rating te behouden.
Tennet kan met de voorgestelde kapitaaluitbreiding de uitvoering van zijn wettelijke taken in Nederland de komende jaren naar verwachting waarmaken. Gegeven de omvangrijke investeringen geldt dat er druk op het eigen vermogen van Tennet blijft en is een kapitaaluitbreiding in de toekomst niet uitgesloten. Hierbij zal opnieuw worden getoetst op de noodzaak voor het behoud van de financiële soliditeit en het behalen van een passend rendement. Indien dit aan de orde is, zal het kabinet de Kamer wederom tijdig om goedkeuring vragen.