Uitgaven

Mutaties Besluitvorming Voorjaarsnota

Tegemoetkomingsregeling MSNP (saldopost)De Belastingdienst heeft onterecht verzoeken tot minnelijke schuldsanering natuurlijke personen (MSNP) afgewezen op grond van alleen een registratie in de Fraudesignaleringsvoorziening (FSV), de kwalificatie Opzet/Grove Schuld of de hoogte van iemands schulden. Mensen die in grote financiële problemen zaten, zijn hierdoor ten onrechte niet geholpen en kunnen zelfs in grotere (financiële) problemen zijn geraakt. De Tweede Kamer is onlangs geïnformeerd over de vormgeving en opties voor uitvoering van de tegemoetkoming14. In juni wordt de Kamer per brief nader geïnformeerd over de tegemoetkomingsregeling.

Knelpunten Financiën (saldopost)Binnen de Financiënbegroting worden diverse budgetten herschikt om problematiek binnen de begroting budgettair op te lossen. Zo worden onder meer middelen overgeheveld van artikel 10 Nog Onverdeeld voor diverse bedrijfsvoeringsknelpunten en organisatorische veranderingen bij het kerndepartement van Financiën. Ook worden middelen overgeheveld vanuit de voorziening voor de uitvoeringskosten van fiscale wet- en regelgeving door de Belastingdienst naar artikel 1 Belastingen.

Laagdrempelige fiscale rechtshulpIn het coalitieakkoord is aangekondigd dat er een laagdrempelige, onafhankelijke fiscale rechtshulp komt naar voorbeeld van de Amerikaanse ‘Taxpayers Advocate Service’. Hiervoor is structureel 14 miljoen euro gereserveerd op de Aanvullende Post. Deze overheveling betreft de aanloopkosten vanuit DG Fiscale Zaken voor het uitwerken van scenario's met alle relevante partijen en het voorbereiden van besluitvorming.

Uitvoeringskosten BelastingdienstIn het coalitieakkoord is 290 miljoen euro in 2022-2025 gereserveerd voor de uitvoering van het coalitieakkoord, Europese wetgeving en nieuwe fiscale maatregelen door de Belastingdienst. Op basis van de op dit moment opgestelde uitvoeringstoetsen worden middelen overgeheveld van de Aanvullende Post naar de begroting van Financiën.

ToeslagenherstelFinanciën doet voor circa 409 miljoen euro een beroep op de Aanvullende Post middelen ten behoeve van additionele uitvoeringskosten van de uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT). Dit is een alternatieve inzet van de bestaande reservering voor toeslagenherstel.

Technische mutaties Voorjaarsnota

Overboekingen naar andere begrotingen Er worden middelen overgeheveld vanuit en naar diverse andere begrotingen, waaronder 4,5 miljoen euro structureel voor het actieplan Informatiehuishouding op orde vanuit BZK. Vanuit Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) worden middelen overgeheveld naar de Belastingdienst voor de uitvoering van beleid. SZW hevelt 1,4 miljoen euro in 2022 over naar het Btw-compensatiefonds (BCF) ten behoeve van de Aanpak Jeugdwerkloosheid.

Kasschuif toeslagen herstel Om de budgetten voor het herstel van toeslagen aan te laten sluiten op het ritme van uitbetaling, is een kasschuif nodig. Dit betreft het saldo van meerdere kasschuiven, waaronder kasschuiven om de Aanvullende Post budgetten in het juiste ritme te zetten.

Overige kasschuivenDit betreft een aantal kasschuiven, waaronder voor de Belastingdienst, het Ultimate Beneficial Owners (UBO) Register en Informatiehuishouding: de basis op orde.

Aanpassing BIR-verdeelsystematiekDe ontvangsten en uitgaven van de belasting- en invorderingsrente en de boeteontvangsten hangen samen met de heffing van diverse belastingen. Voor de loon- en inkomstenheffing geldt dat deze gecombineerd wordt geheven met premies volksverzekeringen (AOW, Anw en Wlz). Dat betekent dat de ontvangsten en uitgaven van de belasting- en invorderingsrente en de boeteontvangsten verdeeld worden tussen de begroting van Financiën en die van de Sociale Fondsen. De verdeelsleutelsystematiek die hierbij werd gehanteerd is gecorrigeerd met ingang van 1 januari 2022. Dit leidt tot een verlaging van de raming van de rente-uitgaven en -ontvangsten en boeteontvangsten op de begroting van Financiën en een verhoging van de raming bij de Sociale fondsen. Deze aanpassing is aangekondigd bij de startnota en is budgetneutraal.

ToeslagenherstelVerschillende autonome tegenvallers en toegezegde beleidsintensiveringen leiden de komende jaren naar verwachting tot een budgettair tekort. Financiën past het grootste deel van deze problematiek in binnen reeds toegekende middelen (door het toepassen van generale kasschuiven en ramingsmeevallers) en met de inzet van bestaande Aanvullende Post middelen voor Toeslagenherstel. Desalniettemin resteert daarna significante en onvermijdelijke problematiek die niet door Toeslagen ingepast kan worden. Daarom wordt voor 218 miljoen euro een beroep gedaan op het generale beeld. Dit geheel aan additionele middelen komt ten goede aan het apparaatsbudget voor het programma-DG Herstel, de uitwerking van de Herijking van de aanpak van het herstel en uitgaven aan toegezegd beleid voor emotioneel herstel (onder andere leven op de rit en niet-financiële hulp aan kinderen) en apparaatskosten.

Convertibiliteit Oekraïense hryvniaConform de raadsaanbeveling van de Europese Comissie wordt er een regeling opgezet voor Oekraïense ontheemden om Oekraïens contant geld (hryvnia's) om te kunnen wisselen voor euro's. Om de regeling in Nederland in werking te kunnen laten treden is naar verwachting een bedrag oplopend tot maximaal 23,3 miljoen nodig om de valuta te kunnen opkopen. Hier staat tegenover dat deze valuta verkocht zullen worden (zie toelichting «Convertibiliteit Oekraïense hryvnia» onder niet-belastingontvangsten). Volgens de raadsaanbeveling dienen geen transactiekosten in rekening te worden gebracht. De uitvoeringskosten, onder andere transactiekosten en verwerkingskosten, worden geschat op 0,4 miljoen euro. De uitgaven worden generaal gedekt.

Loon- en prijsbestellingDe tranche 2022 van de loon- en prijsbijstelling wordt toegevoegd aan de begroting van het ministerie van Financiën.

EindejaarsmargeDe eindejaarsmarge wordt toegevoegd aan de begroting van het ministerie van Financiën.

DesalderingDe mutaties betreffen voornamelijk de desalderingen van uitgaven voor diensten door de Belastingdienst aan andere (overheids)partijen op basis van afgesloten contracten.

DiversenDit betreft onder andere middelen voor de MRB+ aanloopkosten (circa 4,9 miljoen euro voor 2022-2023). In het coalitieakkoord heeft het kabinet aangekondigd een systeem van ‘Betalen naar Gebruik’ voor alle automobiliteit per 2030 te introduceren en in de huidige kabinetsperiode wetgeving vast te stellen. De basis voor het systeem is de motorrijtuigenbelasting (MRB), waarvan het tarief afhankelijk wordt gemaakt van het jaarlijks verreden aantal kilometers. In het coalitieakkoord is afgesproken dat de aanloopkosten van de ‘MRB Plus’ nog worden toegevoegd aan de begroting van het ministerie van Financiën. Het gaat om kosten die gemaakt moeten worden om de MRB Plus te kunnen invoeren, zoals budget voor onderzoek naar de beleidseffecten of aanpassingen van de systemen van de Belastingdienst en RDW.

Kapitaalinjectie Invest International (niet-plafond relevant)In 2021 is 69 miljoen euro kapitaal gestort in Invest-INT, afgestemd op de kasbehoefte van Invest-INT voor investeringen. Het resterende begrote kapitaal van 61 miljoen euro wordt doorgeschoven naar latere jaren en zal daarmee beschikbaar blijven voor Invest-INT. Middels de kasschuif wordt de kapitaalinjectie in 2026 opgehoogd.

Kapitaalinjectie Invest NL (niet-plafond relevant)In 2021 is 330 miljoen euro beschikbaar gesteld voor een kapitaalinjectie in Invest-NL. Er is 125 miljoen euro kapitaal gestort, afgestemd op de kasbehoefte van Invest-NL voor investeringen. Het resterende begrote kapitaal van 205 miljoen euro wordt doorgeschoven naar latere jaren en zal daarmee beschikbaar blijven voor Invest-NL. Middels de kasschuif wordt de resterende reeks kapitaalinjecties één jaar naar achter geschoven en wordt de laatste injectie voorzien in 2026 in plaats van 2025.

Lening KLM (niet-plafond relevant)Als onderdeel van het pakket aan steunmaatregelen van de Nederlandse Staat aan KLM in 2020, is een directe lening verstrekt met een omvang van maximaal 1 miljard euro. KLM heeft in 2020 277,1 miljoen euro getrokken op deze lening. In 2021 heeft KLM niet getrokken op de lening. Het resterende bedrag op de lening (722,9 miljoen euro) wordt overgeheveld naar 2022.

Diversen (niet-plafond relevant)Dit betreft onder andere de uitvoerings- en juridische kosten voor de onteiging SNS. Er loopt een cassatieprocedure bij de Hoge Raad in de rechtszaak onteigening SNS, waarover in het najaar van 2022 een uitspraak wordt verwacht. De inschatting is dat hier extra uitvoerings- en juridische kosten voor worden gemaakt (150.000 euro extra in 2022 en 1,75 miljoen euro in 2023). Daarnaast bevat deze post de DNB winstafdracht ESM rentecompensatie. De meerjarenraming van de winstafdracht DNB is op 0 euro gesteld. Op dit moment overstijgen de totale risico's de totale buffers, waardoor er sprake is van een buffertekort. Zolang sprake is van een buffertekort wordt door DNB op basis van het kapitaalbeleid (met uitzondering van ESM-compensatie) geen dividend uitgekeerd aan de Staat.

Niet-belastingontvangsten

Mutaties Besluitvorming Voorjaarsnota

Tegemoetkomingsregeling MSNP (dekking)

Zie toelichting ‘Tegemoetkomingsregeling MSNP (saldopost)’ onder uitgaven.

Knelpunten Financiën (saldopost)Zie toelichting ‘Knelpunten Financiën (saldopost)’ onder uitgaven.

Technische mutaties Voorjaarsnota

Aanpassing BIR-verdeelsystematiekZie toelichting ‘aanpassing BIR-verdeelsleutelsystematiek’ onder uitgaven.

Verlenging uitstel belastingbetaling (corona)Op 28 januari 2022 heeft het kabinet aangekondigd het uitstel van betaling van belastingen met 2 maanden te verlengen tot en met 31 maart 2022 om de liquiditeitsproblemen van ondernemers die worden getroffen door de beperkende maatregelen te verlichten. Dit werkt door in lagere verwachte ontvangsten van verzuimboetes, het doorbelasten van vervolgingskosten en invorderingsrente in 2022. Deze verlenging verhoogt de openstaande belastingschuld onder uitstel van betaling. Naar verwachting zorgt dit ervoor dat er meer invorderingsrente over deze schuld wordt ontvangen in latere jaren.

Dividend staatsdeelnemingenDe meest recente informatie over het verwachte dividend van de financiële deelnemingen laat een structurele tegenvaller zien als gevolg van de huidige marktomstandigheden. Enkele deelnemingen hebben te leiden onder de coronacrisis, waardoor hier voorlopig nog geen dividendafdracht verwacht kan worden en de raming naar beneden bijgesteld moet worden.

Convertibiliteit Oekraïense hryvniaEr wordt een regeling opgezet voor Oekraïense ontheemden om Oekraïens contant geld (hryvnia's) om te kunnen wisselen voor euro's. Na omwisseling van de hryvnia's zal, zodra de situatie dit toelaat, de valuta worden omgewisseld bij de nationale centrale bank van Oekraïne. Naar verwachting vloeit dan een bedrag oplopend tot maximaal 23,3 miljoen euro terug naar de Staat, afhankelijk van de afspraken die worden gemaakt met de Oekraïense centrale bank.

DesalderingDe mutaties betreffen voornamelijk de desalderingen van uitgaven voor diensten door de Belastingdienst aan andere (overheids)partijen op basis van afgesloten contracten.

Dividenden staatsdeelnemingen – financiële deelnemingen (niet-plafond relevant)De meest recente informatie over het verwachte dividend van de reguliere staatsdeelnemingen laat in de meeste jaren een tegenvaller zien.

Vervroegde aflossing Griekenland (niet-plafond relevant)De ontvangsten voor de aflossing van de lening aan Griekenland is met circa 160 miljoen euro naar boven bijgesteld. Griekenland heeft een aanvraag gedaan om een deel van de lening onder de Greek Loan Facility (GLF) vervroegd af te lossen. Hierdoor verschuift de aflossing die voor 2023 was voorzien naar 2022.

Ramingsbijstelling renteontvangsten lening Griekenland (niet-plafond relevant)Nederland heeft onder de Griekse Leningenfaciliteit (GLF) in 2010 leningen verstrekt aan Griekenland. De rente die Griekenland betaalt is de 3-maands Euribor-rente plus een opslag van 50 basispunten. De huidige rentereeks is aangepast op basis van de nieuwe CEP-raming.

Verkoop vermogenstitels: ABN Amro aandeleninkoop (niet-plafond relevant)

ABN AMRO voert in 2022 een inkoopprogramma uit van 500 miljoen euro. De staat ontvangst via NLFI op basis van het huidige aandelenbelang in 2022 (maximaal) 281,3 miljoen euro (56,3 procent van 500 miljoen euro).

Diversen (niet-plafond relevant)Dit betreft onder andere de post DNB: winstafdracht rentecompensatie ESM (zie toelichting «Diversen (niet-plafond relevant))» en de premieontvangsten van de WAKO garantie (Wet aansprakelijkheid kernongevallen (0,6 miljoen euro structureel). Deze premieontvangsten worden voortaan op een risicovoorziening geboekt. Hierdoor worden de ontvangsten anders gelabeld, wat resulteert in lagere specifieke ontvangsten en hogere generale ontvangsten.