Bij de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel Belastingplan 2023 zijn de amendementen Grinwis c.s.76 aangenomen. Deze regelen dat de eerste schijven gas en elektriciteit in de energiebelasting worden opgeknipt per 1 januari 2024. De huidige eerste schijf gas loopt van 0–170.000 m3. In het amendement wordt de grens tussen de nieuwe eerste en nieuwe tweede schijf gesteld op 1.200 m3. Deze grens komt overeen met die van het tijdelijke prijsplafond energie en benadert het gasverbruik van een huishouden met gemiddeld verbruik in 2023 (1.169 m3).
Het kabinet stelt voor om de schijfgrens te stellen op 1.000 m3 in plaats van 1.200 m3. Op deze manier wordt bij een eventuele toekomstige verlaging van het tarief van de nieuwe eerste schijf ten opzichte van het tarief van de nieuwe tweede schijf aan huishoudens naast een financieel voordeel tevens een prikkel gegeven om het gasverbruik zo veel terug te brengen onder het gemiddelde verbruik van 1.169 m3 (2023). Het kabinet past de tarieven van de schijven niet aan. Dat betekent dat de tarieven van de nieuwe eerste en tweede schijf op 1 januari 2024 gelijk zijn – zoals is geregeld in voornoemd amendement – en tot een verbruik van 170.000 m3 feitelijk één tarief geldt.
Doeltreffendheid, doelmatigheid en evaluatie
Indien zou worden besloten om het tarief in de nieuwe eerste schijf te verlagen ten opzichte van het tarief in de nieuwe tweede schijf, blijft de besparingsprikkel in de energiebelasting meer behouden door de verdere inkorting van de nieuwe eerste schijf tot 1.000 m3. Op deze manier worden verbruikers aangespoord om het verbruik zo veel mogelijk onder de 1.000 m3 te houden, omdat voor het verbruik boven die grens een hoger tarief wordt geheven.
Uitvoeringsgevolgen Belastingdienst, Douane en Toeslagen
De Belastingdienst kan de lengte van de eerste schijf gas die moet gelden per 1 januari 2024 aanpassen tot 1 december 2023. Voor energieleveranciers geldt overigens dat zij een voorbereidingstijd nodig hebben van ten minste drie maanden. Dat betekent dat de schijfgrens die per 1 januari 2024 moet gelden, voor energieleveranciers uiterlijk 1 oktober 2023 bekend moet zijn.
De aankondiging in het wetsvoorstel Belastingplan 2024 van de voorgestelde wijziging per 1 januari 2024 is dus tijdig voor aanpassing per 1 januari 2024 voor de Belastingdienst en energieleveranciers.