Toelichting exploitatie 2010
Baten
Opbrengst Moederdepartement
De bijdrage 2010 van het Moederdepartement is gedurende het jaar per saldo met € 3,5 miljoen neerwaarts bijgesteld in verband met kortingen en taakstellingen (– € 53,0 miljoen), beleidsmatige mutaties (+ € 23,3 miljoen), (inter)departementale overboekingen (+ € 19,7 miljoen) en technische bijstellingen (+ € 6,5 miljoen).
Het bedrag van de beleidsmatige mutaties (in- en extensiveringen) heeft betrekking op:
• inzet extra personeel ten behoeve van de brandveiligheid in de Justitiële inrichtingen (+ € 15,0 miljoen);
• de autonome groei van de forensische zorg in het strafrechtelijk kader (+ € 10,0 miljoen);
• capacitaire maatregelen op grond van de uitkomsten Prognosemodel Justitiële ketens (+ € 9,2 miljoen);
• inkoop van Justitiële verslavingszorg (+ € 8,0 miljoen);
• omzetten in stand te houden capaciteit vreemdelingenbewaring korte termijn in lange termijn (– € 5 miljoen);
• de tijdelijke overdracht van twee locaties van Justitiële jeugdinrichtingen naar de gesloten jeugdzorg (– € 13,9 miljoen).
De bijdrage van het Moederdepartement wordt verstrekt op kasbasis. De Dienst Justitiële Inrichtingen is een baten-lastendienst. Als gevolg van de verschillende stelsels wijkt de stand van de definitieve kasbijdrage 2010 circa € 1,7 miljoen af van de opbrengst Moederdepartement in de gespecificeerde staat van baten en lasten 2010.
Opbrengsten derden
De gerealiseerde opbrengsten van derden zijn ten opzichte van de oorspronkelijke begroting € 62,8 miljoen hoger uitgekomen. Ten gevolge van het Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Koninkrijk België over de ter beschikking stelling van een penitentiaire inrichting in Nederland ten behoeve van de tenuitvoerlegging van bij Belgische veroordelingen opgelegde vrijheidsstraffen is een opbrengst van € 28,4 miljoen gerealiseerd. In verband met het beschikbaar stellen van de capaciteit van de locatie Overberg van Rijks-JJI De Heuvelrug aan het gesloten jeugdzorgdomein van het voormalige programmaministerie voor Jeugd en Gezin is een opbrengst van € 12,2 miljoen gerealiseerd. Bovendien is door de Belastingdienst een bedrag ad € 9,4 miljoen aan DJI uitgekeerd in het kader van de regeling vermindering afdracht loonbelasting in verband met door DJI-medewerkers gevolgde MBO-gecertificeerde opleidingen in de periode 2004 t/m 2009. Deze opbrengsten waren ten tijde van het opstellen van de begroting 2010 nog niet voorzien.
Hier staat tegenover dat als gevolg van onder meer de economische tegenwind en het lagere aantal gedetineerden de arbeidsopbrengsten in de penitentiaire inrichtingen € 11,8 miljoen lager zijn uitgekomen dan oorspronkelijk geraamd.
Rentebaten
Door gebruik te maken van de depositofaciliteit van het Ministerie van Financiën is in 2010 € 0,3 miljoen aan rentebaten gerealiseerd. Door de lage rentestand zijn de rentebaten lager uitgekomen dan oorspronkelijk begroot.
Bijzondere baten
De bijzondere baten zijn het gevolg van vrijval uit de balanspost voorzieningen. Verderop in dit hoofdstuk worden de mutaties van de voorzieningen afzonderlijk toegelicht.
Met de bijdrage van het Moederdepartement en de overige opbrengsten dient DJI de kosten af te dekken die worden gemaakt om de afgesproken productietaakstelling en de opdrachten voor derden te realiseren. De gerealiseerde productie is opgenomen en nader toegelicht bij de betrokken operationele doelstellingen, te weten: 13.4, 14.2 en 15.3.
Lasten
Apparaatskosten
De apparaatskosten zijn circa € 26,8 miljoen (circa 1,3%) hoger uitgekomen dan de oorspronkelijk vastgestelde begroting. De loon- en prijsontwikkeling in 2010 heeft geleid tot een stijging van de kosten. Bovendien heeft de uitvoering van de voornoemde beleidsintensiveringen en het beschikbaar stellen van capaciteit aan derden geleid tot hogere kosten. Hier staat tegenover dat een kostenbesparing is bereikt door de verdere implementatie van diverse tekortbeperkende maatregelen in 2010. Een voorbeeld hiervan is de verdere reductie van de kosten van het inhuren van externe deskundigen en uitzendkrachten met circa € 37,3 miljoen (– 50,7%) ten opzichte van de realisatie 2009.
Rentelasten
De rentelasten hebben betrekking op de leningen van het Ministerie van Financiën. Omdat de afgelopen jaren voor een lager bedrag aan nieuwe leningen is afgesloten dan oorspronkelijk geraamd, zijn de totale rentekosten lager uitgekomen.
Afschrijvingskosten
In de oorspronkelijke begroting 2010 zijn de afschrijvingskosten van de immateriële vaste activa nog niet afzonderlijk geraamd. Per saldo zijn de gerealiseerde afschrijvingskosten € 3,7miljoen (6%) lager uitgekomen dan begroot.
Omschrijving | Stand per 31-12-2009 | Vrijval in 2010 | Dotatie in 2010 | Onttrekking in 2010 | Stand per 31-12-2010 |
---|---|---|---|---|---|
Functioneel leeftijdsontslag | 58 194 | – 2 738 | 4 734 | – 17 697 | 42 493 |
Substantieel bezwarende functies | 24 747 | – 3 654 | 21 093 | ||
FPU-plus | 27 446 | – 985 | 101 | – 9 257 | 17 305 |
Wachtgelden | 3 887 | – 932 | – 842 | 2 113 | |
Afkoop boekwaarde gebouwen | 21 832 | – 1 544 | 4 702 | – 6 663 | 18 371 |
Reorganisatie | 9 391 | – 1 562 | 11 715 | – 4 618 | 14 926 |
Verzelfstandiging Mesdagkliniek | 16 569 | – 1 326 | – 2 012 | 13 231 | |
De Lingeburcht | 1 600 | – 1 600 | 0 | ||
Verlieslatende contracten | 250 | 727 | 977 | ||
Totaal | 139 169 | – 10 687 | 46 726 | – 44 743 | 130 465 |
Functioneel leeftijdsontslag (FLO)
De omvang van de voorziening is gebaseerd op de bestaande verplichting aan personeelsleden die op 31 december 2010 gebruik maakten van de FLO-regeling. Voor deze personen bestaat een verplichtingdie maximaal tot het einde van 2015 loopt. De in 2010 betaalde FLO-uitkeringen zijn aan de voorziening onttrokken. Ten gevolge van het herberekenen van de voorziening in 2010 is € 2,7 miljoen vrijgevallen.
Substantieel bezwarende functies (SBF)
De dotatie aan de voorziening SBF houdt verband met de nieuwe instroom in de SBF (voorheen FLO). De werkgever is wettelijk verplicht de kosten per werknemer voor de gehele looptijd van de regeling (circa 3 jaar) in één keer te doteren aan de voorziening.
FPU-plus
In 2004 is een voorziening gevormd in verband het gebruikmaken van het FPU-plus arrangement door DJI-medewerkers. De betalingen ad € 9,3 miljoen aan de ex-medewerkers, die van dit arrangement gebruikmaken, zijn aan de voorziening onttrokken. Ten gevolge van het herberekenen van de voorziening in 2010 is € 1,0 miljoen vrijgevallen.
Wachtgelden
Met ingang van 2007 is een voorziening wachtgelden gevormd voor ex-DJI-medewerkers die op deze datum onder de wachtgeldregeling vallen. De omvang van de voorziening is berekend op basis van het aantal deelnemers en de verwachte einddatum van de uitkering. Ten gevolge van het herberekenen van de voorziening in 2010 is € 0,9 miljoen vrijgevallen.
Afkoop boekwaarde gebouwen
DJI heeft ten aanzien van een aantal van de RGD gehuurde panden de beslissing genomen deze af te stoten. Aan deze beslissingen zijn veelal kosten verbonden, zoals nog resterende huren, kosten wederoplevering en sloopkosten. De in 2010 met de RGD afgerekende bedragen zijn onttrokken aan de voorziening.
Reorganisatie
In verband met de verplichtingen die voortvloeien uit (voorgenomen) reorganisaties zijn reorganisatie-voorzieningen gevormd. De dotaties in 2010 vloeien voornamelijk voort uit reorganisaties die verband houden met de capacitaire krimp (het sluiten van delen van inrichtingen en het buitengebruikstellen van plaatsen).
Verzelfstandiging Van Mesdagkliniek
Per 1 januari 2008 is de Van Mesdagkliniek verzelfstandigd in de vorm van een private stichting. Dit heeft tot gevolg dat de medewerkers van de Van Mesdagkliniek zijn overgegaan naar een ander pensioenfonds. In verband met de kosten die hiermee samenhangen is een voorziening gevormd.
De Lingeburcht
Begin 2010 is een vaststellingsovereenkomst door alle partijen getekend, waardoor de overeenkomst die ten grondslag ligt aan deze voorziening is ontbonden. Het resterende bedrag ad € 1,6 miljoen is vrijgevallen ten gunste van de exploitatierekening 2010.
Verlieslatende contracten
In verband met de overgang naar de nieuwe rijksbrede huisstijl wordt verwacht dat aan de leverancier van de uniformen van DJI een vergoeding van de kosten dient te worden verstrekt. Hierom is in 2009 een voorziening gevormd ad € 0,25 miljoen. In 2010 is een bedrag gedoteerd in verband met diverse verlieslatende contracten.
Bijzondere lasten
In 2010 is de subsidierelatie met JJI Rekken beëindigd. Hierbij is overeengekomen dat DJI in 2010 een vergoeding verstrekt aan de stichting LSG-Rentray en de stichting Trajectum ter dekking van de kosten die samenhangen met het realiseren van de alternatieve bestemming.
Saldo Baten en Lasten
Over 2010 is een negatief exploitatieresultaat ad € 13,0 miljoen gerealiseerd. Dit komt overeen met circa 0,6 % van de totale omzet in 2010. Dit saldo is het resultaat van de consolidatie van de administraties van de onder de DJI ressorterende inrichtingen en diensten. In de oorspronkelijke begroting 2010 was reeds een tekort van € 13 miljoen geraamd.
In overeenstemming met de Regeling baten- en lastendiensten 2011 wordt voorgesteld het negatieve exploitatieresultaat ad € 13,0 miljoen ten laste te brengen van de exploitatiereserve. De omvang van de exploitatiereserve zal hierdoor dalen tot € 49,8 miljoen.
Conform de regelgeving is het maximum van de exploitatiereserve beperkt tot 5% van de gemiddelde omzet van de drie meest recente jaren. Voor DJI bedraagt de maximale stand per ultimo 2010 circa € 113 miljoen.
Doelmatigheid
Realisatie | Begroting | Verschil | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Omschrijving | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2010 | |
DJI-totaal: | ||||||
FTE-totaal | 17 804 | 18 175 | 17 221 | 16 698 | 17 949 | – 1 251 |
Saldo van baten en lasten in % | 0,8% | – 3,7% | 2,1% | – 0,6% | – 0,6% | 0 |
Productiviteitsindicatoren | ||||||
1. gemiddeld aantal Tbs-passanten | 150 | 120 | 76 | 32 | 0 | 32 |
2a. gemiddeld aantal personen in PP’s (equivalentplaatsen) | 524 | 442 | 466 | 450 | 0 | 450 |
2b. verhouding equivalentplaatsen/gemiddelde bezetting | 4,3 | 3,9 | 4,2 | 4,2 | 0 | 4,2 |
Toelichting productiviteitsindicatoren
1. Het gemiddeld aantal Tbs-passanten geeft de mate van druk op de intra/transmurale capaciteit weer. Als gevolg van enerzijds capaciteitsuitbreidingen en anderzijds een afname van het aantal opleggingen Tbs met bevel tot verpleging is het gemiddeld aantal Tbs-passanten de afgelopen jaren sterk afgenomen.
2. Als gevolg van de inzet van penitentiaire programma’s (PP’s) heeft DJI in 2010 450 intramurale plaatsen «bespaard». Gerelateerd aan de gemiddelde bezetting GW-strafrechtelijk verblijvenden ontstaat een verhoudingsgetal. Hoe hoger het verhoudingsgetal hoe groter het aandeel van de equivalentieplaatsen. Na een dip in 2008 neemt het aandeel PP’s toe tot een niveau van 4,2. Met andere woorden ruim 4 per 100 bezette GW-plaatsen.
Doelmatigheid per operationele doelstelling
In de onderstaande tabellen worden doelmatigheidsgegevens gepresenteerd. Voor de volumegegevens met betrekking tot de capaciteit wordt verwezen naar de volume- en prestatiegegevens die zijn opgenomen bij de betreffende operationele doelstelling. De verschillen bij de omzet (PxQ) kunnen zowel het gevolg zijn van volumeverschillen als van prijsverschillen ten opzichte van de oorspronkelijke begroting.
Operationele doelstelling 13.4
Realisatie | Begroting | verschil | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Gemiddelde prijs (x € 1) | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2010 | |
Operationele intramurale sanctiecap. per plaats per dag | 181 | 197 | 208 | 216 | 229 | 222 | 7 |
Reservecapaciteit per plaats per dag | 133 | 130 | 3 | ||||
Omzet operationele en res.capaciteit (p*q * € 1 miljoen) | 987,7 | 1 065,5 | 1 126,7 | 1 089,7 | 1 004,7 | 972,0 | 32.7 |
Bezettingsgraad operationele intramurale capaciteit (%) | 83,5 | 83,3 | 77,3 | 90,4 | 90,9 | 91,3 | – 0,4 |
Extramurale sanctiecapaciteit per plaats per dag | 72 | 72 | 60 | 85 | 51 | 49 | 2 |
Omzet extramurale sanctiecapaciteit (p*q * € 1 miljoen) | 22,3 | 18,0 | 12,8 | 19,1 | 9,6 | 12,5 | – 2,9 |
Tbs-capaciteit per plaats per dag | 446 | 449 | 455 | 478 | 480 | 478 | 2 |
Omzet (p*q * € 1 miljoen) | 277,2 | 300,9 | 322,8 | 363,6 | 377,6 | 382,1 | – 4,5 |
Bezettingsgraad Justitiële Tbs-klinieken (%) | 96,2 | 96,2 | 96,8 | 94,6 | 91,9 | 96,0 | – 4,1 |
Gemiddelde prijs per rapportage Pieter Baan Centrum1 | 49 196 | 65 315 | |||||
Gemiddelde prijs per plaats per dag PBC | 1 565 | 1 464 | 1 523 | 1 444 | 79 | ||
Omzet (p*q * € 1 miljoen) | 10,8 | 12,1 | 18,3 | 17,1 | 17,8 | 16,9 | 0,9 |
Gemiddelde prijs per dag per plaats intramurale inkoopplaats forensische zorg in gevangeniswezen | 328 | 367 | 358 | 9 | |||
Omzet (p*q * € 1 miljoen) | 23,2 | 93,8 | 91,5 | 2,3 | |||
Gemiddelde prijs per dag per plaats intramurale inkoop-plaats strafrechtelijke forensische zorg in GGz en Ghz | 283 | 285 | 306 | – 21 | |||
Omzet (p*q* € 1 miljoen) | 107,0 | 129,4 | 148,7 | – 19,3 |
Toelichting op de prijsverschillen >5%
In 2010 zijn bij de intramurale inkoopplaatsen strafrechtelijke forensische zorg minder dure (FPK-)plaatsen ingekocht. De gemiddelde prijs van de gerealiseerde productie is hierdoor lager uitgekomen dan begroot.
Operationele doelstelling 14.2
Realisatie | Begroting | Verschil | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2010 | ||
Gemiddelde prijs operationele capaciteit p.p.p.d. (x € 1) | 301 | 326 | 398 | 436 | 510 | 502 | 8 |
Gemiddelde prijs aan te houden cap. p.p.p.d. (x € 1) | 153 | 153 | 0 | ||||
Omzet (p*q * € 1 miljoen) | 293,8 | 329,4 | 320,6 | 299,7 | 246,1 | 269,9 | – 23,8 |
Bezettingsgraad operationele capaciteit (%) | 90,8 | 87,8 | 81,5 | 67,4 | 52,8 | 90,0 | – 37,2 |
Scholings- en trainingsprogramma’s (extramuraal, substitutie-effect) prijs per plaats per dag (x € 1) | 32 | 32 | 32 | 32 | 32 | 32 | 0 |
Omzet (p*q * € 1 miljoen) | 0,9 | 1,0 | 1,0 | 0,8 | 0,5 | 0,5 | 0 |
Realisatie | Begroting | Verschil | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2010 | ||
Vreemdelingenbewaring | |||||||
Gemiddelde prijs operationele cap. p.p.p.d. (x € 1) | 143 | 155 | 159 | 170 | 193 | 174 | 19 |
Gemiddelde prijs reservecapaciteit p.p.p.d. (x € 1) | 134 | 127 | 7 | ||||
Gem.prijs aan te houden cap. kort p.p.p.d. (x € 1) | 79 | 72 | 7 | ||||
Gem.prijs aan te houden cap. lang p.p.p.d. (x € 1) | 23 | 0 | 23 | ||||
Omzet (p*q* € 1 miljoen) | 126,8 | 173,3 | 125,8 | 135,6 | 132,9 | 125,1 | 7,8 |
Bezettingsgraad operationele + reservecap. (%) | 90,6 | 63,9 | 64,6 | 72,6 | 70,9 | 86,2 | – 15,3 |
Uitzetcentra | |||||||
Gemiddelde prijs operationele cap. p.p.p.d. (x € 1) | 143 | 155 | 159 | 170 | 193 | 174 | 19 |
Gemiddelde prijs reservecapaciteit p.p.p.d. (x € 1) | 134 | 127 | 7 | ||||
Gemiddelde prijs aan te houden cap. p.p.p.d. (x € 1) | 79 | 72 | 7 | ||||
Omzet (p*q* € 1 miljoen) | 45,9 | 42,1 | 34,8 | 37,0 | 38,1 | 34,5 | 3,6 |
In verband met de verwachte lagere behoefte aan capaciteit zijn in de ontwerpbegroting 2011 bij de vreemdelingenbewaring 284 aan te houden plaatsen korte termijn omgezet in aan te houden plaatsen lange termijn. Voor deze (nieuwe) categorie plaatsen was nog geen dagprijs opgenomen in de begroting 2010.
2010 | 2009 | |
---|---|---|
Activa | ||
Immateriële activa | 7 455 | 10 344 |
Materiële activa | ||
– grond en gebouwen | – | – |
– installaties en inventarissen | 163 021 | 180 916 |
– overige materiële vaste activa | 12 121 | 13 241 |
Voorraden | 3 515 | 3 425 |
Debiteuren | 9 495 | 17 011 |
Nog te ontvangen | 102 450 | 117 618 |
Liquide middelen | 149 416 | 109 665 |
Totaal activa | 447 473 | 452 220 |
Passiva | ||
Eigen Vermogen | ||
– exploitatiereserve | 62 805 | 14 551 |
– verplichte reserves | – | – |
– onverdeeld resultaat | – 13 007 | 48 254 |
Leningen bij het Ministerie van Financiën | 81 100 | 53 741 |
Voorzieningen | 130 465 | 139 169 |
Crediteuren | 9 254 | 5 330 |
Nog te betalen | 176 856 | 191 175 |
Totaal passiva | 447 473 | 452 220 |
(1) | (2) | (3)=(2)-(1) | ||
---|---|---|---|---|
Oorspronkelijk vastgestelde begroting | Realisatie | Verschil real. en oorspr. vastgestelde begroting | Realisatie 2009 | |
Baten | ||||
Opbrengst Moederdepartement | 2 132 422 | 2 127 317 | – 5 105 | 2 266 590 |
Opbrengst overige departementen | ||||
Opbrengsten derden | 71 223 | 133 990 | 62 767 | 69 417 |
Rentebaten | 500 | 285 | – 215 | 0 |
Vrijval voorzieningen | 10 687 | 10 687 | 11 267 | |
Bijzondere baten | ||||
Totaal baten | 2 204 145 | 2 272 279 | 68 134 | 2 347 274 |
Lasten | ||||
Apparaatskosten | ||||
* personele kosten | 1 025 137 | 1 031 344 | 6 207 | 1 049 799 |
* materiële kosten | 1 102 185 | 1 122 772 | 20 587 | 1 147 322 |
Rentelasten | 4 823 | 2 397 | – 2 426 | 3 081 |
Afschrijvingskosten | ||||
* materieel | 60 000 | 52 024 | – 7 976 | 57 602 |
* immaterieel | 4 268 | 4 268 | ||
Overige lasten | ||||
* dotaties aan voorzieningen | 25 000 | 46 726 | 21 726 | 41 216 |
* bijzondere lasten | 25 756 | 25 756 | ||
Totaal lasten | 2 217 145 | 2 285 286 | 68 141 | 2 299 020 |
Saldo baten en lasten | – 13 000 | – 13 007 | – 7 | 48 254 |
(1) | (2) | (3) = (2)-(1) | ||
---|---|---|---|---|
Oorspronkelijk vastgestelde begroting | Realisatie | Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting | ||
1 | Rekening Courant RHB 1 januari 2010 + stand depositorekeningen | 124 206 | 107 703 | – 16 503 |
2 | Totaal operationele kasstroom | 16 425 | 46 798 | 30 373 |
Totaal investeringen | – 75 000 | – 60 769 | 14 231 | |
Totaal boekwaarde desinvesteringen | 0 | 26 381 | 26 381 | |
Overdracht boekwaarde activa aan VWS | 0 | |||
3 | Totaal investeringskasstroom | – 75 000 | – 34 388 | 40 612 |
Eenmalige uitkering aan moederdepartement | 0 | |||
Eenmalige storting door moederdepartement | 0 | |||
Aflossing op leningen | – 12 600 | – 12 640 | – 40 | |
Beroep op leenfaciliteit | 50 000 | 40 000 | – 10 000 | |
4 | Totaal financieringskasstroom | 37 400 | 27 360 | – 10 040 |
5 | Rekening Courant RHB 31 december 2010 | 103 031 | 147 473 | 44 442 |
+ stand depositorekeningen (=1+2+3+4) |
Toelichting op kasstroomoverzicht
Bij het opstellen van de begroting 2010 is er van uitgegaan dat de resterende vordering op de AWBZ nog in 2009 geïncasseerd zou worden. De werkelijke overboeking heeft echter in 2010 plaatsgevonden. Hierdoor is de beginstand van de rekening-courant lager dan begroot.
De operationele kasstroom is als volgt te specificeren (x € 1 000,-):
saldo van baten en lasten | – 13 007 |
afschrijvingen (incl. afschr. interne overboekingen) | 56 292 |
mutaties voorzieningen | – 8 704 |
mutaties werkkapitaal | 12 217 |
Totaal operationele kasstroom | 46 798 |
De mutaties in het werkkapitaal zijn voornamelijk het gevolg van de afname van de post kortlopende vorderingen (incl. de vordering AWBZ, totaal € 22,7 miljoen) en de afname van de post kortlopende schulden (€ 10,4 miljoen).
Als gevolg van de verplichtingenstop die een deel van 2010 gold en de capacitaire krimp in verband met de lagere behoefte aan sanctiecapaciteit is de investeringskasstroom lager uitgekomen dan geraamd.