41.1 Algemene doelstelling
Een goede volksgezondheid, waarbij mensen gezond leven en zo min mogelijk bloot staan aan bedreigingen van hun gezondheid.
41.2 Budgettaire gevolgen van beleid
Bedragen x € 1 000 | Realisatie 2006 | Realisatie 2007 | Realisatie 2008 | Realisatie 2009 | Realisatie 2010 | Vastgestelde begroting 2010 | Verschil 2010 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 707 745 | 573 841 | 705 758 | 1 063 588 | 705 853 | 667 450 | 38 403 |
Uitgaven | 539 855 | 557 412 | 601 294 | 800 736 | 800 469 | 679 697 | 120 772 |
Programma-uitgaven | 531 699 | 548 613 | 592 603 | 791 604 | 791 172 | 670 800 | 120 372 |
1. Meer mensen kiezen voor een gezonde leefstijl | 29 094 | 29 530 | 39 911 | 39 303 | 35 216 | 44 535 | – 9 319 |
waarvan bijdragen aan specifieke uitkeringen | 9 042 | 6 485 | 10 883 | 16 788 | 16 841 | 16 063 | 778 |
waarvan bijdragen aan baten-lastendiensten | 0 | 125 | 282 | 4 910 | 3 140 | 7 751 | – 4 611 |
2. Voorkomen van gezondheidsschade door onveilig voedsel en onveilige producten | 84 745 | 79 312 | 80 324 | 80 341 | 80 418 | 84 621 | – 4 203 |
waarvan bijdragen aan baten-lastendiensten | 74 721 | 75 288 | 76 597 | 77 346 | 78 089 | 80 704 | – 2 615 |
3. Voorkomen gezondheidsschade door ongevallen | 0 | 5 363 | 4 971 | 5 521 | 5 474 | 5 497 | – 23 |
4. Bescherming tegen infectie- en chronische ziekten | 271 313 | 270 944 | 290 412 | 488 648 | 445 668 | 338 006 | 107 662 |
waarvan bijdragen aan baten-lastendiensten: | 244 095 | 237 679 | 258 243 | 438 713 | 393 738 | 289 141 | 104 597 |
RIVM: Opdrachtverlening centra | 45 636 | 51 304 | 70 416 | 76 559 | 77 331 | 43 931 | 33 400 |
RIVM: Uitvoeringskosten subsidieregeling Publieke gezondheid | 129 666 | 131 774 | 130 797 | 201 770 | 146 980 | 184 353 | – 37 373 |
RIVM: Uitvoering subsidieregeling VWS subsidies | 7 334 | 9 608 | 10 885 | 8 925 | 9 575 | 8 138 | 1 437 |
Nederlands Vaccin Instituut (NVI) | 61 459 | 44 993 | 46 145 | 151 459 | 159 446 | 52 719 | 106 727 |
Overige baten-lastendiensten | 0 | 0 | 0 | 0 | 406 | 0 | 406 |
waarvan specifieke uitkeringen | 11 765 | 21 099 | 17 521 | 20 899 | 21 767 | 20 956 | 811 |
waarvan bijdragen aan zbo’s | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 150 | – 150 |
5. Doelmatig systeem van openbare gezondheidszorgvoorzieningen | 133 794 | 150 359 | 162 526 | 162 355 | 208 969 | 182 809 | 26 160 |
waarvan bijdragen aan baten-lastendiensten | 13 385 | 15 888 | 22 977 | 18 740 | 19 798 | 14 515 | 5 283 |
waarvan bijdragen aan zbo's | 92 874 | 123 101 | 114 671 | 106 924 | 153 204 | 137 878 | 15 326 |
6. Ethisch verantwoord handelen in de gezondheidszorg | 12 753 | 13 105 | 14 459 | 15 436 | 15 427 | 15 332 | 95 |
waarvan bijdragen aan baten-lastendiensten | 0 | 0 | 0 | 1 758 | 1 951 | 1 518 | 433 |
waarvan bijdragen aan zbo's | 10 672 | 11 018 | 11 433 | 12 165 | 12 104 | 11 958 | 146 |
Apparaatsuitgaven | 8 156 | 8 799 | 8 691 | 9 132 | 9 297 | 8 897 | 400 |
Ontvangsten | 13 625 | 9 461 | 14 200 | 12 933 | 17 234 | 21 653 | – 4 419 |
41.3 Financiële toelichting
In deze paragraaf worden per operationele doelstelling en voor de apparaatsuitgaven en de ontvangsten de belangrijkste verschillen tussen begroting en realisatie verklaard. Daarbij is aangegeven of deze verschillen al bij 1e en 2e suppletoire begroting (TK 32 395 XVI, nr. 1 t/m 2 en 32 565 XVI, nr. 1 t/m 2) voorgelegd waren, dan wel dat ze in de slotwetmutaties zijn begrepen.
Programma-uitgaven
De algemene doelstelling van dit beleidsartikel is vertaald in zes operationele doelstellingen:
1. Meer mensen kiezen voor een gezonde leefstijl;
2. Het voorkomen van gezondheidsschade door onveilig voedsel en onveilige producten;
3. Het voorkomen van gezondheidsschade door ongevallen;
4. De vermijdbare ziektelast neemt af door een goede bescherming tegen infectieziekten en chronische ziekten;
5. Er is een doelmatig systeem van openbare gezondheidszorgvoorzieningen dat bijdraagt aan een betere volksgezondheid;
6. Het bevorderen van ethisch verantwoord handelen in de gezondheidszorg en bij het wetenschappelijk onderzoek.
1. Meer mensen kiezen voor een gezonde leefstijl
Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 44 535 |
Mutaties 1e suppletoire begroting: | |
1. Overboeking van artikel 41 OD 1 en OD 2 naar artikel 41 OD 4 (€ 2,0 miljoen) en OD 5 (€ 0,4 miljoen) voor het Centrum Gezond Leven bij het RIVM respectievelijk opdrachten aan het RIVM (subgroepen in voedselconsumptiepeiling, advisering chemische voedselveiligheid). | – 2 394 |
2. Overboeking van artikel 41 OD 1 naar artikel 41 OD 5 in verband met de ZonMw programma’s Gezonde Voeding, Gezonde Slagkracht en Leefstijlcampagne Tabak. | – 2 342 |
3. Overboeking naar het Gemeentefonds. Het betreft de bijdrage van VWS in de kosten van de verlenging van de pilot Toezicht Drank- en Horecawet om de controle op de naleving van de bepalingen van de wet te versterken. Aan deze pilot doen vijftien (regio’s van) gemeenten mee. | – 1 087 |
4. Overige mutaties | – 825 |
Stand 1e suppletoire begroting | 37 887 |
Mutaties 2e suppletoire begroting: | |
1. Als gevolg van het controversieel verklaren van de wijziging van de Drank- en Horecawet zijn middelen niet tot besteding gekomen. Daarnaast is besloten de gemeente Nijmegen niet tegemoet te komen in de kosten voor de inrichting van heroïne behandelplaatsen. | – 1 084 |
2. Overige mutaties | 268 |
Stand 2e suppletoire begroting | 37 071 |
Slotwetmutaties: | |
1. Lagere uitgaven, voornamelijk omdat in afwachting en als uitvloeisel van het regeerakkoord gereserveerde middelen voor toezicht rookvrije horeca, onderzoek naar ventilatie van rookruimten, een televisiespot alcoholmatiging en een campagne over voeding en bewegen niet volledig zijn besteed. | – 1 855 |
Stand realisatie 2010 | 35 216 |
2. Het voorkomen van gezondheidsschade door onveilig voedsel en onveilige producten
Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 84 621 |
Mutaties 1e suppletoire begroting: | |
1. Overige mutaties | – 785 |
Stand 1e suppletoire begroting | 83 836 |
Mutaties 2e suppletoire begroting: | |
1. Actualisatie van beleidsvoornemens op het terrein van voedsel- en productveiligheid ter invulling van de taakstellende onderuitputting op de VWS-begroting. | – 2 500 |
2. Overige mutaties | – 477 |
Stand 2e suppletoire begroting | 80 859 |
Slotwetmutaties: | |
1. Overige mutaties | – 441 |
Stand realisatie 2010 | 80 418 |
3. Het voorkomen van gezondheidsschade door ongevallen
Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 5 497 |
Mutaties 1e suppletoire begroting: | |
1. Overige mutaties | – 44 |
Stand 1e suppletoire begroting | 5 453 |
Mutaties 2e suppletoire begroting: | |
1. Overige mutaties | 67 |
Stand 2e suppletoire begroting | 5 520 |
Slotwetmutaties: | |
1. Overige mutaties | – 46 |
Stand realisatie 2010 | 5 474 |
4. De vermijdbare ziektelast neemt af door een goede bescherming tegen infectieziekten en chronische ziekten
Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 338 006 |
Mutaties 1e suppletoire begroting: | |
1. FES-mutatie inzake Respiratoir Syncytieel Virus (RSV)-vaccin. Gedurende het onderzoek is het inzicht ontstaan dat het klinische programma complexer zal zijn en langer zal duren dan aanvankelijk gedacht. Dat heeft onder meer met de toenemende veiligheidseisen te maken. Gevolg is dat de geplande uitgaven naar achteren worden verschoven | – 11 504 |
2. Een deel van de voor 2009 geplande vaccinleveringen H1N1 is vertraagd. Deze leveringen worden dus pas in 2010 betaald. Het budget dient daarom mee te schuiven; voorliggende kasschuif geeft daaraan invulling. | 72 412 |
3. Het gaat hier om voor 2010 geplande betalingen voor vaccinleveringen H1N1. | 86 000 |
4. Vaccinatiecampagne GGD’en. Het betreft de kosten die door de GGD’en zijn gemaakt voor de vaccinaties H1N1. Deze kosten houden onder meer verband met de huur van locaties en de inzet van personeel. | 8 530 |
5. Overboeking van artikel 41 OD 1 en OD 2 naar artikel 41 OD 4 (€ 2,0 miljoen) en OD 5 (€ 0,4 miljoen) voor het Centrum Gezond Leven bij het RIVM respectievelijk opdrachten aan het RIVM (subgroepen in voedselconsumptiepeiling, advisering chemische voedselveiligheid). | 2 014 |
6. Als gevolg van de grieppandemie is de reguliere HPV-campagne doorgeschoven naar 2010. Voorliggende post betreft hoofdzakelijk de toedieningskosten. Voor alle andere kostenposten is reeds in 2010 voorzien. | 983 |
7. Overige mutaties | 1 127 |
Stand 1e suppletoire begroting | 497 568 |
Mutaties 2e suppletoire begroting: | |
1. Als gevolg van een overeenkomst met GlaxoSmithKline (GSK) over het niet afnemen van een restant deel van de vaccins tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) komt een bedrag van € 21 miljoen niet tot besteding. | – 21 000 |
2. Overboeking van het Budget Kader Zorg (BKZ). De middelen voor de aanschaf van HPV-Vaccins zijn op het BKZ gereserveerd. De feitelijke betaling loopt echter via de begroting. Met behulp van voorliggende ijklijnmutatie wordt de betaling mogelijk gemaakt. | 6 000 |
3. De compensatie voor de transitiekosten van het Nederlands Vaccin Instituut (NVI) liep normaliter via de opdrachtgever. Inhoudelijk gezien ligt het meer voor de hand om deze boeking via de eigenaar te laten lopen. Vandaar dat er een overboeking van artikel 41 OD 4 naar artikel 98 (Strategisch onderzoek NVI) plaatsvindt. | – 8 000 |
4. Betreft een overboeking naar het ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I). Bedrijven ontvangen compensatie voor het fokverbod dat aan hen in het kader van Q-koorts is opgelegd. De ministeries van EL&I en VWS dragen gezamenlijk bij aan deze compensatie. Hiermee is naar huidige inzichten een totaalbedrag van € 5 miljoen gemoeid. Omdat de feitelijke kosten onder meer afhankelijk zijn van bezwaar- en beroepprocedures kan de omvang nog wijzigen. | – 2 500 |
5. De Gezondheidsraad heeft geadviseerd een humaan vaccin tegen Q-koorts beschikbaar te stellen. Om voorbereid te zijn op aanloopkosten wordt een voorziening getroffen. | 1 000 |
6. De voorliggende onderuitputting is grotendeels toe te schrijven aan vrijval van middelen op de volgende onderwerpen: Nederlands Vaccin Instituut (– € 14,9 miljoen) en antivirale middelen (– € 3,9 miljoen). Het restant omvat een breed scala aan diverse kleine posten. | – 25 885 |
7. Overige mutaties | – 357 |
Stand 2e suppletoire begroting | 446 826 |
Slotwetmutaties: | |
1. Als gevolg van een vertraging in het project Respiratoir Syncytieel Virus (RSV)-vaccin (FES-mutatie) zijn de verrichte uitgaven over 2010 lager uitgevallen. | – 1 344 |
2. Overige mutaties | 186 |
Stand realisatie 2010 | 445 668 |
5. Er is een doelmatig systeem van openbare gezondheidszorgvoorzieningen dat bijdraagt aan een betere volksgezondheid
Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 182 809 |
Mutaties 1e suppletoire begroting: | |
1. Overboeking van artikel 43 OD 3 voor de uitvoering door ZonMw van het programma «Zichtbare schakel: de wijkverpleegkundige voor een gezonde buurt». Het programma is opgezet naar aanleiding van de motie Hamer c.s. (TK 31 700 XVI, nr. 15 ) en is onder meer gericht op de inzet van extra wijkverpleegkundigen op wijkniveau. | 8 257 |
2. Overboeking van het programmaministerie voor Jeugd en Gezin naar het ministerie van VWS in verband met projecten vrijwilligerswerk. De motie Slob (TK 31 700 XVI, nr. 17) heeft hiervoor middelen vrijgemaakt op de begroting van Jeugd en Gezin. Uitvoering van deze projecten vindt plaats door ZonMw. In totaal is hiervoor in 2010 € 6,0 miljoen beschikbaar gesteld. | 6 000 |
3. Overboeking van artikel 43 OD 3 voor de uitvoering van het programma «Zorg voor Beter» door ZonMw. | 3 933 |
4. Overboeking van artikel 41 OD 1 in verband met de ZonMw programma’s Gezonde Voeding, Gezonde Slagkracht en Leefstijlcampagne Tabak. | 2 342 |
5. Overboeking van artikel 42 OD 2 in verband met het door ZonMw uitgevoerde innovatieprogramma Revalidatie. Dit programma komt voort uit de door de Leden Koser Kaya en Van der Veen ingediende amendement bij de begrotingsbehandeling 2009 (TK 31 700 XVI, nr. 98). Door middel van dit tijdelijke innovatieprogramma Revalidatie wordt jaarlijks € 2 miljoen ingezet om innovatie in de revalidatiegeneeskunde mogelijk te maken en te bevorderen. | 2 000 |
6. Overboeking van artikel 42 OD 2 voor de uitvoering door ZonMw van het programma «Participatie en Gezondheid». | 1 911 |
7. Overboeking van artikel 41 OD 1 en OD 2 naar artikel 41 OD 4 (€ 2,0 miljoen) en OD 5 (€ 0,4 miljoen) voor het Centrum Gezond Leven bij het RIVM respectievelijk opdrachten aan het RIVM (subgroepen in voedselconsumptiepeiling, advisering chemische voedselveiligheid). | 414 |
8. Overige mutaties | 1 938 |
Stand 1e suppletoire begroting | 209 604 |
Mutaties 2e suppletoire begroting: | |
1. Het betreft hier de overheveling van middelen van artikel 42 OD 3 in verband met de implementatie van ICD-10 (een uniform classificatiesysteem voor ziekenhuizen) door het RIVM. | 1 024 |
2. De bevoorschotting van de programma’s van ZonMw vindt plaats op basis van reële liquiditeitsprognoses. Deze prognoses zijn lager dan voor 2010 was geraamd. | – 1 500 |
3. Afgelopen voorjaar zijn extra middelen uitgetrokken naar aanleiding van de bevindingen van de stuurgroep Zwangerschap en geboorte. Een deel van de daarin opgenomen voornemens is dit jaar niet tot besteding gekomen. | – 1 050 |
4. Overige mutaties | 1 042 |
Stand 2e suppletoire begroting | 209 120 |
Slotwetmutaties: | |
1. Overige mutaties | – 151 |
Stand realisatie 2010 | 208 969 |
6. Het bevorderen van ethisch verantwoord handelen in de gezondheidszorg en bij het wetenschappelijk onderzoek
Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 15 332 |
Mutaties 1e suppletoire begroting: | |
1. De werkdruk binnen de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) en de Regionale Toetsingscommissies (RTE) is de afgelopen jaren fors toegenomen. Uitbreiding is nodig om wettelijke taken en toegenomen meldingen te beoordelen. | 1 045 |
Stand 1e suppletoire begroting | 16 377 |
Mutaties 2e suppletoire begroting: | |
1. Een deel van de middelen die bestemd waren voor de personele uitbreiding bij de CCMO is dit jaar niet besteding gekomen. | – 400 |
2. Overige mutaties | – 133 |
Stand 2e suppletoire begroting | 15 844 |
Slotwetmutaties: | |
1. Overige mutaties | – 417 |
Stand realisatie 2010 | 15 427 |
Apparaatsuitgaven
Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 8 897 |
Mutaties 1e suppletoire begroting: | |
1. Als gevolg van de toenemende werkdruk op de beleidsterreinen van ethiek en infectieziektebestrijding is de formatie van de desbetreffende afdelingen uitgebreid. | 664 |
2. Overige mutaties | 357 |
Stand 1e suppletoire begroting | 9 918 |
Mutaties 2e suppletoire begroting: | |
1. Betreft verschillende posten op het gebied van personele en materiële uitgaven. | – 346 |
Stand 2e suppletoire begroting | 9 572 |
Slotwetmutaties: | |
1. Betreft verschillende posten op het gebied van personele en materiële uitgaven. | – 275 |
Stand realisatie 2010 | 9 297 |
Ontvangsten
Stand vastgestelde ontwerpbegroting (bedragen x € 1 000) | 21 653 |
Mutaties 1e suppletoire begroting: | |
1. FES-mutatie inzake Respiratoir Syncytieel Virus (RSV)-vaccin. Gedurende het onderzoek is het inzicht ontstaan dat het klinische programma complexer zal zijn en langer zal duren dan aanvankelijk gedacht. Dat heeft onder meer met de toenemende veiligheidseisen te maken. Gevolg is dat de geplande uitgaven en ontvangsten uit het FES naar achteren worden verschoven. | – 11 504 |
2. Ontvangsten als gevolg van de verkoop aan diverse landen van kleine vaccinhoeveelheden H1N1. | 2 200 |
3. Overige mutaties | 1 341 |
Stand 1e suppletoire begroting | 13 690 |
Mutaties 2e suppletoire begroting: | |
1. Diverse ontvangstenmeevallers artikel 41. | 4 142 |
Stand 2e suppletoire begroting | 17 832 |
Slotwetmutaties: | |
1. Als gevolg van een vertraging in het project Respiratoir Syncytieel Virus (RSV)-vaccin (FES-mutatie) zijn de verrichte uitgaven over 2010 lager uitgevallen. | – 1 344 |
2. Lagere ontvangsten bestuurlijke boetes als gevolg van enerzijds een te hoge raming en anderzijds wegens wijzigingen in de uitoefening van het toezicht. Het nieuwe interventiebeleid van de nVWA is gebaseerd op een risicogerichte aanpak en de zogenaamde «compliance assistance». | – 3 660 |
3. Bijdrage van het Agentschap NL voor het project Digitalisering Borstkankerscreening (DIGIBOB). | 1 484 |
4. Hogere ontvangsten dan geraamd bij de programmatische preventieprogramma’s als gevolg van in het verleden te hoog verstrekte (subsidie)voorschotten. | 2 844 |
4. Overige mutaties | 78 |
Stand realisatie 2010 | 17 234 |
41.4 Slotwetmutaties
De slotwetmutaties zijn uitgesplitst naar operationele doelstelling, apparaatsuitgaven en ontvangsten toegelicht in paragraaf 41.3 Financiële toelichting.
Stand 2e suppletoire begroting | 804 812 |
Slotwetmutaties | – 4 343 |
Stand realisatie 2010 | 800 469 |
Stand 2e suppletoire begroting | 17 832 |
Slotwetmutaties | – 598 |
Stand realisatie 2010 | 17 234 |
41.5 Overzicht uitgevoerde evaluatieonderzoeken
Onderzoek | Onderwerp | AD of OD | Start | Afgerond | Vindplaats |
|---|---|---|---|---|---|
Beleidsdoorlichting | – | ||||
Effectenonderzoek ex post | Effectmetingen van interventies met betrekking tot (convenant) overgewicht | 41.1 | 2006 | 2010 | |
Overig evaluatieonderzoek | Regeling aanvullende seksualiteitshulpverlening | 41.4 | 2010 | 2010 | Zie toelichting |
Proefimplementatie chlamydia screening | 41.4 | 2010 | 2010 | Zie toelichting | |
Evaluatie over de aanpak van Q-koorts (Commissie Van Dijk) | 41.4 | 2010 | 2010 | www.qkoortsinnederland.nl | |
Evaluatie aanpak Nieuwe Influenza A (H1N1) | 41.4 | 2010 | 2011 | – | |
Evaluatie ZonMw | 41.5 | 2010 | 2010 | ||
Evaluatie Embryowet | 41.6 | 2010 | 2013 | ||
Evaluatie Euthanasiewet | 41.6 | 2010 | 2012 | ||
Evaluatie Wet Medisch-wetenschappelijk Onderzoek met mensen | 41.6 | 2010 | 2012 | ||
Evaluatie MDFT in verband met cannabisverslaving | 41.1 | 2006 | 2011 | In oktober 2010 is uitstel verleend tot medio 2011. | |
Monitoren van alcoholbeleid | 41.1 | 2009 | Medio 2010 | Ministerie van VWS |
Toelichting
Regeling aanvullende seksualiteitshulpverlening
In 2010 heeft VWS van het RIVM/Centrum Infectieziektebestrijding een advies naar aanleiding van de evaluatie van de Regeling Aanvullende seksualiteitshulpverlening ontvangen. De evaluatie zal worden betrokken bij de integratie van deze regeling met de Regeling Aanvullende curatieve soa-bestrijding, zoals aangekondigd in de beleidsbrief seksuele gezondheid (TK 32 239, nr. 1).
Proefimplementatie chlamydia screening
VWS heeft in 2010 de proefimplementatie chlamydia screening met één jaar verlengd in afwachting van de uitkomst van evaluatieonderzoek door het RIVM/Centrum Infectieziektebestrijding. Eind 2010 werd deze evaluatie aan VWS aangeboden. Op basis hiervan zal de minister in 2011 een standpunt innemen over eventuele vervolgstappen, met name omtrent het al dan niet voortzetten van de screening.