Sinds 10 oktober 2010 zijn de eilandgebieden Bonaire, Sint Eustatius en Saba onderdeel van het Nederlandse staatsbestel, waarbinnen zij de positie van openbaar lichaam innemen. De wet Financiën BES (hierna: finBES) bevat de belangrijkste regelgeving op het gebied van financiën van de drie openbare lichamen. Artikel 88 van de finBES vestigt het principe dat de openbare lichamen recht hebben op een vrije uitkering. Deze uitkeringen worden sinds 2011 vanuit deze begroting van het BES-fonds verstrekt. Met de vrije uitkering uit het BES-fonds en de eilandelijke inkomsten zijn de BES-eilanden in staat de taken waarvoor zij verantwoordelijk zijn uit te voeren.

Een goede bestuurlijke verhouding tussen Rijk en openbare lichamen is alleen mogelijk als ook in de financiële verhouding door een ieder afspraken worden nageleefd. De financiële verhouding tussen Rijk en openbare lichamen heeft dan ook in 2010 de aandacht gekregen die het verdient. Het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen (Bofv) BES heeft in 2011 twee keer plaatsgevonden, in het voorjaar en in het najaar. In het Bofv BES van 31 maart 2011 is met de openbare lichamen gesproken over de hoogte van de vrije uitkering. Hierin is afgesproken dat het BES-fonds in 2011 wordt verhoogd met USD 1 miljoen om te borgen dat de vrije uitkering meegroeit met het stijgende prijspeil van Caribisch Nederland. Met Bonaire, Sint Eustatius en Saba is verder afgesproken dat zo snel mogelijk een referentiekader wordt opgesteld dat een beter inzicht moet geven in de eilandelijke taken, in relatie tot de vrije uitkering, de eigen eilandelijke inkomsten en bijzondere uitkeringen. De uitkomsten worden begin 2012 verwacht.