Inleiding
Missie en visie Logius
De missie van Logius luidt als volgt: «Logius, de dienst digitale overheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, biedt publieke dienstverleners een samenhangende ICT-infrastructuur zodat burgers en bedrijven betrouwbaar, snel, groen en gemakkelijk elektronisch zaken met hen kunnen doen.» Logius levert daartoe producten en diensten op het gebied van Toegang, Gegevensuitwisseling, Informatiebeveiliging en Standaardisatie. Logius is sinds 1 januari 2011 beleids- en beheermatig ondergebracht bij DGOBR.
Kerntaken
Het beheer en de exploitatie van bestaande producten;
De inbeheername van nieuwe producten;
De doorontwikkeling van reeds in beheer genomen producten;
Faciliteren van gebruik van in beheer zijnde producten.
Het afgelopen jaar is de portfolio bji Logius sterk uitgebreid. Om de uitvoering van de taken kwalitatief en efficiënt uit te kunnen blijven voeren heeft Logius in 2011 een nieuwe organisatiestructuur doorgevoerd.
Logius is in 2011 meermalen in de publiciteit geweest o.a. in de DigiNotar-affaire en de « Lektober»-maand. Als gevolg van deze affaires heeft Logius extra (beveiligings) taken toebedeeld gekregen die al deels in 2011 zijn gestart.
Bedrijfsvoering
Doelmatigheidsverbetering
Bij doelmatigheidsverbetering gaat het met name om het verder ontwikkelen van een aantal indicatoren waarmee inzicht wordt verkregen in de doelmatigheids- en kwaliteitsverbetering zoals de ontwikkeling van de productiviteit, kostenefficiëntie als gevolg van professioneler inkoop-, contract-, en leveranciersmanagement en de ontwikkeling van de klanttevredenheid.
Productiviteitsverbetering
Logius heeft een nulmeting en een tussenmeting laten uitvoeren op kosten en tarieven, productiviteit, bezetting en kwaliteit. Eind 2011 is een benchmark gestart voor het meten van de marktconformiteit (prijs/kwaliteit) van enerzijds de Logius extern betrokken diensten en anderzijds de dienstverlening van Logius zelf aan haar klanten. De benchmark betreft de kosten voor gebruik, beheer, onderhoud en (additionele) dienstverlening van de producten DigiD voor Burgers; Digipoort; Haagse Ring (onderdeel van Diginetwerk) en Stelselcatalogus. Deze zal in maart 2012 zijn afgerond.
Kostenefficiëntie
In 2011 is de kostenefficiëntie op het gebied van contract- en leveranciersmanagement verbeterd. Er is een rationalisatie van alle hostingcontracten doorgevoerd en opnieuw aanbesteed (kavel «managed services»). Daarmee worden in de toekomst de diverse hosting-omgevingen teruggebracht tot één hosting-omgeving en -contract.
Voorts is de beperking van de inhuur van externen in 2011 in gang gezet; het percentage inhuur is in 2011 onder de drempel gebleven. Tot slot is een begin gemaakt met de kwaliteitverbetering van de financiële informatievoorziening door financiële en overige administratieve systemen beter en eenduidig op elkaar aan te sluiten.
Klanttevredenheid
Evenals in 2009 en 2010 is er eind 2011 een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder de beleidsopdrachtgevers. De uitkomsten worden meegenomen in de verdere verbetering van de organisatie.
Kostprijsmodel
Op basis van de cijfers 2010 is als eerste proeve een kostprijs berekend voor DigiD burger en Digipoort (zie overzicht doelmatigheidsindicatoren). Deze kostprijzen worden echter nog niet in de praktijk toegepast. In de eerste helft 2012 wordt het kostprijsmodel verdere uitgewerkt. Voorgaande betekent dat in 2011 vooralsnog geen vervolg is gegeven aan de genoemde eerste proeve van kostprijzen. Dit houdt in dat in hoofdstuk 4 de indicatoren betreffende kostprijzen niet zijn ingevuld.
Overgang Govcert
Medio 2011 is Govcert, als onderdeel dat werkzaam is in het veiligheidsdomein, overgeheveld naar het ministerie van V&J. De financiële administratie en het financiële beheer van Govcert is op 1 juni 2011 overgedragen.
Exploitatie
(1) | (2) | (3)=(2)–(1) | (4) | |
---|---|---|---|---|
Omschrijving | Oorspronkelijk vastgestelde begroting (incl ISB) | Realisatie | Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting | Realisatie 2010 |
Baten | ||||
Omzet moederdepartement | 63 904 | 39 154 | – 24 750 | 45 860 |
Omzet overige departementen | 7 164 | 28 843 | 21 679 | 10 801 |
Omzet derden | 4 310 | 7 686 | 3 376 | 2 192 |
Rentebaten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Vrijval voorzieningen | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bijzondere baten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal baten | 75 378 | 75 683 | 305 | 58 853 |
Lasten | ||||
Apparaatskosten | 74 792 | 76 223 | 1 431 | 58 532 |
– personele kosten | 20 460 | 25 774 | 5 314 | 22 071 |
– materiële kosten | 54 332 | 50 449 | – 3 883 | 36 461 |
Afschrijvingskosten | 558 | 381 | – 177 | 493 |
– immaterieel | 0 | 0 | 0 | 0 |
– materieel | 558 | 381 | – 177 | 493 |
Overige lasten | 28 | 71 | 43 | 107 |
– dotaties voorzieningen | 0 | 0 | 0 | 0 |
– rentelasten | 28 | 71 | 43 | 63 |
– bijzondere lasten | 0 | 0 | 44 | |
Totaal lasten | 75 378 | 76 675 | 1 297 | 59 132 |
Saldo van baten en lasten | 0 | – 992 | – 992 | – 279 |
Baten
Voor de producten Beheer, exploitatie en onderhoud geldt dat de omzet, conform de opdrachtbrief, de werkelijke kosten 2011 bevat. Voor de projectmatige werkzaamheden zoals de nieuwe ontwikkelingen, in beheer names, werk in opdracht en de overige producten, geldt dat de omzet de in rekening gebrachte werkelijke (project) kosten zijn. Echter met dien verstande dat waar het gaat om de langlopende en – over de jaargrens van 2011 lopende- projecten (SBR, Dgid_X etc.) de omzet vastgesteld is op de werkelijk gemaakte kosten. Dit betekent dat het resultaat aan het einde van het project vastgesteld wordt.
Opbrengst moederdepartement
De opbrengsten van het moederdepartement hebben betrekking op de omzet van de producten waarvan BZK beleidsopdrachtgever is. Het betreft de omzet voor:
-
• Beheer en exploitatie van de producten zoals DigiD (voor burgers), DigiD Machtigen, Digikoppeling, Digilevering en Digimelding, Digipoort OTP, Eenmalig inloggen, PKI Overheid, Stelselcatalogus en Zoekdienst;
-
• In beheer name van nieuwe producten in de loop van 2011 zoals DigiD Machtigen, Digilevering, Stelselcatalogus en Zoekdienst;
-
• Doorontwikkeling van met name DigiD, DigiD Machtigen, Digikoppeling grote berichten en Digilevering.
Verschil met begroting wordt in hoofdlijnen veroorzaakt door:
-
• Het niet dan wel slechts ten dele doorgaan van diverse projecten (E-overheid voor burgers € 7 mln, Govcert € 3 mln) of een lagere omzet;
-
• Producten die in 2011 van eigenaar zijn gewisseld waardoor de baten verschuiven van moederdepartement naar overige departementen en derden (Digipoort PI € 4 mln en Antwoord voor Bedrijven € 3 mln).
Opbrengsten overige departementen
De opbrengsten van de overige departementen bestaan uit de omzet voor:
-
• Beheer, exploitatie en ontwikkeling van DigiD voor bedrijven (EL&I) en Forum Standaardisatie (EL&I);
-
• Ondersteuning van het programma Electronisch Bestellen en Factureren (ELI & BZK/ DGOBR);
-
• Ontwikkeling en implementatie van het Standard Business Reporting (SBR)-programma (EL&I) en Veiligheidsprojecten NCV, NL-Alert en Informatieknooppunt (V&J).
Verschil met begroting wordt in hoofdlijnen veroorzaakt door een toename van de werkzaamheden waardoor de kosten toenemen en daarmee ook de omzet. Dit geldt voor SBR (€ 3,8 mln), programma Electronisch Bestellen en Factureren (€ 9,6 mln) en Veiligheidsprojecten (€ 2,0 mln). Het restant is veroorzaakt doordat producten in 2011 van eigenaar zijn veranderd (o.a. Rijkspas, Antwoord voor Bedrijven).
Opbrengst derden
De opbrengst derden bestaat met name uit de omzet van de Haagse Ring (€ 2,0 mln), Rijkspas (€ 2,7 mln) en de omzet in het kader van diverse in beheer names en beheer van nieuwe producten voor de Inspectieraad (€ 1,9 mln). In de begroting was Rijkspas onder opbrengst moederdepartement opgenomen. Daarnaast was de opbrengst Haagse Ring € 0,9 mln te hoog ingeschat en zijn de opbrengsten van E-Inspecties € 0,7 mln hoger dan begroot.
Lasten
Personele kosten
Tot de personele kosten zijn gerekend de lonen en salarissen van eigen personeel en de kosten van inhuur voor de capaciteit die vereist is voor het kunnen uitvoeren van alle geplande activiteiten. De toename wordt veroorzaakt door een toename van projecten die niet in de begroting zijn opgenomen, zoals Electronisch Bestellen en Factureren (€ 1,5 mln), het project Informatieknooppunt (€ 1,5 mln), diverse in beheername- en doorontwikkelingstrajecten (€ 1,8 mln) en het uitvoeren van diverse ongeplande facturabele projecten (€ 0,5 mln).
Materiële kosten
De daling van de materiële kosten wordt veroorzaakt door het afstoten van Govcert en lagere kosten voor DigiD voor burgers.
Rentelasten
Dit betreft de rente die betaald is over de rekening-courant (€ 20 000) en leningen Financiën (€ 51 000). In de begroting is de rente op de lening niet opgenomen.
Afschrijvingen
De daling van de afschrijvingskosten wordt veroorzaakt door het overdragen van de activa van Govcert aan het ministerie van Veiligheid en Justitie.
Resultaat
Het saldo van baten lasten voor Logius over 2011 is een verlies van € 0,992 mln en kan worden verklaard uit 2 componenten, te weten:
Een financieringsverlies ad. € 0,312 mln veroorzaakt doordat per saldo van een aantal producten onvoldoende financiering beschikbaar was.
Een zogenaamd dekkingsverlies van € 0,680 mln.
Balans
| Balans 2011 | Balans 2010 |
---|---|---|
Activa | ||
Immateriële activa | 0 | 0 |
Materiële activa | 393 | 990 |
– grond en gebouwen | 57 | 162 |
– installaties en inventarissen | 132 | 248 |
– overige materiële vaste activa | 204 | 580 |
Voorraden | 0 | 0 |
Debiteuren | 4 456 | 2 672 |
Nog te ontvangen | 3 462 | 2 527 |
Liquide middelen | 20 687 | 12 421 |
Totaal activa | 28 998 | 18 610 |
Passiva |
| |
Eigen Vermogen | – 992 | 0 |
– exploitatiereserve | 0 | 0 |
– onverdeeld resultaat | – 992 | 0 |
Voorzieningen | 0 | 0 |
Leningen bij het MvF | 220 | 467 |
Crediteuren | 4 406 | 6 120 |
Nog te betalen | 25 364 | 12 023 |
Totaal passiva | 28 998 | 18 610 |
Debiteuren
Voor een aantal grote opdrachten zijn de facturen aan het eind van het jaar opgenomen in de administratie waardoor het saldo debiteuren stijgt.
Nog te ontvangen
De stijging wordt veroorzaakt door een hoger bedrag aan vooruitbetalingen voor 2012 en de nog te factureren werkzaamheden uit 2011.
Liquide middelen
De stijging van de liquide middelen ten opzichte van de beginbalans wordt onder andere veroorzaakt door vooruit ontvangen bedragen voor werkzaamheden in het eerste kwartaal 2012.
Eigen vermogen
In 2012 zal het negatieve eigen vermogen worden aangevuld door de eigenaar, DGOBR.
Leningen bij het Ministerie van Financiën
De daling ten opzichte van de beginbalans is te verklaren uit de aflossingen in 2011. Voor 2011 zijn geen nieuwe leningen afgesloten. Een deel van de gefinancierde investeringen is in 2011 overgedragen aan het ministerie van V&J vanwege de overgang van Govcert naar het ministerie van V&J. Het niveau van leningen is daarop nog niet aangepast waardoor het aandeel materiële vaste activa gefinancierd met leningen is gestegen naar boven de 118%.
Nog te betalen
De stijging van deze post ten opzichte van de openingsbalans wordt met name veroorzaakt door de toename van vooruit gefactureerde bedragen aan opdrachtgevers. Deze hebben betrekking op werkzaamheden die in het eerste kwartaal 2012 worden uitgevoerd, ondermeer als gevolg van uitloop van projecten.
Kasstroomoverzicht
Oorspronkelijk vastgestelde begroting (incl ISB) (1) | Realisatie (2) | Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting (3)=(2)–(1) | ||
---|---|---|---|---|
1. | Rekening-courant RHB 1 januari 2011 | 0 | 12 421 | 12 421 |
2. | Totaal operationele kasstroom | 578 | 6 599 | 6 021 |
Totaal investeringen (–/–) | – 400 | – 310 | 90 | |
Totaal boekwaarde desinvesteringen (+) | 0 | 1 232 | 1 232 | |
3. | Totaal investeringskasstroom | – 400 | 922 | 1 322 |
Eenmalige uitkering aan moederdepartement (–/–) | 0 | 0 | 0 | |
Eenmalige storting door het moederdepartement (+) | 0 | 279 | 279 | |
Aflossingen op leningen (–/–) | – 578 | – 348 | 230 | |
Beroep op leenfaciliteit (+) | 400 | 814 | 414 | |
4. | Totaal financieringskasstroom | – 178 | 745 | 923 |
5. | Rekening-courant RHB 31 december 2011 (=1+2+3+4) | 0 | 20 687 | 20 687 |
Het verschil met de begroting is te verklaren uit de desinvesteringen met betrekking tot Govcert in 2011 en de vergroting van de operationele kasstroom. Bij de oorspronkelijke begroting is uitgegaan van een banksaldo van € 0 per 1 januari 2011.
Doelmatigheid
Realisatie 2011 | Begroting 2011 | Realisatie 2010 | |
---|---|---|---|
Generiek deel | |||
Tarieven/uur | € 135 |
| € 153 |
FTE-totaal (excl. externe inhuur) | 110 | 73 | 82 |
% FTE primair proces | 84 | 76 | 84 |
% FTE Overhead | 16 | 24 | 16 |
Saldo van baten en lasten (%) | – 1,30 | 0 | – 0,5 |
Klanttevredenheid | 6,8 | 7 | 6,9 |
Betrouwbaarheid/TPM | Ja | Ja | Ja |
Periodieke Benchmark producten Logius | gestart | uitgevoerd | |
Specifiek deel | |||
Omzet per productgroep (in %) | |||
. Beheer & exploitatie | 54 | 83 | 54 |
. In beheername trajecten | 1 |
| 7 |
. Doorontwikkeling | 8 | 4 | 4 |
. Stimulering gebruik | 2 | 2 | 2 |
. Projecten | 34 | 11 | 33 |
DigiD |
|
|
|
. Aantal nieuw aangesloten overheidsorganisaties | 30 | 30 | 17 |
. Aantal burgers met DigiD | 8,8 mln. | 8,2 mln. | 8,1 mln. |
. Aantal DigiD authenticaties | 52,9 mln. | 45 mln. | 37,2 mln. |
PKI-Overheid | |||
. Aantal nieuwe certificaatverstrekkers | 7 | 2 | 0 |
Digipoort (OTP) |
|
|
|
. Aantal aangesloten bedrijven | 604 | 1 250 | 480 |
. Aantal berichten via Digipoort | 72 mln. | 45 mln | 38,6 mln. |
Govcert | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. |
Overige indicatoren |
|
| |
Vragen/klachten | |||
. Aantal vragen/klachten | 30 | 14 | |
. Snelheid van eerste reactie | 3 dagen | 3 dagen | |
. Snelheid van afhandeling | 14 dagen | 39 dagen | |
Tijd tussen verzoek klant en realisatie | |||
. Doorlooptijd | |||
Contract- en leveranciersmanagement | gestart | ||
. Prijsbenchmark | |||
Aantal inhuurkrachten vs. eigen medew. | 99% | 178% | |
Proces inbeheername nieuwe producten | n.v.t. | ||
. Tijdigheid van overdracht/conform planning | |||
. Operationeel conform klantverwachting | |||
DigiD: | |||
Kostprijs per abonnement (naar authenticaties) | |||
. Klein gebruiker | € 1 028 | ||
. Middel gebruiker | € 11 307 | ||
. Groot gebruiker | € 61 676 | ||
. Zeer groot gebruiker (individuele abonn. prijs) | € 0,1 tot € 2,8 mln | ||
|
| ||
Kostprijs per aansluiting (eenmalig) | € 670 | ||
Kostprijs per authenticatie | € 0,17 | ||
Digipoort: | |||
Kostprijs per abonnement (jaarlijks) | |||
. Klein | € 53 000 | ||
. Middel | € 402 000 | ||
. Groot | € 3 216 000 |