A. Algemene doelstelling

Het bevorderen van een goed functionerende internationale rechtsorde, met een blijvende inzet op mensenrechten, als integraal onderdeel van het buitenlandbeleid.

Een sterke rechtsorde maakt de wereld op termijn stabieler, veiliger, vrijer en welvarender. Nog afgezien van een definieerbaar eigenbelang, is dit waar Nederland sinds jaar en dag voor staat en wil blijven staan. Dit vereist goed functionerende internationale instellingen met een breed draagvlak, de strijd tegen straffeloosheid en een effectieve bescherming van de rechten van de mens. De inzet op mensenrechten blijft als geïntegreerd element een kerndoel van het Nederlands buitenlandbeleid en wordt nog duidelijker gekenmerkt door focus, selectiviteit en effectiviteit (zie mensenrechtenstrategie «Verantwoordelijk voor Vrijheid – Mensenrechten in het buitenlandbeleid» van voorjaar 2011).

B. Rol en verantwoordelijkheid

De regering zet zich concreet in voor de bevordering van vrijheid en meningsuiting, waaronder in het bijzonder internetvrijheid, de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging, gelijke rechten voor mannen en vrouwen, de rechten van lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders, de ondersteuning van mensenrechtenverdedigers, en de bevordering van fundamentele arbeidsnormen en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

De Minister heeft een stimulerende en uitvoerende rol:

• – Het ondersteunen van het stelsel van internationale organisaties is belangrijk om een stabiele internationale omgeving te scheppen ten behoeve van veiligheid, welvaart en vrijheid. Door regulering van internationale betrekkingen neemt de bestuurbaarheid toe en daarmee het produceren van gewenste uitkomsten. De financiële instrumenten kunnen beleidsmatig gebruikt worden om invloed te verkrijgen;

• – Aanzien van bescherming en bevordering van mensenrechten bestaat in essentie uit stimuleren en uitvoeren via bilaterale en multilaterale kanalen op voor Nederland prioritaire thema’s;

• – De Minister is verder verantwoordelijk voor interdepartementale regie ten behoeve van een coherente en consistente Nederlandse inzet in beheers- en bestuursraden van internationale organisaties ter bevordering van de internationale rechtsorde en mensenrechten.

C. Beleidsconclusies

Met de viering van 100 jaar Vredespaleis en de conferentie over vreedzame geschillenbeslechting met bijbehorende verklaring heeft de versterking van de internationale rechtsorde in 2013 een impuls gekregen. De beleidsdoelstellingen uit de begroting werden conform uitgevoerd. De campagnes voor de Nederlandse kandidaturen voor de VN mensenrechtenraad en Veiligheidsraad werden succesvol opgestart en uitgebouwd.

Bij de bescherming van de rechten van de mens vormde de beleidsbrief «Respect en recht voor ieder mens», een belangrijke mijlpaal. Daarin werd de innovatieve aanpak met betrekking tot deze hoeksteen van het buitenlands beleid uiteengezet en toegelicht. Andere beleidsdoelstellingen zijn als omschreven in de begroting uitgevoerd.

Het kabinet bracht een nationaal actieplan mensenrechten en bedrijfsleven uit.

D. Budgettaire gevolgen van beleid

E. Toelichting

Verplichtingen

De verhoging van het verplichtingenbudget bestaat uit een saldo van mutaties. Door het voornemen de subsidie aan de Carnegie Stichting eind 2013 voor een periode van vijf jaar (2014–2018) af te sluiten is het verplichtingenbudget hiervoor met EUR 22 mln gestegen. Dit was oorspronkelijk begin 2014 voorzien. Daarnaast is een verplichtingenbudget opgenomen voor centrale programma’s op het gebied van mensenrechten, evenals een verplichtingenbudget voor een bijdrage aan het Special Court Sierra Leone (SCSL) voor de behandeling van de beroepsprocedure van Charles Taylor. Tevens is het verplichtingenbudget toegenomen als gevolg van het eerder publiceren van de subsidie-tender voor het mensenrechtenfonds voor de periode 2014–2017. Deze stijging wordt gecompenseerd door het vervallen van de verplichting voor de Wereldomroep; deze verplichting is reeds eind 2012 aangegaan.