Op het gebied van zoetwatervoorziening is het beleid er op gericht om – onder normale omstandigheden – zoveel mogelijk aan de behoeften van gebruikers te voldoen. In periodes van watertekort (in droge zomers) wordt water verdeeld op basis van een verdringingsreeks.

Op dit artikel worden de producten op het gebied van zoetwatervoorziening verantwoord. Het advies dat het Deltaprogramma Zoetwater opstelt op basis van kansrijke strategieën, gaat in op de rol en verantwoordelijkheden van het Rijk. Dit wordt nader uitgewerkt in een uitvoeringsagenda inclusief investeringsagenda. Deze agenda gaat in op de inzet van het Rijk voor de korte en lange termijn. De waterkwaliteit maatregelen die niet verbonden zijn aan waterveiligheid en zoetwatervoorziening zijn hier niet opgenomen maar worden op Hoofdstuk XII (artikel 12 Waterkwaliteit) verantwoord.

Dit artikel is gerelateerd aan beleidsartikel 11 Waterkwantiteit van het Jaarverslag 2014 van Hoofdstuk XII.

Toelichting

Ad 1) De gerealiseerde ontvangsten hebben betrekking op Ontvangsten zoetwatervoorzieningen (2.09.01). Het betreft ontvangsten van de provincie Zeeland ten behoeve van het project Natuurcompensatie Perkpolder in 2014, die niet voorzien waren (zie ook Najaarsnota 2014).

2.01 Aanleg waterkwantiteit

Dit zijn maatregelen en voorzieningen van nationaal belang ter voorkoming en waar nodig beperking van wateroverlast en waterschaarste. Ook ter bescherming of verbetering van de chemische of ecologische kwaliteit van watersystemen, alleen voor zover deze onderdeel uitmaken van opgaven op het gebied van waterveiligheid, waterkwantiteit en zoetwatervoorziening.

Er zijn in 2014 geen aanlegprojecten voor waterkwantiteit begroot dan wel uitgevoerd.

2.02 Overige waterinvesteringen Zoetwatervoorziening

Het betreft projecten die de zoetwatervoorziening bevorderen en de kwaliteit waarborgen.

Verkenningen en Planuitwerkingen

Het verkenningen- en planuitwerkingsprogramma dient om een probleem of een initiatief met een maatschappelijke meerwaarde op het gebied van Waterbeheer te verkennen en om daarna, indien nodig, uit alternatieven de beste oplossing voor het probleem te zoeken en voor te bereiden voor de uitvoering. Op dit artikelonderdeel worden diverse projecten en programma’s verantwoord die zich in de MIRT-verkenningen en planuitwerkingsfase bevinden.

TBES Markermeer

De in 2013 uitgebrachte Rijksstructuurvisie Amsterdam-Almere-Markermeer beschrijft de stapsgewijze ontwikkeling en uitvoering van een pakket maatregelen om te komen tot een toekomstbestendig ecologisch systeem (TBES) in Markermeer-IJmeer. Een van die maatregelen is het creëren van een luwtegebied in de Hoornse Hop. In 2014 is een voorkeursbeslissing genomen door de Minister van IenM, waarna de voorbereiding is gestart voor de verdere planuitwerking. Met deze maatregel wordt beoogd de vrije beweging van slib in het gebied tegen te gaan, om daarmee de waterkwaliteit te verbeteren. Tevens ontstaan nieuwe kansen voor recreatie.

Marker Wadden

Marker Wadden is een initiatief van Natuurmonumenten en het Rijk om in het Markermeer, langs de Houtribdijk nabij Lelystad een moeraseiland aan te leggen. Deze ontwikkeling vormt samen met de luwtemaatregelen in de Hoornse Hop de eerste stap in het ontwikkelen van een Toekomstbestendig Ecologisch Systeem (TBES) in het Markermeer-IJmeer. Het Ministerie van IenM heeft, nadat de bestuurovereenkomst is getekend, in 2014 zijn bijdrage van € 15 miljoen aan de eerste fase van de Marker Wadden overgeboekt naar het Groenfonds (zie artikel 4).

Roode Vaart

Dit project is opgenomen voor de uitvoering van de motie Holtackers/Jacobi, waarin de regering is verzocht om € 9,5 miljoen beschikbaar te stellen aan regionale partijen voor het project Roode Vaart. Het project betreft de aanvoer van zoetwater vanuit het Hollandsch Diep via de Roode Vaart voor de reconstructie van het centrum van Zevenbergen (herstel oude loop) en de alternatieve zoetwatervoorziening van delen van West-Brabant en (op termijn) Tholen en St. Philipsland. Voor de uitvoering van het project hebben regionale partijen (waterschap Brabantse Delta, de provincie Zeeland, de provincie Noord-Brabant en de gemeente Moerdijk) in november 2013 een samenwerkingsovereenkomst getekend. De gemeente Moerdijk is eindverantwoordelijk voor de uitvoering van het project en verwacht in 2016 te starten met de realisatiefase.

Besluit Beheer Haringvlietsluizen

Op 28 mei 2014 heeft de Minister de Tweede Kamer met een brief geïnformeerd over de wijze waarop de voor het Kierbesluit benodigde compenserende zoetwatermaatregelen door het Waterschap Hollandse Delta en Evides Waterbedrijf zullen worden gerealiseerd. Daartoe hebben de Minister van IenM, de dijkgraaf van Hollandse Delta en de algemeen directeur van Evides op 2 juni 2014 realisatieovereenkomsten ondertekend. Waterschap, Evides en RWS hebben als uitvoering van deze overeenkomsten een gezamenlijke projectorganisatie ingesteld voor coördinatie en afstemming werkzaamheden en de communicatie daarover. Op 20 november 2014 heeft de Minister van IenM op Voorne Putten de officiële handeling verricht waarmee de concrete uitvoering van de compenserende zoetwatermaatregelen is aangevangen. Volgens de opgestelde probabilistische planning loopt de realisatie door tot in 2018. De Haringvlietsluizen worden pas daadwerkelijk op een Kier gezet zodra alle compenserende maatregelen gereed en in werking zijn.

Toelichting

Realisatieprogramma Zoetwatervoorziening

Onderstaande projecten bevinden zich aan het eind van de realisatie. Gezien de fase waarin deze projecten zich bevinden, is gekozen om ook de afronding van de realisatie te verantwoorden binnen het Deltafonds. De andere waterkwaliteitsprojecten worden verantwoord op begroting van Hoofdstuk XII (artikel 12 Waterkwaliteit).

2.03 Studiekosten

Dit betreft enerzijds studie- en onderzoekskosten voor het Deltaprogramma (MIRT-onderzoeken) en anderzijds de overige studiekosten op het gebied van zoetwatervoorziening.

Studie- en onderzoekskosten Deltaprogramma

Hieronder vallen studie- en onderzoekskosten ten behoeve van het Deltaprogramma (MIRT Onderzoeken). Het Deltaprogramma is een programma van maatregelen, voorzieningen, onderzoeken en ambities gericht op de lange termijn veiligheid en zoetwatervoorziening van Nederland. Op Prinsjesdag 2014 zijn de deltabeslissingen, voorkeursstrategieën en Deltaplannen als onderdeel van de Begroting 2015 gepresenteerd. Binnen het Deltaprogramma is gewerkt met negen deelprogramma’s (drie generieke en zes gebiedsgerichte deelprogramma’s), waarvan de onderstaande vooral betrekking hebben op zoetwatervoorziening.

• • Zoetwatervoorziening: Vanwege klimaatverandering en de ontwikkeling in de vraag naar zoetwater is een lange termijn strategie ontwikkeld voor de beschikbaarheid van zoetwater.

• • Rijnmond-Drechtsteden: Wegens de verwachting van een hogere zeespiegel en toenemende extreme rivierafvoeren zijn strategieën voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening op lange termijn ontwikkeld in synergie met een duurzame en vitale ruimtelijke ontwikkeling van het gebied, waarbij de verbinding is gelegd met de opgaven die op korte termijn spelen, zoals de derde toetsingsopgave.

• • IJsselmeergebied: Vanwege klimaatverandering, en daarmee samenhangend vraagstukken van waterveiligheid en veranderende vraag naar zoetwater, is een integrale lange termijn strategie ontwikkeld voor het peilbeheer van het IJsselmeer en de overige meren (zoals Markermeer/IJmeer en Randmeren).