In het algemeen is de bedrijfsvoering bij SZW goed op orde. Daar waar er iets te verbeteren is staat SZW open voor feedback en is er een goede samenwerking met de auditors van de ADR en de AR. SZW volgt aanbevelingen van AR en ADR op, of motiveert als dat niet gedaan wordt.
Misbruik en oneigenlijk gebruik en frauderisico's
Binnen SZW is veel aandacht voor M&O-beleid. Er is op veel aspecten daarvan het nodige geregeld. Een effectieve aanpak van fraude en misbruik is noodzakelijk voor het draagvlak van overheidsbeleid. Dat geldt voor zowel interne als externe risico’s.
Binnen SZW zijn inkoop en subsidies M&O-gevoelige interne processen. Bij deze processen zijn maatregelen genomen om de mogelijke risico’s af te dekken.
Veel SZW-regelgeving is M&O-gevoelig door afhankelijkheid van (door derden geleverde) gegevens over inkomen, vermogen, leeftijd, woonadres/inschrijving basisregistratie personen, partner, gezinssamenstelling, gewerkte uren, arbeidsverleden, (aard en ernst van) ziekte en/of arbeidsongeschiktheid, of geregistreerde kinderopvanginstelling en door subsidieaanvragers verstrekte gegevens. Veel van de gegevens op grond waarvan uitkeringen, toeslagen en bijdragen worden berekend zijn lastig controleerbaar. SZW heeft daarom slechts tot op zekere hoogte inzicht in aantallen en bedragen van fraudes. Vergroten van dit inzicht heeft constante aandacht. Door middel van de verantwoordingscyclus met de uitvoerders worden de geconstateerde fraude-aantallen en fraudebedragen opgenomen in het jaarverslag van SZW. Om deze M&O-risico's te beheersen heeft SZW onder andere de volgende maatregelen getroffen:
-
• voorlichting door SZW en uitvoerders (UWV, SVB, Belastingdienst, gemeenten);
-
• bevoegdheden in wet/regelgeving voor uitvoerders om informatie op te vragen om rechtmatigheid vast te stellen bij aanvrager;
-
• de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving;
-
• SZW stelt verantwoordings- en controle-eisen (inclusief M&O) aan uitvoerders en subsidieontvangers, welke zijn opgenomen in wet- en regelgeving;
-
• er zijn keuringen voor het beroep op sociale zekerheid in het geval van arbeidsongeschiktheid;
-
• de Inspectie SZW is toezichthouder op het terrein van SZW.
Naast de al langer bestaande maatregelen heeft SZW het afgelopen jaar veel aandacht gestopt in M&O middels een project. Zo heeft SZW in een pilot de M&O-risico’s bij de AKW, KOT en ZW uitgevraagd. Bij deze drie regelingen zijn de onderkende risico’s grotendeels in kaart gebracht en zijn er diverse maatregelen om onderkende risico’s te beheersen.
Daarnaast staan in het Integraal Afwegingskader en de uitvoeringstoets van SZW standaardvragen over mogelijke M&O-risico’s. In de memorie van toelichting van nieuwe wetten hoort een passage over M&O te staan. Vanaf 2016 gaat SZW bij nieuwe wet- en regelgeving M&O-risico’s in kaart brengen.
SZW heeft besloten in 2016 en 2017 voor de wetten en regelingen groter dan € 100 miljoen een M&O-beschrijving op te stellen volgens een voorgeschreven stramien. Hierbij is ook aandacht voor de mogelijke beheersmaatregelen ter reductie van de risico’s, het zichtbaar maken van het gekwantificeerde restrisico en het beoordelen van de aanvaardbaarheid van deze restrisico's. SZW gaat de M&O-risico’s jaarlijks actualiseren, waarbij wordt gekeken of de M&O-risico's acceptabel zijn en of er nog bijstelling nodig is in de regelgeving of uitvoering. Daarnaast gaat SZW heldere afspraken maken hoe en wanneer de uitvoering en de Inspectie SZW signalen melden.
Voor wat betreft de voortgang van het Rijksbrede project aanpak van fraude is de Tweede Kamer per brief geïnformeerd op 21 december 201570.
Kinderopvangtoeslag
De Minister van SZW is beleidsverantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag en de Wet kindgebonden budget. De Belastingdienst voert de regelingen uit. In de bedrijfsvoeringsparagraaf van het Ministerie van Financiën is een passage opgenomen over misbruik en oneigenlijk gebruik van toeslagen. De kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget behoren tot die toeslagen.
Grote ICT-projecten
Het kerndepartement SZW kende in 2015 één actueel project als onderdeel van de rapportage grote en risicovolle ICT-projecten via de jaarrapportage bedrijfsvoering Rijk aan de Tweede Kamer. Dit betreft het project Continue screening kinderopvang, fase 2. Voor dit project is in 2014 een risicoanalyse en privacy impact assessment uitgevoerd. De Tweede Kamer is in april 2015 hierover geïnformeerd bij de behandeling van de memorie van toelichting van de Wijziging van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen in verband met de totstandkoming van het personenregister kinderopvang en peuterspeelzaalwerk71. Bij de uitvoering van dit project zijn de te nemen maatregelen verwerkt in bewerkingsovereenkomsten met de ondersteunende overheidspartijen.
De zelfstandige bestuursorganen van SZW leggen in hun jaarverslagen verantwoording af over grote en/of risicovolle ICT-projecten. Deze jaarverslagen worden door de Minister en de Staatssecretaris aan de Tweede Kamer aangeboden. In hun jaarverslagen besteden de ZBO’s aandacht aan deze ICT-projecten (kwalitatief). Deze projecten worden op het Rijks ICT-dashboard opgenomen en minimaal éénmaal per jaar geactualiseerd. De SVB heeft 1 project opgenomen dat valt onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van VWS. Het UWV heeft 13 projecten opgenomen:
-
• Basis Registratie Personen
-
• Contactcenter Diensten
-
• Digitale Werkplek (Vernieuwing Intranet)
-
• Digitalisering Werkprocessen Bezwaar & Beroep
-
• Één Mijnomgeving
-
• Herontwerp Grote Geldstromen
-
• Integraal verbeterplan SMF
-
• Programma Participatiewet
-
• Robuust ERD-schap en werkgever-verhaal
-
• Veilige Digitale Communicatie
-
• UWV: ICT Transitie WERKbedrijf
-
• UWV: Kantoorautomatisering, Werkplek en Netwerken
-
• Wijziging oude Werkloosheidswet (WW)