A Algemene doelstelling

Een goed presterende rijksoverheid op het gebied van bedrijfsvoering en het bevorderen van de kwaliteit van het management van de Rijksdienst.

B Rol en verantwoordelijkheid

Voor een optimale beleidsvoorbereiding en -uitvoering moet de interne beheersing en sturing van de bedrijfsprocessen in rijksbreed verband op orde zijn. Deze bedrijfsprocessen moeten naast dienstbaar aan het beleid, ook effectief en doelmatig zijn. Daarvoor zijn heldere kaders nodig. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties regisseert, in samenwerking met de andere Ministeries, de totstandkoming van deze kaders en brengt daarin meer samenhang, met als doel een beter bestuurbare en meer efficiënte bedrijfsvoering binnen de Rijksdienst.

Bij de Begrotingsbehandeling 2015 heeft de Tweede Kamer gevraagd duidelijker te omschrijven welke activiteiten de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties financiert vanuit dit artikel. De uitgaven voor de bedrijfsvoering worden verantwoord door de individuele Ministers, tenzij de taak gecentraliseerd is inclusief de budgetoverheveling. Op het artikel kwaliteit Rijksdienst zijn middelen beschikbaar die de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties inzet voor het invullen van zijn systeemverantwoordelijkheid ten aanzien van de bedrijfsvoering van het Rijk. Deze verantwoordelijkheid krijgt in de praktijk vorm door één of meerdere van de volgende componenten:

• • Kaderstelling door het vastleggen van normen en standaarden;

• • Monitoring door het volgen van de uitvoering in de praktijk;

• • Het zo nodig plegen van interventies door het aanspreken van betrokkenen op de naleving van normen en standaarden of het aanpassen van de kaders aan de geconstateerde tekortkomingen.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor de primaire arbeidsvoorwaarden van het Rijk. Daarnaast is de Minister eerstverantwoordelijke voor het rijksbrede beleid van de rijksbrede kaders op de terreinen: personeel, ICT, organisatie, huisvesting, inkoop, facilitaire dienstverlening en beveiliging. Binnen die kaders zijn de afzonderlijke ministeries zelf verantwoordelijk voor hun bedrijfsvoering.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties maakt werk van een kostenbewuste, dienstverlenende en slagvaardige overheid. Om invulling te geven aan het kostenbewustzijn hebben de ministeries een taakstelling op hun uitgaven voor materieel en personeel gekregen. De Minister toetst de intensiveringen op deze uitgaven om zo invulling te geven aan zijn verantwoordelijkheid voor beheersing hiervan.

Bureau Algemene Bestuursdienst (ABD) ondersteunt de departementen bij de kabinetsopdracht om in 2017 tenminste 30% vrouwen vertegenwoordigd te hebben binnen de ABD. Daarnaast verleent het bureau diensten aan nieuwe doelgroepen, zoals publiekrechtelijke ZBO’s en gemeenten (G4) en wordt verder vormgegeven aan de structurele uitwisseling met het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Ook verzorgt Bureau ABD enkele HR-diensten aan de kabinetsleden, waaronder de salarisadministratie.

Bovendien is de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties werkgever voor de circa 70 managers op het hoogste niveau, daar waar het gaat om benoeming, arbeidsvoorwaarden en ontslag.

C Beleidsconclusies

Op het gebied van ICT is in 2016 uitvoering gegeven aan de maatregelen zoals opgenomen in de kabinetsreactie (Kamerstukken II, 33 326, nr. 13) op het eindrapport van de Tijdelijke commissie ICT-projecten bij de overheid. De uitvoering hiervan ligt op schema. Hierover is in de beleidsagenda meer opgenomen. In het beleidsverslag zijn de belangrijkste activiteiten in 2016 uit de Hervormingsagenda Rijksdienst opgenomen.

D Tabel Budgettaire gevolgen van beleid

E Toelichting op de financiële instrumenten

Subsidies

Fysieke Werkomgeving Rijk

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in 2016 een subsidie verstrekt aan het kennisinstituut Center voor People and Buildings voor Fysieke werkomgeving Rijk. De subsidie is in 2016 besteed aan: het Evaluatieonderzoek naar flexibel werken van diverse cases heeft geresulteerd in een rapportage. Opgeleverd zijn de rapporten »Elementen voor een passende vergadermix» en «Gebruik en bezetting van rijkshuisvesting: een gestandaardiseerde methodiek». Via de subsidie is een bijdrage geleverd aan het onderzoek «Futures Forum». Onderzoek is gedaan naar de normering van ondersteunende ruimten in kantoren en daarover is gerapporteerd. De zogenoemde FWR-wijzer 2.0 is opgeleverd.

Subsidie A&O-fonds

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verstrekte in 2016 een subsidie aan het Arbeidsmarkt- en opleidingsfonds Rijk. Het fonds zet de subsidie in voor arbeidsmarktprojecten binnen het Rijk die het bestuur van het A&O-fonds goedkeurt.

Opdrachten

Bedrijfsvoering Rijk

Op het terrein van organisatie en personeel is in 2016 onder meer gewerkt aan het realiseren van mobiliteit van rijksambtenaren. Zo is het Van Werk Naar Werk (VWNW) beleid en het bijbehorende akkoord tussen de Minister en vakbonden van rijksambtenaren verlengd tot en met 31 december 2017.

Bij de instroom van ambtenaren ging in 2016 specifiek aandacht uit naar het aantrekken en behoud van medewerkers met een arbeidsbeperking. Daarnaast is gewerkt aan de verdere flexibilisering van de rijksdienst om tijdig in te kunnen spelen op wijzigingen in het takenpakket. Onderdeel hiervan is een eenduidige toepassing van de gesprekscyclus met daarin een jaarlijks oordeel over het functioneren van de medewerker. De ontwikkelfase van de nieuwe Gesprekscyclus Rijk is in 2016 afgerond en in 2016 is ook gestart met de rijksbrede invoering.

Verder is het ziekteverzuim systematisch aangepakt, waarbij een opschoonactie van langdurige verzuimdossiers van medewerkers bij departementen is uitgezet. Daarnaast is in 2016 onderzoek gedaan naar de best practices binnen het Rijk bij de aanpak van ziekteverzuim. De in 2016 geactualiseerde Gedragscode Integriteit Rijk (GIR) draagt bij aan een samenhangende aanpak gericht op het integriteitsbewustzijn van medewerkers. De communicatie en de workshops «vele tinten grijs» over de GIR dragen ook bij aan het integriteitsbewustzijn van zowel medewerkers en leidinggevenden.

In 2016 zijn 9 departementale datacenters gesloten. Sinds 2011 zijn 37 van de 64 departementale datacenters gesloten en overgeheveld naar de 4 OverheidsDataCenters (ODC). Dit is één meer dan in de meerjarenplanning was beoogd per eind 2016.

Op het gebied van de inkoop is het Rijk in 2016 verder gegaan met professioneel en verantwoord inkopen met gebruikmaking van categoriemanagement voor generieke inkoopcategorieën. Het afgelopen jaar is onderzocht hoe de organisatie van de inkoop en de dienstverlening kan worden geoptimaliseerd. Het Rijk wil voor al zijn leveranciers een goede opdrachtgever zijn. Daarbij is van belang dat de markt voor het Rijk in toenemende mate een partner is om (politieke) doelstellingen te realiseren, zoals bij innovaties die voor de samenleving van belang zijn of bij doelstellingen op het terrein van duurzaamheid. Zo is eind november 2016 een aanbesteding gestart om het stroomverbruik van de rijksoverheid te verduurzamen en gelijktijdig een bijdrage te leveren aan het energiebeleid van het kabinet.

In 2016 zijn diverse activiteiten uitgevoerd gericht op de rijkshuisvesting en faciliteiten. Het centrale doel daarbij is om de medewerkers van de Rijksdienst in staat te stellen hun werk zo goed mogelijk te doen. Flexibele organisatieverbanden en werkwijzen (het nieuwe werken, werken over organisatiegrenzen heen e.d.) worden ondersteund. Door verdergaande standaardisering en samenwerking worden meer kwaliteit en efficiëntie in de bedrijfsvoering van de Rijksdienst behaald. Om dit te bevorderen worden rijksbrede kaders en handreikingen ontwikkeld en vastgesteld, onder meer voor het parkeerbeleid bij rijkskantoren, de rol van de medezeggenschap bij huisvestingsbesluiten, de uitwerking van de diagnosefase bij masterplanprojecten en het Normenkader Beveiliging Rijkskantoren (NkBR) en een privacyreglement cameratoezicht in rijkskantoren. Bij al deze activiteiten neemt het vraagstuk van duurzaamheid een belangrijke plaats in. Sommige zaken zijn inmiddels wettelijk opgelegd, onder meer (bijna) energieneutrale nieuwbouw en grootschalige renovaties vanaf 1 januari 2019, energielabel A in 2030, en 2% energiebesparing per jaar voor rijksgebouwen. De uitwerking hiervan is in 2016 verder voorbereid.

Het (vernieuwde) rijkshuisvestingsstelsel voor kantoren is per 1 januari 2016 van kracht geworden en wordt momenteel breed in de praktijk toegepast. In 2016 zijn de spelregels voor toetreding tot en uittreding uit het stelsel bekrachtigd en is gewerkt aan verdere invulling van beleidskaders voor het soepel opereren van het stelsel. Na een uitgebreide parlementaire behandeling, heeft de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op 8 juli 2016 de dertien geactualiseerde masterplannen voor de rijkskantoorhuisvesting vastgesteld.

Daarnaast is in 2016 de implementatie van het rijkshuisvestingsstelsel voor specialties (alle rijksgebouwen, niet zijnde kantoren) voorbereid. Het rijkshuisvestingsstelsel voor specialties is per 1 januari 2017 van kracht geworden. Voor een integrale evaluatie van de werking van beide stelsels is het nog te vroeg. Wel is eind 2016 een quick scan opgestart om een eerste indruk te krijgen van de ervaringen met het rijkshuisvestingsstelsel voor kantoren. De resultaten worden begin 2017 opgeleverd.

Bij de uitvoering spelen diverse Shared Service Organisaties (SSO’s) een belangrijke rol. FM Haaglanden, P-direkt, SSC-ICT, het Uitvoeringsbedrijf Rijk, Doc-direct en het Rijksvastgoedbedrijf zorgen allen op hun terrein ervoor dat de werkzaamheden van rijksmedewerkers optimaal worden gefaciliteerd. Een efficiënte, uniforme en kwalitatief goede dienstverlening wordt hierdoor bevorderd.

Bijna alle SSO’s hebben de vorm van een agentschap. De bijdragen aan deze agentschappen staan begroot bij de departementen. Voor BZK zelf worden de uitgaven aan SSO’s begroot bij apparaatskosten van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (hoofdstuk VII). Alleen rechtstreekse bijdragen van de eigenaar staan verantwoord op dit artikel. Het betreft dan stortingen om het eigen vermogen op peil te brengen of houden. Dit is gebeurd bij FM Haaglanden, P – direkt en UBR.

De rijksbrede kengetallen over de bedrijfsvoering, onder meer op het gebied van personeel en ontwikkeling van de apparaatsuitgaven, staan vermeld in de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2016.

Bijdragen aan agentschappen

Logius

Het agentschap Logius ontvangt een bijdrage voor digi-inkoop/e-factureren voor 2016.

RiDM Bedrijfsvoering Rijk

Agentschap P-direkt heeft een bijdrage ontvangen van het RiDM.

UBR

Agentschap UBR heeft een budgettaire aanvulling in 2016 ontvangen op het negatieve eigen vermogen van UBR ultimo 2015.

UBR (Arbeidsmarkt Communicatie)

Het Expertisecentrum Organisatie & Personeel (EC O&P) van Uitvoeringsorganisatie Bedrijfsvoering Rijk voert de rijksbrede arbeidsmarktcommunicatie uit. Daarnaast doen ze het functioneel beheer van de carrièresites overheid (CSO platform) en de regie over het technisch- en applicatiebeheer.

UBR (Lage Loonschalen)

Voor de uitvoering van het Lage Lonenschalenbeleid heeft het agentschap Uitvoeringsbedrijf Bedrijfsvoering Rijk (UBR) een bijdrage van BZK ontvangen.

FMHaaglanden

Agentschap FMH heeft een bijdrage van de eigenaar ontvangen voor het opvangen van financiële problematiek als gevolg als gevolg van de ingebruikname van een pand.

P-Direkt

Agentschap P-direkt heeft een bijdrage van de eigenaar ontvangen vanwege dubbele kosten als gevolg van het dubbel draaien van een ICT-systeem. P-Direkt gaat over van een ICT systeem bij een marktpartij naar een systeem bij SSC-ICT, zodat de ICT in overheidshanden komt.