A Algemene doelstelling

Een (compacte) overheid met voldoende en goed gekwalificeerde, integere medewerkers en politieke ambtsdragers tegen verantwoorde kosten.

B Rol en verantwoordelijkheid

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is verantwoordelijk voor de werking van het stelsel waarin (organisaties van) werkgevers en werknemers in verschillende overheids- en onderwijssectoren afspraken over de collectieve arbeidsvoorwaarden maken. Dit is vastgelegd in de Ambtenarenwet, de Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers en de Wet privatisering ABP. De Minister van BZK stimuleert de doorvertaling van kabinetsbeleid naar afspraken over arbeidsvoorwaarden in en tussen de sectoren. De Minister van BZK is tevens verantwoordelijk voor het arbeidsmarktbeleid in de publieke sector en werkt aan het vergroten van de aantrekkelijkheid van de overheid als werkgever alsmede het vergroten van de productiviteit.

De Minister van BZK staat voor een overheid die een aantrekkelijke werkgever is en goede medewerkers aantrekt. De kwaliteit van de publieke sector valt of staat met de input en inzet van haar bestuurders, ambtenaren en medewerkers, die binnen de publieke sector hun werk doen. Tegelijkertijd is het werken voor de overheid bijzonder, want de overheid heeft bijzondere taken. Dit vraagt om medewerkers die goed kunnen omgaan met de publieke taak en verantwoordelijkheid van de overheid. De publieke verantwoordelijkheid van de overheid vraagt om het tegengaan van bovenmatige topbeloningen in de (semi-)publieke sector. De Minister van BZK is verantwoordelijk voor het goed functioneren van het op de Wet Normering Topinkomens (WNT) gebaseerde stelsel dat hiervoor de grondslag biedt. De Minister van BZK creëert voorwaarden ter bescherming van klokkenluiders binnen de publieke sector.

De Minister van BZK is uitvoeringsverantwoordelijk voor de rechtspositionele regelingen van (voormalige) politieke ambtsdragers, de pensioen-regelingen van Nederlandse ambtenaren uit de voormalige overzeese gebiedsdelen en hun nagelaten betrekkingen, de (her-)benoemingen en ontslagen van onder andere burgemeesters, commissarissen der Koning en leden van de Raad van State, het decoratiestelsel en voor de toekenning van Koninklijke onderscheidingen.

C Beleidsconclusies

In 2018 zijn de conceptwetteksten voor de Aanpassingswetgeving Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) – na (formele) consultaties en een internetconsultatie – ter advisering naar de Raad van State verzonden. De Raad van State heeft blanco adviezen uitgebracht, waarna de wetsvoorstellen aan de Tweede Kamer zijn aangeboden. De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken heeft op 14 december 2018 haar Verslag vastgesteld.

In het kader van de uitvoering en handhaving van de Wet Normering Topinkomens (WNT) is een drietal zaken bereikt. In april is het wetsvoorstel tegengaan ontwijking WNT aangekondigd. In oktober is het plan van aanpak voor de tweede wetsevaluatie naar de Tweede Kamer gestuurd. In december is de WNT-rapportage gepubliceerd, waarin ingegaan wordt op toezicht en handhaving van de WNT voor wat betreft de onder de Minister van BZK vallende instellingen.

In 2018 is de meerjarige aanpak realisatie banen arbeidsbeperkten geactualiseerd. Deze aanpak is nu toegesneden op de vereenvoudiging van de Wet Quotumregeling en Banenafspraak die de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft toegelicht in haar brief van 20 november 2018 aan de Tweede Kamer (Kamerstukken II 2018/19, 34 352, nr. 137).

Subsidies Overlegstelsel

De subsidies aan de Stichting Verdeling Overheidsbijdragen (SVO) en het Verbond Sector-werkgevers Overheid (VSO) worden per 1 januari 2021 beëindigd met een afbouw van twee jaar (Kamerstukken 2018/19, 35 000-VII-71).

D Tabel Budgettaire gevolgen van beleid

E Toelichting op de financiële instrumenten

Uitgaven

7.1 Overheid als werkgever

Subsidies

Diverse subsidies

Diverse partijen ontvingen subsidie ter bevordering van modern en goed werkgeverschap binnen de publieke sector op onderwerpen als instroom arbeidsbeperkten bij de overheid, integriteit, ambtelijk vakmanschap en productiviteitsontwikkeling publieke sector.

Door het subsidiëren van de Stichting Verdeling Overheidsbijdragen (SVO), het Verbond Sector-werkgevers Overheid (VSO) en de Stichting Centrum voor Arbeidsverhoudingen Overheidspersoneel (CAOP) is bijgedragen aan het in stand houden van een overlegstelsel inzake arbeidsmarktbeleid. Daarnaast worden, via het Steunpunt Integriteitsonderzoek Politieke Ambtsdragers, politieke ambtsdragers ondersteund bij integriteitskwesties.

Het European Institute of Public Administration in Maastricht ontving een subsidie ter bevordering van de kennis en vaardigheden van overheidswerknemers met betrekking tot de behandeling van vraagstukken inzake de Europese Unie.

Professionalisering en ondersteuning politieke ambtsdragers

In het kader van de professionalisering en ondersteuning van politieke ambtsdragers zijn zij in 2018 via hun beroepsverenigingen12 in de gelegenheid gesteld om deel te nemen aan opleidingen en trainingen en te werken aan versterking van hun kwaliteiten en vaardigheden (Kamerstukken II 2017/18, 34 775-VII, nr. 59).

In 2018 zijn bij de Voorjaarsnota extra middelen beschikbaar gesteld voor de doorontwikkeling van het scholings- en professionaliseringsaanbod en de digitale leeromgeving voor raadsleden, statenleden en Algemeen Bestuur-leden (AB) van de waterschappen. Er is functiegerichte scholing geboden en er zijn e-learningmodules beschikbaar gesteld.

Via het samenwerkingsprogramma Democratie in Actie is een ondersteuningsaanbod voor gemeenteraden beschikbaar gesteld om met de hele raad te werken aan versterking van de lokale democratie en goede rolneming op actuele opgaven als grip op regionale samenwerking en omgaan met de Omgevingswet.

Nederland telt inmiddels meer dan 1.000 lokale politieke partijen zonder vertegenwoordiging in de Tweede Kamer. Om de ondersteuning van deze lokale partijen te verbeteren (in navolging van het rapport van de commissie Veeling over de evaluatie Wet financiering politieke partijen) is aan ProDemos subsidie verstrekt om een contactpunt voor lokale politieke partijen in te richten (Kamerstukken II 2018/19, 32 752, nr. 54).

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

In 2018 is een subsidie toegekend aan de Code Verantwoordelijk Marktgedrag, die partijen in de schoonmaak-, catering-, beveiligings- en verhuisbranche oproept om aandacht te hebben voor werkdruk, kwaliteit van het werk, bejegening van werknemers en de verharding van marktverhoudingen.

Opdrachten

Arbeidsmarktbeleid

De Minister van BZK verleende in 2018 opdrachten ten behoeve van de implementatie van de normalisatie rechtspositie ambtenaren, de uitvoering en handhaving van de Wet Normering Topinkomens en beleidsondersteunend onderzoek, zoals het kennisprogramma ICTU.

Zorg voor politieke ambtsdragers

Hierin zijn opgenomen kostenposten die voortvloeien uit de ondersteuning van de primaire processen met betrekking tot de rechtspositie van politieke ambtsdragers. Deze hebben van zichzelf geen beleidsmatige doelen. Zo zijn er kosten gemaakt voor juridisch advies, softwaresystemen, assessments, sollicitatiekosten en medische begeleiding. De doelgroep bestaat voornamelijk uit burgemeesters en commissarissen van de Koning, of kandidaten voor die ambten. Ook zijn uitgaven gedaan om de jaarlijkse openstelling van de applicatie Verrekening nevenkomsten decentrale politieke ambtsdragers mogelijk te maken en voor de aansluiting van Appa-gerechtigden bij het Pensioenregister.

Om de zorg voor politieke ambtsdragers verder te verbeteren is de Tweede Kamer in 2018 geïnformeerd over de resultaten van de evaluatie van nieuwe wet- en regelgeving op het gebied van de rechtspositie van politieke ambtsdragers (Kamerstukken II 2017/18, 28 479, nr. 78).

Er is bij de 2^e suppletoire begroting € 0,2 mln. gerealloceerd naar art. 6.4 ten behoeve van de versterking van weerbaar bestuur.

ICTU

In 2018 zijn aan ICTU bijdragen verstrekt voor de vernieuwing rijksbreed iKTO 2018 en een onderzoek naar klantraadleden. De afgelopen tien jaar heeft ICTU/InternetSpiegel het iKTO ontwikkeld en beheerd voor BZK. In de ontwerpbegroting van 2018 waren de bijdragen aan de ICTU begroot onder opdrachten. In de loop van 2018 is dit gecorrigeerd naar het juiste instrument.

7.2 Pensioenen, uitkering en benoemingsregelingen

Inkomensoverdracht

Pensioenen en uitkeringen politieke ambtsdragers

Er is bij de 2^e suppletoire begroting € 1,1 mln. gerealloceerd naar art. 6.4 ten behoeve van de versterking van weerbaar bestuur.

Bijdragen aan ZBO’s / RWT’s

Stichting Administratie Indonesische Pensioenen (SAIP)

Dit betreft de pensioenregelingen van (voormalige) Nederlandse ambtenaren uit de voormalige overzeese gebiedsdelen en hun nagelaten betrekkingen.

Ontvangsten

De ontvangsten hebben voornamelijk betrekking op de teruggave van niet bestede subsidiemiddelen en de jaarlijkse verrekening voor de Garantiewet Surinaamse Pensioenen met het Ministerie van Buitenlandse Zaken.