Inleiding

De nabije veiligheidsomgeving is de laatste jaren instabieler geworden. Er komen nieuwe soorten dreigingen op ons af, terwijl de conventionele dreigingen niet zijn afgenomen. De assertievere houding van Rusland en China en de onrust aan de zuidflanken maken Europa en Nederland kwetsbaar. Er zijn niet alleen méér dreigingen, ze zijn ook onvoorspelbaarder en complexer geworden.

Omdat de dreigingen zeer verschillend van aard en intensiteit zijn en de veiligheidssituatie continu verandert, heeft het kabinet in het regeerakkoord besloten om onze krijgsmacht «veelzijdig inzetbaar» te houden. Op deze manier zijn we het beste in staat om in te kunnen spelen op de vele en verschillende dreigingen.

We staan er niet alleen voor: al 70 jaar zijn we onderdeel van het NAVO-bondgenootschap en beschermen we onze vrijheid en veiligheid samen. Ook ons lidmaatschap van de Europese Unie heeft ons in dit kader veel gebracht. Gelet op de veranderde veiligheidssituatie hebben de regeringsleiders en staatshoofden van de NAVO in 2014 in Wales afgesproken om in tien jaar tijd (2024) de defensie-uitgaven in de richting van de 2% van het BBP te bewegen. Het belang en de urgentie hiervan zijn tijdens de NAVO-Top van juli 2018 in Brussel wederom bevestigd. Op die manier verdelen we de lasten eerlijk. Dan kunnen we, gezamenlijk, de vrijheid en veiligheid van ons allen beschermen.

Daarvoor is het nodig dat ook Nederland een betrouwbaar bondgenoot is. In 2014 is bij de NAVO-Top in Wales door regeringsleiders en staatshoofden afgesproken om in 10 jaar tijd de defensie-uitgaven in de richting van de NAVO-norm te bewegen. In dit kader heeft het kabinet met het regeerakkoord «Vertrouwen in de toekomst» forse investeringen mogelijk gemaakt in de komende jaren. Met intensiveringen oplopend tot € 1,5 miljard wordt structureel geld aan de defensiebegroting toegevoegd voor:

• • de ondersteuning van de krijgsmacht;

• • de modernisering van de krijgsmacht;

• • uitbreiding van slagkracht, cyber en werkgeverschap.

Gelet op de dreigingen die spelen en de afspraken die zijn gemaakt met onze bondgenoten, zijn verdere vervolgstappen nodig. Dit staat in het nationaal plan dat in december 2018 door de Minister-President naar de NAVO is gestuurd. We moeten sneller, langer en krachtiger kunnen optreden. Onze bondgenoten verwachten dit van ons en van elkaar.

In het nationaal plan heeft het kabinet de intentie uitgesproken in de vijf prioritaire capaciteitendoelstellingen uit het nationaal plan te investeren. Het gaat dan om extra F-35’s, extra ondersteuning voor special operations forces, extra capaciteiten op het gebied van informatiegestuurd optreden, extra vuurkracht op land en extra vuurkracht op zee. Deze capaciteiten sluiten ook aan op de prioriteiten van de EU. Het geven van invulling aan een deel van de NAVO-capaciteitendoelstellingen is een investering in de middelen van Defensie. Verdere investeringen in mensen en in manieren zijn onderdeel van de lange lijnen die nodig zijn voor een stabiele financiering en versterking van de Krijgsmacht.

Met het nationaal plan laat het kabinet zien de huidige dreigingen en de afspraken met onze bondgenoten serieus te nemen. Europese landen, net als Nederland, moeten meer verantwoordelijkheid nemen voor de eigen veiligheid. Daarvoor is het van belang om een actieve en betrouwbare internationale partner te blijven, óók op het gebied van Defensie. Dit is mede nodig om te investeren in een blijvende, sterke trans-Atlantische band. Gezamenlijk moeten we sterker worden, sneller inzetbaar zijn en dit langer kunnen volhouden.

Het nationaal plan is onderdeel van de stapsgewijze groei in het kader van de lange lijnen naar de toekomst om alle capaciteitendoelstellingen van de NAVO te realiseren. Deze lange lijnen worden opgenomen in de herijking van de Defensienota, die gepland staat voor 2020. Er zal daarbij niet alleen gekeken worden naar de capaciteitendoelstellingen van de NAVO, maar ook naar andere behoeften, bijvoorbeeld op het gebied van vastgoed, kennis en innovatie en de bedrijfsvoering. Defensie moet ook een betrouwbare en betrokken werkgever zijn, die beschikt over voldoende, goede mensen die in een veilige organisatie kunnen werken. Ook dit wordt meegenomen in de nieuwe Defensienota.