Algemene doelstelling
De krijgsmacht is er voor de verdediging en bescherming van de belangen van het Koninkrijk, alsmede voor de handhaving en de bevordering van de internationale rechtsorde. Tevens ondersteunt de krijgsmacht civiele autoriteiten bij rechtshandhaving, rampenbestrijding en humanitaire hulp, zowel nationaal als internationaal. Om deze taken te kunnen uitvoeren stelt Defensie militaire eenheden gereed die daarvoor kunnen worden ingezet.
Rol en verantwoordelijkheid
De Minister is verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen en daadwerkelijk inzetten van eenheden om de veiligheid van het eigen en bondgenootschappelijk grondgebied te handhaven. Verder is de Minister in samenwerking met bondgenoten verantwoordelijk voor de uitvoering van bijdragen aan missies voor conflictpreventie, crisisbeheersing en vredesopbouw, zowel in Europa als daarbuiten. Het Koninkrijk der Nederlanden draagt daarmee bij aan de handhaving en bevordering van de internationale rechtsorde. De eenheden kunnen ook worden ingezet ten behoeve van nationale taken en het verlenen van (internationale) noodhulp.
Onder Beleidsartikel 1 Inzet wordt een overzicht geboden van de gehele inzet van de krijgsmacht. Dit betreft de bijdragen van Defensie aan o.a. crisisbeheersingsoperaties, contributies aan common funded NAVO- en EU-operaties, inzet voor nationale en koninkrijkstaken en overige inzet. Het artikel is in de alinea Toelichting op Nationale inzet daartoe uitgebreid met één niet-financieel overzicht Daadwerkelijke inzet 2019 in aantallen voor de structurele inzet voor nationale- en koninkrijkstaken, bijvoorbeeld door de KMar, de Explosieven OpruimingsDienst Defensie (EODD) en de Kustwachten. In Beleidsartikel 1 is de verantwoording opgenomen van de additionele uitgaven voor inzet onder verantwoordelijkheid van de Commandant der Strijdkrachten. In de beleidsartikelen 2 tot en met 5 wordt de taakuitvoering verantwoord van de Zeestrijdkrachten, Landstrijdkrachten, Luchtstrijdkrachten, de Marechaussee en de aan hen gemandateerde inzet, voor zover deze niet valt onder artikel 1.
Beleidsconclusies
Nederlandse militairen zijn in 2019 wederom breed ingezet voor vrede en veiligheid. Gedurende het jaar waren gemiddeld 780 militairen op uitzending. In 2019 zijn 2.135 militairen uitgezonden geweest. Nederland heeft voor de vooruitgeschoven NAVO-aanwezigheid ongeveer 675 militairen geleverd aan de multinationale battlegroup onder leiding van Duitsland in Litouwen. In de strijd tegen ISIS stelde Nederland in 2019 ongeveer 475 militairen beschikbaar, zowel voor de training als Advise & Assist van Iraakse strijdkrachten inclusief de Koerdische Peshmerga. Ook was er sinds januari 2018 een Nederlands chirurgisch team ontplooid in een ziekenhuis geleid door de Verenigde Staten in West-Irak. Deze bijdrage is medio januari 2019 beëindigd. Daarnaast voorzag Nederland met een Target Support Cell (TSC) en een Processing Exploitation and Dissemination (PED) capaciteit in een behoefte binnen het doelontwikkelingsproces dat vooraf gaat aan luchtaanvallen van de Anti-ISIS coalitie. In de United Nations Multidimensional Integrated Stabilization Mission in Mali (MINUSMA) heeft Nederland een bijdrage geleverd met ongeveer 250 militairen. Deze bijdrage is per 1 mei 2019 beëindigd. Nederland is met twee tot drie stafofficieren in de missie actief gebleven. Daarnaast heeft Nederland met twee militairen een Duitse eenheid in Mali ondersteund. In 2019 heeft Nederland met 480 militairen een bijdrage geleverd aan Resolute Support, de NAVO-missie in Afghanistan. Dit betreft een met Duitsland samenwerkend team van SOF-adviseurs en ondersteunende troepen ten behoeve van de training, advisering en begeleiding van Afghan Special Security Forces (ASSF). Voorts leverde Nederland in 2019 een aantal kleine bijdragen aan missies in Afrika en het Midden-Oosten, waaronder UN Disengagement Observer Force (UNDOF), European Union Training Mission (EUTM) Mali, United Nations Interim Force in Lebanon (UNIFIL), United States Security Coordinator (USSC), United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO) en Combined Maritime Force (CMF) Bahrain.
Overzicht missies
Budgettaire gevolgen van beleid
Realisatie | vastgestelde begroting | Verschil | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2019 | 2019 | |
Verplichtingen | 268.240 | 739.915 | 136.386 | 220.811 | 149.074 | 171.739 | – 22.665 |
Uitgaven | 272.617 | 277.213 | 198.791 | 232.001 | 167.502 | 199.488 | – 31.986 |
Waarvan juridisch verplicht | 89% | 13% | |||||
Programma uitgaven | 272.617 | 277.213 | 198.791 | 232.001 | 167.502 | 199.488 | – 31.986 |
Opdracht Inzet | 272.617 | 277.213 | 198.791 | 232.001 | 167.502 | 199.488 | – 31.986 |
– Crisisbeheersingsoperaties / Verdeelartikel BIV (HGIS) | 267.491 | 275.226 | 197.553 | 226.651 | 163.128 | 188.482 | – 25.354 |
– Financiering nationale inzet krijgsmacht | 2.109 | 1.787 | 1.238 | 1.669 | 1.415 | 3.206 | – 1.791 |
– Overige inzet | 3.017 | 200 | 3.681 | 2.959 | 7.800 | – 4.841 | |
Programma-ontvangsten | 35.300 | 55.395 | 20.569 | 36.119 | 11.140 | 6.707 | 4.433 |
– Crisisbeheersingsoperaties (HGIS) | 35.212 | 55.346 | 20.569 | 34.614 | 10.371 | 1.407 | 8.964 |
– Overige inzet | 88 | 49 | 0 | 1.505 | 769 | 5.300 | – 4.531 |
Toelichting algemeen
In artikel 1 worden alleen uitgaven voor inzet begroot en verantwoord:
-
(1) Voor zover deze uitgaven additioneel zijn. Dit betekent dat vormen van inzet budgettair niet zichtbaar zijn in dit artikel indien geen sprake is van aanvullende uitgaven ten opzichte van de uitgaven voor gereedstelling en instandhouding binnen de artikelen van de operationele commando’s (bijvoorbeeld de inzet van helikopters voor Search and Rescue) of indien deze worden verrekend met tweeden of derden (bijvoorbeeld noodhulp die wordt verrekend met het Ministerie van Buitenlandse Zaken).
-
(2) Voor zover deze inzet onder directe verantwoordelijkheid van de Commandant der Strijdkrachten wordt uitgevoerd. Verschillende vormen van inzet zijn gemandateerd aan de operationele commando’s, zoals de inzet voor de Kustwacht, en worden daarom bij die artikelen begroot en verantwoord.
-
(3) Om het geïntegreerde karakter te borgen wordt besluitvorming over het Budget Internationale Veiligheid (BIV) interdepartementaal voorbereid en uitgevoerd.
Toelichting op de financiële instrumenten
De posten met een verschil groter dan € 5,0 miljoen of noemenswaardige verschillen worden hieronder nader toegelicht.
Verplichtingen
De realisatie van de verplichtingen zijn € 22,7 miljoen lager ten opzichte van de vastgestelde begroting. Dit komt met name doordat de vrije ruimte/voorziening BIV/HGIS niet volledig is aangewend voor het aangaan van de nieuwe missies of verlenging van bestaande missies.
Uitgaven
Toelichting crisisbeheersingsoperaties (BIV/HGIS)
Realisatie | Begroting | Verschil | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2019 | ||
Uitgaven missies | |||||||
AFGHANISTAN | 21.347 | 18.271 | 14.636 | 17.968 | 39.498 | 29.000 | 10.498 |
STRIJD TEGEN ISIS (ATF ME & CBMI) | 103.931 | 110.152 | 39.077 | 86.935 | 6.474 | 10.120 | – 3.646 |
Inzet IRAK | 11.827 | 14.510 | – 2.683 | ||||
NMI | 268 | 268 | |||||
MINUSMA | 78.943 | 80.174 | 66.388 | 47.804 | 27.340 | 48.000 | – 20.660 |
eFP | 20.329 | 24.991 | 37.212 | 22.000 | 15.212 | ||
MISSIES ALGEMEEN | 5.309 | 8.618 | 11.110 | 10.550 | 3.314 | 9.000 | – 5.686 |
Uitgaven contributies | 31.372 | 26.254 | 27.979 | 28.391 | 23.601 | 33.000 | – 9.399 |
EUCAP SAHEL NIGER | 161 | 1.200 | – 1.039 | ||||
EULEX | 289 | 320 | 82 | 36 | 4 | 350 | – 346 |
EU ATALANTA | 12.557 | 9.403 | 4.901 | 2.798 | 186 | 186 | |
EUTM SOMALIE | 686 | 837 | 634 | 383 | 5 | 5 | |
EUTM MALI | 73 | 81 | 72 | 20 | 173 | 173 | |
EU NAVFOR MED | 36 | 1.943 | 860 | 280 | 185 | 185 | |
EUCAP SAHEL MALI | 6 | 17 | 0 | 2 | 2 | ||
UNTSO | 591 | 633 | 877 | 963 | 838 | 600 | 238 |
UNMISS | 1.820 | 1.029 | 453 | 581 | 362 | 200 | 162 |
UNDOF | 120 | 203 | 159 | 160 | 183 | 183 | |
UNIFIL | 55 | 199 | 147 | 147 | |||
UNODC | 14 | 144 | 16 | 16 | |||
NS2AU | 74 | 70 | 82 | 63 | 108 | 108 | |
OP SEA GUARDIAN | 1.683 | 304 | 304 | ||||
CMF | 352 | 241 | 260 | 277 | 244 | 250 | – 6 |
NLTC | 54 | 226 | 73 | 67 | 64 | 250 | – 186 |
FSE MIRAGE | 856 | 1.076 | 1.495 | 2.429 | 2.429 | ||
Snelle Inzetbare Capaciteiten (SIC) | 849 | 7.727 | 7.727 | ||||
USSC | 459 | 459 | |||||
EUBAM LIBIË | 50 | 13 | |||||
Beëindigde missies | 9.929 | 15.898 | 8.386 | ||||
Totale uitgaven aan missies | 267.491 | 275.226 | 197.553 | 226.651 | 163.128 | 168.480 | – 5.352 |
Gereserveerde bijdrages | |||||||
Voorzienig Rapid Response Pool tbv FRONTEX | 1.800 | ||||||
Voorziening HGIS | 18.202 | ||||||
Totale budget CBO/BIV | 188.482 |
In bovenstaande tabel wordt bij de stand begroting 2019 weergegeven hoeveel budget begroot was per missie. Hieronder worden de verschillen groter dan € 5 miljoen per missie toegelicht.
Resolute Support (Afghanistan)
Door de intensivering van de samenwerking van het Special Operations Advisory Team (SOAT) met het Duitse SOAT is gestart met de bouw van een nieuw kamp voor het SOAT. Daarnaast zijn zes gepantserde voertuigen aangeschaft die benodigd zijn voor het optreden van het SOAT bij de begeleiding van de Afghaanse 888-eenheid. Beide uitgaven waren niet begroot.
MINUSMA (Mali)
De redeployment van een deel van het materieel via Dakar (Senegal) naar Nederland is afgerond. De rest van het materieel staat gereed voor verplaatsing. In verband met de aanslag op een konvooi met Nederlands materieel eind augustus 2019 en de algemene veiligheidssituatie liggen verplaatsingen naar Dakar stil. De hiervoor in 2019 geraamde transport- en herstelkosten zijn derhalve niet gerealiseerd.
Enhanced Forward Presence (eFP, Litouwen)
Doordat de infrastructuur van de munitieopslag niet aan de eisen voldeed (te hoge luchtvochtigheid) is een hoeveelheid munitie niet meer bruikbaar (totaal ongeveer € 25 miljoen) en moet deze worden vernietigd. De verrekening hiervan vindt plaats gedurende de kasjaren 2019 – 2021, waarvan het aandeel 2019 is gerealiseerd. Daarnaast zijn de kosten voor eWelfare hoger dan vooraf werd ingeschat en is extra kleding ingekocht (winterpakketten en multicam).
Missies algemeen
Voor geheime uitgaven van de MIVD in relatie tot missies is in 2019 € 7,9 miljoen naar Artikel 11 Geheim overgeheveld. Realisatie heeft derhalve niet op Artikel 1 plaatsgevonden.
Contributies
De bijdrage die door het SAC C-17 programma is afgeroepen, is zo’n € 11 miljoen lager dan in de MOU-afspraken is vastgelegd, voornamelijk als gevolg van gewijzigde betalingsafspraken. De contributie aan de NAVO was zo’n € 1 miljoen lager dan initieel geraamd. De aan de EU bij te dragen contributie is met € 2 miljoen verhoogd.
Snelle Inzetbare Capaciteiten (SIC)
De uitgaven voor de inhuur van gegarandeerde transportcapaciteit3 voor de VJTF waren initieel niet specifiek toegelicht in de begroting.
Toelichting op ontvangsten
In 2019 is voor HGIS € 10,4 miljoen ontvangen. Dit is € 9 miljoen meer dan initieel geraamd. Met name de ontvangsten van de Verenigde Naties (VN) voor de missie MINUSMA kennen een grillig betalingspatroon. In 2019 is een bedrag van € 7,2 miljoen van de VN ontvangen.
Toelichting op Nationale inzet
Daadwerkelijke inzet 2019 in aantallen | Betreft | Prognose | Realisatie |
---|---|---|---|
Explosieven opruiming | aantal inzetten | 1.960 | 1.882 |
Strafrechtelijke handhaving rechtsorde | aantal aanvragen | 55 | 83 |
Handhaving openbare orde en veiligheid | aantal aanvragen | 21 | 34 |
Wet Veiligheidsregio | aantal aanvragen | 50 | 22 |
Militaire Steunverlening in het openbaar belang | aantal aanvragen | 15 | 18 |
Bijstand Caribisch Gebied | aantal aanvragen | 43 | 19 |
Host Nation Support | Aantal inzetten | – | 5 |
Structurele nationale taken
Defensie voert structurele taken uit ten behoeve van civiele overheden. De financiële middelen van deze taken zijn opgenomen in de verschillende begrotingsartikelen van Defensie. Deze taken zijn vastgelegd in wet- of regelgeving, inclusief ministeriële besluiten, convenanten of arrangementen. Onder deze taken vallen de taken van de KMar, de Kustwacht in Nederland en het Caribisch gebied, luchtruimbewaking, de Bijzondere Bijstandseenheden en de EODD.
Militaire bijstand en steunverlening (Financiering Nationale Inzet Krijgsmacht, FNIK)
Defensie verleent militaire bijstand voor de handhaving van de openbare orde en veiligheid en voor de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde. Deze bijstand wordt zowel door de KMar geleverd als door andere eenheden van Defensie. Daarnaast wordt bijstand verleend in geval van een ramp of crisis, of de vrees voor het ontstaan daarvan (Wet Veiligheidsregio). Verder kan een civiele autoriteit/Minister een beroep doen op militaire steunverlening in het openbaar belang (MSOB). In 2019 is het aantal Host Nation Support aanvragen met 3 toegenomen ten opzichte van 2018.
Voorbeelden van nationale taken die Defensie in 2019 gedurende het hele jaar heeft uitgevoerd zijn:
-
• De notice to move (NTM) van batch 1 (200 man) en één compagnie van het Bataljon Bewaken – Beveiligen is op verzoek van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) respectievelijk van 8 en 48 uur verkort naar 6 uur NTM. In 2019 is verder invulling gegeven aan de gezamenlijke operationele voorbereidingen (KMar-Defensie en Nationale Politie).
-
• De Krijgsmacht heeft gedurende 2019 doorlopend wachtversterking geleverd in Brunssum. Deze inzet zal nog tot medio 2020 doorlopen.
-
• Zoek- en observatieteams van Defensie hebben regelmatig het civiele gezag ondersteund.
-
• Gedurende de droogteperiode (maart-september) heeft Defensie op verzoek (met enige frequentie) een blushelikopter stand-by gesteld. Deze is 10 maal ingezet.
-
• Andere opvallende inzetten betroffen de verkeersveiligheid tijdens de boerenprotesten in Den Haag, noodhulpverlening op de Bahama’s en het ingrijpen bij het (per ongeluk) geactiveerde kapingsalarm op Schiphol.
Host Nation Support
Host Nation Support (HNS) is de militaire ondersteuning die door Nederland wordt geleverd aan bondgenootschappelijke eenheden en NAVO-organisaties die verblijven op of zich verplaatsen over Nederlands grondgebied. Dit is een nationale verplichting die ten grondslag ligt aan de NAVO en in verschillende MOU’s is vastgelegd.
Van eind januari tot begin maart 2019 heeft Defensie bijgedragen aan de redeployment van een Amerikaanse eenheid van brigadegrootte vanuit Duitsland via de haven van Rotterdam en vanuit Vliegbasis Eindhoven terug naar de thuisbasis in de Verenigde Staten. Hierbij zijn zo’n 46 helikopters en honderden voertuigen en containers door de lucht en over de weg verplaatst. Tussen eind september en begin november 2019 zijn nog eens twee eenheden van brigadegrootte over Nederlands grondgebied en door het Nederlands luchtruim verplaatst. De eenheden zijn via de haven van Rotterdam en Vliegbasis Eindhoven terug naar de thuisbasis in de Verenigde Staten gegaan. Op het zelfde moment vond er een deployment plaats via de haven van Vlissingen. De verplaatsingen zijn door de lucht, over de weg, via het spoor en voor de eerste maal ook met binnenvaartschepen uitgevoerd. Hierbij zijn zo’n 5.000 militairen, 138 helikopters, 85 tanks en honderden andere voertuigen en uitrustingsstukken doorgevoerd. Met behulp van de NCTV zijn gezamenlijk coördinerende vergaderingen belegd en is de afstemming en informatievoorziening naar de relevante instanties (interdepartementaal) opgestart. Tevens is gebruik gemaakt van het netwerk van de betrokken veiligheidsregio’s. Het totaal aantal mensdagen in 2019 t.b.v. de Nationale Inzet bedroeg 13.238 mensdagen, waarvan 5.318 mensdagen t.b.v. de Host Nation Support operaties.