Voor het Ministerie van Algemene Zaken en de Minister-President staan, overeenkomstig artikel 45 van de Grondwet, het algemene regeringsbeleid en de bevordering van de eenheid daarvan centraal. Het regeerakkoord is daarbij leidend. Een groot deel van het werk van het ministerie en de Minister-President werd bepaald door de voorbereiding van de besluitvorming over tal van onderwerpen van het regeringsbeleid in de ministerraad en zijn onderraden. Daarnaast houdt het ministerie zich bezig met toelichting en verantwoording over het beleid in parlement, aan media en aan het publiek, en het ondersteunen van nationale en internationale optredens van de Minister-President.
Ook in 2021 stond de bestrijding van het COVID-19 virus centraal, een enorme opgave voor het voltallige kabinet. In een crisis van een dergelijk formaat heeft de Minister-President vanzelfsprekend een grote rol. Niet alleen als voorzitter van de MCC-19, maar ook waar het ziet op toelichting op het COVID-19 beleid aan Nederland en verantwoording over het beleid in het parlement. Het kabinet heeft op verschillende momenten stevige maatregelen moeten nemen om het virus te bestrijden. Hierbij is zo veel mogelijk gekeken naar maatregelen die nodig waren om het virus te bestrijden, maar die de minste impact op de economie en de samenleving hadden. Desondanks waren evenals in 2020 verregaande maatregelen nodig om besmetting met het COVID-19 virus tegen gaan. Daarom heeft het kabinet diverse maatregelen genomen om banen, bedrijvigheid en werkgelegenheid zo veel als mogelijk te behouden. Dit heeft ook in 2021 geleid tot een omvangrijk pakket aan (steun)maatregelen. Tevens is voorzien in (humanitaire) steun aan de Caribische delen van het Koninkrijk. De overheidsschuld is hierdoor opgelopen, maar blijft door opgebouwde buffers binnen de perken. Het is van belang om weer zo veel mogelijk terug te keren naar een normaal begrotingsproces met de bekende uitgavenplafonds en het inkomstenkader. Dit is van groot belang voor het borgen van integrale besluitvorming. Het zorgt ervoor dat de baten en kosten van uiteenlopende voorstellen tegen elkaar worden afgewogen en draagt daarmee bij aan beter beleid.
Het kabinet spande zich bovendien onverminderd in om Nederland veiliger te maken. In 2021 is het Rapport van de Evaluatiecommissie Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 gepresenteerd. De aanbevelingen van dit rapport vormen de basis voor een wijziging van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv 2017) waarvoor het traject in 2021 gestart is. Ook is in 2021 het toezicht op de AIVD en de MIVD verder versterkt: het secretariaat voor de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) is uitgebreid en er zijn plaatsvervangend leden voor deze commissie benoemd.
In 2021 stond de EU in het teken van het herstel van de COVID-19 crisis en de uitvoering van de strategische agenda van de EU. Bij veel van de vraagstukken waar Nederland voor staat, speelt de EU een essentiële rol. Denk aan klimaatverandering, digitalisering, migratie, interne veiligheid en defensie. Deze vraagstukken blijven urgent, ook tijdens de COVID-19-crisis en de herstelfase. Het economisch en werkgelegenheidsherstel moet gepaard gaan met verduurzaming en digitalisering. Voor al deze uitdagingen geldt dat een handelingsbekwame Unie van groot belang is. Sterke lidstaten vormen de basis van een sterke Unie. De Europese Commissie heeft in het eerste jaar van het nieuwe meerjarige financiële kader (2021-2027) verder gestalte gegeven aan het eigen werkprogramma en heeft zich ingezet voor duurzaam herstel. Dit geldt ook voor het EU-herstelfonds, waarmee de economische effecten van het COVID-19 virus worden gemitigeerd. Voor Nederland blijft het belangrijk dat lidstaten de benodigde structurele hervormingen daadwerkelijk doorvoeren om zo economisch sterker en weerbaarder uit de crisis te komen. De Green Deal en de digitale strategie van de Europese Commissie vormen de basis voor de versterking van de concurrentie- en innovatiekracht van de Unie. De Unie is sterk als de fundamenten van goed bestuur en de democratische rechtsstaat stevig zijn verankerd in de lidstaten en de instellingen, en lidstaten gemaakte afspraken nakomen. Ook heeft Nederland zich ingezet voor nauwe samenwerking met het VK, waar mogelijk. In het nieuwe speelveld binnen de EU is in wisselende coalities gezocht naar steun voor de Nederlandse standpunten.
Informatiehuishouding (Openbaarheidsparagraaf)
Het ministerie van Algemene Zaken is in 2021 gestart met het verbeteren van de informatiehuishouding. De toegevoegde gelden voor deze operatie zijn besteed aan een inrichting van de projectorganisatie en een versterking van de organisatie en de governance. Daarbij heeft een nulmeting en uitvoeringstoets plaatsgevonden. Op het terrein van actieve en passieve openbaarmaking is gewerkt aan de operationalisering van een beslisnota en de verbetering en voorbereiding van emailarchivering en webarchivering. Ook het agentschap DPC heeft in 2021 werkzaamheden verricht ter verbetering van de informatiehuishouding. In 2021 heeft DPC het aantal in PDF opgeslagen documenten op Rijksoverheid.nl verlaagd. Het gaat om PDF’s die ook worden aangeboden op PLOOI. Het Platform Open Overheidsinformatie (PLOOI) is het portaal waarop straks alle actief openbaar gemaakte overheidsinformatie wordt gepubliceerd. Dit maakt het mogelijk om documenten uit het CMS van Rijksoverheid.nl te verwijderen en te vervangen in een link naar PLOOI. Daarmee is de belasting van het systeem verminderd en is ruimte gecreëerd om de komst van de beslisnota’s op te vangen. Vanaf 2023 zullen alle in PDF gepubliceerde documenten structureel op PLOOI worden geplaatst en zal enkel nog doorverwezen worden naar PLOOI vanaf Rijksoverheid.nl