Onderstaand wordt op het niveau van artikelonderdeel en de verplichtingen een toelichting gegeven op de verschillen (de mutaties) tussen de begroting en de realisatie. Zie voor de gehanteerde norm de toelichting ‘normering jaarverslag’ zoals opgenomen in de leeswijzer.

• 1. De hogere realisatie op de apparaatskosten RWS (€ 8,6 miljoen) wordt met name veroorzaakt door de loon- en prijsbijstelling 2021 (€ 5,6 miljoen), de bijdrage van het Ministerie van EZK voor de opdracht Wind op Zee (€ 1,9 miljoen), de apparaatsmiddelen voor de uitvoering van de Programmatische Aanpak Grote Wateren (€ 1,2 miljoen) en het saldo van overige verschillen (€ -0,1 miljoen).

• 2. De hogere realisatie op de overige netwerkgebonden uitgaven (€ 7,0 miljoen) wordt met name veroorzaakt door de extra benodigde middelen voor het in stand houden van het beheer van het Landeljik Meetnet Water als gevolg van nieuwe wettelijke verplichtingen, toename van functionaliteiten, zwaardere beveiligingseisen en de aangetrokken economische situatie wat leidt tot hogere marktprijzen (€ 6,2 miljoen), de prijsbijstelling 2021 (€ 1,9 miljoen), een overboeking van RWS naar de KNMI ten behoeve van de maatwerkopdracht (€ -1,0 miljoen) en het saldo van overige verschillen (€ 0,1 miljoen).

• 3. Vanuit de beleidsreserveringen heeft financiering plaatsgevonden van totaal € -14,2 miljoen voor met name Nutriënten en Gewasbeschermingsmiddelen (€ -6 miljoen), plastic zwerfafval rivieren (€ -2 miljoen) en de Impulsregeling Ruimtelijke Adaptatie (€ -5 miljoen). Deze bedragen zijn overgeheveld naar resepctievelijk artikel 7 en artikel 2 voor laatst genoemde post. Diverse kleinere mutaties van per saldo € -1,2 miljoen.

• 4. Dit betreft de verwerking van het nadelig saldo 2020 in 2021.

In het verleden werden in de investeringsruimte reserveringen getroffen voor risico’s en nieuwe beleidsvoornemens. Om beter inzicht te geven in de aard van de reserveringen is het artikelonderdeel 5.04 Reserveringen gecreëerd. Hierop worden budgetten geraamd voor toekomstige opgaven, maar waarover nog geen startbeslissing is genomen. In de begroting van het Deltafonds 2022 was tot en met 2035 € 2.027 miljoen gereserveerd voor:

• – Regionale keringen in beheer bij het Rijk (€ 192 miljoen); Om de regionale keringen in beheer bij het Rijk te laten voldoen aan de in het Waterbesluit opgenomen normen (met ingang van 1 juli 2016), is binnen de investeringsruimte een reservering van € 192 miljoen getroffen.

• – Integraal Rivier Management (€ 686 miljoen); In dit programma worden de Rijksopgaven voor de rivier, waaronder waterveiligheid, scheepvaart, waterkwaliteit en -kwantiteit, rivierbodemligging en vegetatiebeheer in samenhang met elkaar gebracht om synergie in programmering en uitvoering te bereiken. Tevens worden deze daar waar dit leidt tot synergie verbonden met urgente regionale opgaven. 

• – 2e investeringspakket zoetwater (€ 561 miljoen); Het betreft voortzetting van het beleid (vervolg op het 1e pakket zoetwater) om schade ten gevolge van droogte en verzilting te voorkomen. 

• – Programmatische Aanpak Grote Wateren (€ 515 miljoen); Dit betreft behoud en verbetering van natuur en waterkwaliteit gericht op toekomstbestendige grote wateren met hoogwaardige natuur die goed samengaat met een krachtige economie. PAGW heeft een doorlooptijd tot en met 2050.

• – Onderzoeksreservering (€ 22 miljoen); De gevraagde middelen zijn vooralsnog gebundeld in een brede onderzoekreservering voor onderzoek t.b.v. de brede wateropgave. Het gaat o.a. om onderzoek naar waterveiligheid, rivieren, verbetering waterkwaliteit en waterkwantiteit (zoetwatervoorziening). Uit deze reservering kan geput worden als de onderzoeksopgaven in latere jaren verder zijn uitgewerkt en financieel onderbouwd. Aan de bestaande beleidsreservering wordt jaarlijks € 2 miljoen toegevoegd.

• – Kennisprogramma Ruimtelijke Adaptatie (€ 14 miljoen); Voor kennis en kennisdeling ten behoeve van het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) zijn middelen ingezet voor nader onderzoek van risico’s van klimaatverandering, onderzoek voor onderbouwing van maatregelen, het ontwikkelen van een monitoringssysteem, communicatie, instandhouding van het kennisportaal ruimtelijkeadaptatie.nl, de klimaateffectatlas en het Platform Samen Klimaatbestending.

• – Wettelijk Beoordelingsinstrumentarium 2035 (€ 25 miljoen); Beheerders van primaire waterkeringen (Waterschappen en Rijk) zijn conform de Waterwet wettelijk verplicht minimaal iedere twaalf jaar verslag uit te brengen aan de Minister over de waterstaatkundige toestand van deze keringen. De reservering dient voor het dekken van de benodigde jaarlijkse kosten voor dit programma van € 2 miljoen per jaar in de periode 2024–2035.

• – Delta-aanpak Waterkwaliteit - Nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen (€ 23 miljoen); dit betreft een beleidsreservering voor maatregelen om opgedane kennis breed te delen en toe te passen. Hiermee worden, via gebiedsprocessen, maatregelpakketten ontwikkeld ten behoeve van de wateropgave voor de landbouw, die passen bij een gezonde bedrijfsvoering van agrariërs en bijdragen aan het halen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water.

• – Plastic zwerfafval in rivieren (€ 8 miljoen): Plastic zwerfafval in de Nederlandse rivieren dient te worden afgevangen alvorens dit in zee beland en in microplastics uiteenvalt. Het verzamelde plastic wordt vervolgens circulair verwerkt. Met de beleidsreservering kunnen, na succesvolle afronding van de pilot, maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan het behalen van de milieudoelstellingen van het kabinet.