Toelichting

De Tweede Kamer verzoekt het kabinet om bij de verantwoording over het jaar 2023 aandacht te besteden aan resultaatbereik in relatie tot onderuitputting, als gevolg van bijvoorbeeld arbeidskrapte. In deze bijlage wordt de totale onderuitputting gepresenteerd. Daarbij worden de grootste en/of belangrijkste meevallende realisaties apart toegelicht.

Hoewel de verdere verruiming van de budgetten een positief effect laat zien op de materiële gereedheid, leidt dit voorlopig slechts tot een beperkte verbetering. Een belemmerende factor is de overspannen arbeids- en defensiemarkt. Daardoor staat de implementatie van de Defensie-investeringen onder druk.

Portfolio Defensie groot materieel

De onderrealisatie bij dit portfolio betreft het in een nieuw ritme plaatsen van de vele investerings- en instandhoudingsprojecten die door Defensie worden uitgevoerd. In vrijwel alle gevallen betreft het vertragingen, waardoor de budgetten zijn overgeheveld van 2023 naar latere jaren. Deze projecten realiseren daarmee weliswaar niet in 2023, maar in latere begrotingsjaren. Hieronder volgt een aantal voorbeelden met de grootste onderuitputting, waarbij wordt ingegaan op de oorzaak van de vertragingen. Het project Defensiebrede Vervanging Wielvoertuigen (DVOW) is vertraagd door logistieke problemen en een tekort aan productiepersoneel bij een leverancier. De uitgaven daarvan schuiven door naar 2024. Het project Vervanging MK46 Lightweight Torpedo en Verbetering MK48 Torpedo heeft een lagere realisatie omdat de betreffende facturen van de leverancier niet meer in 2023 zijn ontvangen. Voor het project GPW Boxer schuift de levering door naar 2024 vanwege een langere doorlooptijd bij het afsluiten van het contract. Voordeel is wel dat de Boxers dan met de laatste technische ontwikkelingen worden geleverd. Bij de projecten Chinook Vervanging en Modernisering en Apache Remanufacture is sprake van een vertraging in de levering en een langere doorlooptijd van het aangaan van contracten. Tot slot is voor het project Aanvulling Inzetvoorraden HT1 PAC II (Patriot-rakketten) in 2023 een bestelling geplaatst. Dit proces is sneller verlopen dan ten tijde van de tweede suppletoire begroting werd verwacht. Daarom is dit project in de Veegbrief aan de Tweede Kamer gemeld.

Portfolio Infrastructuur en Vastgoed

Ook hierbij geldt dat de onderrealisatie wordt veroorzaakt door het in een nieuw ritme plaatsen van de vele investerings- en instandhoudingsprojecten die door Defensie worden uitgevoerd. Voorbeelden zijn de projecten Vastgoed Regelgeving, waarbij vertraging is opgetreden als gevolg van gewijzigde regelgeving, en het Programma Transitie Vastgoed waarbij budget is doorgeschoven als gevolg van het later dan gepland kunnen opstarten van het project.

Portfolio IT

Opnieuw geldt dat de onderrealisatie wordt veroorzaakt door het in een nieuw ritme plaatsen van het budget van de diverse projecten. Voorbeelden zijn de projecten Grensverleggende IT (GrIT) en FOXTROT waarbij de vertraging een gevolg is van langere doorlooptijden voor het afsluiten van de contracten en langere levertijden bij de ICT-industrie.

Valuta

In artikel 1 – Defensiebreed materieel, is een reservering gemaakt voor valutaschommelingen om het valutarisico bij de verwerving en instandhouding van materieel af te dekken. De raming van de valutacompensatie is te hoog gebleken. Er waren minder euro’s nodig om dollars te kunnen kopen bij de verwerving van materieel. Dit heeft geleid tot een vrijval van middelen.

Overig

De onderrealisatie is het doorschuiven van overige budgetten naar latere jaren waar de middelen nodig zijn om de projecten uit te voeren. Dit vindt plaats op artikel 8.