Intra-comptabele posten

ad 1 en 2 Uitgaven ten laste en – ontvangsten ten gunste van de begroting

Onder de posten uitgaven en ontvangsten zijn de per saldo gerealiseerde uitgaven en – ontvangsten opgenomen. De bedragen komen overeen met de bedragen uit de verantwoordingsstaat. Door een andere afrondings-systematiek is er een verschil met de verantwoordingsstaat waar per artikel naar boven wordt afgerond.

ad 3 Liquide middelen

Het saldo op de saldibalans is nihil.

ad 4 en 4a Rekening-courant Rijkshoofdboekhouding

Deze post geeft per saldo de financiële verhouding met de Rijkshoofdboekhouding weer. Het bedrag is per 31 december 2023 in overeenstemming met de opgave van de Rijkshoofdboekhouding.

ad 6 Vorderingen buiten begrotingsverband

Het saldo op de saldibalans is nihil.

ad 7 Schulden buiten begrotingsverband

Het saldo op de saldibalans is nihil.

Extra-comptabele posten

ad 9 Openstaande rechten

Het saldo op de saldibalans is nihil. Voor zover aanwezig zijn deze posten opgenomen onder het bedrag van extra-comptabele vorderingen. Er wordt hiervoor geen aparte administratie gevoerd.

ad 10 Vorderingen

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 40.526

Als criterium voor de toelichting van vorderingen geldt een grensbedrag van € 10 miljoen.

In verband met gesloten contracten met betrekking tot de verkoop van strategische goederen aan buitenlandse overheden heeft Defensie in de periode 2023 tot en met 2026 via Domeinen Roerende Zaken (directie van het Ministerie van Financiën) nog een bedrag van € 26.230 tegoed.

Verdeling vorderingen naar opeisbaarheid

De verdeling van de vorderingen naar opeisbaarheid is hieronder in een tabel weergegeven.

Vorderingen groter dan € 2 miljoen die in 2023 buiten invordering zijn gesteld.

Er zijn geen vorderingen groter dan € 2 miljoen buiten invordering gesteld.

ad 11 Schulden

Het saldo op de saldibalans is nihil.

ad 12 Voorschotten

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 2.636.512.

Alle voorschotten van voor 2008 staan tegen de maandkoers van december 2007 gewaardeerd en de voorschotten vanaf 2008 zijn gewaardeerd tegen de op het moment van verstrekking geldende maandkoers of de CEP-koers van het betreffende jaar van verstrekking. Uitgezonderd zijn de posten die met valutatermijncontracten zijn afgedekt, deze zijn opgenomen tegen de betreffende valutatermijnkoers.

De verdeling van de voorschotten naar ouderdom is vermeld in onder-staande tabel.

Als criterium voor de toelichting van voorschotten geldt een grensbedrag van € 100 miljoen.

Foreign Military Sales

Binnen het Foreign Military Sales (FMS) programma wordt niet voorgefinancierd door de US Government, waardoor het voorschot bij een afgesloten FMS case in eerste instantie oploopt. Op basis van deelleveringen zal een FMS voorschot geleidelijk worden afgebouwd, dit gebeurt eens per kwartaal middels de Quarterly Bill. Een FMS voorschot bestaat uit meerdere voorschotbetalingen aan de Amerikaanse overheid op FMS cases. Deze voorschotbetalingen zijn onderdeel van de Special Billing Arrangement die voor alle Nederlandse FMS contracten geldt en waarvoor maandelijks een betaalverzoek (Special Bill) aan Defensie wordt gericht. Binnen FMS cases blijven voorschotten langer openstaan doordat de administratieve verwerking van de leveringen aan Amerikaanse zijde vaak achterloopt op de fysieke leveringen. Het totale openstaande saldo aan voorschotten gerelateerd aan FMS cases die het grensbedrag passeren per 31-12-2023 is €318,8 miljoen.

Voor het project Evolved Sea Sparrow Missile (ESSM) Block 2 staat een voorschot open van €196,9 miljoen bij NATO Support and Procurement Organisation (NSPO). Dit voorschot is bedoeld voor de aanschaf van missiles en cannisters voor de ESSM Block 2. Een voorschot bij NSPO kan gesloten worden na uitspraak van de Steering Commissie (gemiddeld 7 jaar na betaling). Het openstaande voorschot bij NSPO bestaat uit voorschotten betaald in 2020, 2021, 2022 en 2023. Vanaf 2027 zullen de eerste voorschotten worden verrekend. 

Het openstaande voorschot van €158,4 miljoenvoor het project Midlife Update CV90 heeft voornamelijk betrekking op het hoofdcontract met BAE Systems Hägglunds (OEM) voor het ontwerpen en uitvoeren van de voertuigupdate. De test- en verificatiefase wordt spoedig afgerond, waarna het finale voertuigontwerp wordt vastgesteld. Het daadwerkelijk modificeren van de voertuigen vindt plaats in de periode 2024 t/m 2027. 

Het openstaande voorschot van €113,8 miljoen betreffen voorschotten die worden verstrekt aan het Ministerie van Defensie België voor het project vervanging Mijnenbestrijdings Vaartuigen. Zij betalen daarvan de gerealiseerde milestone’s van leverancier NAVAL. De voorschotten worden een tot twee keer per jaar verrekend.

ad 14 Andere verplichtingen

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 16.207.677

In 2023 worden de meeste verplichtingen tegen de koers van de laatste werkdag voor jaareinde 2023 verantwoord. Uitgezonder zijn een aantal verplichtingen waarvoor de CEP koers (Centraal Economoisch Plan) van maart 2023 is gebruikt en posten die met valutatermijncontracten zijn afgedekt, deze zijn opgenomen tegen de betreffende valutatermijnkoers.

Bij de nieuw aangegane verplichtingen is uitgegaan van de methode van het opnemen in de rekening van zowel de positieve als negatieve bijstellingen van oude verplichtingen.

Foreign Military Sales

Defensie maakt voor zowel de aanschaf als de instandhouding van verschillende wapensystemen gebruik van Foreign Military Sales (FMS). FMS is het programma van de US Government voor de transfer van defensiegoederen, diensten en trainingen aan partnerlanden. Hierbij wordt de verplichting door Defensie direct afgesloten met de US Government. FMS kent administratief een langere doorlooptijd na het aangaan van de verplichting dan een commercieel contract, waardoor verplichtingen langer openstaan. Het totale openstaande saldo aan verplichtingen gerelateerd aan FMS cases die het grensbedrag passeren per 31-12-2023 is 1.054,3 miljoen

De verplichtingen met een totale waarde van € 1.105,4 miljoen bestaan uit twee (hoofd)verplichtingen en een aantal kleine verplichtingen. Deze zijn aangegaan t.b.v. het toekomstige opleveren van twee Anti-Submarine Warfare Frigates (ASWF) als vervangende capaciteit van de huidige M-fregatten van NLD. De grote lopende verplichtingen bestaan uit enerzijds het saldo van de verplichting voor de bouw, testen en leveren van 2 schepen voor NLD bij Damen Naval KM BV te Vlissingen ten bedragen van € 857,2 miljoen en anderzijds voor het leveren van een Above Water Warfare Suite (AWWS) door Thales NL te Hengelo, bestaande uit diverse componenten incl. Intergrated Logistics Support (ILS) ten bedragen van € 209,5 miljoen. Het overige bedrag van € 38.9 miljoen bestaat diverse andere kleinere verplichtingen (contracten) op het gebied van sensoren, wapens en communicatie (SEWACO) systemen bij diverse leveranciers. Alle lopende verplichting zullen de komende jaren leiden tot diverse (deel)leveringen. Dit alles als onderdeel voor het opleveren van twee ASWF voor NLD in 2028 en 2030. De operationele indienstelling van de schepen staat een jaar later gepland in 2029 en 2031

Een verplichting van € 1.058,4 miljoen vloeit voort uit de MoU NLD/BEL voor het vervangen van de huidige M-fregatten (2 NLD/2 BEL) middels het aanschaffen van Anti Submarine Warfare Frigates (Project ASWF)(2 NLD/2 BEL). Het bedrag aan verplichtingen vastgelegd op het derdencontract voor de «ASWF BeN» bestaat uit 2 (hoofd)verplichtingen(contracten) t.b.v. het toekomstige opleveren van twee ASWF’n als vervangende capaciteit van de huidige M-fregatten van België. De grote lopende verplichtingen bestaat uit enerzijds het saldo van de verplichting voor de bouw, testen en leveren van 2 schepen voor België bij Damen Naval KM BV te Vlissingen ten bedragen van € 852,3 miljoen en anderzijds voor het leveren van een Above Water Warfare Suite (AWWS) door Thales NL te Hengelo, bestaande uit diverse componenten incl. Intergrated Logistics Support (ILS) ten bedragen van € 206,1. Alle lopende verplichting zullen de komende jaren leiden tot diverse (deel)leveringen. Dit alles als onderdeel voor het opleveren van twee ASWF’n voor Belgie in 2029 en 2031. De operationele indienstelling van de Belgisch schepen staat een jaar later gepland in respectievelijk 2030 en 2032.

Voor de exploitatie van de systemen uit het project Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen (DVOW) staan verplichtingen open van € 226,8 miljoen Deze verplichtingen vloeien voort uit de afgesloten contracten en zijn aangegaan voor de instandhouding van het voertuig Amarok (Pon Holdings, t/m 2030, € 7,8 miljoen), vrachtwagen Gryphus (Scania Nederland BV, t/m 2034, € 177,3 miljoen) en diverse containersystemen (Marshall of Cambridge Holdings, t/m 2037, € 41,8 miljoen.

Een verplichting betreft een wet- leasecontract voor de levering van luchtverkenningscapaciteit in het Caribisch gebied met vastvleugelig vliegtuigen voor een periode van 10 jaar. Het contract is afgesloten met ISR Support Europe B.V. (joint venture van JetSupport Holding B.V. en PAL Aerospace Ltd). Het betreft de beschikbaarstelling van 2 DASH-8 toestellen, inclusief personeel en onderhoud. De geplande ingangsdatum van het contract is 1 februari 2024 en loopt tot en met 31 januari 2034. Het openstaande verplichtingenbedrag bedraagt € 146 miljoen.

Een verplichting betreft een leasecontract voor de levering van SAR helikoptercapaciteit, inclusief personeel en onderhoud in het Caribisch gebied met Bristow Helicopters LTD en loopt tot september 2033. Het totaal nog openstaande verplichtingenbedrag is € 100,3 miljoen.

De openstaande verplichting van € 637 miljoen betreft een bestelling voor de kosten van de Production, Sustainment and Follow-on Development Memorandum of Understanding (PSFD MoU) Non-Recurring Development kosten welke op basis van het aantal geplande vliegtuigen wordt gedeeld door de services en partners voor de periode 2028-2052. Nederland heeft de PSFD MoU getekend voor o.a. de doorontwikkeling van het F-35 Air System t/m 2052.

De openstaande verplichting van €  214,9 miljoen betreft een bestelling voor de kosten van de PSFD MoU Non-Recurring Production kosten (production test& tooling equipment, production line shut down en Project Overhead & Administration kosten) voor de periode 2028-2052. Hiertoe is door de Luchtmacht een bestelling aangelegd.

Het project Verwerving F-35 omvat, naast de verwerving van nieuwe jachtvliegtuigen, tevens de verwerving van bijbehorende simulatoren, initiële reservedelen, infrastructuur, speciale gereedschappen, meet- en testapparatuur, documentatie, initiële opleidingen en transport, evenals de betaling van btw. In het projectbudget van € 7,26 Miljard (prijspeil 2023) zijn daartoe meerdere verplichtingen vastgelegd. Op dit moment zijn er meerdere individuele verplichtingen die de waarde van € 100 miljoen overschrijden, te weten het contract met Lockheed Martin voor de Block Buy (24 vliegtuigen), LOT 15 (3 vliegtuigen) en LOT 16 (9 vliegtuigen) en de btw verplichtingen met betrekking tot deze contracten. Het totaal van alle openstaande verplichtingen bedraagt € 1.394,8 miljoen. Een nadere specificatie en toelichting op deze verplichtingen wordt separaat door middel van een financiële verantwoording (bijlage bij de Jaarrapportage VF-35 2023) in een aparte brief aan de Kamer gemeld.

Een verplichting van € 204,8 miljoen vertegenwoordigt de totale brutobeschikbaarheidsvergoeding (BBV) voor het Defensie bewaking- en beveiligingssysteem(DBBS). Met het consortium Thales/Unica is hiervoor een contract afgesloten van vijftien jaar, dat afloopt in 2037. Naarmate de transitiefase van het project DBBS vordert, zal de leverancier steeds meer defensielocaties in beheer hebben, en zal de BBV toenemen, totdat de transitiefase afgerond is. Vanaf dat moment zal de volledige BBV per kwartaal worden betaald. De toename ten opzichte van vorig jaar laat zich verklaren door de verwerking van jaarlijkse indexering en opgeleverde nieuwbouwprojecten.

Het project Defensie bewaking- en beveiligingssysteem (DBBS) heeft een openstaande verplichting van € 144,1 miljoen. Het grootste deel hiervan betreft het investeringsdeel van het DBBS-contract met Thales Unica. Hiervoor worden de defensielocaties op het nieuwe DBBS ontsloten. Dit geschiedt in mijlpalen, waarvan de laatste, volgens de huidige planning, in 2027 betaalbaar zal worden gesteld.

Een openstaande verplichting van € 360,8 miljoen betreft het investeringsdeel van de Design Build Finance Maintain en Operate (DBFMO) constructie voor de Kromhout Kazerne (KHK). Als gevolg van de beleidslijn vastgoed is de DBFMO verplichting KHK in 2016 meerjarig vastgelegd op de investeringsbegroting voor de jaren tot en met 2035. De leverancier is Komfort B.V. door tussenkomst van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Het contractmanagement en beheer van het Komfortcontract is belegd bij het RVB. De betaling aan het RVB vindt plaats binnen de jaaropdracht defensievastgoed aan het RVB en vindt in maandelijkse termijnen plaats.

De openstaande verplichting van € 218,4 miljoen betreft orders die zijn geplaatst in het kader van de opdrachten; Aanvullingen Inzetvoorraden (COA 3 en 4), aanvullingen Hoofdtaak 1, Versterken Vuursteun en aanvullingen munitie die uit eigen voorraad is geleverd aan Oekraïne.Daarnaast staan er een aantal BTW dossiers open op middelenbestedingen van de eerder genoemde aanvullingen. De daadwerkelijke levering wordt in 2024 en de jaren daarna verwacht.

De openstaande verplichting van € 408,8 miljoen voor het project Midlife Update CV90 heeft voornamelijk betrekking op het hoofdcontract met BAE Systems Hägglunds (OEM) voor het ontwerpen en uitvoeren van de voertuigupdate. De test- en verificatiefase wordt spoedig afgerond, waarna het finale voertuigontwerp wordt vastgesteld. Het daadwerkelijk modificeren van de voertuigen vindt plaats in de periode 2024 t/m 2027.   

Een openstaande verplichting van € 325,7 miljoen betreft de Midlife Update (MLU) van de Fennek voertuigen. De verplichting is in 2020 aangegaan met Krauss-Maffei Wegmann. Het MLU proces vindt plaats in de jaren 2021 ‒ 2028. Dit betekent dat de huidige verplichtingenstand gedurende genoemde periode geleidelijk afneemt, waarbij de stand naar verwachting eind 2027 op nul uitkomt.

De openstaande verplichting van € 117,2 miljoen voor het project « Vervanging Surface to Surface missile» betreft het hoofdcontract met Kongsberg Defence&Aerospace AS voor het ontwerpen en leveren van een boordlanceersysteem, incl. Initiële behoefte aan missiles. Daarnaast zal het systeem worden gekoppeld aan het CMS van de fregatten. Deze verplichting is in december 2022 aangegaan. Conform contract zal de laatste levering in kwartaal 3 van 2031 plaatsvinden waarbij de verplichtingenstand naar verwachting op nul uitkomt.  

Een openstaande verplichting van € 494,9 miljoen betreft 106 PATRIOT Advanced Capability-2  GEM-T (PAC-2). De verplichting is aangegaan met NATO Support and Procurement Agency (NSPA). De data van levering liggen tussen 2029 en 2033.

Een openstaande verplichting van € 269,1 miljoen betreft Pulse lanceerinrichtingen met bijbehorende munitie. De verplichting is aangegaan met de Israelische Ministerie van Defensie. De data van levering liggen tussen 2029 en 2033.

Project Mine Counter Measure Capability betreft een samenwerkingsproject met België, waarvoor een MoU getekend is, voor de gezamenlijke aankoop van zes Nederlandse en zes Belgische mijnenbestrijdingsschepen, tools en een gezamenlijke simulator. België is hierbij de lead nation en heeft het contract getekend. Leverancier van deze schepen is Fa. NAVAL waarbij de Nederlandse betalingen aan NAVAL via België lopen. Het openstaande bedrag is € 721,4 miljoen. Volgens de huidige planning ontvangt Nederland in 2025 haar eerste schip en in 2030 haar laatste schip.

Voor het project Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen (DVOW) staan verplichtingen open van € 876,5 miljoen. Hieronder valt onder andere een contract met Scania en een contract met Iveco voor de levering van voertuigen en een contract met Defenture voor de levering van Quads. Ten slotte betreft het nog contracten met Marshall en A.M.A. Spa voor de levering van containersystemen. Leveringen vinden plaats van 2023 tot en met 2028.

De nog openstaande verplichting van € 114,8 miljoen betreft de bijdrage van Nederland aan met MRTT programma. De leverancier is Nato Support Procurement Agency. De nog te leveren diensten bestaan uit een X aantal vlieguren met de MRTT. En deze diensten worden het hele jaar door geleverd.