Inleiding
FMHaaglanden (FMH) zorgt voor een comfortabele en veilige werkomgeving voor rijksambtenaren, met aandacht voor mens en aarde. Bij FMH werken vakmensen met hart voor de klant waardoor de klant focus kan houden op de eigen dagelijkse werkzaamheden.
Samen met onze rijkspartners en leveranciers zorgt FMH in een veranderende wereld, voor de best passende werkomgeving voor onze klant. FMH werkt vanuit de kernwaarden: samen, herkenbaar, eigenaarschap en enthousiasme. Dit vertaalt zich in herkenbare en gastvrije dienstverlening.
FMH levert facilitaire producten en diensten (onder andere beveiliging, kunst, vergaderservice, catering, post en reprografische diensten, vervoer, gebouwbeheer, schoonmaak en werkomgeving) voor vrijwel alle departementen. Uitstekende service staat bij FMH hoog in het vaandel.
Speerpunten 2023
Duurzaamheid
FMH heeft verder invulling gegeven aan het verduurzamen van de dienstverlening. De voorbereiding van de implementatie van de herbruikbare beker in het verzorgingsgebied van FMH is afgerond. Dit resulteert in een CO2-besparing van 240 ton op jaarbasis. In De Resident is de pilot voor de implementatie van de nieuwe visie op koffie- en drankvoorzieningen gestart. Het aantal warme drankenautomaten is teruggebracht met 30% en deze zijn vervangen door waterbars met een uitgebreid wateraanbod.
De contracten die voortkomen uit de Europese Aanbesteding (EA) Monostromen vanuit categoriemanagement (CM) zijn geïmplementeerd met uitzondering van de papieren tissues. Deze stroom heeft vertraging opgelopen. Het percentage restafval ligt nog boven de Rijkbrede norm van <35%. De oorzaak van het hoge percentage restafval komt doordat er niet goed bij de bron wordt gescheiden. Dit zorgt voor vervuilde afvalstromen, die niet hoogwaardig kunnen worden verwerkt. Om het percentage restafval te laten dalen is gedragsverandering bij de ambtenaar nodig. Tijdens verschillende themaweken is extra aandacht besteed aan deze gedragskant.
Op de Koningskade 4 zijn drie supersnelladers geplaatst waardoor de elektrische voortuigen snel en efficiënt opgeladen kunnen worden. Het wagenpark bestaat voor 33% uit elektrische voortuigen en er zijn nog 25 elektrische voortuigen besteld.
Hybride werken
De living labs in De Resident en Rijnstraat 8 zijn van start gegaan. Ook op andere locaties is gewerkt om de werkomgeving passend te maken voor het hybride werken. FMH heeft 150 videobelcellen geplaatst in het verzorgingsgebied. Daarnaast is een project gestart met als doel het vergroten van het aanbod om het ontmoeten en (individueel) werken fysiek en digitaal op kantoor te faciliteren, zonder grootscheepse wijzigingen in het werkplekconcept. De focus ligt primair op de centraal ondersteunende ruimten van een aantal grote panden.
Staat van baten en lasten
Vastgestelde begroting (1) | Realisatie (2) | Verschil (3) = (2) - (1) | Realisatie 2022 (4) | |
---|---|---|---|---|
Baten | ||||
- Omzet | 164.154 | 168.234 | 4.080 | 151.800 |
waarvan omzet moederdepartement | 139.269 | 139.197 | ‒ 72 | 125.763 |
waarvan omzet overige departementen | 21.292 | 25.174 | 3.882 | 23.191 |
waarvan omzet derden | 3.593 | 3.863 | 270 | 2.846 |
Rentebaten | 0 | 1.688 | 1.688 | 0 |
Vrijval voorzieningen | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bijzondere baten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal baten | 164.154 | 169.922 | 5.768 | 151.800 |
Lasten | ||||
Apparaatskosten | 157.816 | 165.773 | 7.957 | 143.064 |
- Personele kosten | 56.255 | 53.378 | ‒ 2.877 | 48.289 |
waarvan eigen personeel | 50.629 | 50.108 | ‒ 521 | 44.259 |
waarvan inhuur externen | 5.626 | 3.270 | ‒ 2.356 | 4.030 |
waarvan overige personele kosten | 0 | 0 | 0 | 0 |
- Materiële kosten | 101.561 | 112.395 | 10.834 | 94.775 |
waarvan apparaat ICT | 75 | 91 | 16 | 58 |
waarvan bijdrage aan SSO's | 72.627 | 80.549 | 7.922 | 75.257 |
waarvan overige materiële kosten | 28.859 | 31.755 | 2.896 | 19.460 |
Rentelasten | 101 | 154 | 53 | 96 |
Afschrijvingskosten | 6.237 | 4.522 | ‒ 1.715 | 4.303 |
- Materieel | 6.237 | 4.522 | ‒ 1.715 | 4.303 |
waarvan apparaat ICT | 0 | 0 | 0 | 0 |
waarvan overige materiële afschrijvingskosten | 6.237 | 4.522 | ‒ 1.715 | 4.303 |
- Immaterieel | 0 | 0 | 0 | 0 |
Overige lasten | 0 | 0 | 0 | 0 |
waarvan dotaties voorzieningen | 0 | 0 | 0 | 0 |
waarvan bijzondere lasten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal lasten | 164.154 | 170.449 | 6.295 | 147.463 |
Saldo van baten en lasten gewone bedrijfsuitoefening | 0 | ‒ 527 | ‒ 527 | 4.337 |
Agentschapsdeel Vpb-lasten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Saldo van baten en lasten | 0 | ‒ 527 | ‒ 527 | 4.337 |
Toelichting
Baten
Omzet
De omzet van het moederdepartement is nagenoeg gelijk aan de begroting. Dit is echter wel de resultante van een lagere omzet voor de generieke dienstverlening en een hogere omzet voor de specifieke dienstverlening. De hogere omzet bij de overige departementen en derden heeft betrekking op zowel de generieke als specifieke dienstverlening.
De omzet derden betreft de facilitaire dienstverlening die geleverd is aan het Centraal Orgaan opvang asielzoekers en Autoriteit Persoonsgegevens.
De baten kunnen als volgt worden gespecificeerd:
(1) | (2) | (3)=(2)-(1) | |
---|---|---|---|
Omschrijving | vastgestelde begroting | Realisatie | Verschil realisatie en vastgestelde begroting |
Productgroepen | |||
Generiek | 148.122 | 144.422 | ‒ 3.700 |
Specifiek | 16.031 | 23.657 | 7.626 |
Overige opbrengsten | ‒ | 155 | 155 |
Totaal | 164.154 | 168.234 | 4.080 |
Rentebaten | ‒ | 1.688 | 1.688 |
Totaal baten | 164.154 | 169.922 | 5.768 |
Generiek
De Productgroep Generiek is een afgesproken pakket producten en diensten dat wordt afgenomen waarvoor een vaste prijs per vaste verrekeneenheid wordt betaald. De prijs (p) en hoeveelheid (q) staan gedurende het jaar vast. Bij substantiële wijzigingen in de dienstverlening zijn aanpassingen gedurende het jaar mogelijk.
De standaard dienstverlening in de DBFMO (Design, Build, Finance, Maintain, Operate)-panden die wordt geleverd door de consortia is ook verantwoord onder generieke dienstverlening.
De lagere omzet van de generieke dienstverlening komt doordat bij de begroting rekening is gehouden dat FMH wordt gecompenseerd voor de hogere kosten van de schoonmaakdienstverlening. De hogere kosten zijn het gevolg van het kabinetsbesluit om deze werkzaamheden bij het Rijk in eigen beheer uit te voeren. Het budget dat FMH ontvangt voor de generieke dienstverlening is in 2023 echter niet verhoogd. Daarnaast is het beschikbare budget van FMH voor de generieke dienstverlening verlaagd voor een financiële bijdrage aan het Programma hybride werken. De afname wordt deels gecompenseerd door de uitbreiding van de dienstverlening met het leveren en beheren van de bureaustoelen voor de thuiswerkplek.
Specifiek
De productgroep Specifiek heeft betrekking op producten en diensten waarvoor de opdrachtgever afhankelijk van de afgenomen hoeveelheid, een prijs per product/dienst betaalt (o.a. catering) en/of producten en diensten waarover tussen opdrachtgever en opdrachtnemer aparte afspraken worden gemaakt (o.a. uitvoering van huisvestingsprojecten).
De hogere omzet van de specifieke dienstverlening heeft betrekking op de uitvoering van huisvestingsprojecten, catering en evenementen.
De hogere omzet bij projecten is het gevolg van een aantal omvangrijke projecten dat uitgevoerd wordt voor het Rijksvastgoedbedrijf waaronder vloerenherstel Turfmarkt 147, de rijksbrede implementatie van het Workspace Management System (WMS) en het gebruik gereed maken van het nieuwe deel van Centre Court.
De hogere omzet voor catering is onder andere het gevolg van een toename van de bezetting op de panden waardoor meer gebruik wordt gemaakt van deze dienstverlening. Bij evenementen betreft dit de implementatie van deze dienstverlening in het volledige verzorgingsgebied van FMH.
Overige opbrengsten
De overige opbrengsten hebben betrekking op de bijdrage vanuit het programma BZK Transparant en de verkoop van roerende zaken.
Rentebaten
De rentebaten hebben betrekking op de rente die wij ontvangen over het rekening courant saldo bij het ministerie van Financiën.
Lasten
Personele kosten
De lagere personele kosten zijn het gevolg van minder inzet van extern personeel. Er is minder gebruik van inhuur voor het tijdelijk invullen van vacatureruimte, vervanging bij ziekte en declarabele projecten.
Materiële kosten
De hogere materiële kosten worden voor een belangrijk deel veroorzaakt door het leveren van meer specifieke dienstverlening. Dit heeft zoals bij de baten is aangegeven met name betrekking op de uitvoering van huisvestingsprojecten, catering en evenementen. Bij de generieke dienstverlening is sprake van een stijging bij de diensten warme dranken en koud water, beveiliging en schoonmaak. Bij deze diensten is sprake van prijsstijgingen die boven de algemene indexatie uitkomen. Bij de dienst warme dranken en koud water zijn ook extra kosten gemaakt voor de aanschaf van de herbruikbare bekers.
Daarnaast zijn de kosten voor de bedrijfsvoering (PIOFACH) toegenomen. Deze toename doet zich met name voor bij de uitbesteding van ICT, Personeel & Organisatie en de financiële administratie (incl. inkoop).
De toename van de post bijdrage aan SSO’s heeft met name betrekking op de beveiliging en de schoonmaak.
Rentelasten
De hogere rentelasten zijn het gevolg van relatief hogere rentepercentages voor de nieuwe leningen ten opzichte van de bestaande leningen waar het rentepercentage bijna nihil is.
Afschrijvingslasten
Investeringen zijn lager als gevolg van uitgestelde projecten. Daardoor zijn de afschrijvingen lager.
Saldo van baten en lasten
De toename van de kosten heeft niet geleid tot een evenredige stijging van de omzet. Dit doet zich met name voor bij de generieke dienstverlening. De financiële bijdrage aan het Programma hybride werken en het ontbreken van aanvullende middelen voor de hogere kosten van inbesteding van de schoonmaak hebben een negatief effect op de stijging van de omzet. De rentebaten, de lagere personele kosten en afschrijvingslasten hebben ervoor gezorgd dat het negatieve resultaat beperkt blijft tot € 0,5 mln.
Balans
Balans 2023 | Balans 2022 | |
---|---|---|
Activa | ||
Vaste activa | 20.124 | 19.190 |
Immateriële vaste activa | 0 | 0 |
Materiële vaste activa | 20.124 | 18.828 |
waarvan grond en gebouwen | 0 | 0 |
waarvan installaties en inventarissen | 19.667 | 18.682 |
waarvan projecten in uitvoering | 146 | 146 |
waarvan overige materiële vaste activa | 311 | 362 |
Vlottende activa | 51.842 | 58.777 |
Voorraden en onderhanden projecten | 0 | 0 |
Debiteuren | 2.425 | 1.529 |
Overige vorderingen en overlopende activa | 16.975 | 9.330 |
Liquide middelen | 32.442 | 47.918 |
Totaal activa: | 71.966 | 77.967 |
Passiva | ||
Eigen Vermogen | 6.420 | 11.010 |
Pok/ Wau reserve | 0 | 0 |
Exploitatiereserve | 6.947 | 6.673 |
Onverdeeld resultaat | ‒ 527 | 4.337 |
Voorzieningen | 0 | 0 |
Langlopende schulden | 16.501 | 15.222 |
Leningen bij het Ministerie van Financiën | 16.501 | 15.222 |
Kortlopende schulden | 49.045 | 51.735 |
Crediteuren | 1.239 | 12.816 |
Belastingen en premies sociale lasten | 0 | 0 |
Kortlopend deel leningen bij het Ministerie van Financiën | 4.469 | 4.864 |
Overige schulden en overlopende passiva | 43.337 | 34.055 |
Totaal passiva | 71.966 | 77.967 |
Toelichting
Activa
Vaste activa
Materiële vaste activa
De stijging van de materiële vaste activa heeft voornamelijk te maken met de aanschaf van meubilair op de bestaande locaties Turfmarkt 147 en Parnassusplein 5.
Vlottende activa
Debiteuren
De post debiteuren bestaat uit: moederdepartement € 1,9 mln. en overige departementen € 0,5 mln.
De stijging ten opzichte van 2022 wordt voornamelijk veroorzaakt door een openstaande factuur aan het Rijksvastgoedbedrijf voor een huisvestingsproject.
Overige vorderingen en overlopende activa
De post overige vorderingen en overlopende activa bestaat uit vooruit ontvangen en vooruitbetaalde facturen € 0,8 mln., nog te factureren bedragen € 8,7 mln. en onderhanden werk € 7,5 mln.
Het aandeel van het moederdepartement in de overige vorderingen en overlopende activa is € 12,3 mln., van overige departementen € 4,2 mln. en van derden € 0,5 mln.
De stijging ten opzichte van 2022 wordt veroorzaakt door hogere rente-inkomsten, toename in de onderhanden werkpositie voor projecten in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf inclusief leegstandsbeheer.
Passiva
Eigen vermogen
Na verwerking van het resultaat over 2023 resteert een positief eigen vermogen van € 6,4 mln. Het eigen vermogen bedraagt 4,2% van de driejaarsgemiddelde omzet en blijft daarbij onder de norm van het in de regeling agentschappen voorgeschreven maximum eigen vermogen van 5%.
Het surplus over 2022 (€ 4,1 mln.) heeft FMH in 2023 afgedragen aan de eigenaar.
Kortlopende schulden
Crediteuren
Het aandeel in de crediteuren bestaat met name uit derden € 1,2 mln.
De daling ten opzichte van 2022 wordt met name veroorzaakt door een factuur van de Rijksorganisatie Beveiliging en Logistiek voor generieke dienstverlening die in 2022 nog openstond en dit jaar niet.
Overige schulden en overlopende passiva
Het aandeel van het moederdepartement in de overige verplichtingen en overlopende passiva is € 32,3 mln., van overige departementen € 2,6 mln. en derden € 8,4 mln.
De stijging ten opzichte van 2022 wordt met name veroorzaakt door nog niet ontvangen inkoopfacturen voor meubilair, de uitbesteding van een aantal PIOFACH taken.
Kasstroomoverzicht
Vastgestelde begroting (1) | Realisatie (2) | Verschil (3) = (2) - (1) | ||
---|---|---|---|---|
1. | Rekening courant RHB 1 januari + depositorekeningen | 15.129 | 47.894 | 32.765 |
totaal ontvangsten operationele kasstroom (+) | 164.154 | 164.302 | 148 | |
totaal uitgaven operationele kasstroom (-/-) | ‒ 157.917 | ‒ 171.120 | ‒ 13.203 | |
2. | Totaal operationele kasstroom | 6.237 | ‒ 6.818 | ‒ 13.055 |
totaal investeringen (-/-) | ‒ 8.400 | ‒ 5.457 | 2.943 | |
totaal boekwaarde desinvesteringen (+) | 0 | 0 | 0 | |
3. | Totaal investeringskasstroom | ‒ 8.400 | ‒ 5.457 | 2.943 |
eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-) | 0 | ‒ 4.063 | ‒ 4.063 | |
eenmalige storting door moederdepartement (+) | 0 | 0 | 0 | |
aflossingen op leningen (-/-) | ‒ 6.711 | ‒ 4.864 | 1.847 | |
beroep op leenfaciliteit (+) | 8.400 | 5.748 | ‒ 2.652 | |
4. | Totaal financieringskasstroom | 1.689 | ‒ 3.179 | ‒ 4.868 |
5. | Rekening courant RHB 31 december + stand depositorekeningen (=1+2+3+4) | 14.655 | 32.440 | 17.785 |
Toelichting
Operationele Kasstroom
De hogere uitgaven zijn met name het gevolg van een lager crediteurensaldo ten opzichte van vorig jaar.
Investeringskasstroom
De investeringen hebben met name betrekking op het vervangen van meubilair op de bestaande locaties Turfmarkt 147 en Parnassusplein 5.
De investeringen zijn lager dan begroot. Dit is het gevolg van het later inhuizen van Dienst ICT Uitvoering (Dictu) in Prinses Beatrixlaan 116. Deze uitgestelde investering bedraagt € 2,6 mln.
Financieringskasstroom
De eenmalige uitkering aan het moederdepartement betreft de afroming van het eigen vermogen vanwege het overschrijden van het toegestane maximum van het eigen vermogen in 2022.
Afroep van de lening is lager dan begroot. Dit is het gevolg van de uitgestelde investering van Dictu in Prinses Beatrixlaan 116.
Doelmatigheidsindicatoren
Realisatie | Vastgestelde begroting | ||||
---|---|---|---|---|---|
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2023 | |
Omschrijving generiek deel | |||||
Omzet per productgroep (PxQ) | 128.810 | 136.246 | 151.800 | 168.234 | 164.154 |
Generiek | 117.118 | 123.560 | 131.858 | 144.422 | 148.122 |
Specifiek | 11.631 | 12.646 | 19.932 | 23.657 | 16.031 |
Overig | 61 | 40 | 10 | 155 | 0 |
Fte-totaal (excl. externe inhuur) | 518 | 519 | 580 | 598 | 602 |
Saldo van baten en lasten (%) | 0,2% | 2,5% | 2,9% | ‒ 0,3% | 0,0% |
... | |||||
Omschrijving specifiek deel | |||||
Verhouding generieke vs specifieke dienstverlening | 91:9 | 91:9 | 87:13 | 87:13 | 90:10 |
Personele kosten als % van totale kosten | 33,3% | 33,6% | 32,7% | 31,3% | 34,3% |
Materiële kosten als % van totale kosten | 66,7% | 66,4% | 67,3% | 68,7% | 65,7% |
Apparaatskosten (bedragen x € 1.000) | 52.256 | 55.019 | 58.196 | 65.233 | 67.427 |
Tarieven | |||||
Regiotarief (facilitair) | 196 | 190 | 195 | 218 | 210 |
Tevredenheid | |||||
Klanttevredenheid | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | Tevreden | Tevreden |
Tevredenheid specifieke dienstverlening | 8,0 | 8,0 | 7,6 | 7,5 | 7 |
Medewerkerstevredenheid | n.v.t. | n.v.t. | n.v.t. | Tevreden | Tevreden |
Toelichting
Generiek deel
Omschrijving per productgroep
De lagere omzet van de generieke dienstverlening komt doordat bij de begroting rekening is gehouden dat FMH wordt gecompenseerd voor de hogere kosten van de schoonmaakdienstverlening. De hogere kosten zijn het gevolg van het kabinetsbesluit om deze werkzaamheden bij het Rijk in eigen beheer uit te voeren. Het budget dat FMH ontvangt voor de generieke dienstverlening is in 2023 echter niet verhoogd. Daarnaast is het beschikbare budget van FMH voor de generieke dienstverlening verlaagd voor een financiële bijdrage aan het Programma hybride werken. De afname wordt deels gecompenseerd door de uitbreiding van de dienstverlening met het leveren en beheren van de bureaustoelen voor de thuiswerkplek.
De hogere omzet van de specifieke dienstverlening heeft betrekking op de uitvoering van huisvestingsprojecten, catering en evenementen.
De categorie overig heeft betrekking op de bijdrage vanuit het programma BZK Transparant en de verkoop van roerende zaken.
Verhouding generieke vs specifieke dienstverlening
Dit is het aandeel van de omzet van de generieke dienstverlening op de totale omzet versus het aandeel van de omzet van de specifieke dienstverlening in de totale omzet. Door de lagere omzet van de generieke dienstverlening en de toename van de specifieke dienstverlening daalt dit percentage.
Personele- en materiële kosten als % van de totale kosten
Dit betreft de procentuele verhouding van respectievelijk de personele en materiële kosten in de totale lasten. Het aandeel van de personele kosten in de totale kosten laat een daling zien. Dit komt met name door minder inzet van extern personeel. De hogere materiële kosten worden voor een belangrijk deel veroorzaakt door het leveren van meer specifieke dienstverlening.
Apparaatskosten
De apparaatskosten hebben betrekking op de personele kosten en de materiële kosten exclusief de inkoopkosten voor de dienstverlening. De daling is het gevolg van lagere personele kosten.
Fte-totaal (excl. Externe inhuur)
De gemiddelde bezetting over geheel 2023 bedraagt 598 en is iets lager dan de begroting. De lagere gemiddelde bezetting komt doordat in de eerste maanden nog niet alle vacatures waren ingevuld.
Specifiek deel
Regiotarief (facilitair)
Het regiotarief (facilitair) over 2023 komt uit op € 218 per m2 bruto vloeroppervlak (bvo). Het hogere tarief ten opzichte van de begroting wordt veroorzaakt door de hogere materiële kosten.
Klanttevredenheid
In 2023 is in 10 panden de continu meting gestart, waarbij op verschillende locaties de beleving van sanitair, werkomgeving, fietsenstalling, vergadervoorzieningen en restauratieve voorzieningen continu wordt gemeten met behulp van zuilen. De vergadervoorzieningen worden het beste gewaardeerd en de fietsenstallingen het minst.
Tevredenheid specifieke dienstverlening
Na de afronding van een project wordt een evaluatieformulier naar de klant gestuurd. De klant waardeert de uitvoering van maatwerkprojecten gemiddeld met een 7,5.
Medewerkerstevredenheid
De medewerkerstevredenheid is ten opzichte van het vorige onderzoek stabiel gebleven en laat op een aantal onderwerpen zelfs een lichte verbetering zien. De trotspunten die de medewerkers noemen reflecteren de kernwaarden van FMH (samen, herkenbaar, eigenaarschap, en enthousiasme).