Beleidsagenda versterken bestuur
Om de maatschappelijke opgaven effectief op te kunnen pakken wordt veel gevraagd van ons openbaar bestuur. Een goede interbestuurlijke samenwerking en samenwerking met maatschappelijke partners en inwoners zijn een randvoorwaarde om resultaten te boeken.
We hebben gewerkt aan het verbeteren van de wijze van taaktoedeling aan het decentraal bestuur (door middel van een beleidskader), het investeren in toereikende en adequate ondersteuning van raden en staten alsmede het bevorderen van het samenspel, de gezonde bestuurscultuur en de aantrekkelijkheid van politieke ambten binnen gemeente- en provinciebesturen. Ook is met de koepels gesproken over het bereiken van balans tussen ambities, taken, middelen en uitvoeringskracht.
In de Voorjaarsnota 2023 heeft het kabinet daarnaast de nieuwe financieringssystematiek voor de medeoverheden verder vorm gegeven. Vanaf 2027 worden het Gemeente- en Provinciefonds geïndexeerd op basis van de ontwikkeling van het bruto binnenlands product (bbp).
Ook is de uitvoerbaarheidstoets decentrale overheden (UDO) in 2023 vastgesteld. Het proces van de UDO helpt om beleid vorm te geven dat uitvoerbaar is en de gewenste resultaten oplevert.
Regiodeals, elke regio telt
Het gaat pas goed in Nederland, als het overal in ons land goed gaat. Dat is helaas niet het geval. Dit betekent dat het Rijk de verbinding met medeoverheden en andere relevante partijen in de regio’s moet verstevigen, zoals ook naar voren komt in de kabinetsreactie op het rapport ‘Elke regio telt’. In 2023 is hieraan gewerkt vanuit Regio Deals en vanuit het programma Regio’s aan de grens.
Begin 2023 zijn veertien regio’s voor de vierde tranche geselecteerd om een Regio Deal met het Rijk uit te werken. Voor de vijfde tranche hebben 29 regio’s een voorstel ingediend. Besluitvorming over deze voorstellen vindt in het eerste kwartaal van 2024 plaats.
Veerkrachtige samenleving met weerbare en integere bestuurders, politici en ambtenaren
Politieke ambtsdragers en ambtenaren moeten zonder oneigenlijke druk van buitenaf hun ambt kunnen vervullen. Daarom is binnen het programma Weerbaar Bestuur de regeling veilig wonen voor decentrale bestuurders uitgebreid. Na het verkrijgen van een veiligheidsadvies op maat kunnen er beveiligingsmaatregelen in en rondom hun woning worden getroffen. Het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur ging in 2023 langs veertig gemeenteraden en Staten om bewustwording over agressie en intimidatie te verhogen en bood steun, advies en nazorg aan decentrale politieke ambtsdragers na een incident.
Om de integriteit van het openbaar bestuur te bevorderen, is het Handboek Integriteit opgesteld, waarin bestaande ondersteuningsinstrumenten voor decentrale politieke ambtsdragers zijn gebundeld. Daarnaast is het wetsvoorstel inzake de risicoanalyse integriteit en financiële belangen voor decentrale bestuurders in 2023 in consultatie gebracht. Het wetsvoorstel regels gewezen bewindspersonen ligt bij de Raad van State ter advisering.
Op 2 november 2023 heeft de Adviescommissie Versterken Weerbaarheid Democratische Rechtsorde (VWDR), naar aanleiding van de motie Segers c.s. (Kamerstukken II 2021/22, 35 788, nr. 136), haar eindrapport aangeboden aan de ministers van BZK en SZW. We gaan de adviezen bestuderen.
Met de aanpassing van de de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (APPA) is de pensioenregeling van politieke ambtsdragers nu op dezelfde leest geschoeid als de ABP-pensioenregeling voor ambtenaren.