De leeswijzer gaat in op de volgende onderwerpen:
– Opbouw jaarverslag;
– Ondergrenzen toelichtingen;
– Controlenormen financiële en niet-financiële gegevens;
– Groeiparagraaf;
– Motie Schouw en motie Hachchi c.s.
1. Opbouw Jaarverslag
Dit jaarverslag bevat het beleidsverslag, een jaarrekening, het jaarverslag van het Diergezondheidsfonds (DGF) en diverse bijlagen. Deze bevatten informatie over de in 2023 gerealiseerde beleidsresultaten en de budgettaire realisatiegegevens van LNV en het DGF.
Het onderdeel beleidsprioriteiten van het beleidsverslag betreft de verantwoording over de beleidsagenda uit de LNV-begroting 2023. Dit vindt plaats langs acht thema's:
1. Transitie landelijk gebied - Integrale aanpakstikstof, water, klimaat en natuur
2. Transitie landbouw - Een toekomstbestendige landbouwsector
3. Toekomstbestendige visserij
4. Natuurversterking in de Noordzee, Waddenzee en Grote Wateren
5. Natuurbeleid
6. Klimaatopgave landbouw en landgebruik
7. Kennis en innovatie
8. Toezicht en uitvoering
De beleidsartikelen in dit jaarverslag hebben dezelfde opzet als de begroting 2023 en zijn conform de Rijksbegrotingsvoorschriften opgesteld. Elk beleidsartikel bevat een paragraaf beleidsconclusies waarin voor de belangrijkste instrumenten een oordeel wordt gegeven over de uitvoering van het beleid in het afgelopen jaar.
De bedrijfsvoeringparagraaf doet verslag van relevante aandachtspunten in de bedrijfsvoering van het Ministerie van LNV. Het jaarverslag van het DGF bevat een separate bedrijfsvoeringsparagraaf.
De jaarrekening bestaat uit de departementale verantwoordingsstaat, de samenvattende verantwoordingsstaat inzake het agentschap, de jaarverantwoording van het agentschap, de saldibalans en de WNT-verantwoording.
Het jaarverslag van het DGF bestaat uit een beleidsverslag (inclusief een bedrijfsvoeringsparagraaf) en een jaarrekening (verantwoordingsstaat DGF en een saldibalans). De apparaatsuitgaven voor de uitvoering van het DGF zijn deels opgenomen bij het moederdepartement (beleidsartikel 21).
De volgende bijlagen zijn opgenomen: Toezichtrelaties en Zelfstandige Bestuursorganen (ZBO’s) en Rechtspersonen met een Wettelijke Taak (RWT’s), Moties en toezeggingen, Afgerond evaluatie- en overig onderzoek, Kengetallen en indicatoren, Externe inhuur, Focusonderwerp FJR 2023, Verantwoording EU-middelen in gedeeld beheer, Rijksuitgaven Caribisch Nederland, NGF, Rapportage Burgercorrespondentie 2023, Openbaarheidsparagraaf 2023 en een lijst van afkortingen.
2. Ondergrenzen toelichtingen
Voor wat betreft het toelichten van significante verschillen in de uitgaven, ontvangsten en verplichtingen in de realisatie versus de vastgestelde begroting 2023 zijn de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen | Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen) | Technische mutaties (ondergrens in € miljoen) |
|---|---|---|
< 50 | 1 | 2 |
=> 50 en < 200 | 2 | 4 |
=> 200 < 1000 | 5 | 10 |
=> 1000 | 10 | 20 |
3. Grondslagen voor de vastlegging en de waardering
De verslaggevingsregels en waarderingsgrondslagen die van toepassing zijn op de in dit jaarverslag opgenomen financiële overzichten zijn ontleend aan de Comptabiliteitswet 2016 en de daaruit voortvloeiende regelgeving, waaronder de Regeling rijksbegrotingsvoorschriften 2024 en de Regeling agentschappen. Voor de departementale begrotingsadministratie wordt het verplichtingen-kasstelsel toegepast en voor de baten-lasten agentschappen het baten-lastenstelsel.
4. Controlenormen financiële en niet-financiële gegevens
Het jaarverslag bevat zowel financiële als niet-financiële gegevens (kengetallen en indicatoren). Deze gegevens zijn aan verschillende controlenormen onderhevig. De controle van financiële informatie is gebaseerd op normen zoals deze voortvloeien uit de Comptabiliteitswet 2001 en de Rijksbegrotingsvoorschriften 2024 (RBV). De controle van beleidsinformatie en informatie over de bedrijfsvoering is gebaseerd op normen zoals deze voortvloeien uit de RBV. Van een aantal indicatoren zijn de realisatiegegevens over 2023 nog niet bekend. In die gevallen is de meest recente realisatie opgenomen en is dit in de toelichting benoemd.
5. Groeiparagraaf
Voor het opstellen van het departementaal jaarverslag gelden de rijksbegrotingsvoorschriften van de Minister van Financiën. In de Re-geling rijksbegrotingsvoorschriften 2024 is een aantal wijzigingen doorgevoerd die doorwerken in dit jaarverslag. Het betreft:
– Niet uit de balans blijkende financiële risico's voortkomend uit lopende juridische procedures;
– Focusonderwerp Financieel Jaarverslag Rijk: Resultaatbereik in relatie tot onderuitputting (bijlage 6).
6. Motie Schouw en motie Hachchi c.s.
Motie Schouw
In juni 2011 is de motie Schouw ingediend en aangenomen. Deze motie zorgt er voor dat de landenspecifieke aanbevelingen van de Europese Commissie op grond van de nationale hervormingsprogramma's een eigenstandige plaats krijgen in de departementale begrotingen.
De Commissie heeft in 2023 de landspecifieke aanbeveling aan Nederland gedaan om in te zetten op verduurzaming van de landbouw.
Nederland zet zich in voor het terugdringen van de stikstofbelasting van de natuur, tijdig te voldoen aan de Kaderrichtlijn Water, evenals vermindering van de uitstoot van broeikasgassen door landbouw en landgebruik. Dit wordt gedaan via een gebiedsgerichte aanpak in de transitie van het landelijk gebied. Via het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) wordt er invulling gegeven aan de gebiedsgerichte aanpak voor de opgaven in het landelijk gebied. Middels het transitiefonds is daar tot 2035 € 24,3 miljard voor gereserveerd. In juli 2023 hebben provincies de eerste versie van de Provinciale Programma’s Landelijk Gebied (PPLG) aangeleverd.
Verder worden agrarisch ondernemers via het Investeringsfonds Duurzame Landbouw (IDL) ondersteund bij de financiering van investeringen die worden gedaan ten behoeve van de omschakeling naar een integraal duurzame bedrijfsvoering. Via het IDL kunnen agrarisch ondernemers financiering aanvragen tegen soepele financiële voorwaarden. De proefperiode van het fonds is eind 2022 positief geëvalueerd. Mede op basis van deze positieve evaluatie heeft de minister van LNV in juli 2023 besloten het IDL een definitief karakter te geven. Voor het structurele fonds is € 130,8 mln. aan middelen beschikbaar gesteld.
Motie Hachchi
Ter uitvoering van de motie Hachchi c.s. (Kamerstuk 33 000 IV, nr. 28) brengen departementen in kaart welke uitgaven zij doen in Caribisch Nederland, uitgesplitst per instrument. De totale uitgaven (realisatie) van LNV voor Caribisch Nederland in 2023 bedroegen € 2,7 mln. en zijn zichtbaar op Artikel 22.