A. Algemene doelstelling
De Grondwet en de Comptabiliteitswet 2001 (CW 2001) vormen het wettelijke kader voor de Algemene Rekenkamer om de ontvangsten en uitgaven van het Rijk en de daarmee verbonden organen te onderzoeken. De Algemene Rekenkamer heeft als doel het rechtmatig, doelmatig, doeltreffend en integer functioneren van het Rijk en de daarmee verbonden organen te toetsen en te verbeteren. Daarbij toetst zij ook de nakoming van verplichtingen die Nederland in internationaal verband is aangegaan.
De Algemene Rekenkamer voorziet de regering, de Staten-Generaal en degenen die verantwoordelijk zijn voor de aan het Rijk verbonden organen van bruikbare en relevante informatie, aan de hand waarvan zij kunnen bepalen of het beleid van een minister rechtmatig, doelmatig en doeltreffend is uitgevoerd.
De Algemene Rekenkamer keurt de rekening van uitgaven en ontvangsten van het Rijk goed. Jaarlijks stelt de Algemene Rekenkamer haar onderzoeksprogramma vast en bepaalt zij zelf wat zij openbaar maakt. Zij voorziet de regering, de Staten-Generaal en degenen die verantwoordelijk zijn voor de gecontroleerde organen van informatie. Deze informatie bestaat uit onderzoeksbevindingen, oordelen en aanbevelingen over organisatie, beheer en beleid en is in beginsel voor het publiek toegankelijk.
De Algemene Rekenkamer doet onderzoek bij de rijksoverheid, bij zelfstandige organisaties die met publiek geld een publieke taak uitvoeren en bij particulieren, bedrijven en overheden die Europese subsidies ontvangen.
Daarnaast rekent zij het tot haar verantwoordelijkheden om een bijdrage te leveren aan goed openbaar bestuur door kennisuitwisseling en samenwerking in binnen- en buitenland.
B. Rol en verantwoordelijkheid
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor het beheer van de begroting van de Staten-Generaal en van de begroting van de Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs. De colleges voeren zelf het beheer over hun begroting of hun begrotingsdeel. Over de inhoud van dit beheer bestaan afspraken (de zogenoemde beheerafspraken) tussen de minister en de colleges, waarin recht gedaan wordt aan hun staatsrechtelijke positie.2
Het is de rol van de Algemene Rekenkamer haar wettelijke taken uit te voeren.
C. Beleidswijzigingen
In 2012 is de Algemene Rekenkamer een inspanningsverplichting aangegaan op verzoek van het kabinet Rutte I die oploopt tot een bedrag van € 1,9 miljoen in 2018. In 2013 wordt de eerste tranche van € 800.000 gerealiseerd en is een organisatie ontwikkelingstraject ingezet dat moet leiden tot minder management en efficiënter ingerichte ondersteuning. Op het verzoek van het kabinet Rutte II aan de Algemene Rekenkamer om aanvullend een inspanningsverplichting oplopend tot € 1,2 miljoen in 2018 op zich te nemen, is door de Algemene Rekenkamer afwijzend gereageerd. De Algemene Rekenkamer geeft aan dat er een toenemend aantal verzoeken tot onderzoek wordt ontvangen, met name vanuit de Tweede Kamer. Ook wijst zij op de extra inspanningen die van de Algemene Rekenkamer worden verwacht in het kader van het toezicht op de financiële sector. Samen met de risico’s rondom de vorming van, en de bezuinigingen op de Auditdienst Rijk zorgt dit ervoor dat de Algemene Rekenkamer op dit moment geen aanvullende inspanningsverplichting op zich kan nemen.
Het kabinet is echter van mening dat ook de Algemene Rekenkamer haar aandeel moet leveren in het op orde brengen van de overheidsfinanciën.
Het kabinet staat op het standpunt dat iedereen moet bijdragen aan de bezuinigingen en dat de Algemene Rekenkamer hiervan niet gevrijwaard moet worden. Het kabinet gaat er dan ook van uit dat de Rekenkamer haar inspanningsverplichting op zich neemt.
D. Budgettaire gevolgen van beleid
| (x € 1.000) | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 29.451 | 30.088 | 29.841 | 28.311 | 27.701 | 27.144 | 26.985 | |
| Uitgaven: | 29.279 | 30.088 | 29.841 | 28.311 | 27.701 | 27.144 | 26.985 | |
| Waarvan juridisch verplicht (percentage) | 90 | |||||||
| 2.1 | Recht- en doelmatigheidsbevordering | 29.279 | 30.088 | 29.841 | 28.311 | 27.701 | 27.144 | 26.985 |
| Ontvangsten | 1.712 | 1.217 | 1.217 | 1.217 | 1.217 | 1.217 | 1.217 | |
E. Toelichting artikelonderdelen
De Algemene Rekenkamer maakt haar eigen werkprogramma. Dit publiceert zij voor het eind van elk kalenderjaar op haar website, www.rekenkamer.nl . De Staten-Generaal ontvangen daarvan een afschrift op papier. Ook in 2014 draagt de Algemene Rekenkamer er zorg voor dat er sprake is van een evenwichtige verdeling tussen haar taken op het gebied van rechtmatigheid en doelmatigheid; dit alles ingebed in haar strategie die loopt van 2010 tot en met 2014. In haar eigen bedrijfsvoering geeft de Algemene Rekenkamer zich daar, onder meer met kwartaalrapportages, rekenschap van.
Over de uitvoering van het werkprogramma wordt zoals in de wet bepaald, jaarlijks een verslag aangeboden aan de Staten Generaal.
In toenemende mate blijkt dat Nederland zich ook in dit tijdsbestek niet van het buitenland kan isoleren. Op de driejaarlijkse bijeenkomst van EUROSAI, de European Organisation of Supreme Audit Institutions is de Algemene Rekenkamer in mei 2011 in Lissabon unaniem benoemd tot plaatsvervangend voorzitter van deze organisatie. Dit betekent dat de Algemene Rekenkamer van medio 2014 tot medio 2017 de eervolle taak heeft het EUROSAI voorzitterschap op zich te nemen. Bij de start van het voorzitterschap organiseert de Algemene Rekenkamer een congres met alle EUROSAI-leden. In 2014 besteedt de Algemene Rekenkamer ook aandacht aan haar 200-jarig bestaan.