Om het beleid van VenJ goed uit te kunnen voeren is zicht op de beschikbaarheid van voldoende capaciteit essentieel, of het nu gaat om gevangeniscellen of om de instroom in de rechtsbijstand. De beschikbare capaciteit in de strafrechtketen en in de civiele- en bestuursrechtspraak dienen steeds zo goed mogelijk te zijn afgestemd op de capaciteitsbehoefte.

De capaciteitsbehoefte wordt bepaald door diverse maatschappelijke ontwikkelingen. Daarnaast leiden nieuwe wet- en beleidsvoorstellen doorgaans ook tot nieuwe en/of gewijzigde capaciteitsbehoeften.

Een goed inzicht in de criminaliteitsontwikkeling is een noodzakelijke voorwaarde voor een adequate raming van de capaciteitsbehoefte. Met het wetenschappelijk gevalideerde Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ) wordt jaarlijks geraamd wat de capaciteitsbehoefte in de strafrechtelijke-, civielrechtelijke- en bestuursrechtelijke keten is. Dit model is gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten in de criminaliteitsontwikkeling. De ramingen worden elk jaar door het WODC gelijktijdig met de begroting gepubliceerd (vindplaats: www.wodc.nl).