Algemene doelstelling
Een op maatschappelijk verantwoorde wijze en in overeenstemming met internationale verplichtingen gereglementeerde en beheerste toelating tot, verblijf in en vertrek uit Nederland van vreemdelingen, alsmede verkrijging van het Nederlanderschap of de intrekking daarvan.
Rol en verantwoordelijkheid
De Minister ontwikkelt en geeft uitvoering aan het vreemdelingenbeleid en het beleid op grond van de Rijkswet op het Nederlanderschap. Hij heeft daarbij:
-
• een uitvoerende rol ten aanzien van de opvang van asielzoekers, de afwikkeling van toelatingsprocedures in Nederland en de terugkeer van vreemdelingen uit Nederland;
-
• verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de Vreemdelingenwet en de Rijkswet op het Nederlanderschap door het geheel aan overheidsorganisaties dat zich (primair) met het vreemdelingen- en nationaliteitsbeleid bezighoudt;
-
• verantwoordelijkheid voor de uitvoeringsorganisaties Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V), het zelfstandig bestuursorgaan Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en voor de centra van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) waar de vreemdelingenbewaring en de grensdetentie ten uitvoer wordt gelegd;
-
• een gezagsrelatie met de Koninklijke Marechaussee en de politie voor wat betreft het vreemdelingentoezicht.
Beleidswijzigingen
De belangrijkste beleidswijzingen op artikel 37 zijn opgenomen in de beleidsagenda. Hieronder volgt een samenvatting daarvan.
Het Nederlandse migratiebeleid is verwoord in de dit voorjaar gepresenteerde Integrale migratieagenda. Op basis van de nadere uitwerking van deze plannen, gaan JenV en partners aan de slag om deze ambitieuze migratieagenda in de praktijk te realiseren.
De ambitie is dat er in 2019 stappen zijn gezet om het asielproces te herontwerpen en de transparantie en voorspelbaarheid van dit proces te vergroten. Daarnaast wordt gestart met het treffen van voorbereidingen voor het samenbrengen van alle partners in de asielketen onder één dak, in Gemeenschappelijke Vreemdelingen Locaties (GVL). Voorts wordt gewerkt aan maatwerk voor samenwerking waar het gaat om terugkeer van (voorlopig) veertien als veilig beschouwde landen.
Om te bevorderen dat er meer kennismigranten naar Nederland komen, werkt JenV voor deze groep aan kortere, eenvoudigere toelatingsprocedures en een betere elektronische dienstverlening. Samen met BZ faciliteert JenV een onafhankelijk onderzoek naar de vraag of het VN Vluchtelingenverdrag uit 1951 nog wel bij de tijd is en welke aanpassingen er eventueel nodig zijn
In 2019 werkt JenV aan de inrichting van het grensmanagement, op basis van de nieuwe EU richtlijnen.
Tot slot in deze samenvatting werkt JenV conform het Regeerakkoord aan modernisering van het nationaliteitsrecht.
Budgettaire gevolgen van beleid
2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 1.513.581 | 1.287.622 | 1.063.580 | 937.160 | 918.675 | 904.828 | 904.489 | |
Programma-uitgaven | 1.526.383 | 1.287.622 | 1.063.580 | 937.160 | 918.675 | 904.828 | 904.489 | |
Waarvan juridisch verplicht | 99% | |||||||
37.2 | Toegang, toelating en opvang vreemdelingen | |||||||
Bijdrage Agentschappen | ||||||||
Immigratie- en Naturalisatiedienst | 365.759 | 361.893 | 323.759 | 299.587 | 299.904 | 299.870 | 299.585 | |
DJI-Vreemdelingenbewaring en uitzetcentra | 0 | 82.177 | 80.085 | 80.162 | 81.320 | 81.315 | 81.315 | |
Bijdrage ZBO/RWT's | ||||||||
Centraal Orgaan opvang Asielzoekers | 964.901 | 660.599 | 496.917 | 403.980 | 383.972 | 370.177 | 370.123 | |
Nidos-opvang | 135.649 | 121.601 | 111.769 | 102.292 | 102.299 | 102.294 | 102.294 | |
Subsidies | ||||||||
Vluchtelingenwerk Nederland | 10.017 | 9.633 | 9.642 | 9.643 | 9.643 | 9.643 | 9.643 | |
Overige subsidies | 938 | 2.065 | 1.749 | 1.691 | 1.692 | 1.691 | 1.691 | |
Opdrachten | ||||||||
Keteninformatisering | 6.041 | 5.237 | 5.288 | 5.286 | 5.288 | 5.287 | 5.287 | |
Versterking vreemdelingenketen | 6.356 | 10.294 | 3.051 | 3.161 | 3.191 | 3.191 | 3.191 | |
37.3 | Terugkeer | |||||||
Bijdrage Agentschappen | ||||||||
Dienst Justitiële Inrichtingen | 9.921 | 9.824 | 8.519 | 8.534 | 8.537 | 8.535 | 8.535 | |
Subsidies | ||||||||
REAN-regeling | 4.843 | 5.823 | 6.686 | 6.689 | 6.690 | 6.689 | 6.689 | |
Overige subsidies | 2.221 | 2.547 | 2.553 | 2.554 | 2.554 | 2.554 | 2.554 | |
Opdrachten | ||||||||
Vreemdelingen vertrek | 19.737 | 15.929 | 13.562 | 13.581 | 13.585 | 13.582 | 13.582 | |
Ontvangsten | 308.945 | 207.008 | 96.800 | 3.000 | 3.000 | 3.000 | 3.000 |
Budgetflexibiliteit
Ten aanzien van de budgetflexibiliteit voor 2019 is 99% van de begrote bedragen is juridisch verplicht. De bijdrage aan de IND, het COA, Nidos en Vluchtelingenwerk Nederland zijn juridisch verplicht evenals een groot gedeelte van de opdrachten die voortvloeien uit het programma van de keteninformatisering en de uitgaven voor de vervoersbewegingen van de vreemdelingen. Dit laatste als gevolg van een meerjarig convenant met het agentschap DJI.
37.2 Toegang, toelating en opvang vreemdelingen
Toelichting op de instrumenten
Kengetallen vreemdelingenketen
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de belangrijkste kengetallen voor de vreemdelingenketen. De hoogte van de instroom (asiel, regulier en naturalisatie) is een belangrijke bepalende factor voor de werkhoeveelheid en daarmee voor de bijdragen aan de organisaties in de vreemdelingenketen.
Vreemdelingenketen (aantallen) | Realisatie | Prognose | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
Asiel | |||||||
Asielinstroom | 35.030 | 27.332 | 22.885 | 21.310 | 21.310 | 21.310 | 21.310 |
Overige instroom | 2.580 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 |
Opvang COA | |||||||
Instroom in de opvang | 39.190 | 29.540 | 24.660 | 23.770 | 23.410 | 23.040 | 23.040 |
Uitstroom uit de opvang | 46.090 | 34.630 | 24.850 | 23.770 | 23.410 | 23.040 | 23.040 |
Gemiddelde bezetting in de opvang | 23.150 | 18.590 | 15.200 | 15.000 | 15.000 | 15.000 | 15.000 |
Toegang en toelating IND) | |||||||
Machtiging tot voorlopig verblijf nareis (MVV nareis) | 7.590 | 6.500 | 6.200 | 5.700 | 5.500 | 5.400 | 5.400 |
Verblijfsvergunning regulier (VVR) | 40.460 | 39.000 | 40.000 | 41.000 | 42.000 | 43.000 | |
Toelating en Verblijf (TEV) | 51.410 | 49.000 | 50.000 | 51.000 | 52.000 | 53.000 | 53.000 |
Visa | 3.000 | 2.700 | 2.700 | 2.700 | 2.700 | 2.700 | 2.700 |
Aantal naturalisatie verzoeken | 23.360 | 23.000 | 23.000 | 23.000 | 23.000 | 23.000 | 23.000 |
Streefwaarden Terugkeer (%) | |||||||
Zelfstandig vertrek | 14% | 20% | 20% | 20% | 20% | 20% | 20% |
Gedwongen vertrek | 29% | 30% | 30% | 30% | 30% | 30% | 30% |
Zelfstandig vertrek zonder toezicht | 58% | 50% | 50% | 50% | 50% | 50% | 50% |
Bronnen: INDIS/INDIGO, Maandrapportage COA,KMI en Meerjaren Productie Prognoses (MPP) Vreemdelingenketen
Begrotingsreserve Asiel en ODA-toerekening
De begrotingsreserve Asiel is in 2010 gecreëerd toen het asieldossier in plaats van generaal specifiek werd en is aan de Tweede Kamer gemeld via de begroting 201133. De asielreserve is bedoeld om fluctuaties in de lastig voorspelbare uitgaven voor (de instroom van) asielzoekers op te vangen.
Stand per 1/1/2018 | Verwachte toevoegingen jaar 2018 | Verwachte onttrekkingen 2018 | Verwachte stand per 1/1/2019 | Verwachte toevoegingen 2019 | Verwachte onttrekkingen 2019 | Verwachte stand per 31/12/2019 |
---|---|---|---|---|---|---|
129,9 | 118,1 | 165,7 | 81,3 | 0 | 81,3 | 0 |
De verwachte stand van de asielreserve op 1 januari 2019 is € 81,3 mln. In 2019 wordt € 81,3 mln. ingezet voor de dekking van de meerkosten van de asielinstroom in 2019. De onttrekkingen uit de asielreserve in 2019 zijn juridisch verplicht.
Onderstaande tabel is opgenomen naar aanleiding van een toezegging van de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking34
2019 | |
---|---|
Bijdrage ZBO/RWT’s: COA | 496.917 |
Deel ODA-toerekening | 347.046 |
Bijdrage ZBO/RWT’s: Nidos-opvang | 111.769 |
Deel ODA-toerekening | 72.907 |
Bijdragen aan agentschappen
Immigratie- en Naturalisatiedienst
De IND is verantwoordelijk voor de uitvoering van het vreemdelingenbeleid en het beleid ten aanzien van de Rijkswet op het Nederlanderschap. Dat houdt in dat de IND alle aanvragen beoordeelt van vreemdelingen die in Nederland willen verblijven of die Nederlander willen worden.
De bekostiging van de IND vindt plaats door de bijdrage van het moederdepartement en opbrengsten uit leges die vreemdelingen betalen voor het behandelen van aanvragen voor reguliere verblijfsvergunning of verzoeken tot naturalisatie. Naar huidige verwachting is voor 2019 iets minder budget nodig dan voor 2018 (zie tabel 37.1). Het budget voor 2018 ligt hoger omdat de IND in dit jaar extra productie heeft onder meer vanwege het terugdringen van voorraden.
In onderstaande tabel wordt zichtbaar hoe het budget is verdeeld over de verschillende productgroepen van de IND.
Productgroep | Budgettaire kader 2019 | % |
---|---|---|
Asiel | 81.713 | 25,2% |
Regulier | 122.185 | 37,8% |
Naturalisatie | 8.955 | 2,8% |
Ketenondersteuning | 5.701 | 1,8% |
Lumpsum | 151.476 | 46,8% |
Totale bekostiging | 370.029 | 114,3% |
Bijdragen derden | 46.400 | 14,3% |
Bijdrage JenV | 323.629 | 100% |
Realisatie | Streefwaarde | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
Asiel | 86% | 86% | 90% | 90% | 90% | 90% | 90% |
Regulier | 82% | 82% | 95% | 95% | 95% | 95% | 95% |
Naturalisatie | 93% | 93% | 95% | 95% | 95% | 95% | 95% |
In de agentschapsparagraaf van de IND vindt u verdere informatie.
Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)
De vreemdelingenbewaring van DJI is verantwoordelijk voor aan de grens geweigerde vreemdelingen, illegale vreemdelingen en drugskoeriers. Het is de taak van DJI om vreemdelingen in de detentiecentra zo goed mogelijk te verzorgen, te ondersteunen bij voorbereiding van de terugkeer en hen beschikbaar te houden voor vertrek uit Nederland.
De vreemdelingen verblijven op grond van een bestuursrechtelijke maatregel in een detentiecentrum. Gezinnen met minderjarige kinderen en alleenstaande minderjarige vreemdelingen verblijven in de Gesloten Gezinsvoorziening (GGV). In de agentschapsparagraaf van DJI vindt u nadere informatie.
Bijdragen aan ZBO’s en RWT’s
Centraal Orgaan opvang Asielzoekers
Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) draagt zorg voor de opvang van vreemdelingen in Nederland. Het COA biedt vreemdelingen huisvesting, verstrekt middelen van bestaan en geeft begeleiding. Het opvangbeleid is gericht op de opvang van asielzoekers gedurende de asielprocedure. Het opvangbudget waaruit COA wordt betaald daalt in 2019. Dit komt omdat de bezetting naar verwachting daalt.
Productgroep | Aandeel |
---|---|
Personeel | 30% |
Materieel | 34% |
Rente en afschrijving | 4% |
Gezondheidszorg | 23% |
Regelingen | 9% |
Totaal | 100% |
Overheadkosten maken onderdeel uit van bovengenoemde kosten.
Realisatie | Prognose | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
Gemiddelde opvangduur vergunninghouders na vergunningverlening | 4,1 | 3,5 | 3,5 | 3,5 | 3,5 | 3,5 | 3,5 |
Gemiddelde verblijfsduur opvang op basis van uitstroom | 7,4 | 7,3 | 7,2 | 7,1 | 7,0 | 7,0 | 7,0 |
Bron: Maandrapportage COA.
Stichting Nidos
Nidos is conform het Burgerlijk Wetboek aangewezen als instantie die belast is met de voogdij over alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Daarnaast is Nidos aangewezen voor het uitvoeren van de kinderbeschermingsmaatregel ondertoezichtstelling (OTS) bij kinderen van gezinnen met een vreemdelingenstatus.
Nidos is verantwoordelijk voor de opvang in pleeggezinnen van alle alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV’s) die op het moment van aankomst in Nederland 14 jaar of jonger zijn.
Sinds 2016 verzorgt NIDOS de opvang voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV’s) na vergunningverlening in kleinschalige opvangvoorzieningen tot zij 18 jaar oud zijn.
De subsidie aan Nidos bestaat uit begeleidingskosten (voogdij, jeugdbescherming en begeleiding) en verzorgingskosten (met name opvang). Deze subsidie wordt op basis van jaarplannen verstrekt en is voor voogdij gerelateerd aan het aantal AMV’s onder begeleiding van Nidos en voor verzorging aan het aantal opgevangen AMV’s.
Het aantal AMV’s onder begeleiding en in de opvang is afhankelijk van de in- en uitstroom van AMV’s (uitstroom bijvoorbeeld als gevolg van gezinshereniging) en het bereiken van de leeftijd van 18 jaar van de AMV’s.
Het hieronder gehanteerde normbedrag voor verzorgingskosten is afhankelijk van de verdeling over de verschillende opvang vormen (pleeggezin, woongroep of wooneenheid). Deze is geraamd op basis van de verwachte opbouw van de AMV populatie. Afrekening vindt jaarlijks plaats op basis van de werkelijk gemaakte kosten voor opvang.
2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Instroom AMV’s | 1.590 | 2.160 | 2.000 | 1.380 | 1.160 | 1.110 | 1.100 |
Aantal pupillen onder Nidos begeleiding | 3.230 | 3.110 | 5.530 | 5.275 | 3.975 | 3.975 | 3.975 |
Normbedrag 2018 | Normbedrag 2019 | |
---|---|---|
Begeleidingskosten per AMV | € 7.097 | € 7.097 |
Verzorgingskosten per AMV | € 19.632 | € 19.632 |
Instroomteam(organiseren initiële begeleiding en opvang) | € 1.225 | € 1.225 |
Subsidies
Vluchtelingenwerk Nederland (VWN)
VWN zet zich op basis van de Universele verklaring voor de Rechten van de Mens in voor de bescherming en het behartigen van de belangen van en geven van voorlichting aan vluchtelingen en asielzoekers. De subsidie aan VWN wordt op basis van (kalender)jaarplannen verstrekt en is deels gerelateerd aan de instroom van asielzoekers.
Het grootste deel van de kosten is toe te rekenen aan het proces toelating (circa 84%). Een deel van de werkzaamheden draagt bij aan het welbevinden van de mensen die in opvang verblijven en bewaren van de rust in de opvangcentra en kan hierom worden toegerekend aan het proces opvang (circa 8%). Een laatste deel kan worden toegerekend aan het proces terugkeer (circa 8%) vanwege informatieve gesprekken na afwijzing door IND of negatieve uitspraken door de rechtbank.
Opdrachten
Keteninformatisering
Het budget Keteninformatisering is bestemd voor het beheer en de reguliere doorontwikkeling van de ketenvoorzieningen.
Versterking vreemdelingenketen
In 2019 worden vanuit dit budget diverse kleinere opdrachten gefinancierd met als doel verbeteringen in de vreemdelingenketen te bewerkstellingen.
37.3 Terugkeer
Bijdragen aan agentschappen
Dienst Justitiële Inrichtingen
De Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) schakelt de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O) van DJI in voor het vervoer van vreemdelingen. DJI – onderdeel Vreemdelingenbewaring – maakt deel uit van de vreemdelingenketen. Samen met de partners in de vreemdelingenketen werkt DJI aan het gewenste ketendoel: gedwongen vertrek van vreemdelingen zonder rechtmatig verblijf in Nederland. DJI draagt zorg voor de vreemdeling vanaf het moment dat een vreemdeling vanuit de politie, de DT&V of de Koninklijke Marechaussee is overgebracht naar een inrichting voor vreemdelingenbewaring dan wel in grensdetentie van DJI.
Daarnaast werkt DJI steeds vaker samen met het COA, bijvoorbeeld als het gaat om de opvang van asielzoekers. Voor deze vorm van opvang worden ook medewerkers van DJI ingezet.
Subsidies
REAN-regeling
REAN staat voor Return and Emigration Assistance from the Netherlands en betreft een programma waarmee vrijwillige terugkeer wordt ondersteund. De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) in Nederland voert in opdracht van de DT&V het REAN-programma uit. Op basis van dit programma biedt IOM praktische terugkeerondersteuning aan vreemdelingen die naar Nederland zijn gekomen met het oog op langdurig verblijf en zelfstandig uit Nederland willen vertrekken, maar niet over voldoende middelen beschikken om hun eigen vertrek te organiseren. IOM levert daarmee een bijdrage aan de uitvoering van het Nederlandse terugkeerbeleid.
Overige subsidies
Niet-gouvernementele organisaties in Nederland voeren op grond van deze subsidieregeling projecten uit met als doel om onrechtmatig verblijf van vreemdelingen in Nederland te voorkomen of beëindigen door hun zelfstandig vertrek uit Nederland te ondersteunen. De nadruk ligt op activiteiten die erop gericht zijn vertrekplichtige vreemdelingen te bewegen tot zelfstandig vertrek uit Nederland. Daarnaast beoogt de subsidieregeling gemeenschapsonderdanen die de intentie hadden om zich voor langere duur in Nederland te vestigen, die het niet gelukt is om in Nederland voldoende inkomsten te genereren om in hun eigen levensonderhoud te voorzien, die voor overlast (kunnen) zorgen en die sociaal maatschappelijke begeleiding nodig hebben bij hun terugkeer of herintegratie, te ondersteunen bij terugkeer.
Opdrachten
Vreemdelingen vertrek
Het terugkeerbeleid is erop gericht om illegaal verblijf van vreemdelingen te voorkomen en tegen te gaan. Vreemdelingen die niet (langer) in Nederland mogen blijven, dienen Nederland te verlaten. Het uitgangspunt is dat vreemdelingen zelf verantwoordelijk zijn voor het realiseren van hun vertrek uit Nederland, zelfstandige terugkeer geniet daarbij de voorkeur. De DT&V ondersteunt en faciliteert vreemdelingen hierbij. Dit doet de DT&V door vertrekgesprekken te voeren om mogelijke belemmeringen voor terugkeer in kaart te brengen, vreemdelingen te ondersteunen bij het aanvragen van een (vervangend) reisdocument bij de diplomatieke vertegenwoordiging van het land van herkomst en het faciliteren van het zelfstandig vertrek in samenwerking met het IOM en NGO’s die projecten hebben in het kader van duurzame terugkeer. Deze organisaties ontvangen subsidie van de DT&V om dergelijke projecten te kunnen aanbieden.
Wanneer vreemdelingen ervoor kiezen om niet zelfstandig te vertrekken, zet de DT&V in op het gedwongen vertrek. Indien lichtere toezichtsmiddelen niet tot dit resultaat leiden, kan vreemdelingenbewaring aan de orde zijn. Ook in het kader van gedwongen vertrek voert de DT&V vertrekgesprekken en biedt ondersteuning bij het aanvragen van een (vervangend) reisdocument. De DT&V onderhoudt intensieve contacten met de diplomatieke vertegenwoordigingen, maar ook met de autoriteiten van landen van herkomst om de bereidheid tot meewerken aan het gedwongen vertrek van onderdanen te vergroten. Bij het gedwongen vertrek zorgt de DT&V dat dit gerealiseerd kan worden door het boeken van de vlucht en in samenwerking met de Koninklijke Marechaussee zorgen voor de inzet van escorts indien dit nodig is.
Ontvangsten
De ontvangstenraming voor het jaar 2019 bedraagt € 96,8 mln. Dit heeft betrekking op een onttrekking uit de asielreserve (€ 81,3 mln.), Europese subsidies (€ 12,5 mln.) en een ramingsbijstelling (€ 3 mln.).