Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt € 41,1 miljoen bij de uitgaven en € 41,3 miljoen bij de verplichtingen. De mutatie bij de ontvangsten is € 958,3 miljoen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht.

Juridisch verplichte uitgaven

De juridisch verplichte uitgaven zijn bij stand 1e suppletoire begroting 2021 99,60%.

Inkomensoverdrachten: macrobudget participatiewetuitkeringen en intertemporele tegemoetkoming

• 1. Het Macrobudget participatiewetuitkeringen voor 2021 is verlaagd t.o.v. het budget uit de begroting 2021. Dit komt voornamelijk door de verwerking van de voorlopige realisaties 2020 (-/- € 78,4 miljoen), en de conjunctuur (-/- € 363,5 miljoen).

• 2. Door uitstel van wetsbehandeling Breed Offensief is invoering van het onderdeel Vrijlating arbeidsinkomsten bij werken met loonkostensubsidie per 1 juli 2021 niet meer haalbaar. De invoering wordt uitgesteld naar 1 januari 2022. Een deel van de intensivering schuift daardoor op naar 2022, een deel van intensivering valt vrij (-/- € 6,2 miljoen 2021).

• 3. Voor het wetsvoorstel fraudevorderingen vermogenstoets is eerder een besparing ingeboekt. Doordat de behandeling is uitgesteld is invoering per 1 juli 2021 niet haalbaar. Met deze bijstelling is rekening gehouden met invoering per 1 jan 2022 (€ 0,2 miljoen in 2021).

• 4. De rechtbank heeft geoordeeld dat verschillende gemeenten in het verleden zijn benadeeld bij de verdeling van het macrobudget. Er zijn middelen gereserveerd om in 2021 nog twee gemeenten te compenseren (€ 1,0 miljoen).

• 5. Vorig jaar is een opwaarts effect in de Bijstand Zelfstandigen (Bbz) ingeboekt voor de doorstroom van zelfstandigen naar de Tozo na het aflopen van de Tozo op 1 juli 2021. Nu het Tozo-gebruik hoger uitvalt, stromen er ook meer zelfstandigen door naar het Bbz (€ 65,1 miljoen)

Inkomensoverdrachten: bijstand zelfstandigen

• 1. De raming van de uitgaven voor de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers (Tozo) is voor 2021 verlaagd t.o.v. het budget uit de begroting 2021 (-/- € 8,8 miljoen). Dit is het saldo van een opwaartse bijstelling als gevolg van de strengere maatregelen in het kader van COVID-19 en een neerwaartse bijstelling op basis van voorlopige realisaties 2020.

• 2. Uit de voorlopige realisaties van 2020 blijkt dat verschillende gemeenten meer aan de Tozo hebben uitgegeven dan bevoorschot. Deze gemeenten ontvangen in 2021 een nabetaling (€ 224,9 miljoen).

• 3. De Tozo wordt verlengd tot 1 oktober 2021. Zelfstandigen kunnen tot 1 oktober 2021 een uitkering voor levensonderhoud ontvangen en een lening voor bedrijfskapitaal aanvragen. De verwachting is dat vanaf 1 juli minder zelfstandigen een beroep zullen doen op de Tozo dan tijdens de afgelopen maanden. De budgettaire gevolgen van de verlenging worden geraamd op circa € 231 miljoen. Naar verwachting bedragen de uitgaven voor levensonderhoud circa € 215 miljoen en voor kapitaalverstrekkingen circa € 16 miljoen. Deze bedragen zijn met grote onzekerheden omgeven. In deze bedragen zijn niet alleen de uitkeringslasten, maar ook de uitvoeringskosten van gemeenten inbegrepen.

Inkomensoverdrachten: Algemene Inkomensvoorziening Ouderen (AIO)

• 1. Op basis van uitvoeringsinformatie van de SVB en de CBS bevolkingsprognose worden de AIO uitkeringslasten voor alle prognosejaren binnen de begrotingshorizon neerwaarts bijgesteld ten opzichte van de eerdere raming. Deze neerwaartse bijstelling wordt veroorzaakt doordat het gebruik van de AIO in 2020 lager is uitgevallen dan verwacht door zowel een lagere instroom als een iets hogere uitstroom. Komend jaar wordt verder onderzocht welke oorzaken onderhevig zijn aan de gerealiseerde in- en uitstroom in de AIO. De gerealiseerde in-en uitstroom werkt meerjarig door in het verwachte aantal huishoudens in de AIO. Voor 2021 leidt dit tot een neerwaartse bijstelling van -/- € 14 miljoen.

• 2. Voor het wetsvoorstel fraudevorderingen vermogenstoets is eerder een besparing ingeboekt in de AIO. Doordat de behandeling is uitgesteld is invoering per 1 juli 2021 niet haalbaar. Met deze bijstelling is rekening gehouden met invoering per 1 jan 2022 (€ 0,01 miljoen in 2021).

Inkomensoverdrachten: toeslagenwet

• 1. De raming van de Toeslagenwet voor 2021 is op basis van uitvoeringsinformatie van het UWV en nieuwe werkloosheidsverwachtingen van het CPB met -/- € 17,6 miljoen naar beneden bijgesteld in 2021. Vooral de gemiddelde uitkeringshoogte voor 2021 is naar beneden bijgesteld (-/- € 10,7 miljoen). Dit komt voornamelijk door een lager uitgevallen uitkeringshoogte van aanvullingen op de WW, WIA en Wajong in 2020. Het aantal toeslagen is ook naar beneden bijgesteld (-/- € 6,9 miljoen), voornamelijk als gevolg van het feit dat er minder WW-uitkeringen worden verwacht in 2021.

Inkomensoverdrachten: onderstand en reintegratie Caribisch Nederland (CN)

• 1. De begrotingsraming voor de onderstand en reintegratie CN is voor 2021 aan de hand van nieuwe realisatiegegevens neerwaarts bijgesteld (-/- € 2,3 miljoen).

Subsidies en opdrachten

• 1. Er is sprake van diverse budgettair neutrale herschikkingen binnen de SZW-begroting (€ 3,9 miljoen).

• 2. Om beter aan te sluiten bij het kasritme zijn er 4 budgettair neutrale kasschuiven van 2021 (-/- € 0,1 miljoen) naar 2022 tot en met 2026.

• 3. Van het overgebleven budget subsidies en opdrachten in 2020 is er € 3,0 miljoen via de eindejaarsmarge aan de begroting 2021 toegevoegd.

• 4. Er zijn in totaal 6 overboekingen met andere departementen verwerkt op de verschillende onderdelen (-/- € 1,0 miljoen). De grootste is de overboeking naar het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor de uitvoer van het programma vakkundig aan het werk (-/-€ 0,6 miljoen).

• 5. Voor de uitvoering van het programmamanegement van de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet en het programma stroomlijning ketenbeslag derden door ICTU is € 4,3 miljoen aan middelen toegevoegd.

Verplichtingen artikel 2 

Bij een aantal van de subsidie mutaties wijkt het verplichtingenbedrag af van het kasbedrag. Hierdoor zijn de verplichtingenmutaties in totaal -/- € 0,2 miljoen lager dan de uitgavenmutaties ad -/- € 289,7 miljoen.

Ontvangsten

• 1. Uit de voorlopige realisaties van 2020 blijkt dat verschillende gemeenten minder aan de Tozo hebben uitgegeven dan bevoorschot. Dit geld wordt in 2021 teruggevorderd (€ 935,3 miljoen). Voor latere jaren wordt de gemaakte raming neerwaarts bijgesteld, omdat er minder Tozo-kapitaalverstrekkingen zijn uitgegeven. Dat leidt ook tot minder terugbetalingen.

• 2. De raming is bijgesteld vanwege terugontvangst naar aanleiding van de vaststelling rijksvergoeding TW over 2020 (€ 20,9 miljoen) en de voorlopige terugontvangst AIO over 2020 (€ 2,1 miljoen).

• 3. De uitgaven voor kapitaalverstrekkingen zijn leningen, die in toekomstige jaren dienen te worden terugbetaald. Gemeenten dragen deze ontvangsten met een vertraging af aan SZW, vanaf 2024 zullen de ontvangsten binnenkomen. Zelfstandigen met een lening voor bedrijfskapitaal behoeven niet voor 1 januari 2022 af te lossen en krijgen anderhalf jaar langer de tijd om de lening terug te betalen. Daardoor komen de ontvangsten op een later moment terug dan eerder verwacht. Dit leidt tot een kasschuif op de ontvangsten.