In onderstaande factsheet wordt de ontwikkeling van de zorguitgaven en
-ontvangsten op deelsectorniveau (uitgesplitst naar Zvw, Wlz en begrotingsgefinancierde zorguitgaven) weergegeven voor de jaren 2021 t/m 2026.
2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Zvw-uitgaven per sector | ||||||
Eerstelijnszorg | 6.676 | 6.852 | 6.824 | 6.825 | 6.825 | 6.825 |
Huisartsenzorg | 3.395 | 3.585 | 3.561 | 3.561 | 3.561 | 3.561 |
Multidisciplinaire zorgverlening | 702 | 738 | 738 | 738 | 738 | 738 |
Tandheelkundige zorg | 834 | 848 | 848 | 848 | 848 | 848 |
Paramedische zorg | 913 | 870 | 867 | 867 | 867 | 867 |
Verloskunde | 285 | 268 | 268 | 268 | 268 | 268 |
Kraamzorg | 360 | 358 | 358 | 358 | 358 | 358 |
Zorg voor zintuiglijk gehandicapten | 187 | 185 | 185 | 185 | 185 | 185 |
Tweedelijnszorg | 28.358 | 27.830 | 27.680 | 27.689 | 27.693 | 27.694 |
Medisch-specialistische zorg | 25.632 | 25.011 | 24.864 | 24.873 | 24.876 | 24.877 |
Geriatrische revalidatiezorg en eerstelijnsverblijf | 1.191 | 1.292 | 1.292 | 1.293 | 1.293 | 1.293 |
Beschikbaarheidbijdrage academische zorg | 847 | 849 | 849 | 849 | 849 | 849 |
Beschikbaarheidbijdragen overig medisch-specialistische zorg | 124 | 125 | 125 | 125 | 125 | 125 |
Overig curatieve zorg | 563 | 553 | 550 | 550 | 550 | 550 |
Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg | 2.969 | 4.204 | 4.204 | 4.204 | 4.204 | 4.204 |
Apotheekzorg en hulpmiddelen | 6.583 | 6.665 | 6.499 | 6.495 | 6.491 | 6.490 |
Apotheekzorg | 4.855 | 4.901 | 4.738 | 4.735 | 4.732 | 4.731 |
Hulpmiddelen | 1.727 | 1.764 | 1.761 | 1.760 | 1.759 | 1.759 |
Wijkverpleging | 3.451 | 4.099 | 4.156 | 4.144 | 4.132 | 4.121 |
Ziekenvervoer | 860 | 857 | 857 | 857 | 857 | 857 |
Ambulancezorg | 744 | 721 | 721 | 721 | 721 | 721 |
Overig ziekenvervoer | 117 | 136 | 136 | 136 | 136 | 136 |
Opleidingen | 1.401 | 1.441 | 1.482 | 1.513 | 1.513 | 1.513 |
Grensoverschrijdende zorg | 556 | 972 | 702 | 702 | 709 | 709 |
Nominaal en onverdeeld | 5 | 1.546 | 4.033 | 6.455 | 8.973 | 11.615 |
Bruto Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2022 | 50.859 | 54.464 | 56.437 | 58.885 | 61.398 | 64.029 |
Eigen betalingen Zvw | 3.102 | 3.237 | 3.379 | 3.530 | 3.682 | 3.836 |
Netto Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2022 | 47.757 | 51.227 | 53.059 | 55.355 | 57.717 | 60.193 |
2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | |
Wlz-uitgaven per sector | ||||||
Zorg in natura binnen contracteerruimte | 24.850 | 26.134 | 26.113 | 26.118 | 26.105 | 26.125 |
Ouderenzorg | 13.751 | 14.171 | 14.168 | 14.174 | 14.163 | 14.184 |
Gehandicaptenzorg | 7.810 | 8.118 | 8.101 | 8.093 | 8.084 | 8.076 |
Langdurige ggz | 1.723 | 2.220 | 2.228 | 2.235 | 2.241 | 2.248 |
Volledig pakket thuis | 550 | 566 | 566 | 566 | 566 | 566 |
Extramurale zorg | 690 | 710 | 703 | 703 | 703 | 703 |
Overig binnen contracteerruimte | 327 | 347 | 347 | 347 | 347 | 347 |
Persoonsgebonden budgetten | 2.388 | 2.451 | 2.452 | 2.453 | 2.454 | 2.454 |
Buiten contracteerruimte | 941 | 1.601 | 3.212 | 4.994 | 6.839 | 8.789 |
Beheerskosten | 271 | 280 | 265 | 258 | 264 | 264 |
Overig buiten contracteerruimte 1 | 520 | 480 | 490 | 506 | 511 | 513 |
Nominaal en onverdeeld | 150 | 841 | 2.457 | 4.229 | 6.064 | 8.012 |
Bruto Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2022 | 28.180 | 30.186 | 31.777 | 33.565 | 35.398 | 37.369 |
Eigen bijdragen Wlz | 1.992 | 2.073 | 2.113 | 2.181 | 2.245 | 2.313 |
Netto Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2022 | 26.188 | 28.113 | 29.664 | 31.384 | 33.154 | 35.056 |
2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | |
Begrotingsgefinancierde zorguitgaven | ||||||
Wmo beschermd wonen (gemeentefonds) | 1.481 | 1.426 | 1.426 | 1.427 | 1.427 | 1.428 |
Overig begrotingsgefinancierd (VWS-begroting en aanvullende post Financiën) | 606 | 593 | 480 | 476 | 487 | 496 |
Bruto begrotingsgefinancierde zorguitgaven ontwerpbegroting 2022 | 2.086 | 2.018 | 1.907 | 1.903 | 1.914 | 1.924 |
Totaal zorguitgaven ontwerpbegroting 2022 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 |
Bruto zorguitgaven | 81.125 | 86.668 | 90.121 | 94.353 | 98.711 | 103.322 |
Ontvangsten | 5.093 | 5.310 | 5.492 | 5.711 | 5.927 | 6.150 |
Netto zorguitgaven | 76.032 | 81.358 | 84.630 | 88.642 | 92.784 | 97.173 |
1 Bij de Wlz zijn onder de post «overige buiten contracteerruimte» opgenomen de deelsectoren: hulpmiddelen, tandheelkunde Wlz, medisch-specialistische zorg Wlz, overige Wlz, ADL, zorginfrastructuur (vanaf 2022), transitiemiddelen verpleeghuiszorg (t/m 2021) en beschikbaarheidbijdrage opleidingen Wlz. | ||||||
Bron: VWS, Zorginstituut Nederland en NZa. |
De realisatiecijfers in de zorg staan bij de VWS-jaarverslagen nog niet volledig stil en ijlen nog enige jaren na. Daardoor vinden er ook na het verschijnen van VWS-jaarverslagen aanpassingen in de cijfers voor het betreffende jaar plaats. In tabel 14 worden de actuele zorguitgaven en –ontvangsten voor de jaren 2012-2022 weergegeven. De cijfers voor de jaren 2012 ‒ 2018 zijn definitief.
2012 | 2013 | 2014 | 2015 1 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 2 | 2020 2 | 2021 2 | 2022 2 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Zorguitgaven en -ontvangsten actuele VWS-stand | |||||||||||
Zorgverzekeringswet (Zvw) | |||||||||||
Bruto-uitgaven | 36.672 | 39.210 | 39.220 | 41.842 | 43.779 | 45.133 | 46.824 | 48.762 | 50.746 | 50.859 | 54.464 |
Ontvangsten | 1.932 | 2.666 | 3.125 | 3.218 | 3.195 | 3.128 | 3.204 | 3.124 | 3.190 | 3.102 | 3.237 |
Netto-uitgaven | 34.739 | 36.544 | 36.095 | 38.624 | 40.585 | 42.005 | 43.620 | 45.638 | 47.557 | 47.757 | 51.227 |
Wet langdurige zorg (Wlz) | |||||||||||
Bruto-uitgaven | 27.865 | 27.452 | 27.800 | 19.545 | 19.930 | 20.401 | 21.634 | 23.801 | 25.899 | 28.180 | 30.186 |
Ontvangsten | 1.697 | 1.915 | 1.971 | 1.892 | 1.892 | 1.852 | 1.771 | 1.846 | 1.875 | 1.992 | 2.073 |
Netto-uitgaven | 26.169 | 25.537 | 25.829 | 17.653 | 18.038 | 18.549 | 19.863 | 21.955 | 24.024 | 26.188 | 28.113 |
Begrotingsgefinancierde zorguitgaven | |||||||||||
Bruto Wmo (gemeentefonds) | 1.511 | 1.561 | 1.714 | 4.943 | 4.945 | 4.899 | 5.111 | ||||
Bruto Jeugdwet (gemeentefonds) | 2.034 | 1.920 | 1.878 | 1.971 | |||||||
Bruto beschermd wonen (gemeentefonds) | 1.809 | 1.938 | 1.481 | 1.426 | |||||||
Bruto overig begrotingsgefinancierd (VWS-begroting en aanvullende post Financiën) | 1.893 | 594 | 577 | 491 | 434 | 500 | 513 | 461 | 482 | 606 | 593 |
Bruto begrotingsgefinancierde zorguitgaven | 3.405 | 2.155 | 2.291 | 7.468 | 7.299 | 7.277 | 7.595 | 2.271 | 2.421 | 2.086 | 2.018 |
Ontvangsten | 21 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Netto begrotingsgefinancierde zorguitgaven | 3.384 | 2.155 | 2.291 | 7.468 | 7.299 | 7.277 | 7.595 | 2.271 | 2.421 | 2.086 | 2.018 |
Bruto zorguitgaven | 67.942 | 68.818 | 69.311 | 68.855 | 71.008 | 72.811 | 76.054 | 74.834 | 79.066 | 81.125 | 86.668 |
Ontvangsten | 3.650 | 4.581 | 5.096 | 5.110 | 5.087 | 4.980 | 4.975 | 4.970 | 5.065 | 5.093 | 5.310 |
Netto zorguitgaven | 64.292 | 64.237 | 64.215 | 63.745 | 65.922 | 67.830 | 71.079 | 69.864 | 74.001 | 76.032 | 81.358 |
Bron: VWS. | |||||||||||
1 Op 1 januari 2015 zijn de Wet langdurige zorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 en Jeugdwet in werking getreden. | |||||||||||
2 De middelen voor Wmo- en jeugdzorg die per 2019 onderdeel uitmaken van de algemene uitkering van het gemeentefonds tellen vanaf dat moment niet meer mee als voor het Financieel Beeld Zorg relevante zorguitgaven. |
Figuur 6 Bijstellingen van de netto zorguitgaven Zvw en AWBZ/Wlz, na verschijnen van de VWS-jaarverslagen 2012-2020.
Bron: Financieel Beeld Zorg uit de jaarverslagen VWS (diverse jaren) en de actuele VWS-stand.
In figuur 6 zijn de bijstellingen van de netto zorguitgaven van de Zvw en de AWBZ/Wlz na het verschijnen van de VWS-jaarverslagen grafisch weergegeven voor de jaren 2012-2020. Uit de grafiek blijkt dat de bijstellingen zowel hoger als lager zijn uitgekomen. De omvang van de bijstelling blijft in de meeste jaren binnen een bandbreedte van 1%, met een maximale uitschieter van ‒ 2,4% in 2015. Vanaf 2016 zijn de bijstellingen minder groot dan in de jaren daarvoor. De grote bijstellingen vóór 2016 betroffen vooral de Zvw en daarbinnen vooral de medisch-specialistische zorg (MSZ) en de ggz. De ramingen van de zorgverzekeraars zijn in de laatste jaren steeds beter geworden, vooral bij de MSZ, waarbij de verkorting van de maximale dbc-duur in de MSZ tot 120 dagen in 2015 een belangrijke rol heeft gespeeld. In 2015 werd tevens de langdurige zorg hervormd. De dbc-duurverkorting en de hervormingen brachten dermate grote onzekerheden met zich mee dat na het jaarverslag 2015 nog relatief grote bijstellingen plaatsvonden. Vanaf 2016 wordt duidelijk dat de zorgverzekeraars beter in staat zijn de uitgaven te ramen en leiden de ramingen die VWS van Zorginstituut Nederland krijgt tot minder aanpassingen na het jaarverslag. De jaren 2019 en 2020 zijn nog niet definitief. Het is mogelijk dat voor deze jaren nog aanpassingen moeten worden verwerkt.
Door de algemene verbeteringen van de ramingen van de zorguitgaven zijn de aanpassingen na de jaarverslagen in de laatste jaren steeds kleiner geworden, maar de coronapandemie heeft vanaf het jaar 2020 de onzekerheid vergroot. Het is mogelijk dat dit zich zal uiten in grotere bijstellingen na het jaarverslag 2020.
In deze paragraaf wordt de horizontale ontwikkeling van de zorguitgaven grafisch weergegeven en toegelicht voor de komende vier jaren. De horizontale ontwikkeling geeft de jaar-op-jaar groei van de netto zorguitgaven weer. Hierbij worden een tweetal groeiontwikkelingen onderscheiden:
• Nominale groeiontwikkeling: de groei van de zorguitgaven inclusief de loon- en prijsontwikkeling.
• Reële groeiontwikkeling: de ontwikkeling van de zorguitgaven gecorrigeerd voor de prijsontwikkeling van het bbp.
6.4.3.1 Horizontale ontwikkeling van de totale netto zorguitgaven
In onderstaande figuur is de horizontale groei van de totale netto zorguitgaven grafisch weergegeven voor de jaren 2022-2025 (met het jaar 2021 als basisjaar). De verwachte reële groei van de totale netto zorguitgaven in 2022 is 5,1%.
Figuur 7 Horizontale groei van de totale netto zorguitgaven 2022-2025 (in %).
Bron: VWS-cijfers, CPB MEV 2022
De verwachte groei van de totale netto zorguitgaven in 2022 ten opzichte van 2021 komt hoger uit. Dit komt voornamelijk door de incidentele neerwaartse bijstelling van de netto Zvw-uitgaven in 2021, als gevolg van de technische correctieboeking van de schadelastdip ggz van ‒ € 1,2 miljard.
Daarnaast zijn de netto zorguitgaven in 2022 ten opzichte van 2021 bijgesteld als gevolg loon- en prijsontwikkelingen, volumegroei en deels door beleidsmatige ontwikkelingen.
6.4.3.2 Horizontale ontwikkeling van de netto Zvw-uitgaven
In onderstaande figuur is de horizontale groei van de netto Zvw-uitgaven grafisch weergegeven voor de jaren 2022-2025 (met het jaar 2021 als basisjaar). De verwachte reële groei van de netto Zvw-uitgaven in 2022 is 5,4%.
Figuur 8 Horizontale groei van de netto Zvw-uitgaven 2022-2025 (in %).
Bron: VWS-cijfers, CPB MEV 2022
De verwachte groei van de netto Zvw-uitgaven in 2022 ten opzichte van 2021 komt hoger uit. Dit komt voornamelijk door de incidentele neerwaartse bijstelling van de netto Zvw-uitgaven in 2021, als gevolg van de technische correctieboeking van de schadelastdip ggz van ‒ € 1,2 miljard.
Verder zijn de Zvw-uitgaven in 2022 ten opzichte van 2021 bijgesteld als gevolg loon- en prijsontwikkelingen, volumegroei en deels door beleidsmatige ontwikkelingen.
6.4.3.3 Horizontale ontwikkeling van de netto Wlz-uitgaven
In onderstaande figuur is de horizontale groei van de netto Wlz-uitgaven grafisch weergegeven voor de jaren 2022-2025 (met het jaar 2021 als basisjaar). De verwachte reële groei van de netto Wlz-uitgaven in 2022 is 5,5%.
Figuur 9 Horizontale groei van de netto Wlz-uitgaven 2022-2025 (in %).
Bron: VWS-cijfers, CPB MEV 2022
De verwachte groei van de netto Wlz-uitgaven in 2022 ten opzichte van 2021 komt hoger uit. Deze stijging is het gevolg van de loon- en prijsontwikkelingen, volumegroei en deels door beleidsmatige ontwikkelingen.