Budgettaire gevolgen van beleid
Omschrijving | Ontwerpbegroting 2023 (1) | Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2) | Vastgestelde begroting 2023 (3)=(1)+(2) | Mutaties 1e suppletoire begroting (4) | Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4) | Mutatie 2024 | Mutatie 2025 | Mutatie 2026 | Mutatie 2027 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 2.728.964 | 240.390 | 2.969.354 | 23.729 | 2.993.083 | ‒ 20 | 1.539.980 | ‒ 20 | ‒ 20 |
Uitgaven | 570.227 | 25.000 | 595.227 | ‒ 185.001 | 410.226 | 116.434 | 217.434 | 41.434 | 41.434 |
Garanties | 75.145 | 0 | 75.145 | 0 | 75.145 | 0 | 0 | 0 | 0 |
EIB pan-Europees garantiefonds | 75.145 | 0 | 75.145 | 0 | 75.145 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 493.201 | 25.000 | 518.201 | ‒ 185.001 | 333.200 | 116.434 | 217.434 | 41.434 | 41.434 |
Multilaterale ontwikkelingsbanken en fondsen | 20 | 0 | 20 | ‒ 1 | 19 | ‒ 2 | ‒ 2 | ‒ 2 | ‒ 2 |
Rentecompensatie ESM | 9.000 | 0 | 9.000 | ‒ 9.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wereldbank | 308.181 | 0 | 308.181 | 0 | 308.181 | 0 | 0 | 0 | 0 |
EBRD | 0 | 25.000 | 25.000 | 0 | 25.000 | 75.000 | 0 | 0 | 0 |
Kapitaalinleg ESM | 176.000 | 0 | 176.000 | ‒ 176.000 | 0 | 0 | 176.000 | 0 | 0 |
Bijdrage EU voor rente Oekraïne | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 41.436 | 41.436 | 41.436 | 41.436 |
Leningen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Teruggave winsten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Opdrachten | 1.881 | 0 | 1.881 | 0 | 1.881 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Technische assistentie | 1.881 | 0 | 1.881 | 0 | 1.881 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Ontvangsten | 16.534 | 0 | 16.534 | 78.750 | 95.284 | 65.139 | 45.708 | 40.840 | 42.633 |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 1.954 | 0 | 1.954 | 3.190 | 5.144 | 0 | ‒ 11 | ‒ 25 | ‒ 99 |
Ontvangsten IFI's | 1.954 | 0 | 1.954 | 0 | 1.954 | 0 | ‒ 11 | ‒ 25 | ‒ 99 |
Ontvangsten ESM Kapitaal | 0 | 0 | 0 | 3.190 | 3.190 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Leningen | 14.580 | 0 | 14.580 | 75.560 | 90.140 | 65.139 | 45.719 | 40.865 | 42.732 |
Renteontvangsten lening Griekenland | 9.576 | 0 | 9.576 | 80.564 | 90.140 | 70.143 | 50.723 | 45.869 | 44.190 |
Renteontvangsten lening Oekraïne | 5.004 | 0 | 5.004 | ‒ 5.004 | 0 | ‒ 5.004 | ‒ 5.004 | ‒ 5.004 | ‒ 1.458 |
Omschrijving | Ontwerpbegroting 2023 (1) | Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2) | Vastgestelde begroting 2023 (3)=(1)+(2) | Mutaties 1e suppletoire begroting (4) | Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4) | Mutatie 2024 | Mutatie 2025 | Mutatie 2026 | Mutatie 2027 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 2.728.964 | 240.390 | 2.969.354 | 23.729 | 2.993.083 | ‒ 20 | 1.539.980 | ‒ 20 | ‒ 20 |
waarvan garantieverplichtingen | 2.551.063 | 215.390 | 2.766.453 | ‒ 40.624 | 2.725.829 | 0 | 1.364.000 | 0 | 0 |
Garantie aan DNB inzake IMF | 1.187.063 | 0 | 1.187.063 | 285.321 | 1.472.384 | 0 | 0 | 0 | 0 |
ESM | 1.364.000 | 0 | 1.364.000 | ‒ 1.388.710 | ‒ 24.710 | 0 | 1.364.000 | 0 | 0 |
AIIB | 0 | 0 | 0 | 96 | 96 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wereldbank | 0 | 0 | 0 | 669 | 669 | 0 | 0 | 0 | 0 |
MFB | 0 | 215.390 | 215.390 | 0 | 215.390 | 0 | 0 | 0 | 0 |
MFB Headroomgarantie | 0 | 0 | 0 | 1.062.000 | 1.062.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
waarvan overige verplichtingen | 177.901 | 25.000 | 202.901 | 64.353 | 267.254 | ‒ 20 | 175.980 | ‒ 20 | ‒ 20 |
Wereldbank | 0 | 0 | 0 | ‒ 333 | ‒ 333 | 0 | 0 | 0 | 0 |
EBRD | 0 | 25.000 | 25.000 | 75.000 | 100.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Kapitaalinleg ESM | 176.000 | 0 | 176.000 | ‒ 176.000 | 0 | 0 | 176.000 | 0 | 0 |
Bijdrage EU voor rente Oekraïne | 0 | 0 | 0 | 165.743 | 165.743 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Technische assistentie kiesgroeplanden | 1.881 | 0 | 1.881 | 0 | 1.881 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Overige betalingsverplichtingen | 20 | 0 | 20 | ‒ 57 | ‒ 37 | ‒ 20 | ‒ 20 | ‒ 20 | ‒ 20 |
Toelichting
Verplichtingen
Garantieverplichtingen
Garantie aan DNB inzake IMF
De uitstaande garantie wordt door verschillende oorzaken aangepast. Allereerst wordt de hoogte aangepast naar aanleiding van de meest recente SDR-wisselkoers (Special Drawing Right). Tevens was in 2022 budget gereserveerd voor de additionele garantie aan de DNB naar aanleiding van het uitlenen van 0,3 mld. SDR aan het IMF inzake het Poverty Reduction and Growth Trust. In overleg met DNB en het IMF is deze uitbreiding uitgesteld en deze wordt nu samengevoegd met de uitbreiding van 0,2 mld. SDR uit de ontwerpbegroting 2023. Daarnaast lopen de garanties van de ESAF en PRGF af (voorlopers van de PRGT).
ESM
De verplichting voor de garantie aan het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) wordt met circa € 1,39 mld. naar beneden bijgesteld. Dit komt grotendeels doordat in de ontwerpbegroting 2023 een reservering was opgenomen voor het actualiseren van de kapitaalsleutel van het ESM vanwege de toetreding van Kroatië (circa € 1,36 mld.). Deze actualisatie is echter uitgesteld en vooralsnog wordt de oude kapitaalsleutel gebruikt. De nieuwe kapitaalsleutel wordt geactualiseerd wanneer een nieuw ESM-lid toetreedt, maar uiterlijk 1 januari 2026. Het budget is daarom toegevoegd aan 2025. Afhankelijk van het moment van aanpassing en de gekozen kapitaalsleutel zal het budget worden aangepast. Daarnaast verloopt de kortingsperiode van Estland. Deze wijziging werd in 2022 verwacht, maar is pas ingegaan in 2023 waardoor de hoogte van de Nederlandse garantie afneemt.
MFB Headroomgarantie
Op 9 november heeft de Europese Commissie een voorstel gedaan voor additionele steun aan Oekraïne. Het gaat in totaal om € 18 mld. aan concessionele leningen die worden gefinancierd via de headroom van de Europese begroting8. Nederland neemt hiervoor op haar eigen begroting een garantie op ter hoogte van het Nederlandse bni-aandeel van 5,9%. Eerder is de ophoging van het verplichtingenbudget met € 1,062 mld. via een nota van wijziging op de tweede suppletoire begroting 2022 verwerkt. Echter heeft de ondertekening van de leenovereenkomst in 2022 niet meer plaatsgevonden, deze is in januari 2023 getekend. Daarom wordt het verplichtingenbudget voor 2023 opgehoogd met € 1,062 mld.
Overige verplichtingen
EBRD
Er volgt mogelijk een kapitaalinjectie aan de European Bank for Reconstruction and Development (EBRD). Met behulp van deze injectie kan EBRD blijven bijdragen aan het steunen van Oekraïne en programma's opstarten in sub-Sahara Afrika. Hoewel nog veel onzeker is, wordt hierover mogelijk later dit jaar besloten. In dat geval zal de verplichting nog in 2023 worden aangegaan. Daarom wordt in 2023 een reservering opgenomen van € 75 mln. (met bijbehorende uitgave in 2024).
Kapitaalinleg ESM
De betalingsverplichting ESM wordt met € 176 mln. uitgesteld naar 2025. In de ontwerpbegroting 2023 was een reservering opgenomen voor het actualiseren van de kapitaalsleutel van het ESM vanwege de toetreding van Kroatië. Deze actualisatie is echter uitgesteld en wordt in 2025 opgenomen, omdat de nieuwe kapitaalsleutel wordt geactualiseerd wanneer een nieuw ESM-lid toetreedt, en uiterlijk 1 januari 2026. Het bedrag zal worden geactualiseerd zodra meer duidelijkheid is over de gekozen kapitaalsleutel.
Bijdrage EU voor rente Oekraïne
In december 2022 is in de Ecofin gesproken over een bijdrage van de EU-lidstaten om de rente op de Oekraïne lening van € 18 mld. in 2023 te compenseren.9 De bijdrage zal tussen 2024 tot en met het jaar 2027 circa € 41,4 mln. per jaar bedragen. In afwachting van de bilaterale overeenkomst tussen Nederland en EU, en een update van de Europese Commissie over de hoogte van de bijdrage wordt een reservering voor de verplichting opgenomen van € 165,7 mln.
Uitgaven
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Rentecompensatie ESM
De rentecompensatie ESM wordt beëindigd en daarom wordt de raming met € 9 mln. naar beneden bijgesteld.
EBRD
Zie toelichting onder 'Verplichtingen'.
Kapitaalinleg ESM
Zie toelichting onder 'Verplichtingen'.
Bijdrage EU voor rente Oekraïne
Zie toelichting onder 'Verplichtingen'.
Ontvangsten
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
De raming van de ontvangsten ESM kapitaal wordt met circa € 3,2 mln. naar boven bijgesteld, doordat de kortingsperiode van Estland is verlopen. Omdat het totale aandelenkapitaal voor het ESM vaststaat, betekent dit dat andere lidstaten een deel van het ingelegde aandelenkapitaal terugkrijgen. Deze wijziging werd in 2022 verwacht, maar is pas ingegaan in 2023.
Leningen
Op basis van de meest recente renteramingen worden de verwachte ontvangsten van de lening aan Griekenland in 2023 met circa € 80,6 mln. naar boven bijgesteld. De rente die Griekenland moet betalen is gebaseerd op de 3-maands Euribor rente, met een opslag van 0,5%. Doordat de Euribor rente is gestegen, krijgt Nederland meer renteontvangsten.
De raming van de verwachte renteontvangsten van de lening aan Oekraïne wordt voor de jaren 2023 tot en met 2027 naar beneden bijgesteld. Bij nader inzien blijkt dat Oekraïne in de eerste 4,5 jaar geen rente hoeft te betalen. Met deze bijstelling wordt de begroting aangepast zodat de rentebetalingen pas na de eerste 4,5 jaar starten. Tevens zijn de bedragen aangepast conform de rente op het moment van ondertekenen van de leenovereenkomst. Dit percentage is hoger dan de eerder geraamde rente in 2022 (3,6% ten opzichte van 2,5%).