Bijlage 2: Budgettair overzicht interventies financiële sector

Uitvoering

Voorjaarsnota
1e suppletoire
September suppletoire

Nota, d16e1600, 2013

Sinds het najaar van 2008 heeft het kabinet interventies gepleegd om het financiële stelsel gezond te houden en de rust te helpen herstellen in de financiële wereld. Vanaf 2010 heeft de overheid ook aan Europese faciliteiten bijgedragen, in het bijzonder door het verstrekken van garanties. Deze gebr

Ministerie van Financiën

Tabel 1 geeft de kasstromen en de garanties die met de interventies gepaard gaan en de vindplaatsen ervan in de begroting IX integraal weer. Daarnaast zijn de effecten van de maatregelen op achtereenvolgens: het EMU saldo, de EMU schuld en de staatsschuld per thema becijferd. De kolom «telling» geeft hierbij aan welke posten bij elkaar moeten worden opgeteld. Onderaan de tabel worden de totalen van alle maatregelen geconsolideerd.

Tabel 1a. Budgettair overzicht interventies kredietcrisis (in miljoenen euro)
#	Stand: Najaarsnota	Telling	2008	2009	2010	2011	2012	2013	Som:	Bron:
	A. Fortis/RFS/AA

1	Aanschaf ABN AMRO Group – ASR Verzekeringen – RFS Holdings (incl. Z-share en residual N-share)		23.340	3.600	1.031		– 16	0	27.955	art.3
2	waarvan relevant voor het EMU saldo			2.200	900					CBS Eurostat
3	Overbruggingskrediet (voormalig) Fortis		44.341	– 36.516	– 3.250	– 825	0	0	3.750	art. 11

4	Renteontvangsten overbruggingskrediet (voormalig) Fortis		– 502	– 705	– 167	– 169	– 152	– 103	– 1.798	art. 11
5	Dividend ABN Amro Group		0	0	0	– 200	– 50	– 400	– 650	art.3
6	Dividend ASR Verzekeringen		0	0	0	0	– 71	– 88	– 159	art.3
7	Dividend RFS Holdings		0	0	– 6	0	0	0	– 6	art.3
8	Dividend financiële instellingen		0	0	0	0	0	0	0	art.3
9	Premieontvangsten capital relief instrument		0	– 28	– 165	0	0	0	– 193	art.3
10	Premieontvangsten counter indemnity		0	0	– 26	– 26	– 26	– 26	– 102	art.3

	Verleende garanties
11	Capital Relief Instrument ABN-AMRO (CRI)		0	32.611	0				32.611	art.3
12	waarvan vervallen		0	0	– 32.611				– 32.611	art.3
13	Counter Indemnity ABN-AMRO		0	0	950				950	art.3

	Totale uitgaven minus ontvangsten	1, 3 t/m 10	67.179	– 33.649	– 2.583	– 1.220	– 315	– 617	28.795
	Effect op EMU saldo	2, 4 t/m 10	502	– 1.427	– 564	395	299	617	– 178
	Effect op EMU schuld	1, 3 t/m 10	67.179	– 33.649	– 2.686	– 1.220	– 315	– 617	28.692
	Effect op staatsschuld	1, 3 t/m 10	67.179	– 33.649	– 2.686	– 1.220	– 315	– 617	28.692

	B. SNS Reaal

14	Kapitalisatie holding en bank		0	0	0	0	0	2.200	2.200	art.3
15	Overbruggingskrediet		0	0	0	0	0	1.100	1.100	art.3
16	Vastgoedbeheerorganisatie (VBO)		0	0	0	0	0	500	500	art.3

17	Renteontvangsten overbruggingskrediet		0	0	0	0	0	– 7	– 7	art.3
18	Dividend SNS Reaal N.V.		0	0	0	0	0	0	0	art.3
19	Premieontvangsten garantie		0	0	0	0	0	0	0	art.3
20	Heffing in het kader van de nationalisatie									art.1

	Verleende garanties
21	Garantieverlening VBO		0	0	0	0	0	5.000	5.000	art.3

	Totale uitgaven minus ontvangsten	14 t/m 20	0	0	0	0	0	3.793	3.793
	Effect op EMU saldo	16 t/m 20	0	0	0	0	0	– 493	– 493
	Effect op EMU schuld	14, 15, 17 t/m 21	0	0	0	0	0	8.293	8.293
	Effect op staatsschuld	14 t/m 20	0	0	0	0	0	3.793	3.793

	C. Kapitaalverstrekkingsfaciliteit (20 miljard euro)

22	Verstrekt kapitaal ING		10.000	– 5.000	0	– 2.000	– 750	– 750	1.500	art.3
23	Verstrekt kapitaal Aegon		3.000	– 1.000	– 500	– 1.500	0	0	0	art.3
24	Verstrekt kapitaal SNS Reaal		750	– 185	0	0	0	0	565	art.3
	waarvan afgeboekt						– 565		– 565	art.3

25	Couponrente ING		0	– 645	– 39	0	– 34	0	– 718	art.3
26	Couponrente Aegon		0	– 166	– 11	0	0	0	– 177	art.3
27	Couponrente SNS Reaal		0	– 38	0	0	0	0	– 38	art.3
28	Repurchase fee ING		0	– 295	– 52	– 1.000	– 341	– 375	– 2.063	art.3
29	Repurchase fee Aegon		0	– 108	– 52	– 750	0	0	– 910	art.3
30	Repurchase fee SNS Reaal		0	0	0	0	0	0	0	art.3

	Totale uitgaven minus ontvangsten	22 t/m 30	13.750	– 7.437	– 654	– 5.250	– 1.125	– 1.125	– 1.841
	Effect op EMU saldo	25 t/m 27	0	849	50	0	34	0	933
	Effect op EMU schuld	22 t/m 30	13.750	– 7.437	– 654	– 5.250	– 1.125	– 1.125	– 1.841
	Effect op staatsschuld	22 t/m 30	13.750	– 7.437	– 654	– 5.250	– 1.125	– 1.125	– 1.841

	D. Back-up faciliteit ING	(1)

31	Meerjarenverplichting ING		0	15.857	– 2.773	– 2.820	– 2.609	– 2.293	5.362	art.3
32	Alt-A portefeuille		0	18.352	– 1.976	– 2.442	– 2.794	– 2.300	8.840	art.3
33	relevant voor de EMU schuld			15.546	– 2.784	– 2.207	– 3.054	– 2.139	5.362	CBS Eurostat

34	Back-up faciliteit ING totaal:		0	0	0	0	0	0	0	art.3
a	waarvan funding fee (rente + aflossing)		0	3.903	4.029	3.018	2.644	2.334	15.928	art.3
b	waarvan management fee		0	59	47	39	33	26	204	art.3
c	waarvan portefeuille ontvangsten (rente + aflossing)		0	– 3.819	– 3.741	– 2.788	– 2.434	– 1.764	– 14.546	art.3
d	waarvan garantiefee		0	– 129	– 103	– 85	– 73	– 58	– 448	art.3
e	waarvan additionele garantiefee		0	0	– 154	– 128	– 110	– 88	– 480	art.3
f	waarvan additionele fee		0	– 14	– 77	– 56	– 46	– 37	– 230	art.3
g	waarvan verhandelbaarheidsfee		0	0	0	0	– 15	– 18	– 33	art.3
h	waarvan eenmalige uitkering							– 395		TK 31 371 Nr. 377

	Totale uitgaven minus ontvangsten	34	0	0	0	0	0	0	0
	Effect op EMU saldo	34b, f, g	0	– 45	30	17	28	29	59
	Effect op EMU saldo inclusief afwikkeling							– 223		TK 31 371 Nr. 377
	Effect op EMU schuld	33	0	15.546	– 2.784	– 2.207	– 3.054	– 1.594	5.362
	Effect op staatsschuld	34	0	0	0	0	0	0	0

	E. Garantiefaciliteit bancaire leningen

35	Premieontvangsten garanties bancaire leningen		0	– 116	– 407	– 361	– 230	– 165	– 1.279	art.2
36	Schade-uitkeringen		0	0	0	0	0	0	0	art.2

37	Garanties bancaire leningen		2.740	47.535					50.275	art.2
38	waarvan vervallen			– 3.424	– 7.853	– 5.823	– 15.933	– 6.147	– 39.180	art.2

	Totale uitgaven minus ontvangsten	35, 36	0	– 116	– 407	– 361	– 230	– 165	– 1.279
	Effect op EMU saldo	35, 36	30	86	407	361	230	165	1.279
	Effect op EMU schuld	35, 36	0	– 116	– 407	– 361	– 230	– 165	– 1.279
	Effect op staatsschuld	35, 36	0	– 116	– 407	– 361	– 230	– 165	– 1.279

	F. IJsland
39	Vordering op IJsland		1.322	7	51	– 368	– 243	– 48	721	art.2
40	Tussenrekening «recovery oude topping up'		0	0	0	33	21	6	60	art.2
41	Uitkeringen depositogarantiestelsel Icesave		1.236	192	0	0	0	0	1.428	art.2
42	Uitvoeringskosten IJslandse DGS door DNB		0	7	0	0	0	0	7	art.2
43	Renteontvangsten lening IJsland		0	0	0	0	0	0	0	art.2
44	Aflossing hoofdsom lening IJsland		0	0	0	– 443	– 291	– 77	– 811	art.3

	Totale uitgaven minus ontvangsten	41, 42, 43, 44	1.236	199	0	– 443	– 291	– 77	624
	Effect op EMU saldo	42, 43	0	– 7	0	0	0	0	– 7
	Effect op EMU schuld	41, 42, 43, 44	1.236	199	0	– 443	– 291	– 77	624
	Effect op staatsschuld	41, 42, 43, 44	1.236	199	0	– 443	– 291	– 77	624

	Totaal maatregelen «kredietcrisis»:
	Toerekenbare rentelasten		450	2.036	1.474	1.213	1.040	1.061	7.274
	Effect op EMU saldo		82	– 2.280	– 1.151	– 140	– 149	– 995	– 4.633
	Effect op EMU schuld		82.165	– 25.457	– 6.531	– 9.481	– 5.015	4.170	39.851
	Effect op staatsschuld		82.165	– 41.003	– 3.747	– 7.274	– 1.961	1.809	29.989

Verwijzing:

(1) De Back-up faciliteit noteert in US dollar. Ten behoeve van de begroting en dit overzicht wordt de faciliteit omgerekend naar euro met de per 31/12 geldende wisselkoers of (voor 2013 en 2014) rekenkoers.

Toelichting op mutaties:

Dividendontvangst ABN Amro

ABN Amro heeft aangekondigd 150 miljoen euro aan interim-dividend over boekjaar 2013 uit te zullen keren. In totaal ontvangt de Staat in 2013 voor 400 miljoen euro aan dividend van ABN Amro (regel 5)

Beëindiging ING IABF

De Staat en ING zijn overeengekomen om de faciliteit voortijds te beëindigen. De beëindiging zal plaatsvinden door de portefeuille waaruit de IABF bestaat te verkopen. De opbrengsten zullen worden gebruikt om de lening van ING aan de Staat af te lossen. Overeengekomen is dat ING de Staat een eenmalige uitkering doet ter waarde van 395 miljoen euro (zie 34 h.) Als gevolg van het afboeken van de in de toekomst te ontvangen premies ontstaat een negatief EMU saldo effect in 2013 van ongeveer 223 miljoen euro (zie ook Kamerstuk 31 371, nr. 377).

Ontvangsten IJsland

Uit de boedel van de failliete Landsbanki heeft Nederland de vierde boedeluitkering ontvangen. Het aandeel van de Staat in de meest recente uitkering bedraagt ongeveer 77 miljoen euro. Dit brengt de stand van de totale ontvangst op circa 811 miljoen euro (zie regel 44.) van het totale in 2008/2009 uitgekeerde bedrag van 1,428 miljard euro.

Tabel 1b. Budgettair overzicht interventies europa (in miljoenen euro)
#	Stand: Najaarsnota	Telling	2008	2009	2010	2011	2012	2013	Som:	Bron:
	G. Griekenland

45	Vordering op Griekenland				1.248	1.946	5	0	3.199	art.4

46	Rente lening Griekenland				– 30	– 115	– 41	– 26	– 212	art.4
47	Rentevergoeding Griekenland (ANFA)						13	13	26	art.4
48	Teruggave winsten SMP							126	126	art.4

49	Verstrekt kapitaal EFSF				1	1			2	art.4
50	Verstrekt kapitaal ESM						1.829	1.829	3.658	art.4

51	Crisisgerelateerde winst DNB							– 905	– 905	art.3
52	waarvan relevant voor het EMU saldo							807	807	art.3

	Garanties
53	Garantieplafond Nederland EFSF				25.872	71.910		– 48.142	49.640	art.4
54	effect verstrekte garantie op EMU schuld:					993	7.600	2.296	10.889	CBSEurostat
	voor Ierland					495	279	306	1.080	CBSEurostat
	voor Portugal					498	695	282	1.474	CBSEurostat
	voor Griekenland					0	6.627	1.708	8.335	CBSEurostat

54	Garantieverlening NL-aandeel ESM						35.445		35.445	art.4
55	Garantieverlening DNB i.v.m. ophoging middelen IMF					13.610			13.610	art.4
56	Garantieverlening DNB i.v.m. SMP							5.700	5.700	art.3
57	Garantieverlening NL-aandeel EU-begroting				2.946	– 120	6		2.832	art.4

	Totale uitgaven minus ontvangsten	45 t/m 51			1.219	1.832	1.806	1.037	5.894
	Effect op EMU saldo	46 t/m 48, 52			30	115	28	694	867
	Effect op EMU schuld	45 t/m 51, 54			1.219	2.825	9.406	3.333	16.783
	Effect op staatsschuld	45 t/m 51			1.219	1.832	1.806	1.037	5.894

	Toerekenbare rentelasten		0	0	19	67	120	173	379
	Effect op EMU saldo		0	0	11	48	– 92	521	488
	Effect op EMU schuld		0	0	1.219	2.825	9.406	3.333	16.783
	Effect op staatsschuld		0	0	1.219	1.832	1.806	1.037	5.894

Tabel 2. Balans interventies (in miljoenen euro)

In onderstaande tabel staan de bezittingen en schulden die vanwege de interventies (kredietcrisis en europa) zijn ontstaan. Balansonderdelen zijn hierbij opgenomen tegen historische aankoopprijs, conform de bepalingen van de RBV die van toepassing zijn op het onderliggende departementale jaarverslag IX. De bezittingen zijn grotendeels gefinancierd met staatsschuld (zichtbaar in tabel 1). Verder is er het cumulatief saldo van kosten en opbrengsten («het resultaat») dat een deel van de bezittingen financiert» (vanuit tabel 3)

Bezittingen	ultimo 2013	Bron:	Schulden	ultimo 2013	Bron:
Fortis/RFS/AA

Aanschaf ABN AMRO Group – ASR Verzekeringen – RFS Holdings (incl. Z-share en residual N-share)	27.955	art. 3	staatsschuld	35.883	tabel 1
Overbruggingskrediet (voormalig) Fortis	3.750	art. 11	cumulatief resultaat	892	tabel 3

SNS Reaal
			cumulatieve rente	7.653	tabel 3
Kapitalisatie holding en bank	2.200	art. 3	cumulatieve uitvoeringskosten	54
Overbruggingskrediet	1.100	art. 3
Vastgoedbeheerorganisatie	500	art. 3

ING			ING

Core-tier-1 securities	1.500	art. 3

Back up facility:			Back up facility:
vordering	8.840	art. 3	verplichting	5.362	art. 3
			voorziening en onverdeeld resultaat	3.478	art. 3

IJsland

Lening (incl. rente)	721	art. 2

Griekenland

Lening	3.199	art. 4

EFSF

Deelneming	2	art. 4

ESM

Deelneming	3.658	art. 4	Technische aansluiting	103

Totaal:	53.425		Totaal:	53.425

Tabel 3. Overzicht toerekenbare kosten en opbrengsten (in miljoenen euro)

Deze tabel geeft een overzicht van de kosten en opbrengsten van interventies. Eventuele afwaarderingen van activa (tabel 2) worden eveneens in het resultaat meegenomen maar dan pas op het moment dat deze daadwerkelijk gerealiseerd zijn. Deze behandeling wijkt af van de systematiek van het EMU saldo.

Kosten en opbrengsten	2008	2009	2010	2011	2012	2013	Cumulatief
Fortis/RFS/AA

dividend	0	0	6	200	121	488	815
premie counter indemnity	0	0	26	26	26	26	104
rente overbruggingskrediet (voormalig) Fortis	502	705	167	169	152	103	1.798
premieontvangsten CRI	0	28	165	0	0	0	193
dividend financiële instellingen	0	0	0	0	0	0	0

SNS Reaal

couponrente SNS Reaal	0	38	0	0	0	0	38
repurchase fee SNS Reaal	0	0	0	0	0	0	0
afboeking core-tier-1 securities					– 565		– 565
dividend	0	0	0	0	0	0	0
rente overbruggingskrediet	0	0	0	0	0	7	7
bankenheffing in het kader van de nationalisatie	0	0	0	0	0	0	0

Aegon

couponrente Aegon	0	166	11	0	0	0	177
repurchase fee Aegon	0	108	52	750	0	0	910

ING

couponrente ING	0	645	39	0	34	0	718
repurchase fee ING	0	295	52	1.000	341	375	2.063
back up faciliteit		0	0	0	0	0	0

Griekenland

rente en servicefee	0	0	30	115	41	26	212
rentevergoeding Griekenland (ANFA)	0	0	0	0	– 13	– 13	– 26
teruggave winsten SMP	0	0	0	0	0	– 126	– 126

IJsland

topping up		– 106					– 106
recovery topping up		0	0	33	21	6	60
aangegroeide rente		74	– 23	42	27	23	143

Europese instrumenten

crisisgerelateerde winst DNB	0	0	0	0	0	905	905

Overige

premieontvangsten garanties bancaire leningen	0	116	407	361	230	165	1.279
uitvoeringskosten crisismaatregelen	– 9	– 31	– 3	2	– 1	– 12	– 54
toerekenbare rentelasten op staatsschuld	– 450	– 2.036	– 1.493	– 1.280	– 1.160	– 1.234	– 7.653

Resultaat	43	2	– 564	1.418	– 746	739	892

Tabel 4. Garantieoverzicht (in miljoenen euro)

In onderstaand overzicht staan de uitstaande garanties die in het kader van de kredietcrisis en europa verstrekt zijn. Het cumulatief saldo geeft de stand van de uitstaande garanties per einde 2013 weer.

Garanties kredietcrisis en europa	2008	2009	2010	2011	2012	2013	Som:	Bron:
A. Fortis/RFS/AA

Capital Relief Instrument ABN-AMRO (CRI)	0	32.611	0	0	0	0	32.611	IX art.3
waarvan vervallen	0	0	– 32.611	0	0	0	– 32.611	IX art.3

Counter Indemnity ABN-AMRO	0	0	950	0	0	0	950	IX art.3

B. SNS Reaal

Garantieverlening VBO	0	0	0	0	0	5.000	5.000	IX art.3

E. Garantiefaciliteit bancaire leningen

Garanties bancaire leningen	2.740	47.535	0	0	0	0	50.275	IX art.2
waarvan vervallen	0	– 3.424	– 7.853	– 5.823	– 15.933	– 6.147	– 39.180	IX art.2

H. Europese instrumenten

Garantieplafond Nederland EFSF	0	0	25.872	71.910	0	– 48.142	49.640	IX art.4
effect verstrekte garantie op EMU schuld				993	7.600	2.296	10.889	CBS Eurostat
voor Ierland				495	279	306	1.080	CBS Eurostat
voor Portugal				498	695	282	1.474	CBS Eurostat
voor Griekenland				0	6.627	1.708	8.335	CBS Eurostat

Garantieverlening NL-aandeel ESM	0	0	0	0	35.445	0	35.445	IX art.4
Garantieverlening DNB i.v.m. ophoging middelen IMF	0	0	0	13.610	0	0	13.610	IX art.4
Garantieverlening DNB i.v.m. SMP	0	0	0	0	0	5.700	5.700	IX art.3
Garantieverlening NL-aandeel EU-begroting	0	0	2.946	– 120	6	0	2.832	IX art.4

Totaal	2.740	76.722	– 10.696	79.577	19.518	– 43.589	124.272