In het Klimaatakkoord is voor de periode 2020–2025 een fiscaal stimuleringspakket voor emissievrije personenauto’s (EV) vastgelegd. Met dit stimuleringspakket wordt de transitie naar elektrisch rijden versneld, terwijl tegelijkertijd de stimulering wordt verschoven naar de lagere marktsegmenten en oog wordt gehouden voor de marktontwikkelingen. Om overstimulering te voorkomen en de budgettaire risico’s te beheersen, is als onderdeel van het Klimaatakkoord een «Hand aan de kraan»-systematiek (HADK) afgesproken. Deze systematiek betekent dat de EV-nieuwverkoop jaarlijks mag fluctueren binnen de bandbreedte van 15.000 auto’s rondom het pad uit het Klimaatakkoord. Indien de EV-nieuwverkoop buiten de vastgestelde bandbreedte valt en er sprake is van een structurele afwijking, dan kan dat aanleiding zijn om het beleid aan te passen.
Uit de HADK-analyse van dit jaar (2021) blijkt dat de EV nieuwverkopen de komende jaren structureel hoger liggen dan de afgesproken bandbreedte. In de periode 2022 tot en met 2025 worden naar verwachting circa 77.000 EV’s meer verkocht dan verwacht in het Klimaatakkoord. Hierdoor komen de budgettaire kosten naar verwachting over deze periode in totaal € 572 miljoen hoger uit dan ten tijde van het Klimaatakkoord was voorzien. Zie ook de bijlage9 «Achtergrondrapport Hand-Aan-De-Kraan stimuleringsbeleid EV en augustusbesluitvorming 2021» bij onderhavig wetsvoorstel.
Tegelijkertijd is de klimaatopgave urgent. Het kabinet wil de CO2-reductie die samenhangt met de groei van elektrisch rijden niet kwijtraken. Als onderdeel van een breder klimaatpakket reserveert het kabinet daarom per saldo € 600 miljoen extra voor het stimuleren van emissievrije personenauto’s en bestelauto’s. Daarnaast wordt stimulering meer gericht op de EV-verkoop in de particuliere markt.
In dit wetsvoorstel wordt voorgesteld om de cap in de bijtelling (de catalogusprijs waarover de maximale korting op de bijtelling voor emissievrije personenauto’s van toepassing is) vanaf 2022 in twee stappen te verlagen. De korting op de bijtelling die is vastgelegd in de Wet fiscale maatregelen Klimaatakkoord wordt niet aangepast. Dit betekent dat de vanaf 1 januari 2022 geldende korting van 6% op de bijtelling wordt toegepast op een cap van € 35.000 en vanaf 2023 op een cap van € 30.000. Door het verlagen van de cap wordt de vraag in de zakelijke markt meer gestuurd naar goedkopere emissievrije automodellen uit de lagere marktsegmenten. Dit verbetert de aansluiting op de (particuliere) tweedehands markt. Zie ook tabel 7. Met de budgettaire opbrengst van de aanpassing van de cap in de bijtelling (€ 330 miljoen) wordt een deel van de (in de HADK-analyse) geconstateerde hogere budgettaire kosten (€ 572 miljoen) gedekt.
Het extra budget van € 600 miljoen wordt ingezet om het resterende deel van de hogere kosten van de fiscale stimulering van emissievrije personenauto’s te dekken (€ 242 miljoen), voor een intensivering van het budget met € 28 miljoen voor de subsidieregeling voor emissievrije bestelauto’s (Subsidieregeling emissieloze bedrijfsauto – SEBA) en voor een intensivering van het budget met ongeveer € 60 miljoen voor de subsidieregeling voor particuliere emissievrije personenauto’s (SEPP). Inclusief doorwerking naar de opbrengst van de autobelastingen is het totale budgettair beslag van het hogere subsidiebudget voor SEPP € 330 miljoen. De precieze invulling van de hoogte van de subsidiebedragen zal het kabinet in de komende periode uitwerken.
| Cap in de bijtelling (maximale cataloguswaarde waarover korting van toepassing is) | ||||
|---|---|---|---|---|
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
| Klimaatakkoord | € 40.000 | € 40.000 | € 40.000 | € 40.000 |
| Voorstel | € 35.000 | € 30.000 | € 30.000 | € 30.000 |
| Verschil | € – 5000 | € – 10.000 | € – 10.000 | € – 10.000 |
CO2-effect
Uit de HADK-analyse is gebleken dat de nieuwverkoop van emissievrije personenauto’s harder gaat dan verwacht ten tijde van het Klimaatakkoord. Door het besluit van het kabinet om het stimuleringsbeleid per saldo niet te versoberen en meer te richten op de particuliere markt (door het verlagen van de cap in de bijtelling en het extra budget voor de aanschafsubsidie voor particulieren), worden er tot en met 2025 meer emissievrije personenauto’s verkocht. Dit leidt naar verwachting ten opzichte van het Klimaatakkoord tot een CO2-winst van cumulatief circa 0,5 Mton in de periode 2022–2025 en 1,3 Mton in de periode 2022–2030. Zie ook de bijlage «Achtergrondrapport Hand-Aan-De-Kraan stimuleringsbeleid EV en augustusbesluitvorming 2021» bij onderhavig wetsvoorstel.