Base description which applies to whole site

11. Uitvoeringsgevolgen Belastingdienst, Douane en Toeslagen

Uitvoeringsgevolgen en toetsen

Het kabinet hecht grote waarde aan het samenspel tussen beleid en uitvoering.

In het coalitieakkoord166 is aangegeven dat het belangrijk is om samen met de uitvoering tot een effectief beleid te komen waarmee een bijdrage kan worden geleverd aan het oplossen van maatschappelijke opgaven. Het is daarbij niet alleen belangrijk dat maatregelen op individueel niveau uitvoerbaar zijn, maar dat ook een wetsvoorstel in zijn geheel uitvoerbaar is. Hiermee wordt eventuele verdringing in het portfolio zichtbaar. Er wordt daarom vroegtijdig een beeld gedeeld van alle beleidsopdrachten die mogelijk door de Belastingdienst, Douane en Toeslagen moeten worden uitgevoerd167.

Dit is onderdeel van een meerjarig proces waarin beleid en uitvoering samenwerken om het inzicht in de uitvoerbaarheid verder te vergroten. Door beleidsvoornemens in een vroeg stadium inzichtelijk te maken kan rekening gehouden worden met bijvoorbeeld de mogelijkheden en onmogelijkheden in het ICT-landschap van de Belastingdienst. Zo is een andere of eenvoudigere opzet van een beleidsvoornemen soms voldoende om de implementatie sneller te kunnen realiseren en substantieel minder impact op de uitvoering te hebben.

Het is wenselijk om beleidsambities te bezien in samenhang met ambities voor de uitvoering. Niet alles kan tegelijkertijd. Het is namelijk van groot belang om de dienstverlening van de Belastingdienst aan burgers en bedrijven te blijven verbeteren. Daarnaast moet er bij het maken van nieuw beleid ook prioriteit worden gegeven aan het op orde brengen van de basis en het implementeren van noodzakelijke moderniseringen bij de Belastingdienst, zoals binnen de ICT. Dat betekent ook dat er soms moet worden geaccepteerd dat beleidsvoornemens later worden ingevoerd om zo de modernisering van de ICT niet te vertragen. Tegelijkertijd blijven maatschappelijke opgaven vragen om beleidsmatige oplossingen. Wanneer zich nieuwe beleidswensen voordoen geldt dat de inpasbaarheid steeds op de volgende wijze wordt bekeken:

  • 1. inpassen van maatregelen waar dit mogelijk is zonder herprioritering

  • 2. de vormgeving van maatregelen aanpassen om deze inpasbaar te maken (bijv. als parameter)

  • 3. waar dit niet kan ontstaat een (her)planningsvraagstuk.

Dit jaar waren er diverse uitdagingen op het snijvlak van beleid en uitvoering. Het kabinet heeft bijvoorbeeld in de tweede Fiscale beleids- en uitvoeringsagenda aangekondigd voornemens te zijn om bedrijfsopvolging eenvoudiger, doelmatiger en evenwichtiger te maken.168 In de periode na publicatie van de agenda zijn, in samenspraak met de Belastingdienst, de aangekondigde aanpassingen van de fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten (BOR & DSR) nader uitgewerkt, waarbij in het bijzonder is gekeken naar de mogelijke inwerkingtredingsdata en de uitvoerbaarheid daarvan. In de brief van 29 juni 2023169 en het wetsvoorstel Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2024 is toegelicht waarom niet alle aangekondigde maatregelen – om wetstechnische en uitvoeringstechnische redenen – al uitgewerkt zijn in wetgeving of op hetzelfde moment inwerking kunnen treden.

Daarnaast is er in meerdere ketens van de Belastingdienst, mede gegeven het belang van modernisering bij de Belastingdienst, een beperkte ruimte voor beleidsmaatregelen die structuurwijzigingen in de automatisering vergen. In de vormgeving van maatregelen is daarom vaak gekozen voor een wijziging van een parameter en/of toelichtingen die geen of zeer beperkte ICT-capaciteit vragen. Dit geldt bijvoorbeeld voor maatregelen die raken aan de inkomensheffing, zoals de verfijningen in box 3. Ook moet in een aantal gevallen geaccepteerd worden dat een maatregel niet meer in de toelichting van de Voorlopige Aangifte 2024 kan worden verwerkt.

De maatregelen van dit wetsvoorstel zijn door de Belastingdienst beoordeeld met de Uitvoeringstoets. Voor alle maatregelen geldt dat de Belastingdienst die uitvoerbaar acht per de voorgestelde data van inwerkingtreding. Voor toetsen met gele en rode vlaggen geldt dat de Belastingdienst heeft aangegeven dat het voorstel op de weergegeven aspecten risico’s met zich meebrengt of er negatieve gevolgen zijn voor de handhaafbaarheid of fraudebestendigheid. Een gele of rode vlag betekent niet per se dat een maatregel onuitvoerbaar is. Een maatregel kan nog steeds uitvoerbaar zijn, waarbij dan wel geaccepteerd moet worden dat op bijvoorbeeld handhaafbaarheid wordt ingeboet. Het kabinet acht de prioritering van de maatregelen in het Belastingplan 2024 gerechtvaardigd vanwege de terechte verwachting van de samenleving dat het kabinet met urgentie een aantal belangrijke maatschappelijke problemen aanpakt. Als gevolg daarvan moet een aantal fiscale maatregelen dit jaar vastgelegd en volgend jaar uitgevoerd worden. Om de inpasbaarheid in het portofolio te waarborgen en stapeling te voorkomen, zullen andere meer technische maatregelen opgenomen worden in de Fiscale verzamelwet 2025. Hiermee wordt de druk op de uitvoering geprobeerd te verminderen. Desalniettemin vergen de voorgenomen maatregelen een flinke inspanning van de Belastingdienst, Toeslagen en Douane.

De gevolgen voor de uitvoering op individueel niveau zijn beschreven in de uitvoeringstoetsen die als bijlage bij het Belastingplan 2023 zijn bijgevoegd. Daarnaast wordt in de algemene toelichting op de individuele maatregelen in het onderhavige verzamelwetsvoorstel ingegaan op de uitvoeringsgevolgen.

Uitvoeringskosten

De maatregelen uit dit wetsvoorstel die leiden tot uitvoeringskosten bij de Belastingdienst, Douane en Toeslagen zijn opgenomen in de onderstaande tabel. De uitvoeringskosten worden gedekt op begroting hoofdstuk IX (Financiën). Uitgangspunt is dat de uitvoeringskosten worden gedekt vanuit de begroting IXB Financiën, artikel 1 of 10170, en vervolgens overgeheveld naar de uitvoeringsorganisaties.

Tabel 21: Overzicht uitvoeringskosten van het Belastingplan 2024 (bedragen x € 1.000) (uitgavenkant van de Rijksbegroting)

Pakket Belastingplan 2024

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Belastingplan 2024

310

2.200

3.730

4.100

3.550

3.440

Wetsvoorstel Overige fiscale maatregelen 2024

0

0

0

0

0

0

Wetsvoorstel Fiscale klimaatmaatregelen glastuinbouw en elektriciteit en industrie

0

850

0

0

360

270

Wetsvoorstel Belastingplan BES eilanden 2024

380

90

90

90

90

90

Wetsvoorstel Wet aanpassing fonds voor gemene rekening en vrijgestelde beleggingsinstelling

50

590

820

580

490

490

Wetsvoorstel Wet aanpassing fiscale beleggingsinstelling

0

490

380

560

490

490

Wetsvoorstel Fiscaal kwalificatiebeleid rechtsvormen

420

5.260

3.470

2.640

2.180

1.800

Wetsvoorstel Wet compensatie selectie aan de poort

1.560

8.920

0

0

0

0

Wetsvoorstel Wet herwaardering proceskostenvergoedingen WOZ en bpm

0

0

0

0

0

0

Wetsvoorstel Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2024

210

1.310

980

900

1.180

990

Wetsvoorstel Wet tijdelijke regeling herzien aangifte inkomstenbelasting

0

0

0

0

0

0

Tabel 22: Uitvoeringskosten van het wetsvoorstel Belastingplan 2024 (per maatregel)(bedragen x € 1.000) (uitgavenkant van de Rijksbegroting)

Maatregel

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Verfijningen box 3

0

0

0

0

0

0

Energie-investeringsaftrek, milieu-investeringsaftrek en willekeurige afschrijving milieubedrijfsmiddelen

0

0

0

0

0

0

Verruiming herinvesteringsreserve bij het staken van een gedeelte van een onderneming ten gevolge van overheidsingrijpen

0

0

0

0

0

0

Wijzigingen IACK

0

50

0

0

0

0

Vrijstelling in box 3 en heffingskorting groene beleggingen

0

0

0

0

0

0

Verruiming vrijstelling OV-abonnementen en voordeelurenkaarten

0

0

0

0

0

0

Afschaffen betalingskorting voorlopige aanslag IB/Zvw

110

0

0

0

0

0

Minimumkapitaalregel in de Vpb

140

260

260

260

260

260

Aanpassing samenloopvrijstelling bij aandelentransacties

20

1.330

2.860

2.860

2.860

2.860

Wijziging van de Wet op de belasting van personenauto's en motorrijwielen 1992

0

0

0

0

0

0

Wijziging van de Wet op de motorrijtuigenbelasting 1994

0

0

70

440

– 40

– 40

Nadere wetswijzigingen betreffende de nieuwe eerste schijf gas in de energiebelasting

40

310

0

0

0

0

Actualiseren duurzame warmtebronnen

0

0

0

0

0

0

Wettelijke grondslag uitwisselen informatie energieleveranciers

0

0

0

0

0

0

Co-ouderschap toeslagen

0

0

0

0

0

0

Verlenging horizonbepaling overtredersbegrip

0

0

0

0

0

0

Loslaten koppeling rentepercentage Belastingrente voor Toeslagen

0

0

0

0

0

0

Invoeren hardheidsclausule in de Invorderingswet 1990

0

220

220

220

220

220

Aanscherpen afschrijvingsbeperking gebouwen in de IB

0

0

0

0

0

– 110

Inkomensbeleid 2024

0

0

0

0

0

0

Verhogen vaste voet BPM

0

30

320

320

250

250

Totaal

310

2.200

3.730

4.100

3.550

3.440

166

Coalitieakkoord Rutte IV «Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst».

167

Tevens ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.

168

Kamerstukken II 2022/23, 32 140 nr. 140.

169

Kamerstukken II 2022/23, 32 637, nr. 570.

170

Kamerstukken II 2022/23, 36 200 IX, nr. 1.

Licence