48 Algemene doelstelling
Het maatschappelijke domein van Wonen, Wijken en Integratie kan door het Rijk alleen goed worden beïnvloed als deze ook beschikt over voldoende actuele kennis over de verschillende onderdelen van dit domein en in hun onderlinge samenhang. Het Rijk kan helpen lokale problemen beter te lijf te gaan door het toevoegen en verspreiden van kennis aan de uitvoeringspraktijk.
Bij de uitvoering van het beleid van wonen en wijken hebben de woningcorporaties een belangrijke rol. De verantwoordelijkheden tussen de woningcorporaties en het Rijk, de toezichthouder, de lokale overheden, andere spelers in het maatschappelijk middenveld en de bewoners moeten herijkt worden naar de actuele maatschappelijke opgaven en inzichten.
Doelbereiking en maatschappelijke effecten
Door het beschikbaar stellen van voldoende actuele kennis over de verschillende beleidsonderdelen kon het maatschappelijke domein van Wonen, Bouwen en Integratie in 2011 worden beïnvloed. Door het toevoegen en verspreiden van kennis aan de uitvoeringspraktijk heeft het Rijk geholpen om lokale problemen beter te lijf te gaan.
Tevens zijn in 2011 stappen gezet op het gebied van de verbetering van het bestel van woningcorporaties en de positie van de woonconsument.
Budgettaire gevolgen van beleid
| Budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000) | Realisatie | Vastgestelde ISB begroting | Verschil | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2011 | 2011 | |
| Verplichtingen | 4 794 | 13 008 | 15 911 | – 2 903 | |||
| Uitgaven | 8 679 | 10 851 | 8 506 | 9 929 | 14 648 | 12 212 | 2 436 |
| 48.1 Tijdig inspelen op maatschappelijke veranderingen | 3 287 | 3 253 | 34 | ||||
| 48.2 Ontsluiten van kennis en onderzoekscoordinatie | 9 661 | 7 293 | 2 368 | ||||
| 48.3 Bevorderen maximale maatschappelijke prestaties wooncorporaties | 412 | 255 | 157 | ||||
| 48.4 Versterken positie van de woonconsument | 1 288 | 1 411 | – 123 | ||||
| Ontvangsten |
|
|
|
| 508 | 0 | 508 |
Financiële toelichting
Op het artikel Kennis en ordening Wonen, Wijken en Integratie is meer uitgegeven dan begroot. De ontvangsten zijn hoger dan begroot. Onderstaand volgt een toelichting op artikelonderdeel om dit inzichtelijk te maken.
Uitgaven
48.2 Er is meer uitgegeven dan begroot. Een aantal opdrachten is, als onderdeel van de eindejaarsturing en binnen de kaders, eerder dan geraamd tot betaling gekomen.
Externe factoren
Het behalen van de algemene doelstelling is afhankelijk geweest van de beschikbaarheid van kennis en gegevens van derden en de actieve participatie van betrokken partijen.
Realisatie meetbare gegevens
Aangezien het programma van dit artikel er primair op was gericht om de prestaties uit de artikelen 44, 45, 46 en 47 te realiseren, zijn er voor deze algemene doelstelling geen algemene indicatoren (outcome) beschikbaar en gerealiseerd.
48 Operationele doelstelling 1
Tijdig inspelen op maatschappelijke veranderingen
Realisatie Instrumenten
In 2011 is de Woonvisie verschenen, waarin het kabinet heeft aangegeven welke maatschappelijke ontwikkelingen wat betreft de woningmarkt, woningbouw en de woon- en leefomgeving verwacht worden en hoe daar in het beleid tijdig op kan worden ingespeeld.
Tevens is in 2011 een nieuwe versie van de Strategische Kennisagenda WWI (Ska WWI) vastgesteld. Hierin zijn de strategische kennisvragen geformuleerd wat betreft rol van de overheid, woningmarkt, woningbouw en herstructurering, woon- en leefomgeving en integratie. De Ska WWI wordt gebruikt in de gesprekken met adviesraden, planbureaus en kennisinstituten over hun werkprogramma 2012.
48 Operationele doelstelling 2
Ontsluiten van kennis en onderzoekscoördinatie
Kennis als interventie-instrument
Instrumenten en realisatie meetbare gegevens
In 2011 is verscheidene malen de digitale nieuwsbrief Kennisplein WWI uitgebracht, waarin nieuw verschenen onderzoeken onder de aandacht zijn gebracht. Er zijn diverse bijeenkomsten georganiseerd om kennis te verspreiden. Zo is bijvoorbeeld het congres 110 jaar Woningwet georganiseerd samen met het onderzoeksinstituut OTB en het NIROV. Ook is er een helpdesk waar externen met vragen over cijfers en onderzoek op het gebied van wonen, wijken en integratie terecht kunnen.
Kennisinfrastructuur
Mede op basis van de Ska was er afstemming en uitwisseling van kennis met de planbureaus, de adviesraden en kennisinstituten, onder andere via periodieke werkoverleggen, kennisbijeenkomsten, etc.
Wat betreft de samenwerking met SEV, NICIS, KEI en NIROV zijn dit jaar forse stappen gezet om te komen tot één kennisinstituut voor stad en regio. De beoogde fusiedatum is 1 juli 2012.
Daarnaast is Wonen, Wijken en Integratie actief betrokken bij het NWO/Nicis programma Verbinden van Duurzame Steden (VerDuS). Dit koepelprogramma verbindt vier onderzoeksprogramma’s die werken aan het ontwikkelen van kennis die nodig is om op tijd te kunnen inspelen op stedelijke vraagstukken: Urban Regions in the Delta (URD), Joint Programming Initatiative Urban Europe (JPI UE), Kennis voor Krachtige Steden (KvKS) en Duurzame Bereikbaarheid van de Randstad (DBR).
Verder heeft BZK een financiële bijdrage geleverd aan de oprichting van een kenniscentrum voor de aanpak van funderingsproblemen.
Onderzoek, monitoring, prognoses:
-
– In 2011 zijn de voorbereidingen en het veldwerk gestart voor het WoON 2012. De eerste resultaten zullen voorjaar 2013 gereed zijn;
-
– de bevolkingsprognose Primos en de TNO bouwprognoses zijn verschenen;
-
– de outcomemonitor 40 wijken is geactualiseerd;
-
– er zijn rapportages op basis van het Survey Integratie Nieuwe Groepen (SING) verschenen over Chinezen, Polen en vluchtelingen (SCP);
-
– het Jaarrapport Integratie is verschenen (SCP);
-
– de Leefbaarometer is geactualiseerd, de nieuwste inzichten zijn verwerkt in de publicatie Leefbaarheid in balans;
-
– de SEV heeft diverse experimenten op het terrein van woningmarkt, woon- en leefomgeving, woningbouw en energiebesparing uitgevoerd, waaronder de Energiesprong;
-
– het NICIS heeft onderzoek uitgevoerd in het kader van het kennisprogramma Krachtige Steden en diverse kennisbijeenkomsten georganiseerd over onder andere krimp en de wijkenaanpak;
-
– het Survey Integratie Minderheden (SIM) is afgerond, waarmee basisinformatie over de sociaal-economische en sociaal-culturele positie van de vier klassieke minderheidsgroepen beschikbaar is gekomen;
-
– er is een publicatie Crisis en de woningmarkt verschenen (OTB).
48 Operationele doelstelling 3
Bevorderen maximale maatschappelijke prestaties van woningcorporaties
In 2011 zijn de werkzaamheden om te komen tot verbetering van het bestel voor woningcorporaties voortgezet. De minister heeft op 12 mei 2011 het wetsvoorstel Herziening Woningwet (Kamerstukken II, 2010–2011, 32 769 nr. 1–4) naar de Tweede Kamer gestuurd, waarmee ook duidelijkheid ontstond over de taakverdeling tussen het ministerie van BZK en het Centraal Fonds Volkshuisvesting betreffende het toezicht. Vooruitlopend op inwerkingtreding hiervan geldt vanaf 1 januari 2011 de tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting, waarmee corporaties minimaal 90% van de vrijkomende sociale huurwoningen dienen toe te wijzen aan huishoudens met een inkomen lager dan € 34 085 (per 1 januari 2012). In 2011 is gestart met de uitwerking van de bij de herzieningswet behorende Algemene maatregel van bestuur, die het Besluit beheer sociale huursector en het Besluit Centraal Fonds Volkshuisvesting zal vervangen.
Het wetsvoorstel tot herziening van de woningwet maakt een breed werkdomein van woningcorporaties mogelijk. Daarmee kan – in lijn met het Regeerakkoord – de samenwerking met andere maatschappelijke organisaties worden vormgegeven. De samenwerking tussen toegelaten instellingen en bijvoorbeeld welzijns- en zorgorganisaties is een uitstekend middel om tot betere maatschappelijke prestaties te komen.
Conform het Regeerakkoord is in 2011 geregeld dat de «Vogelaarheffing» in twee jaar stapsgewijs wordt afgebouwd.
De in interdepartementaal verband op basis van de besluitvorming van de Tweede Kamer voorbereide wetgeving over de normering van topinkomens in de semipublieke sector is op 6 december 2011 door de Tweede Kamer met algemene stemmen aangenomen.
Ter uitvoering van het Regeerakkoord heeft de minister van BZK het wetsvoorstel voor een kooprecht voor huurders van corporatiewoningen in december 2011 voor advies naar de Raad van State gestuurd.
In augustus 2011 heeft de Tweede Kamer het door het Centraal Fonds Volkshuisvesting opgestelde volkshuisvestelijke en financiële Sectorbeeld Voornemens Woningcorporaties 2011–2015 ontvangen. Hierin was tevens de verwachte realisatie 2010 opgenomen. In november 2011 heeft de Tweede Kamer deel 1 van het Sectorbeeld Realisaties Woningcorporaties ontvangen. Hierin is ingegaan op de volkshuisvestelijke prestaties (investeringen, verkopen, e.d.) van de corporatiesector in 2010. In januari 2012 heeft de Tweede Kamer het integrale Sectorbeeld Realisaties, dus inclusief het financieel presteren van de sector, ontvangen.
Bij WSG Geertruidenberg is (met name vanwege financiële problemen) eind 2011 een extern toezichthouder namens de minister aangesteld. De Tweede Kamer is hierover geïnformeerd.
48 Operationele doelstelling 4
Versterken van de positie van de woonconsument
Het wetsvoorstel ten behoeve van een initiatiefrecht voor huurders is ingetrokken. Geschillenbeslechting op grond van de Wet op het overleg huurders is per 1 januari 2012 ook mogelijk bij de Huurcommissie.
De verplichting voor woningcorporaties voor het opstellen van een lokaal handvest inzake sloop en renovatie zal worden opgenomen in de nieuwe Woningwet. Dit is opgenomen in Herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting (Kamerstukken II, 2010–2011, nr. 32 769), die in behandeling is in de Tweede Kamer.
De evaluatie van de verzoekschriftprocedure op grond van de Wet op het overleg huurders verhuurder is afgerond en wordt aan de Kamer gezonden.
48.1 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid
| 48.2 beleidsdoorlichting | Onderwerp | AD/OD | A. Start B. Afgerond | Vindplaats |
|---|---|---|---|---|
| Overig evaluatieonderzoek | Analyse prestatieafspraken tussen gemeenten en corporaties 2010; De voornemens met betrekking tot 2011 van de gehele sector worden geanalyseerd. De prestaties op specifieke thema’s worden geëvalueerd. | OD 48.2 | Jaarlijks |