Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de Megaprojecten Verkeer en Vervoer (artikel 17) en Megaprojecten niet- Verkeer en Vervoer. Onder dit artikel Megaprojecten niet- Verkeer en Vervoer vallen:

• • Project Mainportontwikkeling Rotterdam (PMR)

• • Ruimte voor de Rivier

• • Maaswerken

• • Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2)

Dit productartikel is gerelateerd aan de beleidsartikelen 1 Water en 5 Mainports en Logistiek in het Jaarverslag 2012 van Infrastructuur en Milieu (Hoofdstuk XII).

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Toelichting afwijkingen

Ad 3) De hogere realisatie voor Maaswerken is het gevolg van het oplossingenpakket Maaswerken uit de overeenkomst met het Consortium Grensmaas eind 2011 om vertraging te voorkomen als gevolg van de niet voorziene tegenvallende markt voor zand en grind.

Ad 5) In 2012 is meer ontvangen dan was begroot, doordat de Waterschappen in 2012 de bijdrage van 2012 en een deel van 2011 hebben betaald. In totaliteit is er nu conform de afspraken 2x € 81 miljoen ontvangen.

16.01 Project Mainportontwikkeling Rotterdam (PMR)

Toelichting

• 1. Verschil door kasvertraging op uitvoeringsorganisatie.

• 2. Verschil door kasvertraging op natuurcompensatie.

• 3. De prijsbijstelling op de landaanwinning en de BTW Landaanwinning is de in het bestuursakkoord overeengekomen jaarlijkse prijsindexatie ad 2%.

• 4. De reden van onderuitputting is dat (on)voorziene risico’s zich tot op heden slechts in zeer beperkte mate hebben voorgedaan.

16.02 Ruimte voor de rivier

In 2005 heeft het kabinet deel 1 van de Planologische Kernbeslissing Ruimte voor de Rivier (PKB RvdR) vastgesteld en samen met de milieueffectrapportage ter inzage gelegd. Na de inspraakronde (deel 2) heeft het kabinet op 22 december 2005 in deel 3 een definitief standpunt ingenomen (Kamerstukken II, 2004/06, 30 080, nrs. 1–6). In de zomer 2006 en december 2006 hebben de Tweede Kamer en Eerste Kamer de PKB unaniem aanvaard.

Met de PKB (deel 4) wil het kabinet twee doelstellingen bereiken:

• • Het op het vereiste niveau brengen van de bescherming van het rivierengebied tegen overstromingen. Dit houdt in dat de veiligheid langs de Rijntakken en het benedenstroomse deel van de bedijkte Maas (vanaf Hedikhuizen) uiterlijk in 2015 in overeenstemming moet worden gebracht met de wettelijke vereiste norm.

• • Een bijdrage leveren aan het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied. Daarmee wordt het rivierengebied economisch, ecologisch en landschappelijk versterkt.

Producten

De PKB deel 4 bevat een besluit over het uiterlijk eind 2015 uit te voeren basispakket van 39 maatregelen en de plaats waar ze getroffen moeten worden. In de PKB wordt bovendien een doorkijk gegeven naar de lange termijnopgave voor waterveiligheid. Om flexibiliteit in te bouwen is gekozen voor een programmatische aanpak. Conform de Regeling Grote Projecten heeft de Tweede Kamer in 2012 twee voortgangsrapportrages ontvangen: VGR19 en VGR20. Deze hadden betrekking op de periode juli 2011 t/m juni 2012.

In 2012 zijn de projectbeslissingen genomen voor:

• • Waterberging Volkerak–Zoommeer

• • Uiterwaardvergravingen Nederrijn

• • Dijkverbeteringen Nederrijn en Lek

• • Dijkverlegging Cortenoever en Voorsterklei

• • Hoogwatergeul Veessen–Wapenveld

• • RvdR IJsseldelta (combinatie van Zomerbedverdieping Beneden–IJssel en Bypass Kampen)

• • Millingerwaard

Meetbare gegevens

Het vereiste veiligheidsniveau in het rivierengebied rond de Rijntakken moet uiterlijk in 2015 in overeenstemming zijn gebracht met een maatgevende hoogwater afvoer van 16.000 m³/s bij Lobith. Volgens de huidige stand van de planning zal het grootste deel van de waterveiligheidsdoelstellingen op tijd gerealiseerd zijn en 10 maatregelen eerder. Een aantal projectenmaatregelen, zoals de hoogwatergeul Veessen–Wapenveld, een aantal dijkverbeteringen, dijkverleggingen Cortenoever en Voorsterklei zullen naar verwachting na 2015 gereed zijn. De gunning van deze maatregelen zal in 2013 plaatsvinden. De gunning van het project Ruimte voor de Rivier IJsseldelta is in 2014 gepland. Daarbij wordt de markt gevraagd om, binnen het taakstellend budget, met voorstellen te komen om de veiligheidsdoelstelling van de betreffende maatregelen alsnog in 2015 te realiseren. In 2012 is deze aanpak bij de marktbenadering van de dijkteruglegging Lent succesvol toegepast. Op 31 december 2012 is voor 70% van het PKB-realisatiebudget het werk gegund.

Realisatieprogramma Ruimte voor de Rivier realisatie

16.03 Maaswerken

De hoogwaterbeschermingsmaatregelen, behoudens het traject van de sluitstukkaden die uiterlijk in 2020 zijn gerealiseerd, dienen voor de Zandmaas in 2015 en voor de Grensmaas in 2017 te zijn gerealiseerd.

Zandmaas

Het project Zandmaas kent de volgende doelstellingen:

• • Hoogwaterbescherming, op zodanige wijze dat de bevolking achter de kaden van de Zandmaas (die aangelegd zijn in het kader van het Deltaplan Grote Rivieren) een beschermingsniveau van 1:250 jaar in 2015 wordt geboden.

• • Het in de periode tot en met 2015 realiseren van natuurontwikkeling in de Zandmaas.

Grensmaas

Het project Grensmaas kent de volgende doelstellingen:

• • Het door rivierverruiming verlagen van de hoogwaterstanden in de Maas met als maatstaf dat uiterlijk in 2017 de gebieden, die door de op basis van de Deltaplan Grote Rivieren aangelegde kades zijn beschermd, een beschermingsniveau van 1:250 hebben.

• • Het tot ontwikkeling brengen van tenminste 1.000 ha natuur binnen het Grensmaasgebied in de periode tot 2018. Dit gekoppeld aan het ecologisch herstel van de rivier zoals vastgelegd in de intentieverklaring voor het Maasdal in Limburg van 26 november 1992.

• • Het winnen van tenminste 35 miljoen ton grind voor de nationale behoefte.

In 2012 is volop uitvoering gegeven aan de projecten Zandmaas en Grensmaas. Wel dreigde in 2011 het project Grensmaas te vertragen door de niet voorziene terugvallende markt voor zand en grind.

Eind 2011 is een nadere overeenkomst gesloten met het Consortium Grensmaas om de voortgang van het project veilig te stellen.

Toelichting

Ad 1) De lagere realisatie wordt veroorzaakt door het aansluiten van de budgetten aan de actuele uitvoeringsplanning van de aannemer.

Ad 2) De hogere realisatie voor de grensmaas is het gevolg van het oplossingenpakket Maaswerken uit de overeenkomst met het Consortium Grensmaas eind 2011 om vertraging te voorkomen als gevolg van de niet voorziene tegenvallende markt voor zand en grind.

16.04 Netwerkgebonden kosten Mega niet Vervoer en Verkeer

Op dit artikelonderdeel worden de aan het netwerk te relateren apparaatskosten van Rijkswaterstaat en de overige netwerkgebonden kosten weergegeven.

16.05 Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2)

Onder dit programma vallen de verbetermaatregelen die zijn voortgekomen uit de periodieke toetsing conform de Waterwet. Uit de resultaten van de Eerste (2001) en Tweede (2006) toetsing op veiligheid van de primaire waterkeringen is gebleken dat een deel van deze keringen niet voldoet aan de wettelijke norm (Kamerstukken II, 2007/08, 27 625 en 18 106, nr. 103). Vanuit het Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2) worden subsidies verstrekt aan de beheerders ten behoeve van de uitvoering van de vereiste verbetermaatregelen.

In oktober 2012 heeft de toenmalige Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu de Kamer geïnformeerd over de voortgang van het HWBP-2 (Kamerstukken II, 2011/12, 32698, nr. 6).

Projectoverzicht bij 16.05 Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma

Toelichting

De onderuitputting wordt in de eerste plaats veroorzaakt door actuele ontwikkelingen die leiden tot verschuivingen in de planningen en ramingen van projecten. Daarnaast worden eventuele meevallers in de projecten doorgeschoven naar het eind van de looptijd van het programma.