Inleiding
Missie Logius
De missie van Logius luidt: «Logius, de dienst digitale overheid van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, biedt publieke dienstverleners een samenhangende ICT-infrastructuur, zodat burgers en bedrijven betrouwbaar, snel, groen en gemakkelijk elektronisch zaken met hen kunnen doen.» Logius levert daartoe producten en diensten op het gebied van toegang, gegevensuitwisseling, informatiebeveiliging en standaardisatie.
Algemeen
De omzet 2014 ad € 115 mln. is ten opzichte van de omzet 2013 ad € 100 mln. gegroeid. Dit is een toename van 15%. De toename wordt veroorzaakt door extra orders die Logius gedurende het jaar ontvangt van de beleidsopdrachtgevers, door intensiever gebruik en meer klanten die gebruik maken van de Logius producten en diensten. De voorzieningen die hieraan hebben bijgedragen zijn onder andere DigiD en DigiD Machtigen, Standard Business Reporting (SBR) en MijnOverheid met de Berichtenbox. Nederlanders hebben in 2014 gezamenlijk meer dan 150 mln. keer hun persoonlijke DigiD gebruikt. Dat is meer dan 40 mln. keer meer dan in geheel 2013, een stijging van 35%.
Eind 2014 is MijnOverheid een solide voorziening die de afgelopen twee jaar is opgeschaald en geschikt is voor 10 mln. gebruikers en 850.000 berichten per dag. Infrastructuur, beveiliging, architectuur, applicatie, externe besturing en interne organisatie zijn verbeterd. MijnOverheid heeft eind 2014 ruim 1,4 mln. geregistreerde gebruikers. Er zijn 4 grote uitvoeringsorganisaties en ruim 40 gemeentelijke overheden aangesloten op de Berichtenbox.
Daarmee is de basis gelegd voor de brede implementatie van MijnOverheid in 2015. De informatiestromen die via SBR kunnen worden verstuurd zijn in 2014 fors gegroeid. Aangifte voor de Omzetbelasting en Opgave Intracommunautaire Prestaties zijn verplichte stromen geworden en berichten voor Uitsluitend Zakelijk Gebruik Bestelauto (UZGB) kunnen worden aangeleverd bij de Belastingdienst. Daarnaast levert de Belastingdienst via SBR informatie terug als Serviceberichten Aanslag. Digitaal deponeren van de jaarrekening bij de KvK is mogelijk via SBR evenals aanlevering door ondernemers bij het CBS van Opgaven Productiestatistieken, Investeringsstatistieken en Omzetstatistieken.
Bedrijfsvoering
De groei van de omzet gaat tegelijkertijd gepaard met een groei van de formatie. In 2014 is de formatie door verambtelijking met 30 fte gegroeid naar 194 fte. Bij deze groei is de focus geweest op een kwalitatief hoogstaande organisatie.
Vanaf medio maart 2014 is Logius gaan werken volgens haar nieuwe organisatiestructuur. Hiervoor is vooraf een verbouwingsagenda opgesteld, onderverdeeld in verschillende thema’s: structuur, klant centraal, opdrachtgever- & opdrachtnemerschap en werkwijze & samenwerking.
Doelmatigheidsverbetering en kostenefficiëntie
De producten en diensten van Logius leveren een door de klant meetbare bijdrage aan hun positieve businesscase; de bijdrage kan zowel kwantitatief als kwalitatief zijn. Een voorbeeld is het digitaal aanleveren van de aangiften inkomsten- en vennootschapsbelasting voor ondernemers in een standaard format. Verdere winst komt van het steeds meer gebruik maken van voorzieningen (bijv. meer aansluitingen en meer authenticaties) van Logius. Ook in 2014 heeft dit wederom geleid tot verdere verlaging van de kosten van voorzieningen, zoals DigiD en Digipoort OTP. Dit vertaalt zich door in de gunstigere doelmatigheidsindicatoren van betreffende voorzieningen.
Daarnaast zijn er benchmarkonderzoeken uitgevoerd naar de zgn. «energie-footprint» van de ICT systemen die Logius bij haar leveranciers afneemt. Met dat inzicht kan de gebruikte capaciteit tegen de benodigde capaciteit worden afgezet en kosten worden bespaard door bijvoorbeeld afstoting/reductie van onnodig overbodige of overgedimensioneerde systemen. In 2014 zijn tevens organisatiebreed de grondslagen gelegd voor een nieuw Logius DienstenPortfolio, dat in 2015 Europees wordt aanbesteed. Ook daarin zullen componenten zoals voornoemd worden opgenomen die mogelijk maken dat voor de middellange termijn in contracten en uitvragen een bijdrage aan doelmatigheidsverbetering en kostenefficiëntie kan worden geleverd.
Voorts is inhuur van externen in 2014 beperkt verminderd. 30 fte zijn in dienst genomen. Door de toename aan orders is extra externe inhuur noodzakelijk gebleken. Per saldo heeft dit beperkt geleid tot meer productieve uren tegen lagere personele kosten.
Klanttevredenheid
Elk jaar wordt een klanttevredenheidsonderzoek (KTO) uitgevoerd. Het doel van het KTO is het meten van de klanttevredenheid in het algemeen en van de afgenomen producten. De centrale vraag in het onderzoek is: «Hoe tevreden zijn klanten van Logius over de producten en de dienstverlening van Logius?» Uit het onderzoek blijkt dat de klanten, de informatievoorziening, de technische ondersteuning en het Servicecentrum de drie belangrijkste aspecten van de dienstverlening van Logius vinden. De uitkomsten van het onderzoek zijn meegenomen in de verdere verbetering van de organisatie, met extra focus op deze drie belangrijkste aspecten van de klant.
Staat van baten en lasten van het baten-lastenagentschap Logius
(1) | (2) | (3)=(2)-(1) | (4) | |
---|---|---|---|---|
Omschrijving | Oorspronkelijk vastgestelde begroting | Realisatie 2014 | Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting | Realisatie 2013 |
Baten | ||||
Omzet moederdepartement | 34.977 | 58.071 | 23.094 | 40.590 |
Omzet overige departementen | 45.408 | 51.829 | 6.421 | 52.406 |
Omzet derden | 10.885 | 5.039 | – 5.846 | 7.035 |
Bijzondere baten | 0 | 828 | 828 | 33 |
Totaal baten | 91.270 | 115.767 | 24.497 | 100.064 |
Lasten | ||||
Apparaatskosten | 91.064 | 115.654 | 24.590 | 96.650 |
– personele kosten | 28.230 | 40.997 | 12.767 | 33.222 |
waarvan eigen personeel | 15.527 | 16.202 | 675 | 13.716 |
waarvan externe inhuur | 12.704 | 24.795 | 12.091 | 19.506 |
– materiële kosten | 62.834 | 74.657 | 11.823 | 63.428 |
waarvan ICT | 2.000 | 44.018 | 42.018 | 41.145 |
waarvan bijdrage SSO's | 2.000 | 3.009 | 1.009 | 2.117 |
Rentelasten | 25 | 5 | – 20 | 76 |
Afschrijvingskosten | 1.381 | 1.251 | – 130 | 1.298 |
– materieel | 1.381 | 1.251 | – 130 | 1.298 |
waarvan apparaat ICT | 1.381 | 1.251 | – 130 | 1.298 |
Totaal lasten | 92.470 | 116.910 | 24.440 | 98.024 |
Saldo van baten en lasten | – 1.200 | – 1.143 | 57 | 2.040 |
Toelichting
Algemeen omzet
Voor alle producten beheer & exploitatie en voor de projectmatige werkzaamheden zoals (door)ontwikkelingen, in beheernames, werk in opdracht en de overige producten, geldt dat de omzet bestaat uit de in rekening gebrachte werkelijke (project) kosten. Dit betekent dat voor projecten die over de jaargrens van 2014 gaan, het resultaat aan het einde van het project wordt vastgesteld.
Omzet moederdepartement
De opbrengsten van het moederdepartement ad € 58,1 mln. hebben betrekking op de omzet van de producten waarvan BZK beleidsopdrachtgever is. Het betreft de omzet voor: DigiD en DigiD Machtigen € 23,6 mln., Stelselvoorzieningen € 10,0 mln., Digipoort OTP € 6,6 mln., DigiInkoop € 5,7 mln., eID-stelsel € 3,4 mln., MijnOverheid € 2,7 mln., Managed services € 1,8 mln., PKI Overheid € 1,2 mln. en overige projecten € 3,1 mln. Dit betreft zowel beheer & exploitatie als doorontwikkeling. De toename van € 23,0 mln. ten opzichte van de begroting wordt voor € 3,3 mln. veroorzaakt door de hogere kosten in verband met niet geplande volumegroei. Daarnaast zijn er de volgende nieuwe projecten bijgekomen: eFactureren € 1,8 mln., generieke kosten managed services € 1,8 mln. en beheer B&I voorzieningen € 3,2 mln. Als laatste is er vanuit 2013 onderhanden werk doorgeschoven naar 2014. Dit betreffen de volgende projecten: DigiInkoop € 4,4 mln., Stelselvoorzieningen € 3,9 mln., eID-stelsel € 1,4 mln. en overige projecten € 3,2 mln.
Omzet overige departementen
De omzet van de overige departementen ad € 51,8 mln. bestaat uit de volgende voorzieningen: Standard Business Reporting (SBR) € 18,8 mln., MijnOverheid inclusief berichtenbox € 13,1 mln., DigiInkoop € 4,6 mln., Haagsche Ring € 3,7 mln., DigiD en DigiD machtigen € 3,0 mln., Bureau Forum Standaardisatie € 2,1 mln., eHerkenning € 1,9 mln., Maritiem Single Windows € 1,5 mln. en overige projecten € 3,1 mln. Dit betreft zowel beheer & exploitatie als doorontwikkeling.
Omzet derden
De omzet derden ad € 5 mln. bestaat uit Standard Business Reporting (SBR) € 3,6 mln., MijnOverheid inclusief berichtenbox € 0,9 mln. en overige projecten € 0,5 mln. Dit betreft zowel Beheer & exploitatie als doorontwikkeling.
Personele kosten
Tot de personele kosten zijn gerekend de lonen en salarissen van eigen personeel en de kosten van inhuur voor de capaciteit die vereist is voor het kunnen uitvoeren van alle activiteiten. De forse stijging van de orderportefeuille leidt ook tot een forse stijging van de personele kosten, vooral de externe inhuur. De extra orders die Logius gedurende het jaar ontvangt van de beleidsopdrachtgevers leiden voornamelijk tot personele kosten en minder tot materiële kosten. Dit heeft tot veel externe inhuur in 2014 geleid.
Materiële kosten
De materiële kosten zijn toegenomen, door de toename in de orderportefeuille.
Afschrijvingen
De lagere afschrijvingskosten dan begroot worden veroorzaakt door de verkoop van inventaris.
Rentelasten
De rentelasten vallen lager uit dan begroot.
Resultaat
Logius heeft bij de inrichting van de nieuwe organisatie een afdeling ingericht die generieke infrastructuur en services verzorgt voor de andere afdelingen en voorzieningen. Dit is zo opgezet dat op het gebied van veiligheid alle maatregelen zijn genomen die nodig zijn. Niet alle kosten hiervan waren voorzien in de opdrachtbrieven. Logius heeft de kosten hiervan voor eigen rekening genomen. Vanaf 2015 worden deze kosten ten laste van de betreffende voorzieningen gebracht en zal dit niet meer tot kosten voor Logius leiden. Het saldo van baten lasten voor Logius over 2014 komt hiermee op een verlies van € 1,1 mln. Het resultaat wordt ten laste van het Eigen vermogen gebracht. Het Eigen vermogen komt hiermee op € 3,1 mln.
Balans per 31 december 2014 Logius
Balans 2014 | Balans 2013 | |
---|---|---|
Activa | ||
Immateriële activa | 0 | 0 |
Materiële activa | 3.447 | 4.109 |
– grond en gebouwen | 19 | 32 |
– installaties en inventarissen | 17 | 76 |
– overige materiële vaste activa | 3.411 | 4.001 |
Voorraden | 0 | 0 |
Debiteuren | 2.294 | 3.987 |
Nog te ontvangen | 6.573 | 2.679 |
Liquide middelen | 43.841 | 59.020 |
Totaal activa | 56.155 | 69.795 |
Passiva | ||
Eigen Vermogen | 3.141 | 9.142 |
– exploitatiereserve | 4.284 | 7.102 |
– onverdeeld resultaat | – 1.143 | 2.040 |
Voorzieningen | 0 | 0 |
Leningen bij het Ministerie van Financiën | 2.987 | 3.715 |
Crediteuren | 8.769 | 6.099 |
Nog te betalen | 41.258 | 50.839 |
Totaal passiva | 56.155 | 69.795 |
Toelichting
Materiële activa
Het grootste deel van de materiële vaste activa heeft betrekking op specifieke hard- en software ten behoeve van MijnOverheid Berichtenbox, Opschaling MijnOverheid en Migratie Digipoort OTP. In 2014 is het grootste deel van de inventaris verkocht.
Debiteuren
De debiteuren betreffen alle openstaande verkoopfacturen per 31 december 2014 die betrekking hebben op geleverde prestaties in 2014. Het gaat grotendeels om facturen aan opdrachtgevers over het laatste kwartaal 2014.
Nog te ontvangen
De nog te ontvangen bedragen bestaan voornamelijk uit nog te factureren omzet voor projecten. Hierin is onder andere een vordering opgenomen ad € 3,8 mln. voor MijnOverheid. Dit betreft werkzaamheden die zijn uitgevoerd in 2014 maar nog moeten worden afgerekend met opdrachtgevers.
Liquide middelen
De daling van de liquide middelen ten opzichte van de beginbalans wordt veroorzaakt door de daling in nog te betalen bedragen. Zie verder de toelichtingen bij de post nog te betalen.
Eigen vermogen
Het eigen vermogen blijft na het toevoegen van het resultaat 2014, onder de toegestane maximumomvang van 5% van de gemiddelde jaaromzet, berekend over de gemiddelde omzet over de laatste drie jaar. In 2014 is het surplus eigen vermogen 2013 ad € 4,8 mln., overgeboekt naar de ontvangstenrekening van de eigenaar.
Leningen bij het Ministerie van Financiën
In 2014 is een nieuwe lening opgenomen ten behoeve van de financiering van de migratie Digipoort op KIS. De lening dient ter financiering voor de per 1 januari 2015 in de balans op te nemen activa. In 2014 zijn geen vervroegde aflossingen gedaan. De aflossingen op de leningen voor 2015 bedragen € 1,4 mln. en zijn als kortlopende schuld opgenomen onder de post «nog te betalen».
Crediteuren
De crediteuren betreffen alle nog niet betaalde inkoopfacturen per 31 december 2014.
Nog te betalen
De post nog te betalen bestaat onder andere uit nog te ontvangen facturen ad € 14,3 mln. die betrekking hebben op werkzaamheden, die hoofdzakelijk in het laatste kwartaal van 2014 zijn uitgevoerd. Daarnaast is er sprake van voorruitgefactureerde bedragen ad € 8,5 mln. aan beleidsopdrachtgevers, voor werkzaamheden die in het eerste kwartaal 2015 worden uitgevoerd. Verder is er sprake van vooruit gefactureerde voorschotten projecten ad € 15,8 mln. die enerzijds voorschotten betreffen van werkzaamheden die doorlopen in het eerste kwartaal 2015 en anderzijds teveel ontvangen voorschotten die nog moeten worden afgerekend met de opdrachtgevers. Het kortlopende deel van de leningen Ministerie van Financiën ad € 1,4 mln. is onder deze post opgenomen. Als laatste is een reservering opgenomen voor eindejaarsuitkering, vakantiedagen en vakantietoeslag van € 0,7 mln.
Kasstroomoverzicht over 2014 Logius
Oorspronkelijk vastgestelde begroting (1) | Realisatie (2) | Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting (3)=(2)-(1) | ||
---|---|---|---|---|
1. | Rekening-courant RHB 1 januari 2014 | 0 | 59.020 | 59.020 |
2. | Totaal operationele kasstroom | 1.381 | – 9.144 | – 10.525 |
Totaal investeringen (-/-) | – 5.000 | – 655 | 4.345 | |
Totaal boekwaarde desinvesteringen (+) | 0 | 65 | 65 | |
3. | Totaal investeringskasstroom | – 5.000 | – 590 | 4.410 |
Eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-) | 0 | – 4.857 | – 4.857 | |
Eenmalige storting door het moederdepartement (+) | 0 | 0 | 0 | |
Aflossingen op leningen (-/-) | – 1.381 | – 1.287 | 94 | |
Beroep op leenfaciliteit (+) | 5.000 | 699 | – 4.301 | |
4. | Totaal financieringskasstroom | 3.619 | – 5.445 | – 9.064 |
5. | Rekening-courant RHB 31 december 2014 (=1+2+3+4) | 0 | 43.841 | 43.841 |
Toelichting
De kasstromen uit operationele activiteiten hebben betrekking op de dagelijkse bedrijfsvoering. Deze kasstroom is hoger dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door het resultaat € 1,1 mln., de afschrijvingen € 1,2 mln., een toename van de kortlopende vorderingen € 2,2 mln. en een afname van de kortlopende schulden € 7,1 mln. De investeringskasstroom is lager dan verwacht. De kasstroom uit financieringsactiviteiten betreft een aflossing op de langlopende lening bij het Ministerie van Financiën € 1,3 mln., een beroep op de leenfaciliteit € 0,7 mln. en een uitkering aan het moederdepartement € 4,8 mln. vanwege een surplus op het eigen vermogen.
Overzicht doelmatigheidsindicatoren per 31 december 2014
Realisatie 2012 | Realisatie 2013 | Begroting 2014 | Realisatie 2014 | |
---|---|---|---|---|
Omschrijving Generiek Deel | ||||
Verloop kostprijs (basisjaar 2011 = 100) | 73 | 65 | 63 | 64 |
Verloop tarieven (basisjaar 2011 = 100) | 100 | 96 | 97 | 95 |
Totale omzet per product(groep) of dienst | 118 | 133 | 91 | 152 |
% FTE Primair proces | 78 | 78 | 78 | 78 |
% FTE Overhead | 22 | 22 | 22 | 22 |
FTE-totaal (excl. externe inhuur) | 136 | 166 | 171 | 194 |
Saldo van baten en lasten (% van de baten) | 5,7% | 2,0% | – 1,3% | – 1,0% |
Klanttevredenheid (KTO) | 7 | 7 | 7 | 7 |
Medewerkerstevredenheid (MTO) | 7 | 7 | 7 | 7 |
Betrouwbaarheid/TPM | ja | ja | ja | ja |
Periodieke Benchmark producten Logius | uitgevoerd | uitgevoerd | uitgevoerd | uitgevoerd |
Specifiek deel ICT diensten | ||||
Omzet per productgroep (in %) | ||||
* Beheer & exploitatie | 51% | 53% | 94% | 76% |
* In beheername trajecten | 1% | 3% | 1% | 3% |
* Doorontwikkeling | 8% | 5% | 1% | 18% |
* Stimulering gebruik | 2% | 0% | 2% | 0% |
* Projecten | 38% | 39% | 2% | 3% |
* Kostprijs DigiD | 68 | 50 | 45 | 45 |
* Kostprijs OTP | 94 | 89 | 82 | 84 |
DigiD | ||||
* Aantal nieuw aangesloten overheidsorganisaties | 20 | 0 | 22 | 111 |
* Aantal burgers met DigiD | 9,9 mln. | 11,0 mln. | 11,8 mln. | |
* Aantal DigiD authenticaties | 75,5 mln. | 117 mln. | 200 mln. | 158 mln. |
PKI-Overheid | ||||
* Aantal nieuwe certificaatverstrekkers | 0 | 0 | 0 | 0 |
Digipoort (OTP) | ||||
* Aantal aangesloten bedrijven | 956 | 1.246 | 1.200 | 1.343 |
* Aantal berichten via digipoort | 70,8 mln. | 74 mln. | 80 mln. | 81,1 mln. |
Overige indicatoren | ||||
Vragen/klachten | ||||
* Aantal vragen/klachten | 2 | 2 | 2 | 2 |
* Snelheid van afhandeling | 15 dagen | 15 dagen | 15 dagen | 14 dagen |
Tijd tussen verzoek klant en realisatie | ||||
* Doorlooptijd | 100% | 100% | 100% | 100% |
* Contract- en leveranciersmanagement | ||||
* Prijsbenchmark | afgerond | n.v.t. | uitgevoerd | gestart |
Toelichting
-
– Indexcijfer verloop kostprijs is gebaseerd op het gemiddelde verloop van de volwassen producten DigiD en de Digipoort OTP;
-
– Klanttevredenheid: jaarlijks organiseert Logius een onderzoek naar klanttevredenheid met betrekking tot de prestaties betreffende de dienstverlening. De doelstelling is jaarlijks een score van minimaal een 7 te behalen. Dit is vergelijkbaar met de klanttevredenheid zoals deze in de markt is;
-
– Ondanks extra kosten voor extra activiteiten in het kader van de structurele fraudebestrijding en maatregelen tegen DDoS aanvallen, is de kostprijs per authenticatie DigiD gedaald;
-
– PKI Overheid: dit programma zorgt voor een betrouwbare elektronische communicatie binnen en met de Nederlandse overheid. Met behulp van PKI Overheid-certificaten wordt de informatie beveiligd. Verstrekkers van certificaten moeten voldoen aan wettelijke eisen;
-
– Benchmark: elke 2 jaar wordt een van de producten van Logius getoetst op marktconformiteit. Hierbij gaat het om producten die minimaal 2 jaar in beheer zijn. In 2014 is de benchmark gestart. De rapportage is in 2015 beschikbaar;
-
– Betrouwbaarheid: om de kwaliteit van de IT-beheerprocessen aan te tonen, laat Logius jaarlijks de IT-beheerorganisatie door een onafhankelijke partij certificeren. Dit certificaat is een Third Party Mededeling (TPM). Het betreft hier producten die twee jaar of langer in beheer zijn;
-
– Tijd tussen verzoek klant en realisatie van het verzoek. 100% wil zeggen dat de afgesproken doorlooptijd is gehaald.