A Algemene doelstelling
Tijdige onderkenning van niet direct waarneembare dreigingen en risico’s voor de (inter)nationale veiligheidsbelangen van de Nederlandse staat en samenleving, en daarop gebaseerde informatieverstrekking aan de partners van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), die daardoor worden aangezet om passende maatregelen te nemen.
B Rol en verantwoordelijkheid
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor de taakuitvoering van de AIVD. De AIVD staat voor de nationale veiligheid door tijdig dreigingen, politieke ontwikkelingen en risico’s te onderkennen die niet direct zichtbaar zijn. De AIVD verricht onderzoek in binnen- en buitenland met behulp van algemene inlichtingenmiddelen (open bronnen) en bijzondere inlichtingenmiddelen. Op basis van de bevindingen informeert en adviseert de AIVD zijn afnemers met ambtsberichten en analyses (waaronder openbare publicaties) en door gericht relatiemanagement.
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties legt zo veel als mogelijk in het openbaar verantwoording af aan de Tweede Kamer. Waar dat niet kan, vanwege geheimhoudingsnoodzaak, gebeurt dit via de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) van de Tweede Kamer.
| Waarde 2014 | Waarde 2015 | |
|---|---|---|
| Aantal openbare publicaties | 8 | 5 |
| Aantal ambtsberichten exportcontroles1 | 30 | 36 |
| Aantal ambtsberichten aan het Openbaar Ministerie1 | 50 | 45 |
| Aantal dreigingsinformatie-producten ten behoeve van stelsel bewaken en beveiligen (art 6.2.e Wiv 2002)2 | 144 | 90 |
| Aantal dreigingsinformatie-producten ten behoeve van beveiligingsbevorderende taak (art 6.2.c Wiv 2002) | 12 | 24 |
| Aantal aangewezen vertrouwensfuncties | 54.507 | 57.221 |
| Aantal door AIVD in behandeling genomen veiligheidsonderzoeken | 8.710 | 8.650 |
| Aantal geweigerde Verklaringen van Geen Bezwaar (VGB) | 958 | 900 |
(Bron: AIVD)
C Beleidsconclusies
Reorganisatie en versterking budget
In 2015 is een reorganisatie binnen de AIVD afgerond, waarmee een eerdere taakstelling op de dienst is ingevuld. Tegelijkertijd is in 2015 het budget van de AIVD structureel versterkt (Kamerstukken II 2014–2015 29 754, nr. 302) waarmee een stabiel meerjarig budget beschikbaar komt, zodat gewerkt kan worden aan een toekomstbestendige organisatie. Deze aanvullend beschikbaar gestelde middelen zijn in de eerste plaats voor de ontwikkelingen zoals benoemd in de beleidsagenda, en zijn gebruikt voor extra onderzoekscapaciteit (onder meer analisten en bewerkers), operationele inzet (zoals bijvoorbeeld extra mensen en middelen voor observatie- en de volgploegen) en technische middelen. De formatie is in 2015 in een eerste tranche uitgebreid met circa 180 fte. In 2015 is daarvoor een intensieve wervingscampagne gestart die zijn vruchten afwerpt.
Veiligheidsonderzoeken
In 2015 zijn, conform de resultaten van de herijking, de aangevraagde veiligheidsonderzoeken voor het private domein getarifeerd. De Eerste Kamer heeft in juni 2015 ingestemd met het wetsvoorstel voor Tarifering Veiligheidsonderzoeken, met als ingangsdatum 1 september 2015. De latere invoering van de wet, heeft onder andere gezorgd dat er minder ontvangsten werden gerealiseerd.
Gezamenlijke Unit Veiligheidsonderzoeken
In 2015 zijn de mogelijkheden van een gezamenlijke AIVD/MIVD-unit Veiligheidsonderzoeken onderzocht en de contouren geschetst voor een gezamenlijke unit veiligheidsonderzoeken. Dit zal in 2016 en 2017 projectmatig wordt uitgewerkt. Het streven is om in 2017 deze gezamenlijke unit te realiseren, in het verlengde van aanbevelingen van de Commissie evaluatie Wiv 2002 (Kamerstukken II 2013–2014 33 820, nr. 1).
Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten
In september 2015 heeft de internetconsultatieronde van het wijzigingsvoorstel voor de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) plaatsgevonden. Daarnaast heeft er ook een Privacy Impact Assessment (PIA) plaatsgevonden. Naar aanleiding van de internetconsultatie en de PIA is het wetsvoorstel aangepast. De aanpassingen richten zich onder meer op financiën, het interceptiestelsel en de toezicht- en klachtbehandeling.
D Budgettaire gevolgen van beleid
| 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | Realisatie 2015 | Oorspronkelijk vastgestelde begroting 2015 | Verschil 2015 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen: | 0 | 200.112 | 197.486 | 188.833 | 242.487 | 212.743 | 29.744 | |
| Uitgaven: | 0 | 198.945 | 195.142 | 193.364 | 207.693 | 212.743 | – 5.050 | |
| 2.1 Apparaat | 0 | 188.302 | 185.758 | 183.638 | 196.794 | 203.644 | – 6.850 | |
| 2.2 Geheim | 0 | 10.643 | 9.384 | 9.726 | 10.899 | 9.099 | 1.800 | |
| Ontvangsten: | 0 | 3.170 | 7.440 | 8.692 | 6.199 | 12.714 | – 6.515 | |
E Toelichting op de financiële instrumenten
2.1 Apparaat
De lagere uitgaven op het apparaat houden verband met de transitie van krimp naar intensiveringen in 2015. Deze ontwikkeling heeft zich in 2015 sterk gemanifesteerd in de materiële uitgaven en verplichtingen ten behoeve van ICT-gerelateerde activiteiten.
2.2 Geheim
Bij de tweede suppletoire begroting heeft een herschikking plaatsgevonden van apparaat naar geheim van circa € 1,8 mln. uit de eerdere intensiveringen in deze kabinetsperiode.
Ontvangsten
Het tekort op de ontvangsten betreft de veiligheidsonderzoeken als gevolg van latere inwerkingtreding van de wijziging van de Wet op de veiligheidsonderzoeken.