3.2.1. Verticale ontwikkeling van de Wlz, Wmo 2015 en Jeugwet-uitgaven en -ontvangsten
De verticale toelichting bevat een cijfermatig overzicht van de budgettaire veranderingen die zich hebben voorgedaan sinds de ontwerpbegroting 2016. Voor een meer gedetailleerde toelichting op de veranderingen wordt verwezen naar de verdiepingsparagraaf 6.
De verticale toelichting onderscheidt drie categorieën bijstellingen:
-
– Autonoom
-
– Beleidsmatig
-
– Technisch
Tabel 8 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2016 de verticale ontwikkeling van de Wlz-uitgaven en -ontvangsten zien.
| 2016 | |
|---|---|
| Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2016 | 19.899,0 |
| Autonoom | 32,0 |
| Actualisering zorguitgaven | 129,1 |
| Nominale ontwikkeling | 8,1 |
| Uitdeling lpo 2016 Wmo en Jeugd | – 105,2 |
| Beleidsmatig | – 69,3 |
| Waardigheid en Trots | – 17,5 |
| Uitvoeringskosten/compensatie pgb gemeenten | – 31,0 |
| Uitstel overheveling HH MPT vanuit Wmo naar Wlz | – 26,8 |
| Nominaal en onverdeeld Wlz | – 14,8 |
| Niet extramuraliseren zorgprofiel VG3 | 17,0 |
| Overige bijstellingen | 3,9 |
| Technisch | – 47,6 |
| Overheveling ggz-B vanuit Zvw naar Wlz | 73,7 |
| Ophoging eerstelijnsverblijf | 16,2 |
| Financieringsmutatie | – 137,5 |
| Totaal bijstellingen | – 84,9 |
| Bruto Wlz-uitgaven jaarverslag 2016 | 19.814,1 |
| Wlz-ontvangsten ontwerpbegroting 2016 | 1.848,0 |
| Autonoom | 34,9 |
| Actualisering zorguitgaven | 56,8 |
| Ramingsbijstelling eigen bijdragen | – 21,9 |
| Totaal bijstellingen | 34,9 |
| Wlz-ontvangsten jaarverslag 2016 | 1.882,9 |
| Netto Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2016 | 18.051,0 |
| Totaal bijstellingen in de netto Wlz-uitgaven | – 119,8 |
| Netto Wlz-uitgaven jaarverslag 2016 | 17.931,2 |
Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en (voorlopige) realisatiegegevens.
Uitgaven
Autonoom
Actualisering Wlz-uitgaven
| Stand 2e suppletoire begroting | bijstellingen jaarverslag | Stand jaarverslag | |
|---|---|---|---|
| 2016 | 2016 | 2016 | |
| Binnen contracteerruimte | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| Ouderenzorg | – 249,2 | – 79,0 | – 328,2 |
| Gehandicaptenzorg | 63,2 | 31,2 | 94,4 |
| Langdurige ggz | 139,0 | – 55,4 | 83,6 |
| Volledig pakket thuis | 96,0 | 59,3 | 155,3 |
| Extramurale zorg | 56,0 | – 135,3 | – 79,3 |
| Overige binnen contracteerruimte | – 105,0 | 179,3 | 74,3 |
| Buiten contracteerruimte | 22,4 | 106,7 | 129,1 |
| Kapitaallasten | 0,0 | 100,0 | 100,0 |
| Beheerskosten | 0,0 | 2,9 | 2,9 |
| Overige buiten contracteerruimte | 22,4 | 3,8 | 26,2 |
| Totaal bijstellingen | 22,4 | 106,7 | 129,1 |
Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en (voorlopige) realisatiegegevens.
In tabel 8A is het onderdeel «Actualisering Wlz-uitgaven» uit tabel 8 uitgesplitst. De actualisering van de zorguitgaven vindt plaats op basis van voorlopige realisatiegegevens 2016 van het Zorginstituut en de NZa.
Een deel van deze bijstellingen is reeds toegelicht in eerdere budgettaire stukken. Voor de toelichting op de eerste suppletoire begroting 2016 (TK 34 485 XVI, nr. 1 en 2), de ontwerpbegroting 2017 (TK 34 550 XVI, nr. 1 en 2) en de tweede suppletoire begroting 2016 (TK 34 620 XVI, nr. 1 en 2) wordt verwezen naar de betreffende publicaties. De bijstellingen die na de tweede suppletoire begroting 2016 hebben plaatsgevonden worden in het verdiepingshoofdstuk per deelsector verder toegelicht.
De belangrijkste bijstellingen uit tabel 8A worden hieronder nader toegelicht.
Ouderenzorg
De uitgaven in de intramurale ouderenzorg zijn € 79 miljoen lager dan oorspronkelijk geraamd. Steeds meer ouderen kiezen ervoor om langer thuis te blijven met extramurale zorg vanuit de Wlz (VPT, mpt of pgb).
Extramurale zorg
De lagere uitgaven aan extramurale zorg (€ 135 miljoen) hangen samen met een technische verschuiving ten opzichte van de ontwerpbegroting. Dagbesteding en vervoer is in het jaarverslag toegerekend aan de sectoren V&V, GHZ en ggz-b.
Overige binnen contracteerruimte
De uitgaven aan overige zorg in natura zijn € 179 miljoen hoger dan in de ontwerpbegroting. De hogere uitgaven hangen in hoofdzaak samen met een technische verschuiving van de middelen voor de meerzorgregeling. Dit onder meer omdat meerzorg vanaf 2016 ook van toepassing is op ggz-b en V&V profielen.
Kapitaallasten
De nacalculeerbare kapitaallasten laten een overschrijding zien van circa € 100 miljoen. Omdat deze regeling per 2018 afloopt heeft de overschrijding een incidenteel karakter.
Nominale ontwikkeling
De raming van de loon- en prijsbijstelling is aangepast op basis van de laatste macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB).
Uitdeling lpo 2016 Wmo en Jeugd
De tranche 2016 van de loon- en prijsbijstelling is toegevoegd aan de budgetten voor de Wmo 2015 en de Jeugdwet.
Beleidsmatig
Waardigheid en Trots
In totaal is een bedrag van € 140 miljoen in 2016 oplopend tot € 210 miljoen structureel vanaf 2020 beschikbaar gesteld voor Waardigheid en Trots. In de begroting 2016 is dit gehele bedrag gereserveerd binnen het BKZ omdat de nadere verdeling tussen het BKZ en de begroting nog niet was gemaakt. Vanaf 2016 is structureel € 17,5 miljoen overgeheveld naar de VWS-begroting voor uitgaven in het kader van Waardigheid en Trots door middel van opdrachten en subsidies.
Uitvoeringskosten/compensatie pgb
VWS heeft in 2016 eenmalig € 12,5 miljoen in de uitvoeringskosten van de gemeenten voor de pgb-trekkingsrechten bijgedragen. Daarnaast hebben gemeenten in 2016 aanvullend eenmalig een bedrag van € 11,5 miljoen ontvangen in het kader van meerkosten en eenmalig een bedrag van € 7 miljoen in het kader van het «1-meibesluit» (geen budgetwijzigingen mogelijk tot 1 mei 2016). In totaal gaat het om een bedrag van € 31 miljoen.
Uitstel overheveling HH MPT vanuit Wmo naar Wlz
De Wlz-uitgaven 2016 zijn neerwaarts bijgesteld omdat de overheveling van huishoudelijke hulp (HH) vanuit de Wmo 2015 naar de Wlz ten behoeve van het modulair pakket thuis (MPT) is uitgesteld.
Nominaal en onverdeeld
Er is sprake van een beperkte vrijval op de post nominaal en onverdeeld.
Niet extramuraliseren zorgprofiel VG3
Dit betreft extra Wlz-uitgaven in 2016 vanwege het niet extramuraliseren van het zorgprofiel VG3.
Technisch
Overheveling ggz-b vanuit Zvw naar Wlz
Zoals toegelicht in de voorlopige kaderbrief Wlz 2016 is er bij de hervorming van de langdurige zorg een te hoog bedrag overgeheveld naar de Zvw in verband met de verlenging van de Zvw-periode van 1 naar 3 jaar voor ggz-b-cliënten. Op grond daarvan zijn de kaders van de Wlz en Zvw in 2016 en latere jaren gecorrigeerd.
Ophoging eerstelijnsverblijf (ELV)
Op basis van realisatiecijfers is geconcludeerd dat het kader voor het ELV in 2016 niet toereikend was. Daarop is besloten extra middelen toe te voegen aan de Wlz vanuit de Zvw.
Financieringsmutatie
Bij financieringsmutaties is sprake van een zeker tijdsverloop tussen het moment waarop de NZa de productieafspraken van partijen ontvangt en de verwerking daarvan in de budgetten en de bevoorschotting/declaraties van de instellingen. Als gevolg daarvan is het gebruikelijk dat de financiering binnen een jaargrens afwijkt van de productie (budgetten) in dat jaar. Zo ontstaan zogeheten financieringsachterstanden of -voorsprongen. Deze financieringsmutatie betekent dat er in 2016 minder is gefinancierd dan uiteindelijk is geproduceerd.
Ontvangsten
Autonoom
Actualisering zorguitgaven
Er is sprake van licht hogere ontvangsten bij de eigen bijdrage van € 68 miljoen. De hogere ontvangsten zijn in lijn met toegenomen zorggebruik in de Wlz, gecorrigeerd voor verschillende leveringsvormen (intra- en extramuraal) waar een cliënt uit kan kiezen.
Ramingsbijstelling eigen bijdragen
Het lagere aantal cliënten in de intramurale ouderenzorg dan eerder geraamd, heeft tot minder opbrengsten van de eigen bijdrage in de Wlz geleid.
| 2016 | |
|---|---|
| Uitgaven ontwerpbegroting 2016 | 6.716,1 |
| Autonoom | 105,2 |
| Uitdeling lpo 2016 Wmo en Jeugd | 105,2 |
| Beleidsmatig | 43,7 |
| Compensatie derving eigen bijdrage Jeugdwet (gemeentefonds) | 26,6 |
| Compensatie beschermd wonen (gemeentefonds) | 9,8 |
| Overige bijstellingen | 7,3 |
| Totaal bijstellingen | 148,9 |
| Uitgaven jaarverslag 2016 | 6.865,0 |
Autonoom
Uitdeling lpo 2016 Wmo en Jeugd
De raming van de budgetten voor de Wmo en de Jeugdwet is verhoogd ter compensatie van ontwikkeling van de loonkosten en prijzen in 2016 ten opzichte van 2015.
Beleidsmatig
Compensatie derving eigen bijdrage Jeugdwet
Het kabinet heeft besloten om de ouderbijdrage die in de Jeugdwet is opgenomen met terugwerkende kracht tot 1 januari 2016 af te schaffen. In verband hiermee is sprake van een toevoeging aan de integratie-uitkering Sociaal domein van € 26,6 miljoen.
Compensatie beschermd wonen
In het bestuurlijk overleg tussen de VNG en VWS van 19 november 2015 is het nieuwe verbeterde verdeelmodel voor het budget beschermd wonen vastgesteld. Bij zeven centrumgemeenten is een verschil geconstateerd tussen het budget dat ze in 2015 hebben ontvangen op basis van het oude model en het budget dat ze zouden hebben ontvangen op basis van de verbeterde verdeling. Deze gemeenten zijn daar in 2016 incidenteel voor gecompenseerd.