A Algemene doelstelling
Het waarborgen van de rechtszekerheid, deugdelijkheid van bestuur en de mensenrechten in Aruba, Curaçao en Sint Maarten.
B Rol en verantwoordelijkheid
Elk land in het Koninkrijk heeft de zorg voor de verwezenlijking van de fundamentele rechten en vrijheden van de mens, de rechtszekerheid en de deugdelijkheid van bestuur. Het waarborgen hiervan is een aangelegenheid van het Koninkrijk. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is op grond van de verantwoordelijkheid voor het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden, aanspreekbaar op de waarborgtaak van het Koninkrijk. Vanuit deze verantwoordelijkheid worden de ontwikkelingen met betrekking tot het functioneren van het openbaar bestuur en de verwezenlijking van de mensenrechten en de rechtszekerheid in de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten gevolgd. Het feit dat het Koninkrijk de bevoegdheid heeft in het kader van de waarborgfunctie op te treden, sterkt de instituties van de landen in hun taak om de beginselen van de democratische rechtsstaat te realiseren. De Rijksministerraad kan maatregelen nemen, als er sprake is van ernstige inbreuk op fundamentele rechten en vrijheden in een land of in een situatie waarin rechtszekerheid of deugdelijk bestuur niet langer gewaarborgd zijn en de interne controlemechanismen feitelijk disfunctioneren. Van geval tot geval zal dan moeten worden bezien of ingrijpen in de zin van artikel 43, 50 of 51 van het Statuut, noodzakelijk is en welke maatregel dan het meest passend is.
C Beleidsconclusies
In 2017 is besloten tot het continueren van de financiering van de extra inzet van het Recherche Samenwerkingsteam, het Openbaar Ministerie en het Gemeenschappelijk Hof van Justitie ten behoeve van de aanpak van bestrijding van ondermijning. Dit biedt mogelijkheden om door te pakken op de eerste resultaten, die de afgelopen twee jaar zijn geboekt.
Daarnaast werd met het Regeerakkoord «Vertrouwen in de Toekomst» besloten tot het overhevelen van het Nederlandse deel van het budget voor de Kustwacht Caribisch gebied van BZK naar het Ministerie van Defensie.
D Tabel Budgettaire gevolgen van beleid
Beleidsartikel 1 Waarborgfunctie
| Realisatie | Vastgestelde begroting | Verschil | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2017 | 2017 | ||
| Art.nr. | Verplichtingen: | 75.317 | 118.121 | 26.754 | 67.650 | 75.487 | 70.858 | 4.629 |
| Uitgaven: | 63.859 | 61.867 | 65.475 | 77.735 | 69.841 | 70.858 | – 1.017 | |
| 1.1 | Rechtshandhaving en deugdelijkheid van bestuur | 63.859 | 61.867 | 65.475 | 77.735 | 69.841 | 70.858 | – 1.017 |
| Bijdragen aan ZBO's / RWT's | 0 | 0 | 0 | 0 | 14.355 | 21.868 | – 7.513 | |
| Recherchecapaciteit (Nationale Politie) | 0 | 0 | 0 | 0 | 14.355 | 21.868 | – 7.513 | |
| Bijdragen aan medeoverheden | 0 | 0 | 0 | 26 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige bijstand aan de landen | 0 | 0 | 0 | 26 | 0 | 0 | 0 | |
| Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken | 63.859 | 61.867 | 65.475 | 77.709 | 55.486 | 48.990 | 6.496 | |
| Duradero | 0 | 0 | 939 | 712 | 0 | 0 | 0 | |
| Grensbewaking (Defensie) | 0 | 6.100 | 6.100 | 6.100 | 6.100 | 6.100 | 0 | |
| Kustwacht (Defensie) | 0 | 35.380 | 38.504 | 37.838 | 46.106 | 39.558 | 6.548 | |
| Kustwacht en grensbewaking | 43.650 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Recherchecapaciteit (Nationale Politie) | 17.277 | 17.226 | 15.595 | 28.528 | 0 | 0 | 0 | |
| Rechterlijke macht (V&J) | 2.932 | 3.161 | 4.337 | 4.531 | 3.280 | 3.332 | – 52 | |
| Ontvangsten: | 5.295 | 6.186 | 5.192 | 5.981 | 2.174 | 4.857 | – 2.683 | |
E Toelichting op de financiële instrumenten
Uitgaven
Bijdrage aan ZBO’s / RWT’s
Recherchecapaciteit (Nationale Politie)
Zoals vastgelegd in de Rijkswet politie en het Protocol Recherche Samenwerkingsteam heeft het Recherche Samenwerkingsteam (RST) als taak de bestrijding van zware, georganiseerde en grensoverschrijdende criminaliteit. Daarnaast verricht het RST de afhandeling van internationale rechtshulpverzoeken op dit gebied. Het RST heeft vestigingen op Aruba, Bonaire, Curaçao en Sint Maarten, waar men werkt onder gezag van de lokale Openbaar Ministeries.
Het budget is niet volledig uitgeput doordat een aantal facturen niet tot betaling zijn gekomen in 2017, en omdat het Team Bestrijding Ondermijning in de opbouwfase minder heeft besteed.
Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken
Grensbewaking (Defensie)
Een flexibele pool van 43 fte van de Koninklijke Marechaussee (KMar) heeft een bijdrage geleverd aan de bestrijding van de geweldscriminaliteit, het grens- en vreemdelingentoezicht, de bestrijding van mensensmokkel en -handel en de bestrijding van drugssmokkel via de luchthavens. De medewerkers van de KMar functioneren onder aansturing van de lokale diensthoofden en vallen onder het lokale gezag (Ministers van Justitie). Op 13 december 2017 hebben Sint Maarten en Nederland de onderlinge regeling Versterkt Grenstoezicht getekend. Bij de uitwerking van deze onderlinge regeling speelt de KMar een cruciale rol.
Kustwacht (Defensie)
De Kustwacht heeft ook in 2017 een cruciale rol gespeeld in de bestrijding van smokkel en illegale migratie in de territoriale wateren van de Caribische (ei)landen. Zo heeft de Kustwacht in totaal 11 drugstransporten onderschept, waarbij ruim 1.502 kg verdovende middelen is aangetroffen. Ook zijn in 2017 in totaal 326 illegalen aangehouden en overgedragen aan de immigratiediensten van het betrokken land (Aruba, Curaçao, Sint Maarten of Nederland). Bij Search & Rescue missies zijn in totaal 61 personen gered. De Kustwacht besteedt tijdens haar patrouilles ook nadrukkelijk aandacht aan vervuiling van zee, kust en stranden. In 2017 heeft de Kustwacht 37 overtreders van de visserijvoorschriften geverbaliseerd.
In 2017 heeft de Kustwacht bovendien een belangrijke rol gespeeld in het verlenen van noodhulp na de orkaan Irma in Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius, met zowel vliegende als varende eenheden.
Bij 2e suppletoire begroting is met oog op de veiligheidssituatie in het Caribisch deel van het Koninkrijk € 4 mln. toegevoegd aan het budget. Daarnaast is het budget vanuit de wisselkoersreserve gecompenseerd voor negatieve wisselkoerseffecten.
Rechterlijke Macht (J&V)
Nederland stelt op verzoek van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie en de Ministers van Justitie van de Caribische delen van het Koninkrijk rechters en officieren van justitie ter beschikking aan Aruba, Curaçao en Sint Maarten om op die manier te komen tot een volledige bezetting van het Gemeenschappelijk Hof en het Openbaar Ministerie (OM). De Raad voor de rechtspraak en het OM in Nederland stellen de betreffende rechterlijke ambtenaren ter beschikking. Vanuit het Ministerie van BZK is het «Voorzieningenstelsel Buitenlandtoelagen Rechterlijke Ambtenaren (VBRA)» bekostigd.
Ontvangsten
De ontvangsten hebben voornamelijk betrekking op de bijdragen van de landen in de uitvoering van de Kustwachttaken. De Kustwacht wordt door middel van drie geldstromen gefinancierd. De Luchtverkenning inclusief integrale exploitatie van het Steunpunt Hato wordt volledig gefinancierd uit de begroting Koninkrijksrelaties. De inzet van Defensiemiddelen (vaardagen van het stationsschip en vlieguren van de boordhelikopter) wordt gefinancierd door het Ministerie van Defensie. De personele en materiële exploitatie-uitgaven en de investeringsuitgaven worden door alle deelnemende landen gezamenlijk gefinancierd op basis van een door de Rijksministerraad vastgestelde verdeelsleutel (Nederland 69%: Aruba: 11%, Curaçao: 16%, en Sint Maarten: 4%). De Minister van BZK verzorgt de initiële bijdrage (zie hierboven onder Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken). Vervolgens betalen de landen hun deel achteraf aan Nederland op basis van de werkelijke realisatie en geactualiseerde wisselkoers. De bijdragen van Curaçao en Sint Maarten zijn in 2017 niet ontvangen. Sint Maarten beroept zich op de nasleep van orkaan Irma, voor Curaçao is het betalingsverzoek door administratieve redenen blijven liggen. Beide landen worden gerappelleerd om hun bijdrage in 2018 alsnog te voldoen.