A. Algemene doelstelling
Op grond van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv 2017) is er een Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD). Deze Commissie bestaat sinds de inwerkingtreding van de Wiv 2017 op 1 mei 2018 uit twee afdelingen, de afdeling toezicht en de afdeling klachtbehandeling.
De afdeling toezicht is belast met:
-
• het toezicht op de rechtmatigheid van de uitvoering van hetgeen bij of krachtens deze wet en de Wet veiligheidsonderzoeken is gesteld;
-
• het gevraagd en ongevraagd inlichten en adviseren van Onze betrokken Ministers aangaande de door de commissie geconstateerde bevindingen. Desgewenst kan de commissie Onze betrokken Ministers vragen deze inlichtingen en adviezen ter kennis van een of beide kamers der Staten-Generaal te brengen, waarbij de werkwijze zoals beschreven in artikel 113 van overeenkomstige toepassing is;
-
• het ongevraagd adviseren van Onze betrokken Ministers ter zake van de uitvoering van artikel 59.4 en
-
• het toezicht op de toepassing van de bevoegdheid van artikel 14, vierde lid, van de Rijkswet op het Nederlanderschap door Onze Minister van Veiligheid en Justitie, waarbij in het bijzonder aandacht wordt geschonken aan de doelmatigheid en proportionaliteit van de toepassing van deze bevoegdheid.
De afdeling klachtbehandeling is belast met:
-
• het onderzoeken en beoordelen van klachten;
-
• het onderzoeken en beoordelen van een melding van een vermoeden van een misstand.
B. Rol en verantwoordelijkheid
De Minister-President, Minister van Algemene Zaken, is verantwoordelijk voor het beheer van de begroting van de CTIVD. Tussen het Ministerie van Algemene Zaken en de CTIVD zijn afspraken gemaakt over de dienstverlening op het gebied van de bedrijfsvoering door het ministerie (zoals ondersteuning op het gebied van ICT, financiële administratie en personeelszaken) en de daarop van toepassing zijnde planning & controlcyclus.
C. Beleidsconclusies
Om uitvoering te geven aan haar taak voert de afdeling toezicht van de CTIVD onderzoeken uit waarover zij, via de betrokken ministers, rapporteert aan de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal.
In 2018 heeft de Commissie 4 toezichtsrapporten vastgesteld. Het betrof onderzoeken naar:
-
• de multilaterale gegevensuitwisseling door de AIVD over (vermeende) jihadisten (nr. 56);
-
• de gegevensverstrekking door de AIVD binnen Nederland over (vermeende) jihadisten (nr. 57);
-
• de uitvoering van inzageverzoeken bestuurlijke aangelegenheden door de AIVD en de MIVD (nr. 58) en
-
• de wegingsnotities van de AIVD en de MIVD voor de internationale samenwerking met de Counter Terrorism Group- en sigint-partners (nr. 60).
Daarnaast heeft de CTIVD zich in 2018 beziggehouden met onderzoeken naar:
-
• de uitwisseling van ongeëvalueerde gegevens met buitenlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten door de AIVD en de MIVD;
-
• de toepassing van filters en
-
• de wijze van selectie.
Hierover zal in 2019 worden gerapporteerd.
Voorts heeft de inwerkingtreding van de Wiv 2017 per 1 mei 2018 het nodige van de CTIVD gevergd. In de aanloop naar de inwerkingtreding van de wet heeft de CTIVD diverse adviezen gepubliceerd teneinde het parlementaire en maatschappelijke debat inhoudelijk te voeden. Daarnaast heeft de afdeling toezicht van de CTIVD zogenaamde nulmetingen uitgevoerd om de implementatie van de nieuwe wet door de AIVD en de MIVD te monitoren. De resultaten hiervan zijn gepubliceerd in een eerste voortgangsrapportage (nr. 59).1
De CTIVD had tot de inwerkingtreding van de Wiv 2017 een (interne) adviserende rol in het kader van klachtbehandeling. Zij heeft tot 1 mei 2018 de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over 4 klachten betreffende de AIVD geadviseerd. In die periode zijn geen klachten betreffende de MIVD aan de CTIVD ter advisering voorgelegd.
Sinds de inwerkingtreding van de Wiv 2017 is de afdeling klachtbehandeling van de CTIVD belast met de (externe) behandeling van klachten en meldingen van misstanden. Voordat de klacht bij de CTIVD kan worden ingediend, dient deze eerst worden gemeld bij de betrokken Minister. Zo wordt deze in de gelegenheid gesteld de klacht eerst zelf af te handelen.
Ook heeft de inwerkingtreding van de wet organisatorische gevolgen gehad voor de CTIVD. Per 1 mei 2018 bestaat de CTIVD uit twee afdelingen, een afdeling toezicht en een afdeling klachtbehandeling. De voorzitter van de afdeling klachtbehandeling is als lid aan de CTIVD toegevoegd, waarmee die nu bestaat uit een voorzitter (tevens voorzitter van de afdeling toezicht) en drie leden. Daarnaast bestaat de afdeling klachtbehandeling, naast de voorzitter, uit drie leden. Deze laatste drie leden zijn geen lid van de CTIVD. Zowel de afdeling toezicht als de afdeling klachtbehandeling wordt ondersteund door het secretariaat van de CTIVD.
Tot slot heeft de CTIVD 2018 benut om haar expertise op het terrein van informatietechnologie binnen haar onderzoeksstaf en haar ICT- expertunit te vergroten en is de Commissie aan het eind van 2018 verhuisd naar een nieuwe, permanente locatie in Den Haag.
D. Tabel Budgettaire gevolgen van beleid
Realisatie | Vastgestelde begroting | Verschil | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2018 | 2018 | |
Verplichtingen | 1.039 | 1.272 | 1.263 | 1.509 | 1.943 | 2.494 | – 551 |
Uitgaven | 1.039 | 1.272 | 1.263 | 1.509 | 1.943 | 2.494 | – 551 |
Ontvangsten | 31 | 70 | 18 | 11 | 39 | 0 | 39 |
E. Toelichting
Indien naast de uitkomsten in bovenstaande tabel rekening gehouden wordt met de mutaties die reeds in de eerste en tweede suppletoire begrotingswetten zijn verwerkt (een neerwaartse bijstelling van circa € 250.000), is er sprake van een onderuitputting van € 308.000. De onderuitputting van de CTIVD wordt onder andere verklaard door een latere inwerkingtreding van de Wiv 2017 dan verwacht en hierdoor was de formatie niet het gehele jaar bezet. Tevens zijn de beveiligingsuitgaven lager dan begroot. De ontvangsten houden verband met een afrekening van de facilitaire voorschotten 2017.
1. Bedrijfsvoeringsparagraaf
Paragraaf 1 – uitzonderingsrapportage voor de volgende vier verplichte onderdelen
Rechtmatigheid
Er hebben zich geen overschrijdingen voorgedaan.
Totstandkoming niet-financiële verantwoordingsinformatie
Er zijn geen bijzonderheden te melden.
Financieel en materieelbeheer
Er zijn geen bijzonderheden te melden.
Overige aspecten van de bedrijfsvoering
Er zijn geen bijzonderheden te melden.
Paragraaf 2 – Rijksbrede bedrijfsvoeringsonderwerpen
-
1. MenO-risico’s en ontwikkelingen betreffende het M&O-beleid
De begroting van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten bevat geen subsidies of uitkeringen. Frauderisico’s en risico’s bij misbruik en oneigenlijk gebruik van regelingen hebben zich niet geoperationaliseerd bij de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten.
-
2. Grote lopende ICT-projecten
De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten heeft geen grote ICT-projecten van meer dan € 5 miljoen uitgevoerd of gestart in 2018.
-
3. Gebruik open standaarden en open source software
Er zijn geen bijzonderheden te melden.
-
4. Betaalgedrag
De financiële administratie van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten is inbesteed bij het Ministerie van Algemene Zaken. De rijksbrede norm om 95% van de facturen binnen 30 dagen te betalen is gehaald.
-
5. Audit Committee
De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten is agendalid van het Audit Committee van het Ministerie van Algemene Zaken.
-
6. Departementale checks and balances
Niet van toepassing.
-
7. Normenkader financieel beheer
Niet van toepassing.
Paragraaf 3 – Belangrijke ontwikkelingen en verbeteringen in de bedrijfsvoering
Er hebben zich geen bijzonderheden voorgedaan.