Volksvertegenwoordiging

Controle van de regering en (mede)wetgeving

Deze taken vloeien voort uit de grondwetsartikelen 50 (vertegenwoordiging van het gehele Nederlandse volk), 65 tot en met 72 (werkwijze), 81 tot en met 87 (wetgeving), 105 (begrotingen), 137 en 138 (grondwetgeving) en enkele andere (grond)wetsartikelen.

De ambtelijke diensten

Ondersteunen van het constitutioneel proces

Dit doen de ambtelijke diensten door middel van het bieden van een politiek neutrale, adequate en innovatieve ondersteuning van de Kamerleden in alle facetten van hun werk als volksvertegenwoordiger. De politieke prioriteiten, zoals door de Kamer bepaald, zijn daarbij leidend.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is verantwoordelijk voor het beheer van de begroting van de Staten-Generaal. De colleges voeren zelf het beheer over hun begroting of hun begrotingsdeel. Over de inhoud van dit beheer bestaan afspraken (de zogenoemde beheerafspraken) tussen de Minister en de colleges, waarin recht gedaan wordt aan hun staatsrechtelijke positie.3

Renovatie Binnenhof en tijdelijke huisvesting B67

De raming voor 2019 had als belangrijkste speerpunt de voorbereiding op de verhuizing van de Tweede Kamer van het Binnenhofcomplex naar Bezuidenhoutseweg 67 (B67). In 2019 is besloten om de verhuizing uit te stellen.Tot het moment van dit besluit heeft de organisatie zich gericht op de faciliteiten (onder andere indeling, ICT infrastructuur, beveiliging) in het pand B67. Na het besluit heeft de organisatie zich gericht op de impact van dit besluit op de instandhouding van het Binnenhofcomplex en het uitstel van de verhuizing.

Informatiepositie Kamer

De evaluatie van de nieuwe werkwijze van de (staf van de) Kamercommissies is begin 2019 afgerond. De hoge mate van tevredenheid bij Kamerleden werd herkend tijdens de bespreking van het evaluatierapport in de Presidiumvergadering van 20 februari 2019. Op aanbeveling van het Presidium is het evaluatierapport doorgeleid ter bespreking naar alle vaste Kamercommissies. De uitkomsten van die besprekingen zijn, tezamen met het evaluatierapport zelf, toegelicht en besproken in het overleg van commissievoorzitters op 1 oktober 2019.

Transparantie Kamerwerk

Live ondertiteling

Sinds 2019 wordt de ondertiteling direct in de livestream getoond. Naast plenaire debatten kunnen commissievergaderingen live worden ondertiteld. Ook is het mogelijk om twee debatten tegelijkertijd van live ondertiteling te voorzien. Het behaalde volume aan live ondertiteling in 2019 is met bijna 400 uur ruim voorbij het gestelde doel van 300 uur.

Debat direct app

In 2019 zijn de functies van Debat Direct geoptimaliseerd, onder andere met een uitgebreide zoekfunctie op debatten. Het gebruik van Debat Direct (web en app) is opnieuw sterk gegroeid, van 990.113 in 2018 naar 3.232.888 unieke bezoeken in 2019. Het aantal downloads in 2019 consolideert op 105.697.

Betrokkenheid burgers bij politiek.

Bezoek leerlingen aan parlement

Voor het schooljaar 2019/2020 stond de teller in oktober 2019 op 144.000 aanmeldingen voor bezoeken door scholieren aan de Tweede Kamer.

Kindervragenuur

Op dinsdag 19 november 2019 hebben leerlingen van vijf basisscholen in het kader van het Kindervragenuur 2019 vragen gesteld aan vijf bewindslieden, onder wie de minister-president Rutte. Er zaten 146 leerlingen in de blauwe zetels en vanaf de tribune keek een ruime vertegenwoordiging van Tweede Kamerleden toe. De Voorzitter van de Tweede Kamer moedigde de leerlingen aan om vervolgvragen te stellen. Het Kindervragenuur was ook dit jaar weer een groot succes en in de media is er weer ruim aandacht aan gegeven.

Open dagen

De Tweede Kamer is in 2019 open geweest voor het publiek tijdens verschillende evenementen, zoals de Museumnacht Kids en het Bevrijdingsfestival op 5 mei. Ook werd er een extra open dag georganiseerd in het kader van de viering van 100 jaar algemeen kiesrecht. Deze dag trok rond de 4000 bezoekers. In het najaar volgden nog de Open Monumentendag en de Museumnacht.

Burgerparticipatie

Burgers worden steeds vaker actief benaderd en betrokken bij het werk van de Tweede Kamer. Zo is in 2019 een vervolg gegeven aan het V100-initiatief. Honderd mbo-scholieren kwamen naar de Tweede Kamer om kritische vragen te stellen over de stukken bij Verantwoordingsdag. Ook organiseerde de commissie Binnenlandse Zaken in april 2019 een rondetafelgesprek over het uitdaagrecht, waaraan burgers een actieve bijdrage hebben geleverd door hun ervaringen te delen.

Reorganisatie Kamerorganisatie

Er is verder gebouwd aan de professionalisering van de ambtelijke organisatie. In 2019 zijn meerdere diensten gereorganiseerd of begonnen met het traject van reorganisatie. In het najaar van 2019 zijn voorbereidingen gestart om de IT gerelateerde diensten in samenhang te bekijken en waar nodig veranderingen door te voeren, om te komen tot een toekomstbestendige en effectieve informatievoorziening.

Instrumentarium Tweede Kamer

Reglement van Orde

De werkgroep Herziening Reglement van Orde heeft op 30 oktober 2019 haar voorstellen voor een algehele herziening van het Reglement van Orde aan het Presidium aangeboden. Het Presidium heeft de voorstellen doorgeleid naar de commissie voor de Werkwijze en heeft de leden van de werkgroep gevraagd de verdediging van de voorstellen ter hand te nemen.

Constitutionele toetsing door vakcommissie

In reactie op het verzoek van de Kamer (januari 2018), heeft de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties namens het kabinet in november 2018 toegezegd de constitutionele toets nader te expliciteren in de memories van toelichting en in BNC-fiches onder de vermelding van «kopjes». Uit een steekproef onder de 91 wetten die nadien zijn voorgesteld, blijkt dat dit nog geen structurele praktijk is. In veel gevallen worden grondwettelijke aspecten wel in andere delen van de memorie van toelichting aan de orde gesteld.

De commissiestaven gaan nu ruim een jaar in wetgevingsrapporten steeds in een aparte paragraaf expliciet in op de mogelijke constitutionele aspecten van een wetsvoorstel, waarbij desnoods wordt benoemd dat deze aspecten geen rol spelen in het voorliggende wetsvoorstel. In deze paragraaf over de constitutionele toetsing worden constitutionele aspecten van het wetsvoorstel gesignaleerd. Eind 2019 is de voortgang van de nieuwe werkwijze ter facilitering van de constitutionele toetsing van wetgeving gemeten, gebaseerd op input van de commissiegriffiers.

Werkklimaat/sociale veiligheid Tweede Kamer

Rond het thema werkklimaat/sociale veiligheid zijn in 2019 activiteiten opgestart en afgerond. Het gaat om de volgende thema’s: ongewenste omgangsnormen en sociale veiligheid, sociale veiligheid/werkklimaat, vertrouwenspersonen, verhouding politiek en ambtelijk, waardering van klanten (in- of extern), communicatie tussen leidinggevenden en tussen diensten en fracties en respectvol leiderschap.

Viering algemeen kiesrecht

Op 27 september 2018 vond in de Statenpassage de aftrap van het parlementaire feestjaar plaats met de opening van een grote tentoonstelling en de onthulling van een borstbeeld van het eerste vrouwelijke Kamerlid, Suze Groeneweg. Vervolgens is een speciale website gelanceerd, zijn thema-rondleidingen door het Kamergebouw voor bezoekers aangeboden en theatervoorstellingen in de Oude Zaal georganiseerd en is een lespakket voor middelbare scholieren ontwikkeld. De speciale Open Dag die in het teken stond van 100 jaar algemeen kiesrecht op 30 maart 2019, met die middag het ‘Ik vier mijn stem’-debat over kiesrechtonderwerpen in de plenaire zaal waar iedereen zich voor kon aanmelden, trok ruim 4000 bezoekers. Op 17 mei 2019 werd in de Ridderzaal het kiesrecht, in aanwezigheid van de Koning en de Koningin, inwoners van alle provincies van Nederland, fractievoorzitters, Kamerleden en het kabinet, groots gevierd. De viering is live op NPO 1 uitgezonden.

Uitgaven

3.1 Apparaat Tweede Kamer

De vastgestelde begroting van artikelonderdeel 3.1 bedraagt circa € 69 mln., na suppletoire bijstellingen circa € 95 mln. Ten opzichte van de suppletoire bijstellingen is sprake van een onderuitputting van circa € 2,5 mln.

Het relatief grote verschil tussen de vastgestelde begroting en de suppletoire verhogingen heeft hoofdzakelijk te maken met (het niet doorgaan van) de verhuizing van de Tweede Kamer naar de locatie op het Bezuidenhoutseweg 67. De verhoging betrof de noodzakelijke investeringen in verband met de verhuizing en vervanging van de datacenter (deze waren aan vervanging toe, ongeacht het wel of niet verhuizen). Later is er sprake geweest van kosten door het niet doorgaan van de verhuizing. Hierdoor zijn noodgedwongen allerlei uitgestelde investeringen in het gebouwencomplex Binnenhof alsnog opgestart. De uitvoering hiervan heeft minimale vertraging opgelopen, hetgeen heeft geresulteerd in de genoemde onderuitputting.

In de Raming voor 2019 is reeds een voorbehoud gemaakt voor het project verhuizing/renovatie met betrekking tot aanpassingen van het pand Bezuidenhoutseweg 67. Het besluit om de verhuizing van de Tweede Kamer uit te stellen heeft een grote inpact gehad op de begrotingsuitvoering van de Tweede Kamer voor het artikelonderdeel «apparaat».

Roemernorm

In de motie-Roemer (Kamerstukken II 2009/10, 32360, nr. 5) worden de uitgaven binnen het Rijk aan niet-formatief personeel begrensd op 10% van de gezamenlijke uitgaven op alle artikelen voor formatief en niet-formatief personeel. Concreet betekent dit dat de Tweede Kamer in een begrotingsjaar ca. € 4 mln. mag uitgeven aan niet-formatief personeel. In 2019 heeft de Tweede Kamer aan deze norm voldaan.

3.2 Onderzoeksbudget

Met ingang van 2018 is een deel van de begroting van het artikelonderdeel «Kennis en onderzoek» verdeeld over 14 Kamercommissies. Na een gewenningsperiode in 2018 (uitgaven € 0,192 mln.) bedragen de uitgaven over 2019 circa € 0,544 mln.

3.3 Drukwerk

Deze begrotingspost betreft de uitgaven voor de publicatie van de handelingen en officiële publicaties op Overheid.nl. De uitgaven in 2019 zijn lager dan begroot, omdat zowel de tarieven van de SDU als het aantal geproduceerde pagina’s lager zijn uitgevallen.

3.4 Fractiekosten

De fracties ontvangen op grond van de Regeling financiële ondersteuning fracties Tweede Kamer een vergoeding per kamerzetel. De oorspronkelijke begroting bedroeg € 26,455 mln. en na bijstelling met compensatie voor gestegen lonen en prijzen € 27,230 mln. De uitgaven bedragen € 29,292 mln., een overschrijding van € 2,062 mln. Hiervan heeft een bedrag van € 0,537 mln. betrekking op een beroep op opgebouwde trekkingsrechten. De resterende overschrijding ad € 1,525 mln. heeft betrekking op de huidige raming van het artikel «Fractiekosten». Deze raming is nog gebaseerd op de oude fractiekostenregeling waarin werd uitgegaan van een bevoorschotting van de fracties van 90% van het bedrag waar zij op basis van het aantal zetels recht op hebben. In de nieuwe fractiekostenregeling worden de fracties voor 100% gefinancierd.

3.5 Uitzending Leden

Er zijn in 2019 minder reizen gemaakt dan voorzien. Dit resulteert in een onderbenutting van € 0,120 mln.

3.6 Parlementaire enquêtes

In de tweede helft van 2019 is suppletoir een bedrag van € 0,1 mln. toegevoegd voor de parlementaire ondervragingscommissie ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen. Hiervan is € 0,011 mln. uitgegeven.

3.7 Bijdrage ProDemos

Dit artikel is nagenoeg volledig uitgeput.

Ontvangsten

In 2019 is € 4,151 mln. ontvangen. De ontvangsten bestaan uit diverse posten. Zoals de omzet van het restaurantbedrijf (€ 1,511 mln.), doorbelastingen aan derden, inhoudingen op lonen en salaris en ontvangsten voor zwangerschap- en bevallingsuitkeringen (€ 2,640 mln.). De totale ontvangsten zijn € 0,185 mln. hoger dan begroot.