Investeren in nieuw materieel en vastgoed
Het verschijnen van de Defensienota 2018 vormde het startsein voor een omvangrijk investeringsprogramma. Een groot deel daarvan is inmiddels in gang gezet, dit blijkt uit de investeringsquote van 23,9% in 2019. Dit investeringsprogramma is tevens duidelijk zichtbaar in de aanzienlijke stijging van de aangegane verplichtingen bij de investeringen, namelijk ruim € 459 miljoen meer dan in 2018.
Omdat verplichtingen niet direct tot uitgaven leiden, is € 300 miljoen met een kasschuif doorgeschoven naar 2022. Deze middelen blijven nodig voor de vervanging en vernieuwing van ons materieel, met deze kasschuif sluit het kasbudget beter aan bij de investeringsplanning.
In 2019 is het Materieel Projecten Overzicht omgevormd tot een Defensie Projecten Overzicht dat jaarlijks in september verschijnt en informatie geeft over investeringsprojecten in materieel, vastgoed en IT. In mei 2019 verscheen voor het eerst de bijbehorende afwijkingsrapportage waarin afwijkingen ten opzichte van de het voorgaande Defensie Projecten Overzicht worden weergegeven. Defensie heeft in 2019 onder andere de volgende resultaten bereikt:
Verwerving
-
• contract voor levering van Multi Missie Radar (MMR) systemen;
-
• contract voor levering van containerhefmiddelen;
-
• raamcontract voor levering van klein kaliber wapens, reservedelen en gereedschappen;
-
• bestelling brandstofcontainers;
-
• bestelling van 9 extra F-35 jachtvliegtuigen;
-
• bestelling modernisering 11 Apache helikopters;
-
• raamcontract en bestelling metaaldetectors;
-
• bestelling en aanschaf onderhoud van 12kN-voertuigen;
-
• bestelling modernisering Leopard 2-Bergingstanks Buffel;
-
• bestelling aanvullende levering Load Carriage & Protection (LCP) systemen;
Ontvangen materieel
-
• Metal Shark Interceptor patrouilleboten in het Caribisch gebied;
-
• Anaconda terreinwagens;
-
• gemoderniseerde PC-7 lesvliegtuigen;
-
• nieuwe SMART-L aan Zr.Ms. De Zeven Provinciën;
-
• volledig geautomatiseerd bandencontrolesysteem;
-
• Rigid Hull Inflatable Boats (RHIB’s);
-
• de eerste van een serie zware transportvoertuigen;
-
• de eerste twee F-35 jachtvliegtuigen in Nederland in opmaat naar de transitie van F-16- naar de F-35-vloot per 2024;
-
• SIRT training pistolen;
-
• Scania-lesvoertuigen;
Verstuurde kamerbrieven
-
• vervanging Gulfstream IV (A-brief);
-
• vervanging brandweervoertuigen (A-brief);
-
• modernisering van Cougar helikopters (A-brief);
-
• vervanging van de drijvende brugslagcapaciteit (A-brief);
-
• vervanging van de zwaarste typen vrachtauto’s (A-brief);
-
• vervanging van de Walrusklasse onderzeeboten door bemande onderzeeboten (B-brief);
-
• verwerving van de mijnenbestrijdingscapaciteit samen met België (D-brief);
-
• verwerving van een nieuw bevoorradingsschip (Combat Support Ship) (D-brief).
Cyber, IT en informatiegestuurd optreden
De Defensie Cyber Strategie is in 2019 verder uitgevoerd. De implementatie van de uit de Defensie Cyber Strategie voortvloeiende actielijnen is gestart. In personele en in materiële zin groeide Defensie om een grotere rol te kunnen vervullen bij de digitale bescherming van het Koninkrijk en het bondgenootschap. Ook de investeringen in offensieve cybercapaciteiten en inlichtingen zijn verder uitgevoerd. De cyberinvesteringen zijn als pilot opgenomen in de Operatie Inzicht in Kwaliteit van het Ministerie van Financiën.
Bij de Koninklijke Marechaussee is de Passenger Information Unit sinds medio 2019 operationeel. Door het beter gebruiken van beschikbare informatie kan terrorisme en ernstige criminaliteit worden voorkomen. Hiermee voldoet Nederland aan de EU-richtlijnen.
In 2019 is een derde BIT-toets uitgevoerd op de aanbesteding voor het project Grensverleggende IT (GrIT). De resultaten hiervan hebben in 2019 geleid tot een heroverweging GrIT en het uitwerken van een tweetal scenario’s. Van de scenario’s gaat er één uit van het accommoderen van de aanbevelingen van het BIT binnen de huidige aanpak van de aanbesteding. In het tweede scenario wordt gekozen voor een geheel andere aanpak van het programma en meerdere nieuwe aanbestedingen, waarbij Defensie samen met meerdere marktpartijen langs de lijnen van lifecycle-management en meer geleidelijk de nieuwe IT-infrastructuur realiseert.
Vastgoed
Op 4 juli 2019 is het Strategisch Vastgoedplan (SVP) aan de Kamer aangeboden (Kamerstuk 33 763, nr. 151). Als uitwerking van het SVP is in 2019 gestart met het opstellen van revitaliseringsplannen voor alle strategische objecten. Om die strategische objecten op het juiste onderhoudsniveau te brengen is een enorme structurele inhaalslag vereist. Op basis van de (financiële) mogelijkheden wordt bezien hoe de vastgoedproblematiek wordt aangepakt. Hierbij staan centraal de kernbegrippen: toekomstvast, duurzaam, compliant en structureel betaalbaar.
Daarnaast worden kleinere objecten aangepakt, onder meer in de lopende projecten Bouwtechnische verbetermaatregelen brandveiligheid en Aanpassing vastgoed Defensie. In 2019 is goede voortgang gemaakt met de aanpak van de brandveiligheid van legeringsgebouwen en de aanpak van keukens, met name met het oog op hygiëne en voedselveiligheid.
Defensie realiseert jaarlijks honderden grote en kleinere bouwactiviteiten, dit zijn activiteiten die nodig zijn voor de operationele bedrijfsvoering van Defensie, die cruciaal zijn om de invoer van nieuw vervangend materieel mogelijk te maken, die van belang zijn voor personele/sociale veiligheid, of voor de beveiliging van Defensielocaties.
Defensielocaties zijn in het algemeen in of direct naast de stikstofgevoelige natuurgebieden gelegen, waardoor met bouwactiviteiten al snel tegen de stikstofproblematiek wordt aangelopen. In het programma aanpak stikstof waren activiteiten van Defensie opgenomen als prioritair, wat inhield dat voor deze activiteiten stikstofruimte was gereserveerd, waardoor op voorhand zekerheid bestond over het kunnen verkrijgen van een vergunning voor de stikstofdepositie die hiermee gepaard gaat. Deze reservering en zekerheid is weggevallen door de uitspraak van de Raad van State op 29 mei 2019 over het programma aanpak stikstof. Hoewel het kabinet landelijk stikstofmaatregelen neemt voor activiteiten van maatschappelijk belang en is aangekondigd dat Defensieprojecten hierbij met prioriteit worden opgepakt, zullen deze maatregelen niet voldoende, niet tijdig of niet op alle locaties oplossingen genereren voor knelpunten die Defensie de komende tijd moet oplossen. Voor bouwactiviteiten zal Defensie dus ook zelf oplossingen moeten genereren, wat leidt tot mogelijke vertraging in de planning en/of stijgende kosten voor die activiteiten.