Het doel van dit artikel is inzicht bieden in het investeren in en in stand houden van alle infrastructuur en vastgoed van Defensie. In het Defensiematerieelverslag wordt aangegeven welke voornaamste activiteiten over het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden in relatie tot de doelstellingen van het onderliggende beleid. De verwerving wordt nader uitgesplitst in de voorbereidings-, onderzoeks- en realisatiefase.

De posten met een verschil groter dan € 5 miljoen of noemswaardige verschillen worden hieronder toegelicht.

Verplichtingen

In 2022 is voor een bedrag van € 115,3 miljoen minder aan verplichtingen aangegaan dan begroot. Dit wordt wordt voornamelijk veroorzaakt doordat als gevolg van capaciteitsgebrek bij het Rijksvastgoedbedrijf en schaarste op de markt het aangaan van een aantal verplichtingen niet in 2022 heeft plaatsgevonden, maar in latere jaren zal plaatsvinden. Het betreft onder andere de verplichtingen voor het jaarlijkse instandhoudingsbudget (€ 46 miljoen), het project aanpassingen vastgoed als gevolg van gewijzigde regelgeving (€ 40 miljoen), de vastgoedprojecten legering defensiebreed (€ 17 miljoen), bouwtechnische verbeteringen brandveiligheid (€ 12 miljoen), de investeringen bandbreedteprojecten infra (€ 9 miljoen), het BC Datacenter (€ 8 miljoen), het project zon op daken (€ 3 miljoen), de eindafrekening renovatie hoofdbaan Woensdrecht (€ 2 miljoen) en de Chroom 6-problematiek (€ 6 miljoen). Deze laatste betreft het aanpassen van voorbewerking- en spuitcabines voor het werken met Chroom 6 op een aantal vliegbases. Daarnaast is aan de inviduele vastgoedprojecten voor € 35 miljoen aan prijsbijstelling toegekend, waardoor er voor dit bedrag meer aan verplichtingen is aangegaan dan begroot.

Uitgaven

Verwerving

Verwerving infrastructuur en vastgoed - voorbereidingsfase

De projecten in voorbereiding zijn in het afgelopen jaar nader uitgewerkt en ter besluitvorming aangeboden. Uit die uitwerking volgt ook een geactualiseerd financieel ritme, waarbij de start soms is uitgesteld, maar de opleverdatum nog gelijk is. Na de besluitvorming worden deze middelen doorgeschoven naar de onderzoeks-/realisatiefase of naar een ander jaar. Het budget voor de voorbereidingsfase is dit jaar daarom met €226,9 miljoen afgeboekt.

Het budget in de voorbereidingsfase daalt met de eerste suppletoire begroting met € 125,0 miljoen. Het betreft projecten waarvan het budget van de voorbereidingsfase naar de realisatiefase schuift, waaronder Legering defensiebreed (€ 60,9 miljoen), Renovatie hoofdbaan Woensdrecht (€ 9,1 miljoen), reductie vastgoed footprint (€ 6,4 miljoen), EMVO Woensdrecht (€ 5,8 miljoen) en diverse kleinere projecten. Daarnaast vervalt een eerdere reservering van € 18,3 miljoen voor kostenkengetallen doordat de hogere kostenkengetallen in de projectbudgetten zijn verwerkt. Verder is er € 5,9 miljoen overgeheveld naar het artikel Defensiebreed Materieel voor aankoop van nul-emissie voertuigen.

Met de tweede suppletoire begroting is het overige deel van het budget (€ 101,9 miljoen) doorgeschoven naar volgende jaren omdat er geen projecten in voorbereiding meer werden gerealiseerd. Het betreft hier onder andere de projecten Zon op Daken (10 miljoen), KNM (5 miljoen), Stikstof (5 miljoen), Revitalisering Johannes Postkazerne (5 miljoen), Programma onderhoud gebouw 32 (7,2 miljoen) en Legering defensiebreed fase-2 (5 miljoen).

Verwerving infrastructuur en vastgoed - realisatiefase

De uitgaven voor verwerving infrastructuur en vastgoed – realisatiefase zijn per saldo € 10,3 miljoen hoger dan begroot. Deze overschrijding wordt voornamelijk veroorzaakt door een meerbedrag aan honorariumkosten Rijksvastgoedbedrijf.

In onderstaand overzicht zijn alle projecten in realisatie met een financiële omvang van meer dan € 100 miljoen conform het DMF 2022 opgenomen. Gelijktijdig met het jaarverslag wordt de DPO-afwijkingsrapportage aan de Kamer aangeboden. Deze rapportage geeft een overzicht van alle materieel-, vastgoed- en IT-projecten van meer dan € 25 miljoen in onderzoek en realisatie, waarbij een significante afwijking is opgetreden ten opzichte van het vorige DPO.

Instandhouding

De uitgaven voor instandhouding infrastructuur zijn € 47,1 miljoen lager dan begroot. Dit bestaat met name uit minderuitgaven als gevolg van een herschikking van het budget naar het investeringsprogramma Verbetering defensiebrede legering fase 2 ten behoeve van het verminderen van het achterstallig onderhoud (€ 42 miljoen). Als gevolg van beperkte capaciteit bij het Rijksvastgoedbedrijf is een deel van het instandhoudingsbudget niet in 2022 gerealiseerd (€ 26 miljoen). Daarnaast is prijsbijstelling toegevoegd aan het instandhoudingsbudget wat tot meeruitgaven heeft geleid (€ 19,5 miljoen).

Over-/onderprogrammering

Defensie raamt in het begrotingsjaar meer investeringen dan het budget dat daarvoor beschikbaar is. Dit is de overprogrammering. Onzekerheden - denk bijvoorbeeld aan vertragingen en/of onvoorziene omstandigheden - kunnen de geraamde investeringen vertragen. Door meer investeringen te programmeren wordt zoveel als mogelijk getracht te voorkomen dat vertragingen bij individuele projecten leiden tot onderrealisatie van het beschikbare budget. Overprogrammering is zodoende een instrument voor tijdige en doelmatige implementatie van afzonderlijke projecten en budgetten. Omdat niet meer uitgegevan kan worden dan het beschikbare budget, vindt op overprogrammering geen realisatie plaats. De geraamde overprogrammering schuift door naar latere begrotingsjaren.