Het doel van deze pijler is investeren in onderzoek, ontwikkeling en innovatie met het oog op productiviteitsgroei.
Investeringen in onderzoek, ontwikkeling en innovatie vormen een belangrijke pijler onder productiviteitsgroei in ontwikkelde economieën als Nederland. Landen die voor ons de benchmark zijn investeren echter beduidend meer. Het Kabinet kiest er voor om te blijven streven naar het behalen van de Lissabondoelstelling, waarbij ook private investeringen een belangrijke rol moeten spelen.
Bedrijven kiezen vooral plekken uit met een goede toegang tot onderscheidende kennisbronnen, getalenteerde onderzoekers en mogelijkheden voor samenwerking in onderzoek. Daar waar de maatschappelijke baten van investeringen in onderzoek, ontwikkeling en innovatie groter zijn dan de private baten, is er een reden voor de overheid om deze investeringen ook te stimuleren. Investeringen in onderzoek, ontwikkeling en innovatie leveren het meeste op wanneer de overheid, het bedrijfsleven en de wetenschap samenwerken. Nederland is daar al sterk in. Dat blijkt uit de Nederlandse koppositie op het gebied van landbouw, voedselinnovatie en water.
Het is zaak die kracht verder uit te bouwen, bestaande onderzoeks- en innovatie-ecosystemen te versterken en nieuwe veelbelovende ecosystemen op te bouwen. Dit sluit aan op de inzet van het kabinet, zoals aangekondigd in de groeistrategie, en de samenwerking tussen publieke en private partijen die is opgebouwd in het missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid. Dit betekent dat tegelijkertijd wordt ingezet op onderzoek en ontwikkeling en onderzoeksinfrastructuren als op startups en scale-ups, regelgeving en menselijk kapitaal. Investeringen in de economie van de toekomst, bijvoorbeeld op het gebied van kunstmatige intelligentie, robotica en duurzaamheidstechnologie, kunnen een sleutel zijn voor toekomstige innovatie. Ook fundamenteel onderzoek valt binnen deze pijler. Investeringsvoorstellen van alle wetenschapsdisciplines komen in principe in aanmerking, zolang deze voldoen aan het doel en de criteria van het fonds. Investeringen in onderzoek, ontwikkeling en innovatie dragen niet alleen bij aan productiviteitsgroei, maar leveren tevens een bijdrage aan onze brede welvaart. Onderzoek, ontwikkeling en innovatie op gebieden zoals duurzaamheid en gezondheidszorg verbeteren de kwaliteit van leven, zowel voor huidige als toekomstige generaties.
De rol en verantwoordelijkheid van de minister is beschreven in beleidsartikel 1 en is ook van toepassing op beleidsartikel 2.
Van beleidsconclusies is op dit moment nog geen sprake. Er hebben twee toekenningsrondes plaatsgevonden en de looptijd van een NGF-project is dusdanig lang dat er op dit moment nog geen conclusies kunnen worden getrokken. Er wordt daarom op deze plek vooralsnog volstaan met een toelichting op de toekenningen en omzettingen die in 2022 hebben plaatsgevonden. Deze zijn weergegeven in tabel 4.
Binnen de pijler Onderzoek, ontwikkeling en innovatie is in de tweede ronde in april 2022 aanvankelijk aan vijftien projecten een bijdrage vanuit het Nationaal Groeifonds toegekend.
Tegelijkertijd vond voor drie projecten uit de eerste ronde een omzetting plaats:
– de voorwaardelijke toekenning van € 33,3 mln voor RegMed XB werd omgezet in een definitieve toekenning. Eerder was al € 23,0 mln toegekend aan RegMed XB. Hierdoor kwam de totale bijdrage uit het Nationaal Groeifonds uit op € 56,3 mln;
– de voorwaardelijke toekenning voor Quantum Delta NL van € 228,0 mln werd omgezet in een definitieve toekenning. Eerder was al € 54,0 mln toegekend. De totale bijdrage uit het Nationaal Groeifonds kwam daarmee vooralsnog uit op € 282 mln euro. Er staat voor dit project ook nog € 333 mln gereserveerd;
– tot slot werd de reservering van € 188 mln voor AiNed gedeeltelijk omgezet in een toekenning van € 116,5 mln euro. Eerder was al € 44,0 toegekend aan AiNed. De totale bijdrage uit het Nationaal Groeifonds kwam daarmee vooralsnog uit op € 160,5 mln.
Deze (al dan niet voorwaardelijke) toekenningen en de drie omzettingen zijn verwerkt in de 1e suppletoire begroting van 2022.
In juli 2022 vond voor vijf projecten uit de tweede ronde een omzetting plaats:
– de voorwaardelijke toekenning van € 450,0 mln voor NXTGEN HIGHTECH werd omgezet in een definitieve toekenning;
– de voorwaardelijke toekenning van € 220,0 mln voor Circular Plastics NL (voorheen Duurzame Materialen NL) werd deels omgezet in een definitieve toekenning van € 124,0 mln. Het restant van € 96,0 mln bleef voorwaardelijk toegekend;
– de voorwaardelijke toekenning van € 42,0 mln voor Einstein Telescope werd omgezet in een definitieve toekenning. Daarnaast staat er voor dit project ook nog € 870,0 mln gereserveerd;
– de voorwaardelijke toekenning van € 79,0 mln voor PharmaNL werd omgezet in een definitieve toekenning;
– tot slot werd de voorwaardelijke toekenning van € 200,0 mln voor Nieuwe Warmte Nu! omgezet in een definitieve toekenning.
Deze omzettingen zijn verwerkt in de ontwerpbegroting 2023.
Als laatste werd in oktober 2022 besloten tot een omzetting voor vier projecten uit de tweede ronde:
– de voorwaardelijke toekenning van € 471,2 mln voor PhotonDelta werd deels omgezet in een definitieve toekenning van € 266,6 mln. Het restant van € 204,6 mln bleef voorwaardelijk toegekend;
– de reservering van € 26,2 mln voor Werklandschappen van de toekomst werd omgezet in een definitieve toekenning;
– De voorwaardelijke toekenning van € 96,9 mln voor De revolutie van zelfdenkende moleculaire systemen werd omgezet in een definitieve toekenning;
– tot slot werd de voorwaardelijke toekenning van € 60,0 mln voor Cellulaire agricultuur omgezet in een definitieve toekenning.
Deze omzettingen zijn verwerkt in de ontwerpbegroting 2023 via een nota van wijziging.
Project | Toekenning | Voorwaardelijke toekenning |
Regmed XB 1 | 56,3 | |
Quantum Delta NL 2 | 282,0 | |
AiNed 3 | 160,5 | 44,0 |
De revolutie van zelfdenkende moleculaire systemen 4 | 96,9 | |
Circular Plastics NL4 | 124,0 | 96,0 |
Einstein Telescope 4 | 42,0 | |
NXTGEN HIGHTECH 4 | 450,0 | |
Photondelta 4 | 266,6 | 204,6 |
Cellulaire agricultuur 4 | 60,0 | |
CropXR | 20,8 | 21,5 |
Biotech Booster | 49,6 | 196,4 |
Oncode-PACT | 161,0 | 164,0 |
PharmaNL 4 | 79,0 | |
Groenvermogen II | 250,0 | 250,0 |
Nieuwe Warmte Nu! 4 | 200,0 | |
Digitale Infrastructuur en Logistiek | 51,1 | |
Luchtvaart in transitie | 263,9 | 119,5 |
Zero-emissie binnenvaart batterij-elektrisch | 50,2 | |
Werklandschappen van de toekomst 4 | 26,2 |
Aan dit project werd in 2021 al € 23,0 mln toegekend en € 33,3 mln voorwaardelijk toegekend. De voorwaardelijke toekenning werd in 2022 omgezet in een definitieve toekenning.
Aan dit project werd in 2021 al € 54,0 mln toegekend en € 228,0 voorwaardelijk toegekend. De voorwaardelijke toekenning werd in 2022 omgezet in een definitieve toekenning.
Aan dit project werd in 2021 al € 44,0 mln toegekend en € 44,0 mln voorwaardelijk toegekend. Daarnaast werd € 188,0 mln gereserveerd. Deze reservering werd in 2022 gedeeltelijk omgezet in een definitieve toekenning van € 116,5 mln.
Voor dit project vond in 2022 een (gedeeltelijke) omzetting van een voorwaardelijke toekenning of reservering plaats. Deze is budgettair verwerkt in de ontwerpbegroting 2023, maar omdat het besluit tot omzetting in 2022 plaatsvond, is ervoor gekozen om het resultaat van de (gedeeltelijke) omzetting toch in deze tabel op te nemen.
Tot slot werd voor de projecten Einstein Telescope, Groeiplan Watertechnologie, NL2120 - het groene verdienvermogen van Nederland, Toekomstbestendige leefomgeving en Digitaal Ecosysteem Mobiliteit en Smart City € 1,3 mld gereserveerd.
Realisatie | Vastgestelde begroting1 | Verschil | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2018 | 2019 | 2010 | 2021 | 2022 | 2022 | 2022 | |
Verplichtingen | 0 | 0 | 2.141.966 | ‒ 2.141.966 | |||
Uitgaven | 0 | 0 | 639.136 | ‒ 639.136 | |||
Subsidies | 0 | 0 | 605.036 | ‒ 605.036 | |||
Research & development (R&D) en innovatie | 605.036 | ‒ 605.036 | |||||
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | 0 | 0 | 34.100 | ‒ 34.100 | |||
NGF - project AiNed (fase 1) voorwaardelijke toekenning EZK | 0 | 0 | 4.400 | ‒ 4.400 | |||
NGF - project Quantum Delta NL voorwaardelijke toekenning EZK | 0 | 0 | 22.800 | ‒ 22.800 | |||
NGF - project RegMed XB voorwaardelijke toekenning EZK | 0 | 0 | 6.900 | ‒ 6.900 | |||
Ontvangsten | 0 | 0 | 0 | 0 |
Realisatie | Vastgestelde begroting1 | Verschil | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2018 | 2019 | 2010 | 2021 | 2022 | 2022 | 2022 | |
Verplichtingen | 0 | 0 | 2.141.966 | 0 | |||
waarvan garantieverplichtingen | |||||||
waarvan overige verplichtingen | 0 | 0 | 2.141.966 | 0 |
Op de artikelen van het Nationaal Groeifonds werd niets direct verplicht of betaald. Daarom is geen sprake van realisatie. Het was alleen mogelijk om middelen over te boeken naar andere departementale begrotingen. Indien een project een onvoorwaardelijke toekenning heeft gekregen wordt het daarmee samenhangende budget overgeboekt naar de begroting van het departement dat het project gaat uitvoeren.
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget van € 2.142,0 mln is met name gebruikt voor het volgende:
– twee voorwaardelijke toekenningen zijn omgezet in definitieve toekenningen. Dit betreft het project Quantum Delta NL (- € 228,0 mln) voor EZK en RegMedXB (- € 33,3 mln) voor EZK;
– één reservering werd omgezet in een definitieve toekenning. Dit betreft project AiNed (- € 116,5 mln) voor EZK;
– zeven projecten kregen een directe toekenning: Groenvermogen II (- € 250,0 mln) voor EZK, Oncode-PACT (- € 161,0 mln) voor EZK, CropXR (- € 20,8 mln) voor LNV, Biotech Booster (- € 49,6 mln) voor OCW, Zero-emissie binnenvaart batterij-elektrisch (- € 50,2 mln) voor I&W, Digitale Infrastructuur en Logistiek (- € 51,1 mln) voor I&W en Luchtvaart in Transitie (- € 263,9 mln) voor I&W;
– Voor het project Rail Gent-Terneuzen werd de helft van de voorwaardelijke toekenning overgeboekt van artikel 2 naar artikel 3 (€ 52,5 mln), aangezien er op artikel 3 geen middelen meer waren in verband met de (toekomstige) opheffing ervan;
– Hiernaast waren er technische mutaties, zoals het toevoegen van de eindejaarsmarge 2021 (€ 305,3 mln), verdeling van middelen van de opgeheven pijler Infrastructuur over de twee resterende artikelen (€ 1.331,6 mln) en tot slot een aantal verplichtingenschuiven (- € 2.493,2 mln). Dit laatste betreft het doorschuiven van middelen voor voorwaardelijke toekenningen die in 2022 niet zijn omgezet in een definitieve toekenning en het doorschuiven van resterend verplichtingenbudget.
Uitgaven
Het kasbudget van € 639,1 mln is met name gebruikt voor het volgende:
– twee voorwaardelijke toekenningen zijn omgezet in definitieve toekenningen: Quantum Delta NL (- € 27,5 mln) voor EZK en RegMedXB (- € 7,3 mln) voor EZK;
– één reservering werd omgezet in een definitieve toekenning. Dit betreft project AiNed (- € 9,2 mln) voor EZK;
– zeven projecten kregen een directe toekenning: Groenvermogen II (- € 0,6 mln) voor EZK, Oncode-PACT (- € 10,0 mln) voor EZK, CropXR (- € 0,7 mln) voor LNV, Biotech Booster (- € 1,1 mln) voor OCW, Zero-emissie binnenvaart batterij-elektrisch (- € 9,5 mln) voor I&W, Digitale Infrastructuur en Logistiek (- € 0,7 mln) voor I&W en Luchtvaart in Transitie (- € 3,0 mln) voor I&W;
– Hiernaast waren er technische mutaties, zoals het toevoegen van de eindejaarsmarge 2021 (€ 25,0 mln), de verdeling van middelen van de opgeheven pijler Infrastructuur over de twee resterende artikelen (€ 365,6 mln), een ombuiging (- € 330,0 mln) en tot slot een kasschuif (- € 670,4 mln). Dit laatste betreft het doorschuiven van middelen voor voorwaardelijke toekenningen die in 2022 niet zijn omgezet in een definitieve toekenning en het doorschuiven van resterend kasbudget.