De beleidsartikelen

Beleidsartikel 11 Goed functionerende economie en markten

Toelichting op de ontvangsten

High Trust

De inning van de boetes door de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en het Agentschap Telecom (AT) is in 2016 voorspoediger geweest dan bij 2^e suppletoire begroting werd verwacht.

Diverse ontvangsten

De lagere ontvangsten dan geraamd worden vooral veroorzaakt door een verschuiving van de afrekening van het Agentschap Telecom over het tweede halfjaar 2016 naar januari 2017. Daardoor zal een deel van de ontvangsten pas in 2017 worden ontvangen en verantwoord.

Beleidsartikel 12 Een sterk innovatievermogen

Toelichting op de verplichtingen

De realisatie van de verplichtingen lag € 9,7 mln lager dan de raming in de 2^e suppletoire begroting. Dit wordt veroorzaakt door:

• – Een € 6 mln lagere verplichtingenrealisatie bij de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren. Doordat niet het volledig beschikbare bedrag voor de decentrale uitvoering van de MIT in 2016 is gedecentraliseerd, werd deze verplichtingenruimte niet gecommitteerd. Bij Voorjaarsnota 2017 zal het restant van de afgesproken middelen voor de decentrale uitvoering van de MIT in 2016 worden overgeheveld. De lagere realisatie van verplichtingen voor de MIT is derhalve niet ten koste gegaan van de € 35 mln die EZ voor de landelijke en decentrale uitvoering van de MIT in 2016 beschikbaar heeft gesteld.

• – Een lagere verplichtingenrealisatie in het kader van de luchtvaartkredietregeling (– € 1,9 mln). Deze ruimte valt jaarlijks vrij ten gunste van het generale beeld voor de overeengekomen renteafdracht in het kader van de in het verleden verstrekte luchtvaartkredieten.

• – Een lagere verplichtingenrealisatie bij de TKI-toeslag (– € 1,7 mln). In de 2^e suppletoire begroting was de verwachting dat op de TKI-toeslag circa € 130 mln verplichtingen zouden worden gerealiseerd, waarvoor de verplichtingenruimte met € 16 mln was verhoogd. De uiteindelijke realisatie lag iets lager op ruim € 128 mln.

Toelichting op de ontvangsten

De ontvangsten zijn € 7 mln hoger dan de raming in de 2^e suppletoire begroting. Dit wordt in het bijzonder veroorzaakt door:

• – Hogere ontvangsten op de luchtvaartkredietregeling (€ 4,3 mln). Dit komt enerzijds doordat er door de bedrijven in 2016 veel is afgeleverd (een hoge omzet leidt tot een hoge terugbetaling) en anderzijds door de behoedzame raming van de terugontvangsten op de begroting. De ontvangsten in de komende jaren vallen naar verwachting lager uit dan de raming.

• – Hogere octrooiontvangsten (€ 1,3 mln). Dit wordt veroorzaakt door een groter aantal gevalideerde Europese octrooien als gevolg van het wegwerken van achterstanden in de verlening van Europese octrooien door het Europees Octrooibureau.

Beleidsartikel 13 Een excellent ondernemingsklimaat

Toelichting op de verplichtingen

Toelichting op de uitgaven

Toelichting op de ontvangsten

De ontvangstenrealisatie was € 7,4 mln lager dan de raming bij de 2^e suppletoire begroting. Dit wordt in het bijzonder veroorzaakt door de lagere ontvangstenrealisatie op de garantieregelingen: de Groeifaciliteit (– € 3,6 mln), de Garantie Ondernemingsfinanciering (– € 3,3 mln) en de Garantiefaciliteit Scheepsnieuwbouwfinanciering (– € 3,9 mln). Deze lagere ontvangsten zijn het gevolg van de benutting in de afgelopen jaren die op een lager niveau lag dan het maximaal toegestane plafond. De premie-ontvangsten voor de BMKB waren € 2,6 mln hoger dan geraamd vanwege de toegenomen benutting tot ruim € 650 mln en terugontvangsten als gevolg van afgewezen verliesdeclaraties. Voor de Groeifaciliteit werd € 0,8 mln onttrokken aan de begrotingsreserve ter compensatie van de schadedeclaraties.

Toelichting op de begrotingsreserves

Begrotingsreserve BMKB

Op basis van de gerealiseerde schade-uitgaven, de beschikbare middelen op de begroting en de gerealiseerde ontvangsten is € 4,5 mln gestort in de begrotingsreserve BMKB.

Begrotingsreserve Groeifaciliteit

Op basis van de gerealiseerde schade-uitgaven, de beschikbare middelen op de begroting en de gerealiseerde ontvangsten is € 0,8 mln onttrokken aan de begrotingsreserve Groeifaciliteit.

Begrotingsreserve Garantie Ondernemersfinanciering

Op basis van de gerealiseerde schade-uitgaven, de uitvoeringskosten en de gerealiseerde premieontvangsten is € 7 mln gestort in de begrotingsreserve Garantie Ondernemingsfinanciering.

Begrotingsreserve Garantiefaciliteit Scheepsnieuwbouwfinanciering

Op basis van de gerealiseerde schade-uitgaven, de uitvoeringskosten en de gerealiseerde premieontvangsten is € 0,1 mln gestort in de begrotingsreserve Garantiefaciliteit Scheepsnieuwbouwfinanciering.

Begrotingsreserve Garantie MKB-financiering

Beleidsartikel 14 Een doelmatige en duurzame energievoorziening

Toelichting op de verplichtingen

• • Subsidieverlening netbeheer op zee Borssele en Hollandse Kust (€ 4 mld). Dit betreft het vastleggen van de verplichting voor de subsidieverlening aan TenneT voor de bouw en aanleg, het beheer en het onderhoud van het net op zee van de locaties Borssele I en II en Hollandse Kust Zuid I en II en Hollandse Kust Noord. Gezien de aard en de omvang van de voorgenomen subsidieverlening is deze vooraf in het kader van staatssteun ter toetsing voorgelegd aan de Europese Commissie. Dit betekende onzekerheid over het moment waarop de subsidiebeschikking zou kunnen worden afgegeven. Om die reden was de verplichtingenbegroting 2016 nog niet verhoogd. Uiteindelijk kon de beschikking nog eind december 2016 worden afgegeven.

• • Voor de storting in de begrotingsreserve voor duurzame energie is een verplichting vastgelegd van € 473,1 mln.

• • Op de SDE+-regeling is € 1,7 mld minder verplicht dan geraamd, vooral als gevolg van het lagere subsidiebedrag voor de tweede tender Wind op Zee (Borssele III en IV).

Toelichting op de uitgaven

Subsidies

Topsectoren Energie

De lagere uitgaven betreffen met name de SDE+ projecten topsectoren energie. Dit bedrag is in de begrotingsreserve Duurzame Energie gestort.

Storting in begrotingsreserve Duurzame Energie

De in 2013 gevormde begrotingsreserve duurzame energie is bestemd voor middelen die in enig jaar onbesteed zijn gebleven als gevolg van vertraging of niet doorgaan van projecten. Deze middelen moeten later alsnog worden uitbetaald voor dezelfde projecten, of kunnen worden ingezet voor andere vervangende projecten met het oog op het bereiken van de doelstelling. Via de begrotingsreserve blijven de middelen beschikbaar tot het moment dat ze alsnog zullen worden uitbetaald. In 2016 is € 473,1 mln in de reserve gestort.

Regeling Investerings Subsidie Duurzame Energie (ISDE)

Deze regeling staat open voor zowel particuliere als zakelijke initiatieven. Het aandeel zakelijke initiatieven is groter dan oorspronkelijk geraamd. De zakelijke initiatieven kennen een langere voorbereidingstijd, wat heeft geleid tot een lagere realisatie en een tragere bevoorschotting dan bij de particuliere initiatieven, waardoor de kasrealisatie lager is dan geraamd.

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

De lagere uitgaven worden met name veroorzaakt door het niet tot uitbetaling komen van de lening die in oktober 2014 aan ECN is toegekend. Dit budget schuift op basis van afspraken met het Ministerie van Financiën door naar 2017. Per saldo is daardoor de realisatie € 38,8 mln lager dan bij Najaarsnota geraamd.

Toelichting op de ontvangsten

Aardgasbaten

De aardgasbaten zijn lager uitgevallen dan geraamd. De belangrijkste redenen hiervoor zijn een lagere gasprijs en lagere volumes.

Toelichting op de begrotingsreserves

Begrotingsreserve Geothermie

De begrotingsreserve voor de garantieregeling Geothermie is bedoeld om het budget voor deze regeling meerjarig in te kunnen zetten en een eventuele mismatch in de tijd tussen inkomsten en uitgaven op te vangen. Om gebruik te kunnen maken van de garantieregeling Geothermie betalen marktpartijen een premie aan de uitvoerder van de regeling (RVO.nl) die wordt gestort in de begrotingsreserve. In 2016 is een bedrag van € 1,0 mln aan provisies in de reserve gestort en is een bedrag van € 1,2 mln aan de reserve onttrokken ter dekking van ingediende verliesdeclaraties.

Begrotingsreserve Duurzame energie

De begrotingsreserve Duurzame energie is bestemd voor onbesteed gebleven middelen als gevolg van vertraging bij projecten waaraan reeds subsidie is toegekend en reeds verplichte projecten die niet tot uitvoering komen en door andere projecten moeten worden vervangen met het oog op het bereiken van de doelstelling. Via de begrotingsreserve blijven de middelen beschikbaar tot het moment dat ze alsnog zullen worden uitbetaald. In 2016 is € 473,1 mln aan onbestede middelen in de reserve gestort en € 77 mln aan de reserve onttrokken.

Begrotingsreserve risicopremie lening ECN/NRG

De middelen op de begrotingsreserve risicopremie ECN/NRG zullen worden aangesproken als ECN, al dan niet tijdelijk, (gedeeltelijk) niet kan voldoen aan de terugbetalingsverplichtingen volgens de afgesloten leningsovereenkomst. In 2016 is de reserve ongewijzigd gebleven.

Beleidsartikel 15 Meerjarenprogramma Nationaal Coördinator Groningen

Toelichting op de verplichtingen

De lagere verplichtingenrealisatie hangt samen met de lagere realisatie op de kasuitgaven. Voor een verklaring wordt verwezen naar onderstaande toelichting op de uitgaven.

Toelichting op de uitgaven

Subsidies

Verduurzamingsopgave uit aardgasbaten

De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) heeft in het kader van het scholenprogramma met de gemeenten, de betrokken scholenbesturen en het Ministerie van OCW een bestuurlijke afspraak gemaakt over de verdeling van de rijksbijdrage van € 73,5 mln (€ 50 mln OCW en € 23,5 mln EZ) over de looptijd van het programma). Deze middelen worden via het gemeentefonds beschikbaar gesteld aan de betrokken gemeentes. In 2016 is hiervoor een bedrag van € 17,6 mln overgemaakt.

Instrumentarium woningmarkt

De NCG heeft in totaal € 14 mln beschikbaar voor een regeling achterstallig onderhoud (€ 4 mln) en voor het opzetten van een woonbedrijf (€ 10 mln). Voor 2016 is een totaalbedrag van € 9,0 mln begroot. Het onderhoudsfonds wordt momenteel aanbesteed. Er zijn in 2016 nog geen uitgaven gedaan. De NCG werkt aan de oprichting van een woonbedrijf. De eerste woningen worden in 2017 opgekocht.

Opdrachten

Onderzoek en compensatie gemeenten en provincie

De uitgaven op onderzoeksopdrachten zijn in 2016 minder geweest dan geraamd. De specificatie van deze onderzoeksopdrachten gaat gepaard met een lange voorbereidingstijd en aanbestedingsroute. De uitgaven voor een aantal thans lopende opdrachten zullen als gevolg hiervan pas in 2017 en 2018 gaan plaatsvinden.

Voor de compensatie van de door gemeenten en provincie Groningen extra benodigde inzet heeft de NCG de eerste 5 jaar jaarlijks € 4,0 mln gereserveerd in haar begroting. De NCG heeft In 2016 naast de reguliere jaarvergoeding ook een nabetaling over 2015 gedaan.

Beleidsartikel 16 Concurrerende, duurzame, veilige agro-, visserij- en voedselketens

Toelichting op de verplichtingen

De verlaging van de verplichtingen met € 85,3 mln komt met name doordat er bij de Garantstelling Landbouw (GL) minder garanties zijn verstrekt dan oorspronkelijk begroot. De Garantstelling Marktintroductie risicovolle Innovaties (GMI) is daarnaast in 2016 niet opengesteld.

Toelichting op de uitgaven

Subsidies

Plantaardige productie

De lagere uitgaven van € 4,9 mln hangen samen met een lager dan verwacht beroep op de regeling Energie-efficiëntie en Hernieuwbare energie Glastuinbouw (EHG) en de Marktintroducties Energie Innovaties (MEI) regeling. Daarnaast is bij de EHG de uitfinanciering over de jaren heen anders dan verwacht, dat wil zeggen dat projecten later tot betaling komen.

Toelichting op de ontvangsten

Mestbeleid

De hogere ontvangst (€ 3,5 mln) komt met name doordat de afhandeling van inkomsten met betrekking tot de derogatie 2016 meer voorspoedig is verlopen dan aanvankelijk gedacht.

Voedselzekerheid en internationaal en Europees landbouwbeleid

De lagere ontvangsten van € 3,5 mln zijn een saldo van hogere en lagere ontvangsten dan geraamd. De lagere ontvangsten zitten vooral in vervallen waarborgen voor het verkrijgen van in- en uitvoercertificaten, minder ontvangsten uit vorderingen in het kader van verordening 595 inzake onregelmatigheden zoals het vermelden van foutieve gegevens door aanvragers, en minder terugontvangsten uit de afrekening van voorschotten die voor subsidietoekenningen zijn verstrekt.

Toelichting op de begrotingsreserves

Begrotingsreserve Visserij

De storting is het saldo van uitgaven ten laste van de nationale cofinancieringsmiddelen voor het Europees Visserijfonds voor de programmaperiode 2007–2013 en de niet bestede nationale cofinanciering voor de regelingen van het Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij 2014–2020.

Begrotingsreserve Landbouw

De opgebouwde reservering voor flankerend beleid pelsdierhouderij (€ 10 mln) is overgeheveld van de begrotingsreserve Borgstellingsfaciliteit naar de begrotingsreserve Landbouw. De onttrekking betreft de uitfinanciering van diverse regelingen en projecten op het agro-terrein waaronder de fijnstofregeling, de Vamil-compensatieregeling en landelijk meetnet effecten mestbeleid.

Begrotingsreserve Borgstellingsfaciliteit

De storting betreft de jaarlijkse bijdrage ter dekking van toekomstige verliesdeclaraties voor afgegeven garantiestellingen aan banken waarmee innovatieve en duurzame investeringen worden gefaciliteerd.

Begrotingsreserve apurement

Als gevolg van opgelegde correcties voor niet EU-conforme uitvoering heeft een onttrekking van € 65,3 mln plaatsgevonden uit de begrotingsreserve apurement (zie ook toelichting bij de budgettaire tabel). Deze € 65,3 mln is naar aanleiding van de opgelegde correctie door EZ betaald aan de Europese Commissie. Daarnaast heeft een storting in de begrotingsreserve plaatsgevonden van € 8 mln voor onder andere een terugontvangen bedrag van de Europese Commissie en vanuit de bijdrage van de provincies in het kader van de uitvoering van het Plattelandsontwikkelingsprogramma voor een risicofonds waaruit door de Europese Commissie opgelegde correcties worden betaald (€ 2 mln).

Beleidsartikel 17 Groen onderwijs van hoge kwaliteit

Toelichting op de verplichtingen

De beschikbare € 50 mln voor schatkistbankieren van groene onderwijsinstellingen hoefde niet te worden aangesproken. Er waren prijsaanpassingen in de bekostiging die een doorwerking hadden naar de verplichting voor 2017 en die in 2016 moest worden aangegaan.

Toelichting op de uitgaven

Bekostiging VMBO-groen

De € 5,1 mln hogere uitgaven houdt verband met een aanpassing van de bekostigingssystematiek conform de OCW bekostiging.

Subsidies

School als Kenniscentrum

De € 1,5 mln hogere uitgavenrealisatie op School als Kenniscentrum is veroorzaakt door uitfinanciering van eerdere verplichtingen Regeling praktijkleren en groene plus waarvoor het budget op grond van het Regeerakkoord 2012 is komen te vervallen.

Aanvullende onderwijssubsidies

De € 1,6 mln lagere uitgavenrealisatie op aanvullende onderwijssubsidies is veroorzaakt door vertraging van projecten Regeling praktijkleren en groene plus. De vertraging leidt tot uitgaven in de jaren 2017 tot en met 2019.

Toelichting op de begrotingsreserve schatkistbankieren

Beleidsartikel 18 Natuur en regio

Toelichting op de verplichtingen

De € 37,6 mln hogere verplichtingen houden verband met de aandelenverkoop van € 27,4 mln voor de NOM en de LIOF en € 20,0 mln aangegane verplichtingen voor NURG/Maaswerken voor de jaren 2017 tot en met 2020. Daarnaast zijn er op dit artikel verplichtingenbijstellingen doorgevoerd voor Programmatische Aanpak Stikstof (PAS), Natura 2000 en Westerschelde.

Toelichting op de uitgaven

Subsidies

Pieken in de Delta

De € 1,8 mln hogere uitgaven houdt verband met het project Zuidelijke spooraansluiting Chemelot. Deze bijdrage wordt in 2016 betaald, omdat de provincie heeft voldaan aan de voorwaarden die verbonden waren aan deze toezegging.

Regelingen natuur

De € 2,3 mln lagere uitgaven houden verband met een lager beroep op de diverse subsidies in het kader van regelingen natuur.

Opdrachten

Natura 2000

De lagere uitgaven van € 1,7 mln houden verband met de achtergebleven realisatie bij het vaststellen van beheersplannen.

Bijdragen aan medeoverheden

De hogere uitgaven van € 25,7 mln houden verband met de in de veegbrief gemelde aandelenverkoop van de LIOF en Nom. In de 1^e suppletoire begroting 2016 van EZ (TK, 34 485 XIII, nrs. 1 en 2) is op het beleidsartikel 19 (Toekomstfonds) de geschatte verkoopopbrengst van de verkoop van aandelen NOM aan de noordelijke provincies en de verkoopopbrengst in het kader van de aandelenverkoop LIOF budgettair «netto» verwerkt. Een deel van de brutoopbrengst van de aandelenverkoop is geherinvesteerd in de regio. Tegenover de ontvangsten staan derhalve ook uitgaven. In de Slotwet wordt de volledige brutoopbrengst als ontvangst verantwoord op artikel 19. Dit betekent een verhoging van de ontvangsten met totaal € 27,4 mln ten opzichte van de in de 1^e suppletoire begroting doorgevoerde netto-boeking. Tegenover de verhoging van de ontvangsten met € 27,4 mln worden ook de uitgaven voor herinvesteringen in de regio (€ 8 mln provincie Limburg en € 19,4 mln Friesland, Groningen en Drenthe) geboekt. De boeking van de verplichtingen vindt plaats op beleidsartikel 18 (Natuur en regio).

Bijdrage aan ZBO’s en RWT’s

De hogere bijdrage van € 2,7 mln aan Staatsbosbeheer heeft betrekking op de overeenkomst over de uittreed-vergoeding met het Recreatieschap Midden Delfland in het werkingsgebied van het Recreatieschap van € 2,0 mln en het verrichten van € 0,7 mln aan meerwerk.

Toelichting op de ontvangsten

Landinrichtingsrente

De hogere inkomsten van circa is € 1,4 mln komt omdat begunstigden van ruilverkavelingsprojecten gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid om landinrichtingsrente vervroegd af te kopen. Dit omdat de rentestand op de leningen hoger was dan de marktrente.

Overige ontvangsten

De post overige is € 2,1 mln lager uitgevallen door lagere ontvangsten voor Plattelands Ontwikkelingsprogramma (POP).

Beleidsartikel 19 Toekomstfonds

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingenrealisatie is € 139,7 mln lager dan de raming in de 2^e suppletoire begroting. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn:

• – Een lagere verplichtingenrealisatie bij het Innovatiekrediet (– € 42 mln). Dit is vooral te wijten aan de achterblijvende vraag naar Innovatiekrediet voor technische ontwikkelingsprojecten en de beschikbaarheid van verplichtingenbudget boven het gepubliceerde plafond. De benutting van het Innovatiekrediet met in totaal € 54,5 mln is in lijn met voorgaande jaren.

• – Een lagere verplichtingenrealisatie bij de Seedregeling (– € 2,1).

• – Een lagere verplichtingenrealisatie van € 27,7 mln ten behoeve van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen. De beschikbare ruimte binnen het Toekomstfonds als gevolg van de opbrengst uit de aandelenverkoop LIOF kon in 2016 nog niet opnieuw worden geïnvesteerd. Dit is voorzien voor het jaar 2017. De ruimte blijft beschikbaar in het Toekomstfonds.

• – Een lagere verplichtingenrealisatie voor investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek (– € 64,6 mln): De eerste tender Toekomstfondskrediet (TOF) heeft geresulteerd in € 40 mln toegezegd krediet. De resterende middelen zullen onder andere worden ingezet voor een tweede tender van de TOF, uitbreiding van de regeling Vroege fase financiering en een tender voor Smart Industry. Naar verwachting worden deze initiatieven in 2017 gerealiseerd.

• – Een lagere verplichtingenrealisatie voor de Vroege fase financiering (– € 3,1 mln)

Toelichting op de uitgaven

De uitgavenrealisatie is € 125,6 mln lager dan de raming in de 2^e suppletoire begroting. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn:

• – Lagere uitgaven voor het Dutch Venture Initiative (– € 10,7). De omvang van de uitgaven in het kader van de Dutch Venture Initiatief worden bepaald door de investeringen van de fondsen in hun portfolio-bedrijven. Deze investeringen fluctueren in aantal en omvang. Vooraf zijn deze fluctuaties niet precies te ramen. Aangezien sprake is van een fondsconstructie blijven deze middelen beschikbaar binnen het Toekomstfonds.

• – Lagere uitgaven ten behoeve van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (– € 30 mln). De beschikbare ruimte binnen het Toekomstfonds als gevolg van de opbrengst uit de aandelenverkoop LIOF kon in 2016 nog niet opnieuw worden geïnvesteerd. Dit is voorzien voor het jaar 2017. De ruimte blijft beschikbaar in het Toekomstfonds.

• – Lagere uitgaven voor het Innovatiekrediet (– € 19,7 mln). Dit wordt vooral veroorzaakt doordat de niet benutten middelen en de ontvangstenmeevaller uit 2015 aan het budget van 2016 zijn toegevoegd. Deze middelen blijven beschikbaar voor de uitfinanciering van verplichtingen in de komende jaren.

• – Lagere uitgaven voor de Seed (– € 19,2 mln) De in 2016 niet benutte kas is te verklaren doordat bij de eerste suppletoire begroting 2016 de niet benutte ruimte in het Toekomstfonds in 2015 en de ontvangstenmeevaller in het kader van de Seed-regeling in 2015 is toegevoegd aan de begroting van 2016. Dit betrof € 15,7 mln aan kas. Verder hebben de startersfondsen minder participaties gedaan dan was ingeschat. Dat leidt ook tot lagere kasuitgaven. Aangezien sprake is van een fondsconstructie blijven deze middelen beschikbaar binnen het Toekomstfonds.

• – Lagere uitgaven voor investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek (– € 43,2 mln). Er zijn in 2016 voor € 40 mln aan verplichtingen aangegaan. De uitfinanciering hiervan zal diverse jaren in beslag nemen. De niet uitgegeven middelen zullen in de 1e suppletoire begroting 2017 over de komende jaren worden gespreid. Zie ook de toelichting op de verplichtingen.

Toelichting op de ontvangsten

De ontvangsten liggen € 19,6 mln hoger dan de raming bij de 2^e suppletoire begroting. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn:

• – Een hogere ontvangst in het kader van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (€ 27,4 mln). In het voorjaar 2015 bent u per brief op de hoogte gesteld van de aandelenverkoop LIOF aan de provincie Limburg (TK, 28 165, nr. 211) en in het voorjaar van 2016 over de aandelenverkoop NOM aan de noordelijke provincies (TK, 29 697, nr. 24) onder andere over de brutoopbrengst, het bedrag dat daarvan in de regio wordt geherinvesteerd en de netto-opbrengst voor het Rijk. In aanvulling op de begrotingsmutatie in de 1^e suppletoire begroting 2016 is in de slotwet de volledige brutoopbrengst van deze aandelenverkopen verantwoord. Dit betekent een verhoging van de ontvangsten met totaal € 27,4 mln ten opzichte van de in de 1e suppletoire begroting doorgevoerde netto-boeking.

• – Een lagere ontvangst voor het Innovatiekrediet (– € 11,6 mln). De terugontvangsten op het Innovatiekrediet fluctueren jaarlijks. Gestreefd wordt dat tenminste 60% van het totaal aan verstrekte kredieten door bedrijven wordt terugbetaald. Dit streefcijfer wordt in de praktijk nog steeds behaald. De lagere terugontvangsten in 2016 worden onder andere veroorzaakt door een aantal vervroegde aflossingen in eerdere jaren, waardoor de aanvankelijk geraamde ontvangsten in 2016 maar deels gerealiseerd konden worden.

• – Een hogere ontvangst voor de Seed-regeling (€ 3,8 mln). De geraamde terugontvangsten Seed zijn gebaseerd op een inschatting. Het is moeilijk vooraf in te schatten wanneer de terugontvangsten precies plaats zullen vinden. Dit hangt af van het tijdstip dat participaties van het startersfonds worden verkocht. Dit jaar is het bedrag hoger uitgevallen door enkele verkopen.

De niet-beleidsartikelen

Artikel 40 Apparaat

Toelichting op de verplichtingen en uitgaven

Personele uitgaven

Er is in 2016 € 7,9 mln meer uitgegeven dan geraamd. Dit verschil wordt met name veroorzaakt doordat:

• • De uitgaven van externe inhuur (€ 3,8 mln) hoger waren dan geraamd. De hogere externe inhuur wordt voornamelijk verklaard door meer inhuur op ICT gebied en meer opdrachten van derden bij ACM en het tijdelijk invullen van vacatures bij SodM.

• • Aan binnenlandse- en buitenlandse reis- en verblijfkosten (€ 1 mln) meer is uitgegeven dan geraamd. Dit komt voornamelijk door meer reis- en verblijfkosten in verband met het EU-voorzitterschap in de eerste helft van 2016.

• • Diverse overschrijdingen op de personeel gerelateerde budgetten zoals opleidingsbudgetten en wachtgelden.

Materiële uitgaven

Er is totaal € 0,5 mln minder uitgegeven dan geraamd. SodM en ACM hadden lagere uitgaven. De overschrijding bij de overige materiële uitgaven wordt veroorzaakt doordat bij de 2^e suppletoire begroting 2016 het budget voor het Inkoop Uitvoeringscentrum (IUC) op het onderdeel SSO’s met € 3 mln is verhoogd, terwijl de uitgaven verantwoord zijn op het onderdeel overige materiële kosten.

Toelichting op de ontvangsten

De lagere ontvangsten hangen voornamelijk samen met de vertraagde binnenkomst van geraamde ontvangsten voor bij telecom- en postbedrijven in rekening gebrachte tarieven door de Autoriteit Consument en Markt.

Artikel 41 Nominaal en onvoorzien